Search results

1

Mnemotechniczne ciągi słowne z perspektywy lingwistyki tekstu

100%

Kornacka M.

Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik

|

2013

|

issue 7

33-53

EN

The paper deals with mnemonic word sequences as sequences opposed to non-mnemonic word sequences and mnemonic non-verbal sequences. On the basis of both non-special and special mnemonics I analyse to what extent the mnemonic word sequences satisfy the criteria of textuality formulated by R.-A. de Beaugrande and W.U. Dressler: cohesion, coherence, intentionality, acceptability, informativity, situationality, and intertextuality. I attempt to show some of their specific features, originating from their role as a memory aid to be used in a situation far from being a typical "act of speech". These features concern relations with the author and the user, with the situation, with the literal meaning of their lexical components and with information to be memorised. My special attention is paid to relation of mnemonic word sentences with other word sequences, particularly with texts. To explore this relation I refer to the G. Genette's distinction between intertextuality, paratextuality, metatextuality, hypertextuality, and architextuality.

2

Koherencyjny model rozumowań prawniczych

84%

Araszkiewicz M.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2010

|

vol. 1(1)

19-38

PL

Celem artykułu jest prezentacja modelu rozumowań prawniczych opartego na pojęciu koherencji (spójności) wypracowanym przez nauki kognitywne. Mówiąc dokładniej, model ten, określany dalej jako koherencyjny MRP (Model Rozumowania Prawniczego), jest bazowany na teorii koherencji wypracowanej przez Paula Thagarda. Zdaniem autora koherencyjny MRP wydaje się w sposób bardzo satyfakcjonujący spełniać kryteria zazwyczaj wykorzystywane w ocenie teoretycznoprawnych modeli argumentacji. Jest on w stanie przedstawić wnioskowanie prawnicze czy to jako sieć neuronową, czy też – bardziej tradycyjnie – jako sformalizowaną grę argumentacyjną. W konsekwencji koherencyjny MRP oferuje obiecującą „trzecią drogę” wobec tradycyjnych dedukcyjnych i niededukcyjnych modeli wnioskowań prawniczych.

EN

The aim of the article is to present a model of legal reasoning based of the concept of coherence, as this concept is understood in recent developments of cognitive science. More precisely, the model, hereafter referred to as CMLR (Coherence Model of Legal Reasoning) is based on the constraint satisfaction theory of coherence, elaborated and defended by Paul Thagard. The claim of the author is that CMLR appears very satisfactory when assessed against criteria typically employed for evaluation of legal-theoretical models of argumentation. It is able to represent legal reasoning either as a neural network or, more traditionally, as a formal dialogue game. In consequence, CMLR offers a plausible “third road” between traditional deductive and non-deductive models of legal thinking.

3

Postawy młodzieży akademickiej wobec transplantacji a ich poczucie koherencji

84%

Perkowska M. M.

Kultura i Edukacja

|

2021

|

issue 1(131)

185-203

PL

W artykule przedstawiono związki postaw badanych wobec transplantacji z ich poczuciem koherencji. Wyniki uzyskano po analizie danych statystycznych zebranych w grupie 467 studentów. W badaniu wykorzystano autorski kwestionariusz i skalę do badania postaw młodzieży akademickiej wobec transplantacji oraz Kwestionariusz Orientacji Życiowej (SOC-29) Antonovsky’ego. Uzyskane wyniki dowodzą, że nie istnieje zależność, która uprawniałaby do stwierdzenia, że poczucie koherencji badanych ma istotny statystycznie związek z ich postawą wobec transplantacji. Poczucie koherencji koreluje dodatnio z jednym z komponentów tworzących postawę wobec transplantacji (poziom wiedzy). Oznacza to, iż osoby z wysokim poczuciem koherencji istotnie częściej posiadają wyższy poziom wiedzy odnoszącej się do transplantacji. Dane potwierdziły istnienie zależności pomiędzy poziomem wiedzy badanych związanej z zagadnieniem transplantacji a wszystkimi komponentami tworzącymi poczucie koherencji, czyli poczucie zaradności, poczucie sensowności i poczucie zrozumiałości. Istnieje konieczność podjęcia współczesnego wyzwania pedagogicznego, jakim jest edukacja zdrowotna, której celem będzie kształtowanie postaw społecznych wobec transplantacji. Należy również wzbogacić program edukacyjny w działania kreujące wysokie poczucie koherencji u ich adresatów, co z założenia powinno mieć prozdrowotne konsekwencje dla szerokiego grona beneficjentów.

EN

The article explores the relationship between the attitudes of the respondents towards transplantation and their sense of coherence. The presented results were obtained through the statistical analysis of data collected in a group of 467 students. The study used a self-designed questionnaire and scale to study attitudes of academic youth towards transplantation alongside Antonovsky’s Orientation to Life Questionnaire (SOC-29). The results obtained prove that there is no correlation that would justify the conclusion that the sense of coherence of the respondents has a statistically significant connection with their attitude towards transplantation. However, the sense of coherence positively correlates with one of the components of the attitude towards transplantation. This concerns the level of Knowledge, which means that people with a high sense of coherence are significantly more likely to have a higher level of Knowledge related to transplantation. The data confirmed the existence of a correlation between the level of knowledge of the respondents related to the issue of transplantation and all the components constituting a sense of coherence, i.e. a manageability, meaningfulness and comprehensibility. Conclusions formulated on the basis of the obtained results point to the necessity of taking up a contemporary pedagogical challenge, which is health education aimed at shaping social attitudes towards transplantation. An additional recommendation is to enrich educational programs with activities the goal of which is to create a high sense of coherence in their recipients, which, by definition, should have pro-health consequences for a wide group of beneficiaries.

4

Specyfika tworzywa audialnego oraz zabiegów lingwistycznych w słuchowisku radiowym Ex Barbie Macieja Kowalewskiego

84%

Matusiak E., Wypiorczyk A.

Prace Językoznawcze

|

2020

|

issue XXII/1

179–196

PL

Narracja stanowi immanentną składową budowania dramaturgii fikcjonalnego dzieła audialnego. Specyfika narracyjna słuchowiska Ex Barbie według scenariusza i reżyserii Macieja Kowalewskiego determinuje konstrukcję opowieści na płaszczyźnie fonicznej, która winna zachować spójność z warstwą verbum. Kreacja głównego bohatera oraz narracja, którą determinuje, kształtują opowieść na poziomach diegetycznym i audialnym. Sztuka słuchowiskowa, choć szeroko analizowana na gruncie radioznawczym, nie doczekała się dostatecznego opracowania pod kątem lingwistycznym. Celem autorek jest wskazanie wyróżników narracyjnych i konstrukcyjnych realizacji audialnej słuchowiska Ex Barbie oraz analiza sposobów, dzięki którym osiągnięto spójność dzieła w ujęciu radioznawczym oraz językoznawczym. Ponadto, w wybranym słuchowisku analizowane są gesty foniczne postaci, znamienne dla ich fonicznej reprezentacji.

EN

Narration is an immanent component of audio drama’s dramaturgy. The narrative specificity in audio play Ex Barbie by Maciej Kowalewski has a determined construstructure of the story in the phonic layer, which has to be coherent with the verbum layer. The main character’s creation and the narrative determines the shape of the story on the audio and diegetic levels. A fictional radio art is analyzed with radio studies methods, but rarely from the linguistic perspective. The author aims at indicating determinants of audio implementation in Ex Barbie and analyzing ways of accomplishing coherence in audio drama in interdisciplinary perspective of linguistic and radio studies. In addition, in the selected radio play authors have analyzed the characters’ phonic gestures.

5

Zasada kumulacji w podatku od spadków i darowizn – struktura głęboka kontra granica językowa wykładni

67%

Słysz A.

Kwartalnik Prawa Podatkowego

|

2018

|

issue 2

103-117

EN

The principle of cumulation in the inheritance and donation tax, as a legal concept, is an institution with a hundred-year history. Due to law changes and changes in law structure, proper interpretation is very difficult. Obeying the literal interpretation border necessarily leads to an unacceptable result. The solution ensuring the proper functioning of the cumulation rule is to transgress the limits of linguistic interpretation, so that the result of the interpretation would be in accordance with the deep structure of the tax act. In breaking the language border, a specific method of law interpretation can be helpful, method thats taking into account contextualism as well as the coherence of law and the legal and economic structure.

PL

Zasada kumulacji w podatku od spadków i darowizn jest, jako koncepcja prawna, instytucją o stuletniej historii. Ze względu na zmiany o charakterze legislacyjno-systemowym interpretacja przepisów ustanawiających jej byt prawny napotyka na duże trudności. Traktowanie granicy wykładni językowej bezwzględnie prowadzi do niemożliwego do zaakceptowania rezultatu. Rozwiązaniem zapewniającym prawidłowe funkcjonowanie zasady kumulacji jest wykroczenie poza granicę językową wykładni, tak by wynik wykładni pozostawał w zgodzie z głęboką strukturą ustawy podatkowej. W przełamaniu granicy językowej może pomóc metoda wykładni prawa uwzględniająca problem kontekstualizmu oraz koherencję prawa i struktury prawno-ekonomiczne związane z ustawą podatkową.

6

Zaburzenia spójności wypowiedzi u pacjentów chorujących na schizofrenię paranoidalną

67%

Lipski W.

Logopedia

|

2021

|

vol. 50

|

issue 1

67-81

EN

The author of the article presents the image of schizophatic speech with particular emphasis on consistency disorders. He states that loss of consistency in schizophrenia is its axial symptom and it indicates on the progressive process of language disorganization in the disease. From the beginning of constructing the reflection on schizophrenia, disorders of consistency have been, and currently they are the object of researchers analysis of language disorders in schizophrenia. The picture of the consistency disorder of utterance in schizophrenia is specific and different from that observed in others disorders related to the disintegration of competences, such as aphasia, pragnosia or dementia. It takes place mainly at the level of semantics and it leaves the grammatical structureof utterance relatively preserved.

PL

Autor artykułu przedstawia obraz mowy schizofatycznej ze szczególnym podkreśleniem zaburzeń spójności. Zakłada on, że utrata spójności wypowiedzi w schizofrenii stanowi jej objaw osiowy i świadczy o postępującym procesie dezorganizacji języka w tej chorobie. Zaburzenia spójności od początku budowania refleksji na temat schizofrenii stanowiły i obecnie stanowią obiekt analiz badaczy zaburzeń językowych w schizofrenii. Obraz zaburzeń spójności wypowiedzi jest w schizofrenii swoisty i odmienny od obserwowanego w innych zaburzeniach związanych z rozpadem kompetencji, takich jak afazja, pragnozja czy demencja. Dokonuje się on przede wszystkim na poziomie semantyki, pozostawiając gramatyczną strukturę wypowiedzenia względnie zachowaną.

7

The delusional type of schizophasia: An analysis of schizophatic texts

67%

Woźniak T.

Logopaedica Lodziensia

|

2023

|

issue 7

229-242

EN

Schizophasia is usually associated with the incoherence of an utterance in its semantic and formal-grammatical dimensions. The article raises the issue of pragmatic incoherence in text and proposes to include in the spectrum of schizophasia also statements relating to delusions. The article’s examples of analyses of statements of schizophrenic patients made with the help of scales for assessing schizophasia (TLC, SSRS – in Polish: KSOS) support this thesis. This thesis is confirmed by the examples included in the article of analyses of statements made by people with schizophrenia using scales for assessing schizophasia (TLC, KSOS).

PL

Schizofazję zwykle kojarzy się z niespójnością wypowiedzi w jej wymiarach semantycznym i formalno‑gramatycznym. Artykuł podnosi kwestię niespójności pragmatycznej tekstu i zawiera propozycje włączenia do spektrum schizofazji także wypowiedzi odnoszących się do urojeń. Zawarte w artykule przykłady analiz wypowiedzi osób cierpiących na schizofrenię, dokonane za pomocą skal do oceny schizofazji (TLC, KSOS) potwierdzają tę tezę.

8

Językowo-semantyczno-pragmatyczne wyznaczniki opisu, opowiadania i rozważania w XVII-wiecznych kolędach Jana Żabczyca

67%

Galilej C.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica

|

2017

|

vol. 51

|

issue 1

161-176

EN

Each text - according to the concept of author - represents an organized multi-layer structure (stylistic and linguistic), which is one of the basic elements filing the appropriate forms of expression. The problem of this kind of expression of jist content an important semantic-formal factor which fill the overall composition of the text (its general structure and a detailed segmentation, thematic dominant and components of the presented world, sender and recipient, linguistic means of expression). This article discusses the characteristic for early baroque very popular carols Symfonije anielskie semantic types of speech, among which stands out narration (as a form of speech). A dominant position occupies a description, especially in theological carols, whereas narration (as a story) occur in both theological and pastoral songs. In a direct connection with the analysis of the various forms of presentation of jist by the narrator it is also the issue of segmentation of text and a review of procedures to ensure it a cohesion.

PL

-

Refine search results

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica

1 Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

1 Kultura i Edukacja

1 Kwartalnik Prawa Podatkowego

1 Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik

1 Logopaedica Lodziensia

1 Logopedia

1 Prace Językoznawcze

1 Araszkiewicz M.

1 Galilej C.

1 Kornacka M.

1 Lipski W.

1 Matusiak E.

1 Perkowska M. M.

1 Słysz A.

1 Woźniak T.

1 Wypiorczyk A.

1 2023

2 2021

1 2020

1 2018

1 2017

1 2013

1 2010