Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  kulturalizm
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Czym jest kulturologia?

100%
PL
Kulturologia jako odrębna refleksja o kulturze pojawiła się w drugiej połowie XX wieku, a bodźcem dla jej rozwoju stał się tak zwany zwrot kulturowy w naukach humanistycznych, który uświadomił ich kulturowe zaplecze i podstawy. Niniejszy artykuł stara się sprecyzować, czym zajmuje się współczesna kulturologia, jaki jest przedmiot jej badań, jakie założenia teoretyczne przyjmuje ona w stosunku do niego oraz jakie cele poznawcze stawia przed sobą. Jedno z kluczowych pytań, na które kulturologia stara się odpowiedzieć, dotyczy tego, czym jest kultura, jakie są jej granice, czym jej formy różnią między sobą w czasie i przestrzeni oraz czy lub w jakiej mierze tworzą one mimo różnic wspólnotę, jedność i całość. Artykuł wskazuje z jednej strony na dynamiczny, procesualny i kreatywny charakter kultury, z drugiej zaś – na jej otwartość, a w konsekwencji na utopijność dążeń, które pragnęłyby raz na zawsze ustalić niezmienną „istotę” kultury oraz jej ponadczasowe wyznaczniki i ramy systemowe. Artykuł składa się z trzech części: 1) Kontekst, przedmiot i właściwości kulturologii, 2) Delimitacje kultury, 3) Akceleracja, piśmienność, wielokulturowość, kulturalizm.
PL
Tekst stanowi próbę reinterpretacji Habermasowskiej koncepcji sfery publicznej w dwóch kontekstach: a. w kontekście innych wariantów filozofii praxistowskich (Gramsciego i Bourdieu) oraz współczesnych teorii praktycznych na gruncie badań kulturoznawczych; b. w kontekście współczesnego kryzysu demokracji liberalnych, kariery populizmów polityczno-kulturowych oraz elitarystycznych reakcji na nie. Sięgając – krytycznie – do pracy Andreasa Reckwitza, staram się pokazać, że przeracjonalizowane teorie modernizacji – jak Habermasa – nie dostrzegły ważnego czynnika zmiany społecznej: kulturowego wymiaru nowoczesności, który z narzędzia emancypacji w fazie nowoczesności przemysłowej przekształcił się w źródło populistycznej hegemonii w warunkach neoliberalno-konserwatywnego konsensu tzw. drugiej nowoczesności.
EN
The aim of this paper is to present the cultural psychology project formulated by Florian Znaniecki. In the first part of the article, the authoress reconstructs the origin of this concept by reviewing the scholar’s early philosophical writings. In the second and third part of this paper, the authoress focuses on presenting the basic categories of Znaniecki’s theory such as culture, culturalism and cultural action and highlights the role of cultural psychology in his scientific system.
PL
W artykule zaproponowano i zaprezentowano koncepcję sześciu znaczeń miejskiej przestrzeni publicznej: użytkowego, interakcyjnego, obywatelskiego i politycznego, aksjologicznego, symbolicznego oraz tożsamościowego. Zostały one wyróżnione w oparciu o dane uzyskane w trakcie kilku autorskich i współautorskich projektów badawczych dotyczących społecznego funkcjonowania i doświadczania przestrzeni publicznych prowadzonych w różnych miastach Polski w latach 2010–2017. Podstawę teoretyczną artykułu stanowią założenia kulturalistycznego i socjoprzestrzennego nurtu w socjologii miasta podkreślające relacyjność człowieka i społeczności w stosunku do użytkowanej przez nich przestrzeni.
EN
The article presents the idea of the six roles of urban public space. These roles are: utility, interactive, civic and political, axiological, symbolic and identical. Their identification is based on data obtained from several research projects conducted by the author and co-authors, which concerned the social functioning and experiencing of public spaces by the inhabitants in various Polish cities in the years 2010–2017. The theoretical basis of the article was formed on the assumptions of culturalism and the socio-spatial approach to urban sociology, which emphasize the relationship of individuals and their community with respect to the spaces they utilize, individually and collectively
DE
Der Artikel konzentriert sich auf den Spannungen zwischen den kulturalistischen und individualistischen Tendenzen im nordamerikanischen bioethischen Diskurs. Er beschreibt und untersucht die Beispiele der Entstehung des Kulturalismus in der Bioethik in den USA und in Kanada. Die auf dem Begriff der Autonomie des Patienten beruhende Bioethik wird überwiegend mit der westlichen Kultur assoziiert, während der Kulturalismus den kulturellen Bioethiken in anderen Weltteilen ˗ Lateinamerika, Asien und Afrika ˗ zugeschrieben wird. Der Verfasser des Artikels kommt jedoch entgegen dieser Überzeugung zum Schluss, dass eine kulturalistische Einstellung zur Bioethik den westlichen Ländern, wo sie mit den Prozessen der Bildung von Gruppen-, Subkultur- oder Nationalidentität einhergeht, nicht fremd ist. Die Bioethik wird zum Medium der Entstehung, Verstärkung und Verwirklichung von kulturellen Unterschieden.
EN
The article focuses on tensions between cultural and individualistic tendencies in the North American bioethical discourse. Described and analyzed are examples of how culturalism developed in US and Canadian bioethics. Bioethics based on the concept of the patient’s autonomy is usually associated with Western culture, while culturalism as such is generally attributed to cultural bioethics evolved in other parts of the world, notably in Latin America, Asia and Africa. However, contrary to such a notion, an analysis of this phenomenon indicates that a culturalistic approach to bioethics is not alien to western countries as it has been combined there with group, sub-cultural or national identity formation processes. Bioethics is indeed becoming a medium of producing, strengthening and shaping cultural differences.
PL
Artykuł koncentruje się na napięciach między tendencjami kulturalistycznymi i indywidualistycznymi w północnoamerykańskim dyskursie bioetycznym. Opisuje i analizuje przykłady formowania się kulturalizmu w bioetyce USA i Kanady. Bioetyka opierająca się na pojęciu autonomii pacjenta jest przeważnie kojarzona z kulturą zachodnią, podczas gdy kulturalizm przypisuje się bioetykom kulturowym, rozwijanym w innych częściach świata, Ameryce Łacińskiej, Azji i Afryce. W świetle przeprowadzonej analizy, a wbrew temu poglądowi, stwierdzić jednak można, że kulturalistyczne podejście do bioetyki nie jest obce krajom zachodnim, gdzie łączy się z procesami kształtowania się tożsamości grupowej, subkulturowej czy też narodowej. Bioetyka staje się medium wytwarzania, wzmacniania i realizowania różnic kulturowych.
PL
W artykule stawiam tezę o potencjale zmiany normatywnego porządku rzeczywistości szkolnej, który tkwi w wybranych zachowaniach uczestników i uczestniczek życia szkolnego. Opisuję go przez pryzmat neoklasycznie odczytanego typu biograficznego zboczeńca, jednego z typów wyróżnionych przez Floriana Znanieckiego w pracy Ludzie teraźniejsi a cywilizacja przyszłości. Perspektywą teoretyczną badań, na podstawie których stawiam tę tezę, jest kulturalizm. Strategią pozyskiwania i analizy danych: etnografia. W zakończeniu przywołuję koncepcję subwersji znaczeń Juditch Buttler, jako propozycję użycia języka do zmiany myślenia i konstruowania rzeczywistości.
EN
In the article I put the thesis about the potential for the change of the normative order of the school reality, which is present in the selected behaviour patterns of the school life’s participants. I describe it through the prism of the neoclassically understood type of the biographical pervert, one of the types distinguished by Florian Znaniecki in Contemporary People and the Civilization of the Future. The theoretical perspective of the research, I base my thesis on, is culturalism. The strategy for obtaining and analyzing data is ethnography. In conclusion I mention Judith Buttler’s concept of the subversion of meaning, as the proposal for using the language to change the way we think and construct reality.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.