Search results

1

Klastry jako czynnik zrównoważonego rozwoju na obszarach wiejskich

100%

Socińska J.

Journal of Agribusiness and Rural Development

|

2012

|

issue 3(25)

251-259

EN

Sustainable development is one of the determinants of strategic thinking and current operation of modern companies. Sustainable development is a factor in other words, in which companies come to work. It is an important factor, and having far-reaching repercussions, but it is not the only one. Enterprises should therefore take in its action it into account, adapt to it and benefit from its existence, but that does not mean that this fact can and should be the only determinant of their performance. The determinant of its action should reflect the clusters, especially those operating in rural areas.

PL

Zrównoważony rozwój jest jednym z wyznaczników strategicznego myślenia i bieżącego działania współczesnych przedsiębiorstw, inaczej mówiąc – pewną okoliczno-ścią, w której przychodzi przedsiębiorstwom działać. Jest to wprawdzie okoliczność ważna i mająca daleko idące reperkusje, ale nie jedyna. Przedsiębiorstwa powinny ją zatem w swym działaniu uwzględniać, dostosowywać się do niej i korzystać z jej istnienia, co nie znaczy, że powinna i może ona być jedyną determinantą ich funkcjonowania. Powinny ją uwzględniać także klastry, zwłaszcza te, które funkcjonują na obszarach wiejskich. Słowa kluczowe: cluster, sustainable development

2

Finansowanie klastrów jako element polityki regionalnej Unii Europejskiej

80%

Spychała M.

Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy

|

2012

|

vol. 28

378-387

PL

Klastry stają się stałym i niezbędnym elementem każdej gospodarki. Specyficzne cechy klastrów sprawiły, że są one narzędziem do realizowania podstawowych założeń europejskiej polityki regionalnej. Wyjątkowa rola klastrów w gospodarce rynkowej umożliwiła finansowanie ich rozwoju z funduszy strukturalnych. W artykule przedstawiono możliwości finansowania klastrów z funduszów strukturalnych Unii Europejskiej. Ponadto umiejscowiono ideę klasteringu w założeniach polityki regionalnej Unii Europejskiej. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że funkcjonowanie klastrów finansowane jest w Polsce ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego poprzez Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka oraz 16 Regionalnych Programów Operacyjnych.

EN

Clusters have become a permanent element of every economy. The unique role of clusters in a market economy has allowed the financing of their development from structural funds. The article presents possibilities of financing of clusters from EU structural funds. Moreover, the idea of clustering was situated in the assumptions of the EU regional policy. The research concluded that clusters in Poland are financed by the European Regional Development Fund through the Innovative Economy Operational Programme and 16 Regional Operational Programmes.

3

Działalność Podlaskiego Klastra Bielizny jako przykład korzyści kooperacyjnych

80%

Parfieniuk A.

Zarządzanie i Finanse

|

2013

|

vol. 1

|

issue 4

395-405

PL

Celem artykułu jest przedstawienie korzyści kooperacyjnych z funkcjonowania firm w strukturach klastrów gospodarczych, a także przedstawienie na podstawie ogólnodostępnych danych, czy Podlaski Klaster Bielizny osiągnął takie korzyści. Praca składa się z czterech rozdziałów. W rozdziale pierwszym scharakteryzowano klaster przemysłowy. W rozdziale drugim, na podstawie wybranej literatury, przedstawiono korzyści kooperacyjne. Rozdział trzeci pokrótce opisuje Podlaski Klaster Bielizny. W ostatnim, czwartym rozdziale, skupiono się na korzyściach kooperacyjnych Podlaskiego Klastra Bielizny.

4

Otwarte innowacje jako strategiczne wyzwanie w zarządzaniu klastrami kreatywnymi

80%

Moszkowicz K., Bembenek B.

Nauki o Zarządzaniu

|

2016

|

issue 4(29)

99-116

PL

Rozważania o wartości otwartych innowacji w zarządzaniu rozwojem klastrów kreatywnych rozpoczęto od charakterystyki sektora kreatywnego. W artykule podkreślono, że sektor ten – jako wewnętrznie zróżnicowany – ma strategiczne znaczenie zarówno dla polskiej, jak i europejskiej gospodarki, gdyż stanowi solidny filar gospodarki opartej na wiedzy. Następnie zwrócono uwagę na znaczną różnorodność definicji klastra kreatywnego, podkreślając, że sytuacja ta utrudnia precyzyjne dokonywanie badań i analiz. Wskazano na potencjał rozwoju klastrów kreatywnych i ich rolę w pozyskiwaniu i rozwoju kapitału ludzkiego, kapitału społecznego oraz przyciąganiu zainteresowania inwestorów strategicznych czy kształtowaniu atrakcyjnej przestrzeni dla rozwoju innowacji wartości. W trzeciej części artykułu scharakteryzowano istotę koncepcji otwartych innowacji oraz potencjalną wartość implementacji tej koncepcji w zarządzaniu rozwojem klastrów kreatywnych. Rozważania naukowe zawarte w niniejszym artykule prowadzono, opierając się na wynikach badań teoretycznych i badań typu desk research.

5

Nadzór klastrowy w kształtowaniu bezpieczeństwa ekonomicznego klastra

80%

Bembenek B.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2017

|

issue 487

11-27

PL

Artykuł składa się z trzech integralnych części, w których przedstawiono istotę bezpieczeństwa ekonomicznego klastra, znaczenie nadzoru klastrowego dla zapewnienia tego typu bezpieczeństwa oraz podstawowe standardy zarządzania klastrem, które w sposób bezpośredni odnoszą się do nadzoru klastrowego. W opracowaniu podkreślono, że niejednorodny i złożony charakter bezpieczeństwa ekonomicznego i nadzoru klastrowego oraz różny sposób ich definiowania utrudnia ich pomiar i kwantyfikację. Nadzór klastrowy, stymulując transparentne zarządzanie klastrem, przyczynia się do poprawy aktywności ekonomicznej klastra i jego pozytywnego wizerunku. Jako instrument wewnętrznej i zewnętrznej kontroli sprawności zarządzania klastrem kształtuje bezpieczeństwo ekonomiczne klastra. Analiza wtórnych źródeł informacji wykazała, że polskie klastry różnią się między sobą pod względem spełnienia standardów zarządzania klastrem w obszarze nadzoru klastrowego.

6

Koopetycja w innowacyjnych strukturach integracyjnych

80%

Chorób R.

Zarządzanie i Finanse

|

2013

|

vol. 1

|

issue 1

83-92

PL

W artykule przedstawiono teoretyczne rozważania na temat koopetycji i jej możliwości implementacji w innowacyjnych formach powiązań integracyjnych. Zaprezentowano problematykę zespolenia się konkurencji i współpracy w jeden typ relacji i interakcji, który jest cechą charakterystyczną dla systemów gospodarczych, takich jak klastry. Wydaje się, że połączenie konkurencji i współpracy prowadzi do wyłonienia się nowego sposobu regulacji zachowań podmiotów gospodarczych –koopetycji.

7

Atrakcje a możliwości rozwoju klastra turystycznego na przykładzie południowo-wschodniej części regionu świętokrzyskiego

80%

Brambert P., Zieliński A.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2017

|

issue 473

107-116

PL

Turystyka jest jedną z dynamiczniej rozwijających się gałęzi gospodarki. Jej dalsza koniunktura jest uzależniona m.in. od poprawy jakości usług oraz rozwoju nowych obszarów turystycznych. Południowo-wschodnia część regionu świętokrzyskiego to przestrzeń, która do niedawna nie była kojarzona z turystyką. Obecnie funkcjonują jednak na niej obiekty, które szybko stały się jednymi z największych atrakcji turystycznych ziemi świętokrzyskiej. Według autorów powstanie klastra może umożliwić doskonałą formę współpracy w zakresie rozwoju turystyki na ww. obszarze. Celem badań jest wskazanie potencjalnych możliwości koniunktury turystycznej w oparciu o perspektywę ukształtowania się i funkcjonowania turystycznego klastra.

8

Funkcjonowanie górnictwa węgla kamiennego w gospodarce opartej na wiedzy

80%

Tkocz M., Heder A.

Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego

|

2013

|

vol. 21

78-93

PL

Górnictwo węgla kamiennego dzięki działaniom restrukturyzacyjnym stało się branżąosiągającą ostatnio dodatni wynik finansowy. Obecnie stoi przed wyzwaniem konkurencyjnościna arenie międzynarodowej, zwłaszcza że Polska jest największym producentem węgla kamiennegow Unii Europejskiej, ale stanowi to zaledwie 1,1% produkcji światowej (2011). Jedną z wielkichszans dla jego dalszego rozwoju jest wdrożenie zasad gospodarki opartej na wiedzy, polegającej nagenerowaniu innowacyjnych pomysłów, takich, które po wprowadzeniu przynoszą zyski materialnelub społeczne. Rozwój gospodarki opartej na wiedzy w tradycyjnej gałęzi przemysłu, jakim jest górnictwowęgla kamiennego jest odpowiedzią na wzrost konkurencji światowej i próbą dostosowaniajej do wymagań rynku światowego. Wdrożenia GOW w górnictwie jest ważnym zadaniem z wieluwzględów. Po pierwsze przyczyni się do unowocześnienia procesu wydobycia, produkcji i organizacjia w związku z tym do obniżenia kosztów produkcji oraz utrzymania działalności przez współpracę z jednostkami naukowo-badawczymi, instytucjami otoczenia biznesu, organizacjami samorządowymi.Wprowadzenie nowoczesnych technologii doprowadzi również do poprawy stanu środowiska. Po drugienastąpi przepływ kapitału ludzkiego czy przyciąganie nowych przedsiębiorstw, przez współpracęfirm skupionych w branży górniczej – takie posunięcie wpłynie na skuteczniejsze zarządzanie i wymianędoświadczeń. Wszystkie te działania przyczynią się do stworzenia większej konkurencyjności narynku międzynarodowym. Według definicji OECD gospodarka oparta na wiedzy (GOW) nakierowanajest na tworzenie, traktowane jako produkcja oraz dalsze przekazywanie, czyli dystrybucja oraz praktycznewykorzystanie wiedzy i informacji.Nasuwa się pytanie, czy przedstawione powyżej podstawy gospodarki opartej na wiedzy są wdrażanew górnictwie węgla kamiennego w Polsce? W pracy przedstawiono różnorodne formy współpracyz jednostkami naukowo-badawczymi oraz instytucjami otoczenia biznesu.

9

Clusters in the system of region innovations

80%

Stanienda J.

Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie

|

2011

|

issue 2(19)

155-165

EN

Transformations in the world economy towards the economy based on know-how result in the situation where innovations are listed among the most important elements which give momentum to growth, especially in the age of sudden process changes and globalisation of competition which are noticeable. However, certain conducive conditions have to be present for innovations to come into existence. One of them is the region, its resources, including know-how and internal potential. The important role of the region in production of innovation and its spreading to other regions causes the need of strengthening its significance, as regions may faster and more effectively build mechanisms supporting growth, creating and diffusion and absorption of innovations. Effective implementation of innovative solutions is determined with fruitful cooperation of the entities operating in the region: producers of innovation (science, R&D), recipients of innovation (business) and institutions which determine the policy in the region (public administration). These entities and the system of interdependencies and connections between them are referred to as the Regional System of Innovations (RSI). The activities and interdependencies of the RSI entities should be developed in such a way that its functioning could affect the effective, long-term growth of the region. The entities within RSI include a cluster structure in which transfer of know-how and technology is fastest and is achieved with geographical closeness of the entities representing both industry and science (networking and interpersonal contacts).

PL

Przemiany w gospodarce światowej zmierzające w kierunku gospodarki opartej na wiedzy powodują, że innowacje wymienia się wśród najważniejszych elementów napędzających wzrost, szczególnie w epoce gwałtownych zmian technologicznych i globalizacji konkurencji, które obserwujemy. Jednak dla powstania innowacji muszą zaistnieć pewne sprzyjające warunki. Jednym z nich jest region, jego zasoby, w tym wiedza i wewnętrzny potencjał. Istotna rola regionu w wytwarzania innowacji i ich transmisji do innych regionów powoduje potrzebę wzmocnienia jego znaczenia, gdyż regiony mogą w sposób szybszy, bardziej efektywny budować mechanizmy wspierające rozwój, tworzenie i dyfuzję oraz absorpcję innowacji. Skuteczne wdrażanie innowacyjnych rozwiązań determinowane jest efektywną współpracą podmiotów działających w regionie – wytwórców innowacji (sfera nauki, B+R), odbiorców innowacji (biznes) oraz instytucji kształtujących politykę w regionie (administracja publiczna). Podmioty te, system współzależności i powiązań zachodzących między nimi określany jest jako Regionalny System Innowacji (RSI). Ważne jest takie ukształtowanie działań i współzależności podmiotów RSI, aby jego funkcjonowanie wpływało na efektywny, długotrwały rozwój regionu. Wśród podmiotów znajdujących się w RSI jest struktura klastrowa, w której ma miejsce najszybszy transfer wiedzy i technologii, osiągany dzięki geograficznej bliskości podmiotów reprezentujących zarówno przemysł, jak i naukę (sieciowanie i kontakty międzyludzkie).

80%

Moszkowicz K., Bembenek B.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2017

|

issue 499

175-188

PL

Artykuł składa się z dwóch części. W pierwszej przedstawiono istotę, zakres oraz cel funkcjonowania klastrów agrobiznesu w kontekście zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich i gospodarki żywnościowej. W kolejnej scharakteryzowano społeczno-ekonomiczny charakter grup producentów rolnych w obliczu tendencji koncentracyjnych i konsolidacyjnych w agrobiznesie. Rozważania, które prowadzono na podstawie klasycznego przeglądu literatury przedmiotu oraz analizy źródeł zastanych, wykazały, że współpraca jednej lub kilku grup producenckich o tym samym i komplementarnym charakterze z podmiotami sektora biznesu, B+R i otoczenia biznesu pozwala na rozwój klastrów agrobiznesu. Trwałe powiązanie w strukturze klastra poszczególnych grup producentów rolnych z wybranymi strategicznymi interesariuszami polskiego i zagranicznego rynku żywnościowego może przyczynić się do pozytywnych zmian w lokalnej i ponadlokalnej gospodarce w odpowiedzi na współczesne wyzwania związane z turbulentnym otoczeniem.

16

Ekoinnowacyjność i zrównoważony rozwój ekoklastrów w kontekście koncepcji klastrów energii

80%

Moszkowicz K., Bembenek B.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2017

|

issue 491

294-307

PL

W artykule scharakteryzowano aktywność ekoklastrów w Polsce, wykorzystujących w różnym stopniu odnawialne źródła energii w kontekście prawnie określonej koncepcji klastrów energii. Podkreślono, że ekoinnowacyjność i zrównoważony rozwój jako ich kluczowe atrybuty przyczyniają się do kształtowania zielonej gospodarki. Świadczą o tym cele strategiczne ekoklastrów: wzrost konkurencyjności i innowacyjności lokalnej gospodarki, zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego, poprawa efektywności energetycznej, minimalizowanie negatywnego oddziaływania sektora energetyki na środowisko naturalne, aktywizacja regionów słabo rozwiniętych. Ponieważ inwestycje związane z zieloną gospodarką są kapitałochłonne, wymagają partnerstwa lokalnego i wsparcia publicznego. Przeprowadzone badania desk research wykazują, że konieczność sprostania wymogom UE w dziedzinie wykorzystania odnawialnych źródeł energii stymuluje do rozwoju klastrów energii w oparciu o dotychczasowy potencjał strategiczny i doświadczenia ekoklastrów.

17

Klastry jako narzędzie internacjonalizacji przedsiębiorstw

80%

Kinas P.

Zarządzanie i Finanse

|

2013

|

vol. 1

|

issue 2

129-140

PL

Transformacja, z jaką mamy obecnie do czynienia w gospodarce światowej, jest bezprecedensowa. Polityczne, ekonomiczne, a przede wszystkim technologiczne zmiany powodują dalekosiężne konsekwencje dla współczesnego środowiska międzynarodowego biznesu. Firmy stawiające czoła gospodarce światowej mierzą się z nowymi wyzwaniami i zagrożeniami, jak również z niezwykłymi szansami. Jednak wiele z nich funkcjonuje w warunkach ograniczonych zasobów. Jedną z metod na przezwyciężenie tego problemu jest współpraca pomiędzy przedsiębiorstwami oraz innymi podmiotami środowiska biznesowego. Dobrym przykładem tego typu działań jest klaster. Stanowi on swego rodzaju nowy sposób uzyskiwania przewagi konkurencyjnej na rynku międzynarodowym. Jego członkowie mogą pozyskiwać wiedzę, korzystać z wzajemnych doświadczeń i dzielić się między sobą własnymi zasobami. Celem niniejszego artykułu jest pokazanie, w jaki sposób członkostwo firmy w klastrze może przyczynić się do wzrostu jej internacjonalizacji. Praca składa się z trzech głównych części. Pierwsza z nich ukazuje różne podejścia do internacjonalizacji przedsiębiorstw. Druga część jest poświęcona klastrom. Au-tor prezentuje definicję klastrów, ich wspólne cechy oraz koncepcję potrójnej helisy. Ostatnia część zawiera opis szerokiego spektrum działań służących wspieraniu internacjonalizacji wśród członków klastrów.

18

Regional Aspects of the Development of Clustering in the Dairy Branch

71%

Novikov I.

Comparative Economic Research. Central and Eastern Europe

|

2019

|

vol. 22

|

issue 4

91-109

PL

Artykuł prezentuje wyniki analizy klasycznego i nowoczesnego podejścia do tworzenia regionalnych klastrów rolno‑przemysłowych. W obecnych warunkach rynkowych utworzenie klastra w oparciu o istniejącą infrastrukturę regionalną jest niepraktyczne. W większości przypadków klastrami nazywane są struktury holdingowe obejmujące pełny cykl produkcji, przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rolnych, na przykład „klastry mleczne” – istnieją tradycyjne grupy firm, które formalnie posiadają klasyczne cechy klastra, ale nie dają poszczególnym uczestnikom procesu produkcyjnego wystarczającej autonomii organizacyjnej i prawnej. Zbadano warunki rozwoju innowacji w klastrze, a także mechanizm tworzenia komponentu naukowego i innowacyjnego klastra jako nowopowstałego pełnoprawnego elementu klastra. Wskazano, że klaster powinien być tworzony z zachowaniem podstawowych zasad organizacyjnych i ekonomicznych. W szczególności, podczas gdy w holdingach wynik ekonomiczny działalności służy osiągnięciu celów spółki dominującej, w klastrze należy położyć maksymalny nacisk na wynik i zaspokojenie interesów ekonomicznych wszystkich jego uczestników. Co więcej, zastosowanie klasycznego podejścia do rozwoju klastrów w obecnych warunkach rynkowych może nie być możliwe, a lepsza będzie koncepcja rozwoju klastra przedstawiona przez autora.

EN

In this paper, we study the classical and modern approaches to the formation of regional agro‑industrial clusters. In the current market conditions, the creation of a cluster based on the existing regional infrastructure is impractical. In most cases, clusters are called holding structures that include the full cycle of production, processing and marketing of agricultural products, for example, “dairy clusters” –there are traditional groups of companies that formally follow the classical cluster principles, but do not give individual participants in the production process sufficient organizational and legal autonomy. The conditions for the development of innovation within the cluster, as well as the mechanism for creating the scientific and innovation component of the cluster as a fully‑ledged newly created cluster element are investigated. We show that the cluster should be created on the basis and strict adherence to fundamental organizational and economic principles. In particular, while in holdings the economic result of the activity is aimed at achieving the goals of the parent company, in a cluster the maximum interest in the result and the satisfaction of the economic interests of all participants in equal measure should be laid. Moreover, the classical cluster approach in the current market conditions may be unrealizable and the author’s concept of cluster development is preferable.

19

Podejście klastrowe do tworzenia destynacji turystycznych w przygranicznych obwodach zachodniej Ukrainy

70%

Kyfyak V., Kyfyak O.

Turyzm

|

2021

|

vol. 31

|

issue 1

39-46

PL

Niniejszy artykuł dotyczy przygranicznych obwodów zachodniej Ukrainy. Tereny te odznaczają się dużą liczbą naturalnych zasobów rekreacyjnych, zabytków historii, kultury i architektury, rozbudowaną infrastrukturą transportową oraz silnymi więziami etnicznymi z regionami znajdującymi się w krajach sąsiedzkich. Są to miejsca, w których istnieją duże możliwości rozwoju ruchu turystycznego o charakterze transgranicznym. W celu osiągnięcia postawionego sobie celu badawczego autorzy przeanalizowali doświadczenia innych krajów, w szczególności związane z procesami tworzenia klastrów w Rumunii i Polsce oraz zarządzania nimi, co pomogło w identyfikacji etapów tworzenia destynacji turystycznej, opartego na podejściu klastrowym. Porównanie działania wcześniej utworzonych klastrów turystycznych na Ukrainie i za granicą pomogło w sporządzeniu listy głównych struktur biznesowych, które mogłyby stać się częścią klastra oraz zostać zaangażowane w kreowanie miejsc wypoczynku. Na podstawie analizy potencjału naturalnego i rekreacyjnego, jak również dziedzictwa kulturowego i historycznego obwodów przygranicznych na zachodzie Ukrainy ustalono możliwe profile regionów docelowych, a także znaczenie zainteresowania turystów oraz innych firm przy tworzeniu klastrów, które zostało potwierdzone przez badania ankietowe.

20

Pomoc regionalna dla przedsiębiorstw działających na Dolnym Śląsku

70%

Korbutowicz T.

Barometr Regionalny. Analizy i prognozy

|

2015

|

issue 4(42)

59-66

PL

Regionalna pomoc przyznawana przedsiębiorstwom na Dolnym Śląsku podporządkowana jest zasadom pomocy UE i celom integracyjnym. Reforma polityki kontroli pomocy doprowadziła do zwiększenia liczby zezwoleń na udzielanie pomocy horyzontalnej, w tym pomocy regionalnej. Na Dolnym Śląsku pomoc regionalna udzielana jest na nowe inwestycje połączone z tworzeniem nowych miejsc pracy, badaniami i rozwojem oraz na tworzenie nowoczesnych usług biznesowych. Wrocław stał się ważnym miejscem lokalizacji sektora usług biznesowych w kraju i znaczącym ośrodkiem działania centrów naukowo-badawczych.

EN

Regional aid in Lower Silesia granted to undertakings submits to rules of state aide EU and integration aims. The reform of state aid rules resulted in increased number of permissions to grant the horizontal aid, especially regional aid. In Lower Silesia regional aid were granted for new investments, employment, research and development, ad hoc aid and aid for creation of the business service sector. Wrocław has become an important location for business service sector. This town is only one metropolitan area with the largest number of research and development centers.

Refine search results

Klastry jako czynnik zrównoważonego rozwoju na obszarach wiejskich

Finansowanie klastrów jako element polityki regionalnej Unii Europejskiej

Działalność Podlaskiego Klastra Bielizny jako przykład korzyści kooperacyjnych

Otwarte innowacje jako strategiczne wyzwanie w zarządzaniu klastrami kreatywnymi

Nadzór klastrowy w kształtowaniu bezpieczeństwa ekonomicznego klastra

Koopetycja w innowacyjnych strukturach integracyjnych

Atrakcje a możliwości rozwoju klastra turystycznego na przykładzie południowo-wschodniej części regionu świętokrzyskiego

Funkcjonowanie górnictwa węgla kamiennego w gospodarce opartej na wiedzy

Clusters in the system of region innovations

Klastry przemysłu 4.0 w zrównoważonej gospodarce opartej na wiedzy

Kapitał społeczny jako czynnik wspierający działanie i powstawanie klastrów

Prowzrostowa rola struktur klastrowych – szanse dla regionu Podkarpacia

Regionalna polityka klastrowa szansą podniesienia konkurencyjności przedsiębiorstw

ПРОБЛЕМЫ РЕАЛИЗАЦИИ КЛАСТЕРНОЙ КОНЦЕПЦИИ РАЗВИТИЯ СЕЛЬСКОГО ТУРИЗМА В РЕСПУБЛИКЕ БЕЛАРУСЬ