Search results

1

Imiona pustki w poezji współczesnej

100%

Lubas-Bartoszyńska R.

Przestrzenie Teorii

|

2011

|

issue 15

324-328

EN

S. Jasionowicz, Pustka we współczesnym doświadczeniu poetyckim, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2009

PL

Recenzja książki Stanisława Jasionowicza - "Pustka we współczesnym doświadczeniu poetyckim", Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2009.

2

Doświadczenie kulturowe w poezji Ewy Lipskiej (Zarys problematyki)

100%

Legeżyńska A.

Przestrzenie Teorii

|

2011

|

issue 15

55-70

EN

The author pays attention to the need to search new keys of interpretation of the ouevre of Ewa Lipska, recognising that the constant distinguishing feature is the anthropological aspect. The main thesis of the article is as follows: Lipska’s poetry may be treated as a particularly important evidence of cultural experiences. Also attention is focused by the author on the poetic phenomenology of sensual perception, its reflection in the awareness and memory of the subject, and also distinguishes “cultural memory” as an effect of experience. She also states that Ewa Lipska’s works are a criticism of culture – both of the so called PRL’s (Polish People’s Republic’s) culture and the later one, called the postmodern culture. The poet exposes myths and threats of post-modernity, however, the cultural experience as recorded in her works is of ambivalent character: on the one hand, it contains a negative feeling of domination of man’s existence by cyberculture, and on the other, shows the deepening and sharpening of the critical awareness of the subject, who defends himself against the inauthenticity of experience.

3

Historiozoficzny apokaliptyzm C. G. Junga

72%

Bytniewski J., Łódzki U.

Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris

|

2016

|

vol. 35 B (4B)

EN

Critique of culture is one of the biggest parts of philosophy/psychology created by Carl Gustav Jung. Jung was witness of World War I and World War II, his thought was deeply influenced by writings of F. Nietzsche, who assured us that we (modern people) are sentenced to Age of nihilism. Jung seemed to take over this belief, developing it inside his own philosophical system. In Jung’s way of thinking Age of nihilism turned into a monumental discourse about New Age, where overgrown Enlightment’ Reason must abdicate, leaving its position to The Age of new spirituality. In my paper I’m trying to present thought of The Swiss psychologist as an apocalyptical prophecy, but not only apocalyptical. My aim is to find bright beam among this very pessimistic part of his oeuvre.

4

Apokalipsa kulturowa według Adorna

72%

Jarecka U.

Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka

|

2020

|

vol. 110

|

issue 3

180-191

5

Jeszcze jedno wprowadzenie do filozofii kultury

72%

Łukasiewicz K.

Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka

|

2018

|

vol. 103

|

issue 4

228-232

6

CYGANIE, HIPISI I DZIENNIKARZE (ROMANTYZM I KONTRKULTURY1)

72%

Piwińska M.

Świat Tekstów. Rocznik Słupski

|

2020

|

vol. 18

289-302

PL

Tekst rozważa kilka interpretacji i ocen zjawiska kontrkultur. Rysuje związki współczesnych fal kontrkulturowych z XIX-wieczną cyganerią. Wskazuje odmienne inspiracje kontrkultur amerykańskich i europejskich. Zawiera szersze omówienie warszawskiej cyganerii (1838–1843) działającej w okresie największego terroru „nocy Paskiewiczowskiej”. Charakterystyka warszawskiej cyganerii w porównaniu z paryską – na zachodzie Europy cyganerie wiążą się z wizerunkiem żyjących poza i w opozycji do obyczaju, praw, stylu życia kultury panującej Cyganów-Romów. W Polsce „cyganie” wiążą się z wykluczonymi z tej kultury chłopami: „ludomania” krakowskiej cyganerii, radykalizm społeczny warszawskiej cyganerii. Polemizując z ocenami, które odmawiają kontrkulturom wartości, tekst podejmuje kwestie: kontrkultury a ruchy polityczne i kontrkultury a awangardy artystyczne. Kontrkultury nie są działaniem elit, profesjonalistów, polityków, artystów, choć czerpią inspiracje z kolejnych krytyk kultury. Wciąż pojawiające się pod różnymi nazwami ruchy młodzieżowe mogą być związane z polityką i sztuką, ale nie mieszczą się w nich. Są wyrazem dość powszechnego niepokoju egzystencjalnego i próbami odmiennego niż w kulturze panującej stylu życia. Mogą więc wyrastać z romantycznego postulatu „odrodzenia wewnętrznego człowieka”. Postulat ten pozostał w epoce niedookreślony, silnie emocjonalny, najdobitniej wyraża się w nim negacja. Postawy buntownicze kolejnych kontrkultur można uznać za czynnik dynamizujący kulturę europejską. Mają one także drugą, ciemną stronę – destrukcji i autodestrukcji.

EN

This text deliberates a number of interpretations and views concerning the phenomenon of counterculture. Outlines relations between contemporary countercultural movements and the XIXth century Bohemianism. Indicates various inspirations that accompanied american and european countercultures. Contains a wide coverage of the Warsaw bohème (1838–1843) and its activity during the great terror of “Paskiewicz night”. Identifies elements of Warsaw bohème in comparison with bohème in Paris. In the west of Europe, bohème has the image of Gypsies, Bohemians and Romes, who live in opposition to laws, customs, style of life requred in dominating culture. In Poland the “gypsies” appear as excluded from official culture peasants – “folkmania” in Cracow and social radicalism of Warsaw “gypsies”. Pollemizing with opinions which refuse counterculture appreciation, the above text undertakes questions of counterculture and political movements as well as artistic avant-garde. Countercultures are not an element of politics, professional art or elite, although they take inspiration from succeeding art critiques. Frequently appearing, under various names, youth movements are often related with politics and art, but not as their element. They are an expression of a common existential anxiety and are an attempt to lead an unconventional life. Some may have roots in the romantic “revival of internal life”. Romanticism left this postulate undefined, strongly emotional, with negation as its main distinction. Rebellious attitudes of following countercultures can be regarded as a dynamic factor to european culture. There also is another, dark side – destruction and autodestruction.

7

O historii absolutnej klęski – krytyka religii w eseistycznej twórczości Josefa Šafaříka

72%

van Wissem P.

Slavia Meridionalis

|

2020

|

vol. 20

PL

Artykuł przedstawia negatywną ocenę religii wyrażoną w eseistycznych tekstach czeskiego dysydenta i eseisty – Josefa Šafaříka (1907–1992). Charakterystyczną cechą tekstów Šafaříka jest głęboka krytyka kultury, która choć jest wycelowana przede wszystkim w technokratyczną cywilizację, nie jest wyłącznie oceną szeroko rozumianej nowoczesności. Josef Šafařík upatruje źródła egzystencjalnego kryzysu człowieka w ukształtowaniu kultury europejskiej poprzez religię, która legitymizując postęp techniczny, stała się przyczyną utraty przez człowieka zrozumienia dla tego, co metafizyczne. Według J. Šafaříka to właśnie religia wytworzyła dyktat finalizmu prowadzącego do dehumanizacji osoby ludzkiej. Choć pogląd ten nie jest w (po)nowoczesnej filozofii odosobniony, u autora dzieła Cestou k poslednímu zostaje wyrażony w prowokujący sposób – nie tyle po to, by podważyć same fundamenty kultury europejskiej, ile po to, by skłonić odbiorcę do dogłębnej reinterpretacji ustalonych prawd. Mimo surowej krytyki religii, jej kulturowej i społecznej roli, w tekstach Šafaříka cały czas obecny jest wymiar metafizyczny. Autor dokonuje jednak przeorientowania układu człowiek – metafizyka. Według niego horyzont transcendentalny obecny jest jedynie w istocie człowieka, nie w zewnętrznym absolucie, niezależnie od tego, czy jest to absolut rozumiany jako Idea, Bóg czy Postęp. W artykule ukazane są paralele pomiędzy myślą Josefa Šafaříka oraz Jana Patočki i Jeana-Francois Lyotarda.

EN

The article presents the thought of Czech dissident and essayist Josef Šafařík (1907–1992). A characteristic feature of Šafařík’s texts is deep criticism of culture. The sharpness of this criticism is directed against technocratic civilization, although it is not only a criticism of widely understood modernity. Šafařík sees the source of mankind’s existential crisis in religion, which legitimized technological progress and eventually led to the loss of the metaphysical aspect of humanity. Although this view is not isolated in (post)modern philosophy, Šafařík expressed it in a rather radical way: not so much to undermine the very foundations of European culture but to provoke in the reader a profound reinterpretation of established truths. In spite of the insightful criticism of religion, Šafařík’s texts are permeated by the metaphysical dimension, but the relation between human beings and transcendence is in this case reversed. According to Šafařík, the transcendental horizon is present only in the essence of man, not in the outer absolute, regardless of whether it is an absolute understood as an Idea, God, or Progress. The article presents analogies in the thought of Josef Šafařík, Jan Patočka and Jean-Francois Lyotard.

Refine search results

2 Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka

2 Przestrzenie Teorii

1 Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris

1 Slavia Meridionalis

1 Świat Tekstów. Rocznik Słupski

1 Bytniewski J.

1 Jarecka U.

1 Legeżyńska A.

1 Lubas-Bartoszyńska R.

1 Piwińska M.

1 van Wissem P.

1 Łukasiewicz K.

1 Łódzki U.

3 2020

1 2018

1 2016

2 2011

Imiona pustki w poezji współczesnej

Doświadczenie kulturowe w poezji Ewy Lipskiej (Zarys problematyki)

Historiozoficzny apokaliptyzm C. G. Junga

Apokalipsa kulturowa według Adorna

Jeszcze jedno wprowadzenie do filozofii kultury

CYGANIE, HIPISI I DZIENNIKARZE (ROMANTYZM I KONTRKULTURY1)

O historii absolutnej klęski – krytyka religii w eseistycznej twórczości Josefa Šafaříka