Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: krytyka literatury

Sort By:

Limit search:

"This intellectual world has to itself, that sometimes it becomes for the soul, what air, food and drinks are for the body” – bibliophile in exile. Literary correspondence of Gustaw Zieliński

100%

Król M.

Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego

2018

vol. 10

11-30

Zieliński w liście do Orpiszewskiego napisał: „Ponieważ niechcący weszliśmy z sobą w literacką korespondencję bardzo mi przyjemnie będzie nadal ją przedłużyć, tym więcej, że to jest przedmiot, o którym zawsze i rozprawiać i pisać lubiłem”. Miłośnikiem książek był od wczesnej młodości. Świadectwem tego są zapiski zamieszczone w młodzieńczym Dzienniku (G. Zieliński, Dzienniki mojego życia, Dział Zbiorów Specjalnych. Biblioteka im. Zielińskich w Płocku, rkps. 777). Na syberyjskim zesłaniu pasji tej nie porzucił. Literatura, nie tylko w jego przypadku, ale i innych zesłańców, stawała się swoistym sacrum, przynosiła iluzję normalności. Stąd ogromna rola, jaką odgrywały zesłańcze księgozbiory. Znana jest w tej dziedzinie rola Piotra Moszyńskiego czy spadkobiercy jego inicjatywy Onufrego Pietraszkiewicza. Zieliński nie stworzył na zesłaniu ogromnego księgozbioru. Uczynił to dopiero po powrocie. Ale korespondencja z Orpiszewskim pokazuje, w jaki sposób pomagał zesłańcom przebywającym w oddalonych od Polski guberniach zaspokoić potrzebę kontaktu i to nie tylko z polską literaturą, a jego korespondencyjne refleksje stają się notatkami z dyskusji krytycznoliterackiej.

Zieliński wrote in a letter to Orpiszewski: “since we have inadvertently entered into literary correspondence with each other, it will be a pleasure for me to extend it, considering it is a subject that I have always liked to talk and write about.” He was a book lover from his early youth. This is evidenced by the notes published in the youthful diary (Gustaw Zieliński Diaries of My Life ms. 777. Department of Special Collections, Zielińscy Library in Płock). He did not abandon this passion during his Siberian exile. Literature, not only in his case, but also other exiles, became a kind of sacrum, and brought the illusion of normality. Hence, the substantial role played by the exile book collections. The role of Piotr Moszyński, or the successor to his initiative, Onufry Pietraszkiewicz, has been recognised in this matter. Zieliński did not create a large collection of books during the exile. He did not do that until he had returned. But the correspondence with Orpiszewski shows how he helped the exiles staying in provinces remote to Poland, to satisfy their need for contact, not only with Polish literature though, and his correspondence reflections are becoming notes from a literary critical discussion.

Edytorstwo jako krytyka literacka

67%

Pawelec D.

Pamiętnik Literacki

2020

vol. 111

issue 4

5-18

Autor szkicu stawia pytanie o to, czy edytorstwo jest formą krytyki literackiej. Analizuje źródłowe znaczenia kluczowych pojęć: słowa „krytyczny”, krytyki i krytyki tekstu, krytyki literatury i jej relacji do tradycji edytorskiej, powiązania edytorstwa z teorią i historią literatury oraz interpretacją. W zaprezentowanym omówieniu najważniejszych świadectw badawczych odnalezione zostaje wpierw uzasadnienie dla postawienia znaku równania między krytyką tekstu a interpretacją i historią literatury. Autor szkicu przeprowadza następnie dowód potwierdzający tezę, że „każdy tekst spreparowany przez krytyka tekstu jest produktem krytyki literackiej”, wyrażającym m.in. jego preferencję estetyczną. Wszystkie edycje odzwierciedlają nieuchronnie jakąś ideologię i nie ma dla danego dzieła mniej lub bardziej naturalnych czy właściwych sposobów prezentacji tekstu i aparatu, ponieważ zawarte w nich przez edytorów „kody znaczeń” stanowią część „całościowego konstruktu ideologicznego”. Szczególnych przykładów ideologizacji edycji, z ważnymi komponentami politycznym i narodowym, dostarcza gruntownie omawiana formuła wydania zbiorowego. Edytor mitologizuje fakty literackie i jest krytykiem literackim sensu stricto, kiedy dawne zjawiska przedstawia w perspektywie jemu współczesnej: nie może bowiem całkowicie wyłączyć własnego pola wartości na rzecz pola wartości rekonstruowanych dla danej sytuacji historycznoliterackiej. Autor szkicu przeprowadza analizę postaw edytora z perspektywy wszystkich funkcji krytyki literackiej, badając spełnianie się aktu krytycznoliterackiego w akcie edytorskim. Badanie prowadzi do wniosku, że nie ma edycji neutralnych w perspektywie krytycznoliterackiej, choć różne są stopnie ich zaangażowania czy „nieautonomiczności”: bez względu na charakter edycji oraz sposób definiowania i zakres przypisywany pojęciu krytyka literacka.

The author of the sketch poses the question: is editing a form of literary criticism? He analyses the sources of meanings of the key concepts: of the words “critical,” “criticism,” “textual criticism,” “literary criticism,” and its relationship with the editorial tradition, connections between editing and theory and history of literature and interpretation. The author of the sketch confirms the thesis that “every text prepared by a text critic is a product of literary criticism,” reflecting, among others, his/her aesthetic preference. Each edition inevitably reflects some ideology, and there are no more or less natural or specific ways of presenting the text and the apparatus specific to the given work, because “the codes of meaning” that the editors included in them form a part of the “total ideological construct.” Specific examples of editing ideologisation, with an important political and national component, are provided in the thoroughly discussed collected edition formula. The editor mythologizes the literary facts and is a literary critic in the strict sense, when he/she presents old phenomena in his/her contemporary perspective: he/she cannot completely disable his own field of values in favour of the field of values reconstructed for a given historical and literary situation. The author of the sketch analyses the editor’s attitudes from the perspective of all functions of literary criticism, examining the fulfillment of the literary critical act in the editorial act. The study leads to the conclusion that there are no neutral editions in the literary critical perspective, although the degrees of their involvement or “non-autonomy” varies, regardless of the nature of the edition, the way it is defined, and the scope attributed to the notion of literary criticism.

Refine search results

1 Pamiętnik Literacki

1 Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego

1 Król M.

1 Pawelec D.

1 2020

1 2018

Search results

"This intellectual world has to itself, that sometimes it becomes for the soul, what air, food and drinks are for the body” – bibliophile in exile. Literary correspondence of Gustaw Zieliński

Edytorstwo jako krytyka literacka