Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 11

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  krytyka muzyczna
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
2
Publication available in full text mode
Content available

Władysław Żeleński w Pradze

75%
PL
Artykuł szczegółowo omawia praski okres działalności Władysława Żeleńskiego, jednego z najważniejszych polskich kompozytorów i pedagogów muzycznych drugiej połowy XIX i początku XX w. Autor wyjaśnia m.in. powody wyjazdu Żeleńskiego do Pragi w roku 1859, jak również koncentruje się na jego muzycznej edukacji w tym mieście. Czytelnik zaznajomić się może z kulisami studiów doktorskich Żeleńskiego na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Karola, jak i jego działalnością w praskim ruchu studenckim. Nadto w porządku chronologicznym przedstawione zostały wszystkie dostępne wzmianki dotyczące działalności twórczej Żeleńskiego w tym okresie – tak powstałych dzieł, jak i koncertów, podczas których były one wykonywane. Przywołane zostają również praskie wydania kompozycji Żeleńskiego oraz głos polskiej fachowej prasy muzycznej, szczególnie relacje korespondentów ze stolicy Czech, m.in. Franciszka Stevicha, a także recenzje utworów Żeleńskiego pióra Józefa Sikorskiego. Na zakończenie poruszona zostaje kwestia obecności Żeleńskiego w czeskim życiu muzycznym już po wyjeździe kompozytora z Pragi, co miało miejsce w roku 1866.
EN
The article extensively discusses the Prague period of the artistic creation of Władysław Żeleński, one of the most important Polish composers and musical educationists of the second half of 19th and the beginning of the 20th century. The author explains, among others, the reasons of Żeleński’s departure for Prague in 1859, and also focuses on his musical education in this city. Readers can have a look behind the scenes of Żeleński’s doctoral studies at the faculty of philosophy at Charles University as well as get to know his activity in Prague student movement. Moreover, the author presents in chronological order all the available mentions concerning creational activity of Żeleński in that period – his works as well as concerts, where the works were performed. There are also recalled Prague publications of Żeleński’s compositions and the voice of Polish professional musical press, especially the reports of correspondents from Prague, among others Franciszek Stevich, and the reviews of Żeleński’s works by Józef Sikorski. Finally, the author raises the issue of Żeleński’s presence in Czech musical life already after his departure from Prague, which took place in 1866.
3
75%
PL
Celem artykułu jest zaprezentowanie informacji na temat kilkunastu koncertów, jakie zagrał w Polsce (w Warszawie i miastach prowincjonalnych – Łodzi, Wilnie) Sergiusz Rachmaninow przed pierwszą wojną światową oraz w dwudziestoleciu międzywojennym. Autorzy rekonstruują prezentowany w Polsce repertuar pianisty oraz przytaczają głosy krytyki, uznając za szczególnie ważne te, które ilustrują tło społeczno-polityczne recepcji sztuki wielkiego Rosjanina.
XX
The aim of the article is to present information on several concerts which were played in Poland (Warsaw and provincial cities – Lodz, Vilnius) by Sergei Rachmaninov before the First World War and in the twentieth century interwar period. The authors reconstruct the pianist’s repertoire presented in Poland and quote critical voices, considering as especially important those that illustrate the sociopolitical background of the reception of the great Russian’s art.
EN
There were many great violinists of Jewish descent in interwar Lviv. They participated in Polish musical life as soloists, chamber musicians, conductors, members of orchestras and teachers. Along with creating their local music scene, they performed on various Polish and foreign stages and played for Polish Radio. Among the most talented Jewish violin virtuosos connected with Lviv at that time were Robert Perutz, Feliks Eyle and Bronisław Gimpel. The subject contained in this study’s title refers to music critics’ (“elite”) approach to Lviv musicians of Jewish descent (“outsiders”) in the interwar period, i.e. the period of manifesting antisemitism and nationalism.
PL
W międzywojennym Lwowie działało wielu znakomitych skrzypków pochodzenia żydowskiego, którzy aktywnie włączali się w polskie życie muzyczne jako soliści, kameraliści, dyrygenci, członkowie orkiestr oraz pedagodzy. Uczestniczyli nie tylko w życiu koncertowym miasta, występowali bowiem również na polskich i zagranicznych scenach muzycznych i dokonywali nagrań dla Polskiego Radia. Do najwybitniejszych żydowskich skrzypków-wirtuozów związanych ze Lwowem w tym czasie należeli: Robert Perutz, Feliks Eyle i Bronisław Gimpel. Problem sformułowany w tytule niniejszego opracowania dotyczy stosunku krytyków muzycznych („elit”) do lwowskich muzyków żydowskiego pochodzenia („obcych”) w okresie międzywojennym, tj. w latach narastania w Polsce antysemityzmu i nacjonalizmu.
PL
Niniejszy artykuł prezentuje typy epitetów charakterystycznych dla recenzji muzycznych, obfitujących w środki wyrazu artystycznego. Z rosyjskojęzycznych tekstów krytyki muzycznej wyodrębnione zostały epitety z semantyką oceny, epitety z semantyką uczuć, epitety odnoszące się do dźwięku i jego właściwości, epitety utworzone od nazwisk kompozytorów i dyrygentów, a także epitety będące nazwami utworów muzycznych. Z przedstawionych przykładów wynika, że gatunek recenzji muzycznej cechuje użycie epitetów autorskich, indywidualnych, nierzadko odwołujących się do metafory, a także o różnorodnym pochodzeniu w zakresie części mowy.
EN
The article presents the types of epithets characteristic of music reviews, which are rich in means of artistic expression. Epithets with the meaning of evaluation, epithets which denote feelings, epithets referring to sound and its properties, epithets derived from the names of composers and conductors, as well as epithets that are the names of musical works have been retrieved from Russian-language texts of music criticism.
EN
This article deals with the topic of musical criticism, especially performance practice, asking a basic question about what is evaluated and what determines the value of the performance of a work. The reference point is a theoretical presentation of a music critic and musical criticism, including their definitions, objective and subjective factors influencing opinions, etc. A juxtaposition is made between the theory that cannot capture what is ephemeral, occasional, subjective, human, in which the objective description sometimes borders on wishful thinking, and the situation presented in the literature, operating as art, and more possibilities. The essential part of the article is thus an interpretation of a brilliant novel in blogs entitled Chinese piano by Étienne Barilier, a Swiss writer and philosopher. The interpretation focuses on a duel between reviews, arguments focused around the performance at the summer festival of Chinese pianist Mei Jin, which allows taking up the subject of the critic’s work and the subject of musical criticism in general. Questions are asked about the performer (their skills, appearance, country of origin, and culture), context of other performers, time, place and conditions of performance (including the impact of different senses), and the critic himself, including not only his taste and competence, but also everything that shapes him as a human being. Eventually, we get a few answers and a lot of questions that allow us to highlight some issues again.
PL
Artykuł podejmuje temat przedmiotu krytyki muzycznej, a szczególnie praktyki wykonawczej, zadając podstawowe pytanie o to, co podlega ocenie i co decyduje o wartościowaniu wykonania danego utworu. Punkt odniesienia stanowi teoretyczne przedstawienie krytyka muzycznego i krytyki muzycznej, m.in. ich definicje, czynniki obiektywne i subiektywne wpływające na kształt opinii itd. Z teorią, niepotrafiącą uchwycić tego, co efemeryczne, okazjonalne, subiektywne, ludzkie, w której obiektywny opis niekiedy graniczy z życzeniowym, zestawiona została sytuacja przedstawiona w literaturze, operującej, jak to sztuka, szerszymi możliwościami. Zasadniczą część artykułu stanowi więc interpretacja błyskotliwej powieści w blogach pt. Chiński fortepian Étienne’a Bariliera, szwajcarskiego pisarza i filozofa. Interpretacja koncentruje się na pojedynku na recenzje, na argumenty skupione wokół występu na letnim festiwalu chińskiej pianistki Mei Jin, co pozwala w szerszym kontekście podjąć temat pracy krytyka i przedmiotu krytyki muzycznej w ogóle. Postawione zostają pytania o osobę wykonawcy (umiejętności, wygląd, kraj pochodzenia, kulturę), kontekst innych wykonawców, czas, miejsce i warunki wykonania (w tym oddziaływanie różnych zmysłów), oraz osobę samego krytyka, w tym nie tylko jego gust i kompetencje, ale wszystko, co kształtuje go jako człowieka. Ostatecznie otrzymujemy kilka odpowiedzi i mnóstwo pytań, które pozwalają nam naświetlić pewne kwestie na nowo.
PL
Artykuł zawiera przegląd wybranych artykułów krytycznych Stendhala, Gautiera i Nervala, obejmujących sprawozdania z przedstawień operowych i baletowych oraz koncertów muzyki instrumentalnej. Celem analizy porównawczej jest określenie indywidualnych koncepcji muzyki i artysty. Poprzez opisy librett, zdolności wykonawców czy scenografii krytycy tworzą własny ideał sztuki. Uwagi Stendhala z Notatek Dyletanta wynikają z koncepcji nowoczesnego piękna. Artykuły Gautiera zebrane w Historii sztuki dramatycznej… znamionują poetę wrażliwego na wizualną stronę przedstawienia oraz krytyka otwartego na nowości i marzącego o harmonii w sztuce. W felietonach prasowych Nervala widoczny jest podziw dla muzyki epok minionych z jednoczesnym zainteresowaniem nowatorskimi pomysłami i ideą dzieła syntetycznego, która zwiastuje sztukę przyszłości.
EN
This article is the review of some critical articles of Stendhal, Gautier and Nerval which contain reports of operas, ballets and instrumental music concerts. The aim of this comparative analysis is to define the individual concepts of music and artist. The critics make their own ideal of music through the descriptions of the librettos, scenography and the abilities of the performers. The Stendhal’s remarks from Notes d’un Dilettante resulted from the idea of the modern beauty whereas the Gautier’s articles collected in Histoire de l’art dramatique… show the poet who is sensitive to the visual aspect of a performance and the critic who is open to the newness and dreaming of the harmony in art. Instead, in the Nerval’s press columns are visible the admiration for the music of the past age as well as the interest in the innovative schemes and the idea of the synthetic work which heralds the future art.
10
45%
PL
Artykuł omawia prace publicystyczne Wojciecha Łukaszewskiego (1936–1978) – kompozytora, pedagoga, dyrektora częstochowskiej szkoły muzycznej w latach 1971–1978, krytyka muzycznego i animatora muzycznego. Na początku artykułu skrótowo omówiono ważniejsze prace naukowe o Łukaszewskim. Obejmują one artykuły naukowe, hasła w słownikach i encyklopediach, prace magisterskie. Więcej na ten temat autor pisze w swoim artykule Stan badań nad życiem i działalnością Wojciecha Łukaszewskiego (1936–1978), „Seminare. Poszukiwania naukowe” 2013, nr 34, s. 351–365. Krytykę muzyczną Łukaszewski uprawiał razem z kompozycją i pracą pedagogiczną. Było to jednak jego dodatkowe zajęcie. Prowadził on działalność publicystyczną w latach 1968–1977. Współpracował z redakcjami takich gazet, jak: dziennik „Życie Częstochowy”, tygodnik „Gazeta Częstochowska” i dwutygodnik „Ruch Muzyczny”. Wykaz recenzji Łukaszewskiego obejmuje 122 pozycje. Najwięcej z nich ukazało się na łamach „Życia Częstochowy”. Jest to 115 tekstów, w tym 99 to relacje z koncertów (przede wszystkim regularne recenzje koncertów odbywających się w Filharmonii Częstochowskiej), audycji szkolnych, czasem przeglądów zespołów amatorskich, a także refleksje z wyjazdów zagranicznych. 16 recenzji to sprawozdania z odbywających się w Częstochowie festiwali: Festiwalu Młodzieży Muzycznej Jeunesses Musicales i Ogólnopolskiego Festiwalu Skrzypcowego im. Grażyny Bacewicz. W „Ruchu Muzycznym” Łukaszewski opublikował sprawozdania z trzech pierwszych Ogólnopolskich Festiwali Skrzypcowych (1968, 1969, 1970). Natomiast w „Gazecie Częstochowskiej” (1968, 1972, 1975) pisał o Społecznym Ognisku Muzycznym w Częstochowie. Zebrane prace publicystyczne ukazały się w 2009 r. w książce Łukaszewskiego pt. Muzyczne interludia. Recenzje, sprawozdania, refleksje, wywiady, red. M.T. Łukaszewski, Musica Sacra Edition, Warszawa 2009.
EN
The article describes Wojciech Łukaszewski’s journalistic work (1936–1978). He was a composer, a teacher, the principal of the music school in Czestochowa from 1971 to 1978, a music critic and a music animator. The introduction to the article summarises Łukaszewski’s major scientific works. They include scientific essays, dictionary and encyclopaedia entries as well as master’s theses. More information on this subject can be found in my article Stan badań nad życiem i działalnością Wojciecha Łukaszewskiego (1936–1978) [‘The state of research on the life and work of Wojciech Łukaszewski (1936–1978)’], published in the journal: „Seminare. Poszukiwania Naukowe” [‘Seminare. Scientific research’], 2013, No. 34, pp. 351–365. Apart from being a music critic, Łukaszewski was also a composer and a teacher. It was, however, his additional occupation. Over the period 1968–1977, he was active as a journalist. He cooperated with newspapers such as the daily “Życie Częstochowy” [‘Life of Czestochowa’], the weekly “Gazeta Częstochowska” [‘Częstochowa Newspaper’], and the biweekly “Ruch Muzyczny” [‘Music Movement’]. The list of his reviews covers 122 articles, most of which were published in “Życie Częstochowy”. 99 out of 115 texts are concert reviews (mainly the Częstochowa Philharmonic concert reviews, educational music programs, sometimes amateur groups reviews and reflexions from trips abroad). 16 reviews concern the Youth Music Festival “Jeunesses Musicales” and Grażyna Bacewicz International Violin Competition. His reviews of the three first International Violin Competition were published in “Ruch Muzyczny” [‘Music Movement’] (1968, 1969, 1970) while his articles on the Private Music Centre in Czestochowa could be read in “Gazeta Częstochowska” [‘Częstochowa Newspaper’] (1968, 1972, 1975). The collected journalistic work of Łukaszewski was published in 2009 in his book Muzyczne interludia. Recenzje, sprawozdania, refleksje, wywiady [‘Musical interludes. Reviews, reports, reflec- tions, interviews’], edited by M.T. Łukaszewski, Musica Sacra Edition, Warsaw 2009.
Muzyka
|
2021
|
vol. 66
|
issue 4
74-95
EN
In 1975 Zygmunt Mycielski published a review of Bogusław Schaeffer’s book Muzyka XX wieku (Twentieth-century music), entitled ‘Antyschaefferyzm’ (Anti-Schaefferism), referring to well-known disputes from music history. Mycielski used this title to express his own individual opposition to Schaeffer’s way of thinking about music, and especially the way he passed judgment on twentieth-century music. In retrospect, however, the term can now be applied to a wider historical phenomenon of critical reactions to the output of that composer, critic, graphic artist and playwright, who died in 2019. During the period of Schaeffer’s most intense activity as a writer, anti-Schaefferism was reflected in a substantial number of polemics, debates and controversies, and even at times quite violent rejections of Schaeffer’s aesthetic views. Such reactions resulted from the radical and arbitrary nature of Schaeffer’s claims, his polemical passion, and the fact that his standpoint was isolated in professional circles. In most cases, Schaeffer’s provocations drew fierce, polarised reactions, which meant that his ideas very frequently became a point of reference in debates on contemporary music. Hence this article deals mainly with the critical appraisal of Schaeffer’s theoretical and aesthetic concepts (their negative resonance), as well as his work as a critic and writer on music. Schaeffer’s creative output is presented here in a mediated manner, through the lens of selected critics’ standpoints and comments. His main polemicists were Zygmunt Mycielski and Stefan Kisielewski. Their statements are complemented by the critical commentaries of Mieczysław Tomaszewski, Tadeusz Andrzej Zieliński, Krzysztof Meyer and Leszek Polony. The attitude of Bohdan Pociej stands out as more complex and dynamic.
PL
Zygmunt Mycielski w roku 1975 opublikował recenzję tomu Muzyka XX wieku Bogusława Schaeffera pod nawiązującym do znanych sporów z historii muzyki tytułem Antyschaefferyzm. Zwrot ten oznaczał dla Mycielskiego jego własną, indywidualną postawę sprzeciwu wobec sposobu Schaefferowskiego myślenia o muzyce, a zwłaszcza trybu wartościowania muzyki XX wieku. Formułę tę po latach można wykorzystać do opisu szerszego niż jednostkowy, historycznego już zjawiska związanego z krytycznym odzewem na twórczość zmarłego w 2019 roku kompozytora, krytyka, grafika i dramaturga. Antyschaefferyzm w okresie jego najintensywniejszej działalności pisarskiej dokumentują całkiem liczne polemiki, dyskusje, kontrowersje, a czasem nawet dość gwałtowna repulsja światopoglądu estetycznego autora Małego informatora muzyki XX wieku. Ich geneza wynikała już z samego charakteru Schaefferowskich sformułowań – radykalności i arbitralności, polemicznego zacięcia i odosobnienia prezentowanego stanowiska w środowiskowych dyskusjach. Prowokacje Schaeffera przeważnie nie pozostawały bez odpowiedzi, budząc gwałtowne, spolaryzowane reakcje, dlatego jego myśl bardzo często stawała się punktem odniesienia w dyskusjach toczonych na temat muzyki współczesnej. Głównym przedmiotem artykułu jest więc kwestia swoistego negatywnego rezonansu – krytycznego postrzegania koncepcji teoretycznych i estetycznych Schaeffera oraz jego działalności jako krytyka i publicysty muzycznego. Spojrzenie na twórczą aktywność Schaeffera w taki zapośredniczony sposób sprawia, że to stanowiska i myśli jego wybranych krytyków stanowią zasadniczy przedmiot refleksji. Kluczowi polemiści to Zygmunt Mycielski i Stefan Kisielewski. Ich głosy uzupełniają krytyki autorstwa Mieczysława Tomaszewskiego, Tadeusza Andrzeja Zielińskiego, Krzysztofa Meyera oraz Leszka Polonego. Nieco bardziej złożony i dynamiczny, wobec czego osobny przykład stanowi postawa Bohdana Pocieja.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.