Search results

1

The contribution of ecology to science

100%

Hałaczek B.

Studia Ecologiae et Bioethicae

|

2020

|

vol. 18

|

issue 5

7-13

PL

Niniejszy artykuł jest analizą twórczej funkcji ekologii w kategoriach nauki. Jako taka ekologia pyta "jak być powinno". W ten sposób staje wobec rzeczywistych problemów ludzkich.

EN

This article is an analysis of the creative function of ecology in terms of knowledge. That is why the ecology asks "how should be". In this way, it faces a true human problem.

2

Feministyczna krytyka nauki a postmodernistyczny relatywizm poznawczy

89%

Gadamer D.

Teologiczne Studia Siedleckie

|

2022

|

vol. XIX/19

153-171

EN

Science is one of sublime human reason achievement. Its goal is cognition of reality, and in some fields of knowledge, controlling it (especially natural world). It’s modern conception of science. Postmodern conception reject it and consider science as a kind of narration about the world which depends on historic, cultural and anthropologic context, which makes science. Cognitive relativism is a consequence of this conception. It emphasize that human knowledge is relative. Feministic critique of knowledge is contemporary adjustment relativistic idea. Currently critique of this kind is common. Feministic idea seems to be a successor of postmodern conception. Feminists consider science as a androcentric interpretation of nature which is made by patriarchal culture of man’s dominance over woman. They attempt to “reveal” how gender influences on knowledge development and scientific theories’ content. Modern science isn’t objective and neutral but it’s masculine interpretation of nature. Cognitive relativism, including feministic critique of science, deconstruct human cognition abilities, essential attribute of human.

PL

Nauka jest jednym z największych osiągnieć ludzkiego rozumu. Jej celem jest poznanie rzeczywistości, a w przypadku niektórych dziedzin wiedzy, również jej opanowanie (zwłaszcza przyrody). Jest to nowożytna koncepcja nauki. Myśl postmodernistyczna odrzuca tak rozumianą naukę, a ją traktuje jako rodzaj narracji o świecie zależną od kontekstu historycznego, kulturowego i antropologicznego, który ją tworzy. Konsekwencją postmodernistycznej epistemologii jest stanowisko nazywane relatywizmem poznawczym akcentujące totalną względność ludzkiego poznania. Jedną z współczesnych modyfikacji stanowiska relatywistycznego jest feministyczna krytyka nauki. Obecnie krytyka ta jest szeroko rozpowszechniona. Myśl feministyczna jawi się jako kontynuatorka spuścizny postmodernistycznej. Uważa ona, że nauka jest androcentryczną interpretacją świata, która zbudowana jest na patriarchalnej kulturze dominacji mężczyzn nad kobietami. Feministki dążą do „ukazania” tego, jak płeć wpływała na proces tworzenia wiedzy oraz na treści teorii naukowych. Nowożytna nauka nie jest obiektywną i neutralną koncepcją wiedzy, ale męską interpretacją świata. Relatywizm poznawczy, w tym feministyczna krytyka nauki, dekonstruują ludzkie zdolności poznawcze – istotny przymiot człowieczeństwa.

3

Feministyczna krytyka nauki a postmodernistyczny relatywizm poznawczy

89%

Gadamer D.

Teologiczne Studia Siedleckie

|

2022

|

issue Teologiczne Studia Siedleckie

153-171

EN

Science is one of sublime human reason achievement. Its goal is cognition of reality, and in some fields of knowledge, controlling it (especially natural world). It’s modern conception of science. Postmodern conception reject it and consider science as a kind of narration about the world which depends on historic, cultural and anthropologic context, which makes science. Cognitive relativism is a consequence of this conception. It emphasize that human knowledge is relative. Feministic critique of knowledge is contemporary adjustment relativistic idea. Currently critique of this kind is common. Feministic idea seems to be a successor of postmodern conception. Feminists consider science as a androcentric interpretation of nature which is made by patriarchal culture of man’s dominance over woman. They attempt to “reveal” how gender influences on knowledge development and scientific theories’ content. Modern science isn’t objective and neutral but it’s masculine interpretation of nature. Cognitive relativism, including feministic critique of science, deconstruct human cognition abilities, essential attribute of human.

PL

Nauka jest jednym z największych osiągnieć ludzkiego rozumu. Jej celem jest poznanie rzeczywistości, a w przypadku niektórych dziedzin wiedzy, również jej opanowanie (zwłaszcza przyrody). Jest to nowożytna koncepcja nauki. Myśl postmodernistyczna odrzuca tak rozumianą naukę, a ją traktuje jako rodzaj narracji o świecie zależną od kontekstu historycznego, kulturowego i antropologicznego, który ją tworzy. Konsekwencją postmodernistycznej epistemologii jest stanowisko nazywane relatywizmem poznawczym akcentujące totalną względność ludzkiego poznania. Jedną z współczesnych modyfikacji stanowiska relatywistycznego jest feministyczna krytyka nauki. Obecnie krytyka ta jest szeroko rozpowszechniona. Myśl feministyczna jawi się jako kontynuatorka spuścizny postmodernistycznej. Uważa ona, że nauka jest androcentryczną interpretacją świata, która zbudowana jest na patriarchalnej kulturze dominacji mężczyzn nad kobietami. Feministki dążą do „ukazania” tego, jak płeć wpływała na proces tworzenia wiedzy oraz na treści teorii naukowych. Nowożytna nauka nie jest obiektywną i neutralną koncepcją wiedzy, ale męską interpretacją świata. Relatywizm poznawczy, w tym feministyczna krytyka nauki, dekonstruują ludzkie zdolności poznawcze – istotny przymiot człowieczeństwa.

4

Nauka i jej krytyka: kontekst teorii aktora-sieci

89%

Smoliński G.

Filozofia i Nauka

|

2018

|

vol. 6

309-316

EN

The article starts with the considerations presented by Małgorzata Czarnocka in her paper O krytyce nauki [On a Critique of Science] (Czarnocka 2017) in order to consider the critical potential of dualism-the ideal of science-practice of science. These considerations are compared with the Actor-Network Theory, which, on the one hand, in its theses about science approaches to the image criticized by Czarnocka, but, on the other hand, retains a similar critical potential. This is despite the fact that ANT this theory programmatically rejects the duality ideal–praxis. Presented considerations focus on designating common points and differences between the dualistic and non-dualistic approaches in the context of Czarnocka’s article.

PL

Artykuł wychodzi od rozważań zaprezentowanych przez Małgorzatę Czarnocką w O krytyce nauki (Czarnocka 2017) po to, aby przyjrzeć się potencjałowi krytycznemu dualizmu ideał nauki/praktyka nauki. Przedstawione w kontekście, a następnie zestawione zostaje to z Teorią Aktora-Sieci, która z jednej strony w swoich tezach o nauce zbliża się do obrazu krytykowanego przez Czarnocką, ale z drugiej zachowuje podobny potencjał krytyczny. Dzieje się tak, mimo że teoria ta programowo odrzuca dualizm. Prezentowane rozważania koncentrują się wobec tego na tym, aby wyznaczyć punkty wspólne i różnice między podejściem dualistycznym i niedualistycznym w kontekście artykułu Czarnockiej.

5

Wkład ekologii w naukę

71%

Hałaczek B.

Studia Ecologiae et Bioethicae

|

2003

|

vol. 1

|

issue 1

15-24

EN

The article is an analysis of the creative function of ecology into knowledge. This function is based on the category of valves. That's why the ecology asks “how should be”. In this way, it stands by true human problems.

6

O krytyce nauki

71%

Czarnocka M.

Filozofia i Nauka

|

2017

|

vol. 5

197-215

EN

I analyse the contemporary negative attitude toward science-common both in philosophy and beyond it, in intellectual milieus-and demonstrate, by basing on the distinction ideal–praxis of science, that the objections against science in philosophy are doubtful and one-sided. Especially doubtful, deforming the image of science are two main arguments: on instrumentalising reason by science and on the oppressive role of science in the today human world. I claim that the today increasing gap between the ideal of science and its today praxis is an essential problem of the contemporary science and the human world.

PL

Analizuję obecne negatywne nastawienie do nauki – dosyć powszechne w filozofii i poza nią, w pewnych środowiskach intelektualnych – i dowodzę, opierając się na dystynkcji ideał–praktyka nauki, że zarzuty wysuwane przeciw nauce w filozofii są wątpliwe, dotyczą głównie jej praktyki, a nie jej ideału. Dowodzę, że jednostronne i deformujące obraz nauki są dwa główne argumenty krytyki nauki: o instrumentalizacji rozumu poprzez naukę oraz o opresyjnej roli nauki we współczesnym świecie. Twierdzę, że obecnie powiększająca się przepaść pomiędzy ideałem nauki (tj. jej istotą wyłonioną już w starożytności, ufundowaną antropicznie) a jej dzisiejszą praktyką jest istotnym problemem i obecnej nauki i ludzkiego świata.

Refine search results

2 Filozofia i Nauka

2 Studia Ecologiae et Bioethicae

2 Teologiczne Studia Siedleckie

2 Gadamer D.

2 Hałaczek B.

1 Czarnocka M.

1 Smoliński G.

2 2022

1 2020

1 2018

1 2017

1 2003

The contribution of ecology to science

Feministyczna krytyka nauki a postmodernistyczny relatywizm poznawczy

Feministyczna krytyka nauki a postmodernistyczny relatywizm poznawczy

Nauka i jej krytyka: kontekst teorii aktora-sieci

Wkład ekologii w naukę

O krytyce nauki