Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 17

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  kultura europejska
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Recenzja książki Ewy Rusek. Monografią Europa oczami tureckich studentów, opracowaną na bazie rozprawy doktorskiej zatytułowanej Językowy obraz Europy w tekstach tureckich studentów programu Erasmus, dołącza Ewa Rusek do grona lingwistów zajmujących się zagadnieniem relatywizmu językowego i językowych obrazów świata w ujęciu etnolingwistycznym. Do rąk czytelnika trafia książka niebanalna i inspirująca, pozwalająca nam, Europejczykom skonfrontować nasze wyobrażenie o sobie z obrazem, który widzą przybysze z innego kręgu kulturowego, nie tak znowu odległego, jako że chodzi o Turcję. To kraj leżący na granicy między Europą i Azją, z predylekcjami do europejskości i nadziejami na lepsze życie w strukturach politycznych, ekonomicznych i kulturowych naszego kontynentu. Pozycja ta może więc zainteresować językoznawców, głównie z kręgu badaczy językowych obrazów świata, ale także antropologów, kulturoznawców, socjologów i edukatorów. Może stanowić również źródło inspiracji i radości czytania dla osób ciekawych świata, interesujących się zjawiskami zachodzącymi w otaczającej nas rzeczywistości, obserwujących spotkania kultur odbywające się na naszych oczach, chcących zrozumieć przemiany i prognozy związane z przyszłością naszego kręgu kulturowego.
PL
Recenzja książki Ewy Rusek. Monografią Europa oczami tureckich studentów, opracowaną na bazie rozprawy doktorskiej zatytułowanej Językowy obraz Europy w tekstach tureckich studentów programu Erasmus, dołącza Ewa Rusek do grona lingwistów zajmujących się zagadnieniem relatywizmu językowego i językowych obrazów świata w ujęciu etnolingwistycznym. Do rąk czytelnika trafia książka niebanalna i inspirująca, pozwalająca nam, Europejczykom skonfrontować nasze wyobrażenie o sobie z obrazem, który widzą przybysze z innego kręgu kulturowego, nie tak znowu odległego, jako że chodzi o Turcję. To kraj leżący na granicy między Europą i Azją, z predylekcjami do europejskości i nadziejami na lepsze życie w strukturach politycznych, ekonomicznych i kulturowych naszego kontynentu. Pozycja ta może więc zainteresować językoznawców, głównie z kręgu badaczy językowych obrazów świata, ale także antropologów, kulturoznawców, socjologów i edukatorów. Może stanowić również źródło inspiracji i radości czytania dla osób ciekawych świata, interesujących się zjawiskami zachodzącymi w otaczającej nas rzeczywistości, obserwujących spotkania kultur odbywające się na naszych oczach, chcących zrozumieć przemiany i prognozy związane z przyszłością naszego kręgu kulturowego.
PL
Handel ludźmi jest zjawiskiem, w którym zachodzą szybkie i głębokie zmiany. Spowodowane są one między innymi globalizacją, rozwojem patologii społecznych oraz zyskami jakie przynosi rozrost przestępczości zorganizowanej na świcie. Przestępczość tego typu, z uwagi na swoją niską wykrywalność oraz niewspółmierne profity jakie przynosi, staje się popularniejsza niż handel bronią czy też narkotykami. Handel ludźmi jest masową zbrodnią przeciw ludzkości, a przestrzeganie praw człowieka jest bardzo ważne w życiu każdej jednostki oraz kraju. Rodzimy się posiadając prawa, rozwijamy, a później z prawami umieramy. Niekiedy jednak dzieje się tak, jak przy procederze handlu ludźmi, że nasze prawa są ograniczane i łamane. Zatem niezbędne są wszelkie działania wykrywające i monitoringowe, które za swój najważniejszy cel mają niedopuszczenie do przestępstwa.
PL
W dniu 27 listopada 2015 r. w Bydgoszczy odbyły się obrady konferencji naukowej, której organizatorem była Katedra Informacji Naukowej i Bibliologii Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Zgromadziła ona uczestników, którzy w swojej pracy badawczej zajmują się sprawami historii książek, bibliotek i prasy. Zakres prezentowanych wystąpień był bardzo szeroki i objął tematy takie, jak: kształtowanie się europejskiej kultury chrześcijańskiej, rozwój europejskiej kultury chrześcijańskiej w średniowieczu i jego dobrobytu w XVI wieku, pod koniec wieku XIX i XX, historię bibliotek, księgozbiorów klasztornych i księgozbiorów pomorskich dworków, introligatorstwa. Pomimo dużej różnorodności tematów, konferencja ukazała wkład ostatnich pokoleń artystów do rozwoju kultury europejskiej i polskiej, a także kultury współczesnej. Artykuł podsumowuje konferencję i zawiera podstawowe informacje na temat wygłoszonych w jego ramach referatów.
EN
The conference “The History of Books and Press: The Present State of Research 2013–2015” took place in November 2015 in Bydgoszcz. It was an occasion to discuss a variety of interesting problems related to the broadly-defined history of books, libraries and press. The range of topics included subjects such as: the early days of the European Christian culture, the development of the European Christian Culture in the Middle Ages and its prosperity in the 16th century, and finally the 19th and 20th centuries, which enjoyed the greatest popularity among the conference participants (e.g. papers on the subject matters in the Polish specialist press in the 19th and 20th centuries). Furthermore, relevant papers on the history of libraries were presented, including papers on the history of the Jagiellonian Library, the Malbork Castle, as well as the Dominican and seminary book collections. The conference also featured papers on the guilds in Gdańsk, the collections of the Gdańsk Library of the Polish Academy of Sciences and the ways in which Polish bookbinders signed bindings in the 19th and 20th centuries. This gave us a new insight into the discussed matters. As befits the location, the history of book collections in Pomeranian manor houses was also touched upon. Despite the great diversity of topics, the conference successfully showed the contribution of the past generations of artists to the development of European and Polish culture, as well as the contemporary culture, which was explored in the papers relating to the present days of books, libraries and press. The report summarizes the meeting and briefly outlines papers presented at the conference.
PL
Artykuł pisany jest z punktu widzenia filozofii religii rozwijanej przez Lubelską Szkołę Filozoficzną. W tekście wyróżniam i charakteryzuję trzy dominujące we współczesnej kulturze formy duchowości. Prezentuję też argumenty za tezą o zasadniczej odmienności nowej duchowości i tradycyjnej religii (czyli – w naszej kulturze – chrześcijaństwa). Najważniejszą przyczyną różnic miedzy nimi jest fakt, że podstawę religii stanowi otwarcie człowieka na Boga, a jej praktykowanie jest sposobem wyrażania wiary. Natomiast nowa duchowość proponuje współczesnemu człowiekowi indywidualne poszukiwania, których celem ma być odkrywanie technik pozwalających na doświadczanie przeżyć uprzyjemniających i wzbogacających jego duchowe życie. Tak zasadnicza odmienność powoduje, że żadna z form rozwijanej współcześnie nowej duchowości nie jest w stanie stać się realną alternatywą dla chrześcijaństwa.
EN
The article is written from the point of view of realistic (classical) philosophy as proposed and developed in the Lublin Philosophical School. First, I distinguish three forms of spirituality we can see in contemporary culture of Europe. Next I present the crucial differences between the new spirituality and traditional religion (that is – in our culture – Christianity). The most important source of the differences between Christianity and new spirituality is the fact that Christianity is a complex of internal and external actions by which a man worships God, whereas new spirituality does not refer to any transcendent reality, and is not a way of expressing a man’s faith, but only provides experiences brightening up the human life. This is the reason why no form of new spirituality can replace the Christian religion.
PL
Artykuł podzielony jest na dwie części. W pierwszej, odwołując się do poglądów Josepha Ratzingera, rekonstruuję prezentowane przez Kościół katolicki stanowisko na temat roli, jaką religia odgrywa w kulturze. Przedstawiam również sposób rozumienia kultury i religii, na którym to stanowisko zostało oparte. Przedstawiam też argumenty, za których pomocą Ratzinger uzasadnia tezę o wyjątkowej naturze chrześcijaństwa i jego znaczeniu dla tożsamości kulturowej Europy. Druga część artykułu wskazuje na realne skutki eliminacji chrześcijaństwa ze współczesnej kultury europejskiej. Pokazuje, że współczesna kultura Europy przestała być powszechnym sposobem wyrażania wartości, które umożliwiają osobisty rozwój człowieka. Dziś kultura Europy jest coraz częściej redukowana do roli jednego z wielu źródeł doświadczeń uprzyjemniających ludzkie życie.
XX
The article is divided in two parts. The first part reconstructs the stance of the Catholic Church regarding the role of religion in culture with reference to the views of Joseph Ratzinger. It also presents the understanding of culture and religion upon which this stance has been based. Moreover it sets forth arguments with which Ratzinger has substantiated the thesis on unique nature of the Christianity and its importance for the cultural identity of Europe. The second part of the article asks the question of actual consequences of elimination of Christianity from contemporary European culture. It is pointed out that the culture of Europe can be no longer the common way of expressing values which secure personal development of a human being. Today the culture of Europe is more and more often reduced to the role of one of the many sources of experience providing for ‘feeling good’ and pleasure.
PL
Termin prosimetrum w dosłownym znaczeniu dotyczy antyku, dzieł średniowiecznych, renesansowych i barokowych, określa łączenie poezji i prozy. Dwa rodzaje literackie – wiersze i proza – nie są systemami zamkniętymi, często ich granice są rozmyte i wzajemnie się przenikają. To zagadnienie dotychczas nie jest do końca zbadane, zwłaszcza w polskojęzycznej literaturze ukraińskiej po Unii Brzeskiej. Artykuł badawczy zatem ma na celu analizę zjawiska prosimetrum w polskojęzycznej literaturze ukraińskiej i jego systematyzację. Fenomen prosimetrum w polemicznych tekstach na Ukrainie po Unii Brzeskiej był stosowany zgodnie z barokową tradycją literacką. W szczególności można określić jego ważną rolę w budowaniu wstępów panegirycznych. Najczęściej pojawiał się w opisie herbu rodziny szlacheckiej, zwrotach do mecenasów i przełożonych, w pochwałach cech poszczególnych osób, ich zasług dla społeczeństwa. Wstępy panegiryczne były właściwe dla dzieł wszystkich pisarzy polemicznych po Unii Brzeskiej. Prosimetrum jako chwyt retoryczny w ramach konceptu świadomie stosował w swoich dojrzałych dziełach Łazarz Baranowicz. Realia artystyczne i metody literackie górują w jego dziele nad realiami historycznymi. Nie brak prosimetrum również w słynnym, polemicznym utworze pt. Threnos Melecjusza Smotrzyckiego, który pojawił się na pierwszym etapie polemiki unickiej. Polemika ta (skierowana wobec papieża) została napisana w formie epigramatu zbliżonego do literackiego lamentu. Przy pomocy prosimetrum w polemicznych pracach prozatorskich kwestie unickie osiągnęły pełnię artyzmu, wyżyny retoryki i stały się pierwotnym stylem literackim, wyłonionym z prozy polemicznej, zwłaszcza z dokumentalistyki, listów i traktatów teologicznych etc. Artykuł może służyć jako pomoc literaturoznawcom, historykom i teologom w dalszych badaniach literatury polemicznej na Ukrainie.
EN
The term prosimetrum in the literal sense as applied to antiquity, works of the Middle Age, the Renaissance and the Baroque, is defined as a combination of poetry and prose. Two literary genres - poetry and prose - are not closed systems, their boundaries are often fuzzy and mutually interwoven. This issue has not yet been fully explored, particularly in the Polish language Ukrainian literature after the Union of Brest. Therefore, this research paper aims to analyze the phenomenon of prosimetrum in Polish-Ukrainian literature and at systematizing it. The prosimetrum phenomenon in Ukrainian polemical texts after the Union of Brest was used as a baroque literary tradition. In particular, one can identify its important role in building panegyric introductions. It was frequently linked with the description of the coat of arms of the noble family, of patrons and superiors, the features of individuals, and their contribution to society. Panegyric introductions are appropriate to the works of polemical writers after the Union of Brest. Prosimetrum was the primary rhetorical concept of the Baroque most deliberately used in the works by Lazar Baranovich which were written in the Baroque period. Artistic reality and literary techniques outweighed any historical realities. There is also no lack of prosimetrum in the famous polemical song "Threnos" written by Meletius Smotryckyi after the Union of Brest. This polemics (against the pope) was written in the form of epigram close to a kind of the literary lamentation. With the help of prosimetrum in polemical prose writings the Uniate question gained its highest artistic expression, reaching rhetorical heights and becoming the primary literary style that emerged from polemical prose, including documentary, theological treatises and letters, etc. This research article can be used by literary critics, historians, and theologians for further research of the polemical literature in Ukraine.
PL
Globalizacja może stanowić podstawową kategorię socjologicznej analizy, główną ideę pozwalającą rozumieć wchodzenie społeczeństwa w nowe tysiąclecie jako proces społeczny, którego cechą jest osłabienie ograniczeń geografi cznych uprzednio determinujących formy organizacji społecznej i kulturowej oraz wzrost świadomości erozji tych ograniczeń. Aspekt społeczny globalizacji dotyczy globalności w sensie strukturalnym, czyli wyraża załamanie się sztywnych granic społeczeństw narodowych i erupcję wielości form organizacji społecznej zarówno na poziomie ponadnarodowym, jak i lokalnym czy regionalnym. Formy organizacyjne przenikają granice dotychczasowych podziałów politycznych czy administracyjnych. Według niektórych socjologów perspektywa globalizacji powoduje, że podstawowe dla socjologii przeciwstawienia odzwierciedlające kierunek przeobrażeń ludzkiego społeczeństwa w rodzaju dychotomii podlegają relatywizacji.
PL
W latach 70. XX wieku na Zachodzie pojawił się i zyskał popularność parareligijny ruch New Age. Od tego czasu w kulturze Europy obserwujemy proces, który można opisać jako przechodzenie „od tradycyjnej religii do nowej duchowości”. W artykule, odwołując się do filozofii religii rozwijanej przez Lubelską Szkołę Filozoficzną, autor dokładniej pokazuje zasadniczą odmienność nowej duchowości i tradycyjnej religii (czyli – w naszej kulturze – chrześcijaństwa). Odmienność ta wynika z faktu, że podstawę religii stanowi otwarcie człowieka na Boga, a jej praktykowanie jest sposobem wyrażania wiary. Natomiast istotą nowej duchowości okazują się indywidualne poszukiwania człowieka, których celem ma być odkrywanie technik pozwalających na doświadczanie przeżyć uprzyjemniających i wzbogacających jego duchowe życie. Tak zasadnicza odmienność powoduje, że żadna z form rozwijanej współcześnie nowej duchowości nie jest w stanie stać się realną alternatywą dla chrześcijaństwa.
EN
With the rise of the New Age Movement in the culture of Europe in the 1970’s, the process that may be summarised as a movement “from old religion to new spirituality” began. In the text, Author defines more precisely (on the ground of realistic philosophy cultivated in the Lublin Philosophical School) what spirituality and religion are. The distinction “religion – spirituality” is a basis of my considerations. Religion is a complex of internal and external actions by which a man worships God whereas new spirituality does not refer to any transcendent reality, and is not a way of expressing a man’s faith, but only provide experiences brightening up the human life. This is a main argument for the thesis that attempts to replace traditional religion with new spirituality, undertaken in our culture in the last few decades, are bound to fail.
EN
The article emphasises the effects and significance of the baptism of Mieszko I in 966 in the history of Poland. The arrival of Christianity opened Poland to the legacy of culture and theological thought of the Western world. In consequence, it resulted, not only, in the perception of the western spiritual and intellectual tradition, but triggered the development of Poland’s theological thought. Thus, Poland has its own notable contribution to the creation and distribution of that spiritual legacy for the sake of both the Church and Europe.
XX
Artykuł uwydatnia skutki i znaczenie chrztu świętego Mieszka I w 966 r. w historii Polski. Przyjęcie chrześcijaństwa otworzyło Polskę na dziedzictwo kultury i myśli teologicznej świata Zachodu. W wyniku tego doszło nie tylko do percepcji zachodniej duchowości i intelektualnej tradycji, ale i ukierunkowania rozwoju polskiej myśli teologicznej. Dzięki temu Polska ma swój znaczący wkład w tworzenie duchowego dziedzictwa Kościoła i Europy i dzielenie się nim z innymi.
PL
The purpose of this article is to demonstrate that there is a strong correlation between the concept of human nature and culturally dominant strategies for constructing the “Other” in European culture. This relationship results in specific challenges for the social anthropologist, particularly in connection with efforts to overcome common knowledge by unveiling and disclosing the real structure of social processes. The sphere of biopolitics has shown that citizens can be stimulated by fear to act. Yet fear has a moral dimension, and thus an engaged anthropology is now needed in order to combat social injustice more actively.
RU
Автор рассматривает роль философии в формировании европейской культуры. Он показывает, что европейская культура относится к таковым, которые не столько направляют человеческую деятельность на то, чтобы её сохранить, сколько на становление и развитие. Одной из причин такого положения вещей является присутствие в этой культуре философского мышления. Это такое мышления, которое направляет человеческую деятельность на выяснение и понимание реальности в постоянно расширяющемся контексте, и тем самым на преодоление актуального состояния человеческого знания. В рамках этого мышления была сформирована идея исторического времени, которая включает в себя прошлое, настоящее и будущее, и полностью обретает своё выражение в идее прогресса. Автор не формулирует тезис, что прогресс необходим. Он его видит как следствие доминирования значений направленных на будущее с анателическим характером. Прогрессивный процесс европейской культуры можно отрицать отрицая анателические значения и события независимые от человека. Будущее человечества зависит как от природных процессов, так от интенциональности человеческой деятельности. Философия как критическое и преодолевающее мышление даже обязана исполнять функцию исправляющую ход истории и определяющую цели, и тем самым смыслы человеческой деятельности.
EN
The author discusses the role of philosophy in shaping the European culture. He points out that the European culture is one of those that do not direct peoples actions to its maintenance, but to the development. One of the reasons for that is the functioning of philosophical thinking in it. It is the thinking that directs human actions to explaining and understanding the reality in increasingly broader context and thus to crossing actual states of human knowledge. Within this thinking the idea of historical time embracing the past, present and future, finds its full expression in the idea of progress. The author does not formulates the thesis that progress is necessary. He perceives it as a consequence of the dominance of meanings aimed at future, of anatelic nature. The progressive process of European culture can be negated by negating anatelic meanings and by events not controlled by man. The future of humanity depends both on natural processes and intentionality of human actions. Philosophy as the critical and transcending thinking can and even should function as the corrective course of history and settings goals and thus the meaning of human actions.
PL
Josef Ratzinger problem trwałych fundamentów europejskiego humanizmu uczynił jednym z najważniejszych w swojej pracy naukowej i duszpasterskiej. Powołany na Stolicę Piotrową wybrał imię Benedykta XVI, wskazując świętego Opata z Nursji jako szczególnego patrona swojego pontyfikatu. W opracowaniu omówiono dwie cenne wypowiedzi papieża Ratzingera ukazujące relacje pomiędzy europejskim humanizmem a benedyktyńskim monastycyzmem. Pierwszą z nich jest przemówienie Benedykta XVI wygłoszone w czasie spotkania z ludźmi kultury w Kolegium Bernardynów w Paryżu 12 września 2008 r. Drugą jest tekst Kryzys kultur, w którym papież emeryt przedstawia opata Benedykta i jego sposób życia jako adekwatną odpowiedź na współczesny kryzys humanizmu europejskiego. Poszukiwać na pierwszym miejscu Boga, uwrażliwiać sumienia na wierność prawdzie, wskazywać drogi wolności, która opowiada się za dobrem i pięknem, to powołanie benedyktyńskich mnichów a zarazem konieczny warunek integralnego humanizmu, twórczego rozwoju kultury europejskiej.
EN
Josef Ratzinger has made the problem of the solid foundations of European humanism one of the most important in his scientific and pastoral work. Called to the Holy See, he chose the name Benedict XVI, indicating the Saint Abbot of Nursia as the special patron of his pontificate. In this study two valuable statements of Pope Ratzinger are discussed, showing the relationship between European humanism and Benedictine monasticism. The first is the speech of Benedict XVI during a meeting with people active in culture at the Bernardine College in Paris on September 12, 2008. The second is the text Crisis of cultures, in which the Pope pensioner presents Abbot Benedict and his way of life as an adequate response to the contemporary crisis of European humanism. To seek God in the first place, to sensitize conscience to trueness, showing the paths of freedom, which advocates good and beauty, is the calling of Benedictine monks and at the same time, a necessary condition for integral humanism, the creative development of European culture.
EN
The article describes the cultural context of social and economic development in the European Union. It presents the cultural mosaic of Europe, attitudes and organizational behavior. Examples of international teams operating at all levels of the organization show that diversity is a stimulator of development. Cultural dilemmas can be a barrier to cooperation. Knowledge of partners and cultural sensitivity is useful in every aspect of cross-border cooperation.
PL
W artykule zarysowano kulturowy kontekst rozwoju społecznego i gospodarczego w Unii Europejskiej. Przedstawiono kulturową mozaikę Europy, postawy i zachowania organizacyjne. Przykłady międzynarodowych zespołów funkcjonujących na wszystkich szczeblach organizacji dowodzą, że różnorodność jest stymulatorem rozwoju, umożliwiającym powstawanie innowacji technicznych i społecznych. Dylematy kulturowe mogą być też barierą utrudniającą współdziałanie. Wiedza o partnerach i wrażliwość kulturowa są przydatne w każdym wymiarze transgranicznej współpracy.
PL
Artykuł jest próbą krytycznej interpretacji tekstów autorstwa Leona Dyczewskiego podejmujących zagadnienie relacji między kulturą narodową, kulturą europejską, tożsamością kulturową i wielokulturowością. Artykuł rozpoczyna charakterystyka koncepcji kultury europejskiej Leona Dyczewskiego wraz z kanonem wartości europejskich. Następnie zaprezentowana została analiza zjawiska wielokulturowości w nowoczesnych społeczeństwach. Wielokulturowość jest rozumiana jako cecha środowiska społeczno-kulturowego, które odzwierciedla jego wewnętrzną złożoność i zróżnicowanie (dzięki czynnikom kulturowym, antropologicznym, psychologicznym i socjologicznym). Artykuł kończy charakterystyka pojęcia domowej wielokulturowości medialnej.
EN
The article presents an attempt to critical interpret texts written by Leon Dyczewski discusing issues of the relationships between the national culture, European culture, national identity and multiculturalism. The article begins with the descriptions of the Dyczewski’s concept of the European culture with the canon of the European values. Subsequently was presented the review of the phenomenon of multiculturalism in the modern societies. Multiculturalism is understood as a feature of the socio-cultural environment, which mirrors its internal complexity and diversity (due to the cultural, anthropological, psychological and sociological factors). The article ends the characteristic the notion of the multiculturalism from the media in home.
EN
The aim of the present article is to make a peculiar synthesis of Pope Benedict XVI’s teaching on modern culture and on new evangelization. Apart from the detailed analyses, the article is focused on showing a broad panorama of the undertaken issues. Starting from a synthetic definition of culture the author points to its close connections with evangelization on the level of the human heart. Then he goes on to show the post-Enlightenment secularism and the false anthropological conception resulting from it as the main sources of the deep crisis of culture, at present especially spread in Europe. Finally the issue of “new evangelization” is discussed with special emphasis on the role of dialog in it, that is supposed to lead to restoration of “full rationality”, more adequate to the human nature, gifted with a craving for God. Also saints and sanctity are pointed to as the basic categories of efficient evangelization and the means that allow stopping further degradation of the cultural environment of man.
PL
Celem artykułu jest opis językowego sposobu wyrażania faktu śmierci, jego różnych aspektów oraz pokazanie podobieństw i różnic w sposobach ujmowania tego zdarzenia w języku polskim i francuskim. W zebranym materiale wydzielono kilka grup semantycznych: śmierć jako podróż, sen, przełomowy moment egzystencji człowieka, zmiana formy bytu, pogrążenie się w ciemności, zgaśnięcie płomienia życia, zaprzestanie funkcjonowania mechanizmu, do którego porównuje się organizm człowieka. Motywacja metaforycznych znaczeń zwrotów frazeologicznych jest na ogół czytelna i ma charakter kulturowy. Wszystkie związki zawierają w swej strukturze treści wspólny element znaczeniowy ‘koniec’ oraz mieszczą się w ramach kategorii konstytuowanej przez pojęcie zmiany. Podobieństwa w obrazowaniu śmierci w języku polskim i francuskim wynikają ze wspólnego podłoża kultury europejskiej i uniwersalności doświadczeń ludzkich, różnice – z odmiennych postaw intelektualnych wobec tego zjawiska. Wspólnym punktem odniesienia jest tu religia chrześcijańska, mitologia grecko-rzymska, dualistyczna koncepcja człowieka, wiedza o świecie naturalnym. Wspólnym dla obu języków jest obraz śmierci ujmowanej jako sen i podróż. We frazeologii francuskiej, w odróżnieniu od polskiej, bardziej widoczny jest wpływ mechanistycznej koncepcji człowieka, uwydatnienie społeczno-prawnych aspektów zakończenia życia oraz przedstawianie śmierci z perspektywy zdarzeń codziennych. Ponadto wydaje się, że język francuski śmielej i częściej korzysta z elementów groteskowych i drastycznych w budowaniu obrazów śmierci.
EN
In the paper an attempt is made to describe the various aspects of linguistic means of expressing death. Similarities and differences between Polish and French are investigated. Several semantic groupings have been discriminated in the material collected: death as a journey, falling asleep, the turning point or a change in one's mode of existence, or plunging into darkness. Death is also seen as the 'flame of life1 going out, or a mechanism symbolizing the human organism which ceases to function. The motivation behind metaphorical meanings of phraseological units is culture-based and on the whole transparent. Ali set phrases contain the common element of' ‘the end (of something)’ and belong to the category constituted by the concept of change. Similarities between Polish and French linguistic imagery of death derive from the common background of European culture and the universality of human experience. Differences stem front dissimilar intellectual attitudes towards the phenomenon. The common reference points are Christianity, Greek and Roman mythologies, a dualistic view of the human being and the knowledge about the natural world. In both languages death is portrayed as falling asleep and a journey. In French phraseology, however, one can see a more conspicuous influence of the mechanistic view of the human being, a greater stress on social and legal aspects of death as well as the presentation of death from the perspective of everyday life. It also seems that in French grotesque and drastic elements in portraying death are more frequent and pronounced.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.