Search results

1

Do fabryki! Lenin Negriego i cięcie podmiotowe (1968-1973)

100%

Hardt M.

Praktyka Teoretyczna

|

2016

|

vol. 20

|

issue 2

194-228

EN

Tekst stanowi fragment doktoratu Michaela Hardta Sztuka organizacji: źródła ontologii politycznej u Gilles'a Deleuze'a i Antonio Negriego. Autor analizuje w nim dialog, jaki Antonio Negri podejmuje z pismami Włodzimierza Lenina w okresie intensywnych walk społecznych i przekształceń składu klasowego we Włoszech w latach 1968-1973. Doszukując się w tym spotkaniu kluczowego zwrotu teoretycznego w myśli włoskiego marksisty, Hardt przekonuje, że to właśnie w tekstach rosyjskiego rewolucjonisty Negri odnalazł narzędzia pozwalające mu wyjść poza ograniczenia krytycznego marksizmu, uznającego klasę robotniczą przede wszystkim za obiekt wyzysku, przez uczynienie kwestii jej podmiotowości centralnym zagadnieniem i punktem wyjścia teorii.

2

Lenin w Anglii

88%

Tronti M.

Praktyka Teoretyczna

|

2016

|

vol. 20

|

issue 2

183-193

EN

Lenin w Anglii to słynny tekst Trontiego otwierający pierwszy numer czasopisma Classe operaia, założonego po tym, jak Tronti wraz ze współpracownikami zerwał ze środowiskiem pierwszego operaizmu skupionego wokół Quaderni Rossi. To właśnie w tym tekście Tronti sformułował słynny „kopernikański zwrot w marksizmie”, zgodnie z którym punktem wyjścia analizy rzeczywistości społecznej i historii kapitalizmu powinna być walka klasy robotniczej, a nie prawa rozwoju kapitału. Do zdefiniowania zwrotu popchnęła Trontiego przedstawiona w tekście diagnoza sytuacji włoskiej klasy robotniczej w latach 60. Kontrowersyjne tezy Trontiego i jego radykalna postawa wpłynęły znacząco na dyskusje prowadzone na radykalnej włoskiej lewicy i na działania wielu aktywistów w latach 60. i 70.

3

Problemy społeczne w gotyckiej przestrzeni dziewiętnastowiecznej metropolii w świetle powieści The Mysteries of London George’a W.M. Reynoldsa

73%

Michalska M.

Kwartalnik Historyczny

|

2019

|

vol. 126

|

issue 1

EN

Tekst poświęcony jest dziewiętnastowiecznej przestrzeni Londynu oraz nierównościom społecznym widzianym w świetle sensacyjnej, taniej powieści zeszytowej The Mysteries of London. Popularne dzieło stanowiło nie tylko produkt rodzącej się kultury masowej, ale i ciekawy dokument społeczny. Jego autor ukazał w nim radykalną diagnozę istniejących nierówności, całość zaś przyoblekł w niejednoznaczny garnitur powieści grozy. The text deals with the nineteenth-century space of London and social inequalities seen through the prism of G. W. M. Reynolds’ penny part serialized novel, The Mysteries of London. The popular novel was not only a product of emerging mass culture, but also an interesting social document. Its author presented a radical diagnosis of existing social inequalities in the form of a city mysteries novel.

4

Blessed Pauline Maria Jaricot and her Works

73%

Neumann J.

Studia Elbląskie

|

2022

|

vol. 23

211-226

PL

W Lyonie, we Francji, dnia 22 maja 2022 roku, została zaliczona do grona błogosławionych Kościoła sługa Boża Paulina Maria Jaricot (1799 – 1862). Jako świecka kobieta, żyjąca w XIX wieku, wyróżniała się niezwykłym charyzmatem miłości chrześcijańskiej. Zapisała się w historii Francji, Europy i świata jako misjonarka nowej ewangelizacji. Z jej inicjatywy powstało Dzieło Rozkrzewiania Wiary. Dzięki swemu społecznemu zaangażowaniu pozyskiwała wsparcie materialne i duchowe na rzecz katolickich misji zagranicznych. Jej życiowym osiągnięciem było zapoczątkowanie istnienia modlitewnego Dzieła Żywego Różańca. W roku jej śmierci, w 1862, liczyło ono prawie 3 milionów członków! Swoim odkrywczym spojrzeniem na udział katolickiego laikatu w życiu każdej ludzkiej społeczności, potrafiła dostrzec potrzebę wytworzenia nowych form życia religijno-społecznego Kościoła. To znalazło swój oddźwiek w katolickiej nauce społecznej. Do jej spostrzeżeń o funkcjonowaniu Kościoła w strukturach nowej rzeczywistości historyczno-gospodarczych przeobrażeń w Europie, odniósł się nie tylko papież Pius VIII, Grzegorz XVI, ale także Pius IX i Leon XIII. Około 100 lat później, jej myśli w kwestii społecznej, zostały uwzględnione w odnowie soborowej Kościoła doby Vaticanum II. To, co dokonała, budzi dzisiaj nie tylko podziw, ale i uznanie dla jej charyzmatu "bycia chrześcijaninem".

EN

Pauline Marie Jaricot was born in 1799 in the family of a wealthy industrialist and owner of a silk factory, as one of seven siblings. She was greatly influenced in her childhood by her brother Philae, who later entered the Paris Seminary of Foreign Missions. In 1816 she made a perpetual virginity vow. She visited the poor of Lyons and helped them. Under the influence of her brother, she undertook the work of material support for the missionary ministry. She set up the first groups in her father’s silk factory. Soon the idea found followers all over Lyon, giving rise to the Society of the Propagation of the Faith. From 1826 she undertook activities aimed at popularizing the prayer of the rosary. She created a Work called “Living Rosary”. Pauline Jaricot also supported the workers spiritually and materially. She tried to build a factory whose shares would be owned by the workers. However, she entrusted her organization to managers who turned out to be dishonest and defrauded her property. The administrator of her family’s fortune not only ruined her, but also incurred serious debts in her name, and therefore she lost everything and died in poverty.

5

Z klasy robotniczej do pomocy społecznej. Biograficzne doświadczenia dawnych „beneficjentów socjalizmu” w postindustrialnym polskim mieście

73%

Golczyńska-Grondas A., Potoczna M.

Przegląd Socjologii Jakościowej

|

2016

|

vol. 12

|

issue 2

18-34

PL

Od początku lat 90. socjologowie z Uniwersytetu Łódzkiego prowadzą wielowymiarowe badania biedy i wykluczenia społecznego. W latach 1997–1999, w ramach projektów „Formy ubóstwa i zagrożeń społecznych i ich przestrzenne rozmieszczenie w Łodzi” (1997–1999) oraz „The Social Cost of Economic Transformation in Central Europe: Social History of Poverty in Central Europe – The Polish Case” (1999), przeprowadzono wywiady typu family life histories z trzema generacjami rodzin wspieranych przez pomoc społeczną. W PRL-u narratorzy reprezentujący „podstawową” generację badanych (40–50-latkowie) zaliczani byli do klasy robotniczej i reprezentowali zbiorowość, którą w pewnym sensie określić można mianem „beneficjentów socjalizmu”. W okresie realizacji badań przeżywali oni traumatyczne trajektorie wywołane przez procesy pauperyzacyjne. W artykule powracamy do danych sprzed prawie 20. lat i przedstawiamy biograficzne doświadczenia narratorów w odniesieniu do ich subiektywnego rozumienia procesu transformacji. W ostatniej części artykułu odwołujemy się do badań powtórzonych, przeprowadzonych w latach 2008–2010, wskazujemy na makrostrukturalne uwarunkowania losów badanych rodzin i na czynniki znaczące dla podtrzymywania błędnego koła biedy i marginalizacji społecznej.

EN

Since 1990 the sociologists from the University of Lodz have been conducting multidimensional analyses of poverty and social exclusion. In 1997-1999, within the framework of two projects, “The Social Cost of Economic Transformation in Central Europe—Social History of Poverty in Central Europe” and “Forms of Poverty and Social Risks and Their Spatial Distribution in Lodz,” family life histories of 3 generations of the families supported by social welfare agencies were collected. In Polish People’s Republic, the narrators from the generation named “the basic” (40-50 years old) belonged to the working class and—in a sense—represented the collectivity of socialism beneficiaries; at the moment of the research they were experiencing traumatic trajectories of unexpected impoverishment. In the paper, we are coming back to the data from 1990 and discuss biographical experiences of narrators within the context of their understanding of transition process. In the last part of the article, some results of the follow-up study conducted in 2008-2010 are presented with the notion to the macrostructural conditionings of family life histories and factors decisive to the vicious circle of poverty and social exclusion.

6

Awans społeczny a relacje rodzinne w biografiach akademików z klas ludowych

73%

Łuczaj K., Kurek-Ochmańska O. M.

Studia Humanistyczne AGH

|

2023

|

vol. 22

|

issue 2

7-28

EN

This article refers to problems that have not been explored in the Polish research space so far, namely educational opportunities and career paths for academics from working classes. The basic source of data in this article are narrative biographical interviews with academics employees of Polish universities who, coming from a family with modest intellectual traditions, and scarce social, cultural and economic capital, have managed to achieve success in the scientific world. The main research question is: how is the configuration of various types of capital accumulated in the family related to the development of an academic career in Poland? The authors of the article propose the dissemination of new theoretical concepts: “anti-capital of a family” and “upward cultural capital”.

PL

Niniejszy artykuł dotyka problematyki nierówności szans edukacyjnych i możliwości realizacji kariery naukowej przez osoby wywodzące się z klas ludowych, która w polskiej przestrzeni badawczej nie była dotychczas eksplorowana. Podstawowym źródłem danych w niniejszym artykule są narracyjne wywiady biograficzne z pracownikami dydaktyczno-badawczymi polskich uczelni, którzy mimo pochodzenia z mniej uprzywilejowanych rodzin, nieposiadających znacznych zasobów kapitału społecznego, kulturowego i ekonomicznego, zdołali osiągnąć sukces w świecie naukowym. Główne pytanie badawcze brzmi: w jaki sposób konfiguracja różnego rodzaju kapitałów zakumulowanych i mających swoje źródło w rodzinie wiąże się z rozwojem kariery akademickiej w Polsce? Autorzy artykułu proponują upowszechnienie nowych pojęć teoretycznych: „antykapitał rodzinny” oraz „podwyższony kapitał kulturowy”.

7

Kilka uwag o narracji biograficznej czeskich strażaków (projekt Społeczeństwo czeskie w okresie tzw. normalizacji i transformacji w świetle oral history)

62%

Bortlová H. V.

Wrocławski Rocznik Historii Mówionej

|

2013

|

vol. 3

175-185

EN

Through historical analysis and interpretation of memories of Czech/Czechoslovak firefighters who have been professionally active since 1960s until 1990s (and/or beyond), his paper aims to analyze the ways in which his socio-professional group has been behaving during the last 40–50 years. Given that only very little historical research has been done on members of this group, the paper represents a first pioneer attempt. The research is a continuation of previous research projects conducted by Czech oral historians focused on working class members and on changes of their opinions, attitudes and behavior before and after 1989. The author’s ambition is to contribute to the current knowledge of the nature and specifics of the mentioned „normalization” regime (1969–1989) as well as the „transformation-to-democracy” era (1990s) in Czechoslovakia. In the present paper the author outlines the current state of research (20 conducted interviews with 10 firefighters as to the end of 2012), comments on some methodological problems associated with oral-historical research of this group and offers her interpretations of selected topics.

8

Od chłopa do rolnika. Socjalistyczne opowieści awansu na polskiej wsi w latach sześćdziesiątych

58%

Szcześniak M.

Kultura i Społeczeństwo

|

2022

|

vol. 66

|

issue 2

99-124

EN

The article examines texts submitted by inhabitants of rural areas to two diary competitions (“The Young Rural Generation in People’s Poland” [“Młode pokolenie wsi Polski Ludowej”] and “A Month of My Life” [“Jeden miesiąc mojego życia”]) organised in the 1960s. The author views them as examples of socialist upward mobility stories. Although cities and modern urban institutions (universities, factories, Party structures) constituted the most common backdrop of upward mobility in socialist Poland, the dominant socialist ideology-based on a belief in a “worker-peasant alliance”-had to establish trajectories of upward mobility available to those who stayed in rural areas and devoted themselves toagricultural labour. “Peasants”, burdened by the feudal past, were supposed to become “farmers”. This new social class was supposed to comprise people with modern agricultural skills and tools, leading a modern lifestyle. Through analysing the autobiographical writings of the inhabitants of rural areas, the author examines ways in which this new class identity emerged and the how this specific trajectoryof upward mobility was experienced.

PL

Artykuł poświęcony jest powojennym pamiętnikarskim auto-narracjom pochodzących ze wsi osób, które decydują się - mimo masowych migracji młodzieży wiejskiej do miast - pozostać na wsi i podjąć pracę na rodzinnym gospodarstwie rolnym. Analizowane teksty pochodzą z konkursów pamiętnikarskich organizowanych na początku lat 60 i zostają w artykule opisane jako część rozległego i heterogenicznego archiwum "socjalistycznych opowieści awansu". Podstawą wizji awansu społecznego na wsi jest przemiana tożsamościowa, w obrębie której przedstawiciele klasy chłopskiej – grupy historycznie zdominowanej – mieli stać się rolnikami, przedstawicielami społecznie poważanej grupy zawodowej. Artykuł podejmuje próbę sprawdzenia, na ile ta odgórna wizja awansu zostaje przyjęta przez młodych mieszkańców wsi oraz jakie procesy składają się na tę przemianę. Stawia tezę, że mimo ogólnego poparcia projektu modernizacji wsi i tak definiowanego awansu społecznego przez uczestników i uczestniczki konkursu, pamiętniki mogą być również czytane jako krytyka relacji klasowych w socjalizmie państwowym.

9

Ouvriers, proletarjat czy stan czwarty? Konceptualizacja klasy robotniczej w kręgach polskiej lewicy (1832-1892)

58%

Kuligowski P.

Praktyka Teoretyczna

|

2017

|

vol. 23

|

issue 1

160-194

EN

This article tackles the conceptualisation of the working class amongst the Polish left from the period of the establishment of the Polish Democratic Society (1832) until the convention in Paris, which resulted in the creation of the Polish Socialist Party (1892). The first part of the article concerns the period between 1832-1846. It analyses the first uses of concepts such as “proletarjat” in the Polish political language. It presents a reflective way of transferring political concepts from French. The second part of the article (1846-1878) tackles the slowdown in the process of adaptation of new concepts referring to the working class and looks at generational transformations among Polish left-wing circles. The third part of the article describes the period 1878-1892. Its aim is to show that only in the last decades of the 19th century could one speak of conceptual changes resulting from common Polish experiences. Workers in this last period were pictured as victims of capitalism, yet simultaneously as a class capable of destroying the very same capitalism.

PL

Autor bada sposoby konceptualizacji klasy robotniczej w kręgach polskiej lewicy od powstania Towarzystwa Demokratycznego Polskiego (1832) aż do zjazdu paryskiego, w efekcie którego utworzono Polską Partię Socjalistyczną (1892). Pierwsza część artykułu poświęcona jest okresowi 1832–1846. Zawiera ona analizę pierwszych użyć pojęć takich jak „proletarjat” w polskim języku politycznym, a także ukazuje refleksyjny charakter transferu pojęć politycznych z języka francuskiego. W drugiej części tekstu (1846–1878) z jednej strony podejmowana jest problematyka spowolnienia procesu adaptacji nowych pojęć odnoszących się do klasy robotniczej, z drugiej zaś strony – pokazana zostaje zmiana pokoleniowa zachodzącą w kręgach polskiej lewicy. W trzeciej części omówione są lata 1878–1892. Jej celem jest wskazanie, że dopiero w przypadku schyłku dziewiętnastego wieku można mówić o sytuacji, w której zmiany pojęciowe były rezultatem sumowania doświadczeń polskiej wspólnoty. Robotnicy w tym ostatnim okresie ukazywani byli jako ofiary kapitalizmu, ale także jako ta klasa, która ów system obali.

10

The Beginnings of the Working Class. The problem of the working hands in Polish industry in the epoch of Stanisław August (fragments)

58%

Assorodobraj N.

Praktyka Teoretyczna

|

2020

|

vol. 36

|

issue 2

67-103

PL

Fragmenty książki Początki klasy robotniczej (na podstawie pracy doktor-skiej Les débuts de la classe ouvrière z 1936 r.) opublikowanej po polsku w roku 1946 dają wgląd w historię „ludzi luźnych” w osiemnastowiecznej Polsce. Tekst pisany w oparciu o archiwalne dokumenty, zarządzenia i fragmenty z prasy ujmuje problem z wielu punktów widzenia, pokazując złożoną historię tej grupy społecznej i tego, jak za pomocą kolejnych decyzji prawnych i administracyjnych była ona systematycznie delegalizowana i asymilowana. Niejednorodna populacja ludzi luźnych, podejmujących się najróżniejszych zajęć i prac, z jednej strony widziana jest jako zbiorowisko przestępców i próżniaków, z drugiej strony stanowi zasób siły roboczej, którego rodzący się przemysł bardzo potrzebuje.

EN

Fragments of the book Początki klasy robotniczej published in 1946 (on the base of author’s PhD thesis, Les débuts de la classe ouvrière published originally in 1936) give insight to history of Polish vagabonds in eighteen century. Text based on archival documents, ordinances and fragments from the press depicts the problem from multiple points of view, showing the complex history of this social group and how it was systematically delegalized and assimilated by consequent legal and administrative decisions. Motley population of vagabonds, entertaining miscellaneous ways of living and working was on one hand viewed as a bunch villains or idlers, but on the other constituted a reservoir of workforce, much in need for the nascent industry.

11

Ojciec Leon Dehon – człowiek z otwartym sercem i umysłem

58%

Gruca S.

Sympozjum

|

2018

|

issue 1(34)

11-34

PL

Sięganie do źródeł i korzeni duchowości własnego instytutu zakonnego to zadanie i misja każdego zgromadzenia. Ten sposób działania jest jedną z dróg aktualizowania charyzmatu założyciela we współczesnym świecie. Celem niniejszego artykułu jest ukazanie osoby o. Leona Jana Dehona, założyciela Zgromadzenia Księży Najświętszego Serca Jezusowego jako człowieka, który miał otwarte serce i umysł wobec Boga i wyzwań, z jakimi borykał się Kościół i świat we Francji na przełomie XIX i XX wieku. Szybki rozwój przemysłowy oraz nowe ruchy społeczno-polityczne doprowadziły do zmiany ustroju społecznego w Europie. Wyłoniona w wyniku transformacji ustrojowej najliczniejsza klasa robotnicza znalazła się w trudnej sytuacji bytowej. Jednym z pionierów, który zajął się tzw. „kwestią społeczną”, był o. Leon Jan Dehon. Od początku swojej działalności duszpasterskiej oddał się w pełni pracy na rzecz najuboższych, formacji elit, podnoszeniu świadomości kleru w kwestiach społecznych oraz pójściu z Ewangelią do ludu. Jego działanie oparte na Tradycji Kościoła oraz nowe metody duszpasterskie przyniosły mu szybko uznanie oraz tytuł „pioniera dzieł społecznych”.

EN

To reach the roots of one’s monastic order’s spirituality is believed to be a task and a mission of each congregation. One considers such an activity as one of the ways of keeping the founder’s mission up-to-date in the modern world. This article aims at showing Fr. Leon Jan Dehon, the founder of the Congregation of the Priests of the Sacred Heart of Jesus, as a broad-minded man with an open heart to both God and challenges faced by the Church and France on the turn of the 19th century. Rapid industrial development and new social and political movements led to the change of social system in Europe. Not only was the newly created working class most numerous but also in hopeless plight. One of those who devoted themselves to the ministry of social justice was Fr. Leon Jan Dehon. Since the very beginning he had become fully involved in social work among the poor, work with the elite, rising awareness of the clergy in the social matters as well as acquainting the working classes with the Gospel. His activity based on the Tradition of the Church together with the new priestly methods soon brought him esteem and being called „the progenitor of social works”.

12

Ks. Aleksander Wóycicki jako prekursor socjologii pracy i przemysłu

58%

Szkoła A.

Roczniki Nauk Społecznych

|

2006

|

vol. 34

|

issue 1

205-216

EN

In the article the figure of Rev. Aleksander Wóycicki (1878-1954) as well as his researchscientific and organization-social achievements have been presented. He studied social sciences in the most renowned West-European universities, where he gained sound education. It may be said that he was a professional sociologist, the first one among Polish priests. This is why in 1905 he was offered the first sociology chair in the history of Polish education – in the Imperial-Catholic Church Academy. Rev. Wóycicki initiated Polish sociological research into the workers’ class and family, in the development of industry and its social problems. He was an especially active member of parliament, concentrated on social problems of the poor layers of society. He also assumed some important positions in academic institutions, especially ones having a sociological profile. Wóycicki was interested in social-economic problems of the working class, in organization of higher education institutions and other issues concerning working people. His publications considerably enrich the achievements of Polish sociology of labor and industry as well as of the family and social policies. This is why he deserves more attention from researchers, and his achievements should be more precisely analyzed and adequately assessed by historians of social and economic thought, including researchers in the history of Polish political science.

Refine search results

Do fabryki! Lenin Negriego i cięcie podmiotowe (1968-1973)

Lenin w Anglii

Problemy społeczne w gotyckiej przestrzeni dziewiętnastowiecznej metropolii w świetle powieści The Mysteries of London George’a W.M. Reynoldsa

Blessed Pauline Maria Jaricot and her Works

Z klasy robotniczej do pomocy społecznej. Biograficzne doświadczenia dawnych „beneficjentów socjalizmu” w postindustrialnym polskim mieście

Awans społeczny a relacje rodzinne w biografiach akademików z klas ludowych

Kilka uwag o narracji biograficznej czeskich strażaków (projekt Społeczeństwo czeskie w okresie tzw. normalizacji i transformacji w świetle oral history)

Od chłopa do rolnika. Socjalistyczne opowieści awansu na polskiej wsi w latach sześćdziesiątych

Ouvriers, proletarjat czy stan czwarty? Konceptualizacja klasy robotniczej w kręgach polskiej lewicy (1832-1892)

The Beginnings of the Working Class. The problem of the working hands in Polish industry in the epoch of Stanisław August (fragments)

Ojciec Leon Dehon – człowiek z otwartym sercem i umysłem

Ks. Aleksander Wóycicki jako prekursor socjologii pracy i przemysłu