Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 19

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  lingwistyka tekstu
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Adnotacja w parafialnym Liber Natorum (1864–1869) jako rodzaj tekstu. Studium tekstologiczno-kodykologiczne

100%
Owsiński P. A.
tekst i dyskurs - text und diskurs
|
2021
|
issue 15
539-560
PL
Artykuł stanowi próbę tekstologiczno-kodykologicznej analizy i prezentacji charakterystycznych cech polskiego i rosyjskiego języka urzędowego w adnotacjach parafialnej, metrykalnej księgi uro- dzonych (ochrzczonych) z Buska-Zdroju z XIX wieku. Celem eksploracji jest próba odpowiedzi na pytanie, czy analizowane wpisy w księgach mogą być postrzegane jako schemat noty w parafialnej księdze metrykalnej, a zatem jako typ tekstu. Autor koncentruje uwagę na strukturze i cechach charakterystycznych poszczególnych adnotacji. Tłem tak zdefiniowanego obszaru badawczego jest natomiast zarys struktury i funkcji parafialnej księgi metrykalnej oraz jej wpisów.
2
Content available remote

„Emma Mörschel! Wie wär’s, wenn wir uns heiraten würden –?“ Leistungen von Figurennamen in Hans Falladas Roman Kleiner Mann – was nun?

100%
Ewald P.
Colloquia Germanica Stetinensia
|
2009
|
issue 16
127-144
PL
W niniejszym artykule dokonano analizy onomastycznej imion i nazwisk bohaterów, jak również form adresatywnych występujących w powieści Hansa Fallady Kleiner Mann – was nun? Typologia badanych leksemów opiera się na zmodyfi kowanej przez autorkę klasyfikacji Ines Sobanski, która wykorzystuje trychotomiczny model znaku językowego Karla Bühlera. W tym kontekście imiona własne są rozpatrywane pod kątem ich funkcji informatywnej, ekspresywnej i apelatywnej.
3
Publication available in full text mode
Content available

Sprachliche Resilienzstrategien von Unternehmen – ein Plädoyer für eine text- und diskurslinguistische Perspektivenerweiterung

100%
Kreuz C. D.
tekst i dyskurs - text und diskurs
|
2016
|
issue 9
99-114
PL
Niniejszy artykuł o charakterze teoretycznym opowiada się za takim poszerzeniem perspektywy lingwistyki tekstu i dyskursu, aby w jej ramach ująć specyficzne cechy i fenomeny zewnętrznej pisemnej komunikacji przedsiębiorstw w szczególnych warunkach produkcyjnych. Rozważaniom poddano komunikację w przedsiębiorstwach w czasie przypisywanego im przez nie same lub przez innych czy też odczuwanego zagrożenia ich funkcjonowania, istnienia oraz w innych sytuacjach kryzysowych. W celu gruntownego ujęcia tematu w badaniu posłużono się koncepcją rezyliencji jako perspektywą procesualną w ramach analizy tekstologicznej i dyskursologicznej użytych strategii językowych.
4
Publication available in full text mode
Content available

Adnotacja w rosyjskim "Liber Copulatorum" (1868-1882) jako rodzaj tekstu w świetle analizy tekstologiczno-kodykologicznej

88%
Owsiński P. A.
Acta Neophilologica
|
2022
|
vol. 1
|
issue XXIV
17-38
EN
The paper, which is a textlinguistic-codicological analysis, presents an attempt to show the specific features of the Russian administrative language in the registrations in the parish register from Busko-Zdrój of the 19th century. The aim of the exploration is to answer the question whether the examined annotations can be regarded as a pattern of the registration in a parish register and so as a text type. The author focuses on the structure and characteristics of the different registrations. The background for such defined research area is the outlining of structure and function of the parish registers and their notes.
PL
This paper, involving a textlinguistic-codicological analysis, attempts to identify specific features of the Russian administrative language in the entries of the parish register from Busko-Zdrój in the 19th century. The aim of the investigation is to answer the question as to whether the examined annotations can be regarded as a pattern of the registration in a parish register and so as a text type. The author focuses on the structure and characteristics of different entries. The research area defined in such a manner is based on the outlining of structure andthe function of the parish registers and their notes.
5
Publication available in full text mode
Content available

Jubileuszowy tom zbiorowy („Festschrift”) jako interakcyjny i intertekstualny gatunek komunikacji naukowej

75%
Hoffmannová, J.
tekst i dyskurs - text und diskurs
|
2013
|
issue 6
EN
The article is devoted to the genre of Festschrift, i.e. a volume dedicated to an eminent scholar in a particular field (linguistics in this case) on the occasion of his or her birthday/jubilee. It focuses on the position of the Festschrift in scientific discourse, its intertextual character and its relationship to other genres with similar communicative intentions (laudatio/eulogy, brief biographical portrait, obituary). It further analyzes the interactional aspects of the Festschrift: the way in which authors of contributions manifest their relationship to the personality and works of the honoree, citing and analyzing his or her opinions, dealing with the honoree’s individual style, utilizing his or her topics or terminology, or reminiscing about collaboration with the scholar. The article also devotes attention to titles of the individual contributions to the volume, their ordering, rhetorical pathos, figurative expression and humorous dedications. Frequently-used speech acts such as thanking, congratulat¬ing, praising and complimenting are also analyzed.
PL
Artykuł poświęcony jest gatunkowi księgi jubileuszowej – zbioru ofiarowanego wybitnemu specjaliście z jakiejś dziedziny (w tym przypadku z dziedziny lingwistyki) z okazji jego jubileuszu. Rozważane jest miejsce zbioru jubileuszowego w obrębie dyskursu naukowego, zwraca się uwagę na jego intertekstualny charakter i na jego stosunek do innych podobnie motywowanych gatunków (laudacja, portret, nekrolog). Następnie analizowane są interakcyjne aspekty księgi jubileuszowej – w jaki sposób autorzy artykułów manifestują swój stosunek do osoby i dzieła jubilata (cytują lub analizują jego opinie, odnoszą się do jego indywidualnego stylu, podejmują jego tematy bądź terminologię, wspominają swoją z nim współpracę). Uwagę poświęca się także tytułom poszczególnych artykułów w zbiorze, ich układowi, retorycznemu patosowi, figuralnym sposobom wyrazu i pełnym humoru dedykacjom. Analizowane są też najczęściej używane akty mowy, jak podziękowania, gratulacje, pochwały i komplementy.
DE
Der Aufsatz befasst sich mit der Textsorte Festschrift, d. h. Sammelbänden, die bedeutenden Persönlichkeiten eines Faches (hier: der Linguistik) zu einem Lebensjubiläum gewidmet sind. Er konzentriert sich auf die Position der Jubiläumsfestschriften im wissenschaftlichen Diskurs, ihre intertextuelle Natur und ihre Beziehungen zu anderen Textsorten mit ähnlicher Kommunikationsmotivation (Laudatio, Medaillon, Nekrolog). Ferner werden die interaktionalen Aspekte der Festschrift analysiert: die Art und Weise, wie die Autoren der Beiträge im Sammelband ihre Beziehung zu der Persönlichkeit und zum Werk des Jubilars zum Ausdruck bringen (ob sie ihn zitieren und seine Ansichten erörtern, sich mit seinem Individualstil befassen, seine Themen bzw. Terminologie übernehmen, sich an ihre Zusammenarbeit mit dem Jubilar erinnern usw.). Der Artikel richtet seine Aufmerksamkeit auch auf die Titel der einzelnen Beiträge im Sammelband, die Art und Weise ihrer Reihung, rhetorisches Pathos, figurative Ausdrucksweise und humorvolle, witzige Dedikationen. Auch häufige Sprechakte wie Danksagung, Glückwunsch, Lobpreisung oder Komplimente werden dabei berücksichtigt.
6

Mnemotechniczne ciągi słowne z perspektywy lingwistyki tekstu

75%
Kornacka M.
Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik
|
2013
|
issue 7
33-53
EN
The paper deals with mnemonic word sequences as sequences opposed to non-mnemonic word sequences and mnemonic non-verbal sequences. On the basis of both non-special and special mnemonics I analyse to what extent the mnemonic word sequences satisfy the criteria of textuality formulated by R.-A. de Beaugrande and W.U. Dressler: cohesion, coherence, intentionality, acceptability, informativity, situationality, and intertextuality. I attempt to show some of their specific features, originating from their role as a memory aid to be used in a situation far from being a typical "act of speech". These features concern relations with the author and the user, with the situation, with the literal meaning of their lexical components and with information to be memorised. My special attention is paid to relation of mnemonic word sentences with other word sequences, particularly with texts. To explore this relation I refer to the G. Genette's distinction between intertextuality, paratextuality, metatextuality, hypertextuality, and architextuality.
7
Publication available in full text mode
Content available

Wartościujące środki semantyczno-retoryczne w kontekście komunikacji medialnej na przykładzie francuskiego edytorialu

75%
Topa-Bryniarska D.
tekst i dyskurs - text und diskurs
|
2013
|
issue 6
279-294
EN
The paper aims to describe axiological structures in French socio-political editorials, analyzed in terms of their discursive mechanisms connected with the persuasive function of language. These mechanisms are realised through different semantic and rhetorical means of evaluation, among which the Author distinguished the following two types: axiological expressions (Moeschler 1985) and persuasive metaoperators (according to Awdiejew’s terminology 2004, 2007). The aforementioned means are embedded in the rhetorical context of media communication, based on unilateral and emotional arguments. The sixty articles analysed in the paper were culled from selected web pages of French journals and magazines (2005–2008) dealing with social, economic and political conflicts of interest between the French people and the government. By using the above-mentioned semantic and rhetorical means of evaluation that permit to simplify, categorize and distort the description of reality, journalists are able not only to construct but also to modify the axiological domain of editorials in order to influence readers’ feelings and opinions.
PL
Celem artykułu jest próba opisu struktur aksjologicznych we francuskim artykule wstępnym (edytorialu) o tematyce społeczno-politycznej pod kątem występujących w nim mechanizmów dyskursywnych związanych z perswazyjną funkcją języka. Mechanizmy te realizowane są przez wartościujące środki semantyczno-retoryczne, wśród których Autorka wyróżniła wyrażenia wartościujące (Moeschler 1985) oraz metaoperatory perswazyjne (Awdiejew 2004, 2007). Wspomniane środki wpisują się w retoryczny kontekst komunikacji medialnej, opartej na argumentacji jednokierunkowej i emocjonalnej. Zebrany korpus składa się z sześćdziesięciu edytoriali, zaczerpniętych ze stron internetowych francuskich czasopism, opisujących konflikt interesów społeczno-ekonomicznych i polityczno-ekonomicznych (lata 2005-2008) na linii społeczeństwo-rząd. Dzięki zastosowaniu różnych wartościujących środków semantyczno-retorycznych, pozwalających na dokonanie uproszczeń, skategoryzowanie oraz zniekształcenie opisu rzeczywistości, dziennikarze są w stanie nie tylko konstruować, ale też modyfikować aksjologiczną dziedzinę edytorialu po to, by wpływać na opinie i uczucia czytelników. odbiorcy dla prezentowanych opinii.
DE
Das Ziel des vorliegenden Beitrags ist die Beschreibung der axiologischen Strukturen des Leitartikels/Editorials im Französischen, der der sozial-politischen Thematik gewidmet ist. Die Aufmerksamkeit wird dabei auf die Diskursmechanismen gelenkt, die mit der persuasiven Funktion der Sprache verbunden sind. Unter diesen Mechanismen versteht die Autorin des vorliegenden Beitrags u. a. bewertende Ausdrücke (Moeschler, 1985) und persuasive Metaoperatoren (Awdiejew 2004, 2007). Diese sprachlichen Mittel bilden den rhetorischen Kontext der medialen Kommunikation, die auf der einseitigen und emotionalsgeladenen Argumentation basiert. Das gesammelte Analysekorpus besteht aus sechzig Leitartikels/Editorials, die auf den Internetseiten der analysierten Zeitungen zu finden sind. Ihre Thematik betrifft die sozial-politisch-ökonomische Problematik aus den Jahren 2005-2008. In den analysierten Texten haben die Journalisten verschiedene Bewertungsmittel eingesetzt, die u. a. der Vereinfachung, Kategorisierung, Entstellung der beschriebenen Wirklichkeit dienen. Durch diese Mittel sind die Journalisten imstande, den axiologischen Inhalt des Leitartikels/Editorials zu modifizieren und dadurch die Meinungen der Leser zu beeinflussen.
8

Na ścieżkach wieloznaczności, na drodze do precyzji. Germanistyczne ujęcia dyskursu – spojrzenie krytyczne

75%
Bilut-Homplewicz Z.
Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik
|
2012
|
issue 5
EN
Different traditions in various research circles and writing cultures cause that similarly sounding concepts and terms are frequently understood and interpreted in different ways. Even within the German Studies, we may notice considerable differences in understanding certain terminology. The term discourse serves as a good example as it is one of the most frequently occurring and passionately discussed terms in several disciplines and it is explained in a number of ways. Its ‘inflational' use is emphasized. The concept of discourse may be compared to a chameleon. The paper presents critically the relationship between text and discourse in Germanistic linguistics, asking questions concerning the status of discourse, and indicates its research desiderata.
9
Publication available in full text mode
Content available

Внутренняя форма слова и ее реализация в древних славянских текстах

71%
Кожинова А.
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
|
2019
|
vol. 31
EN
The article presents an analysis of how the word’s internal form participates in the construction of text, specifically of whether its historical memory joins elements of text.In focus is the transparent motivation of the word, which participates in the emergence of the figura etymologica construction, as well as de-etymologized motivation that serves to establish links within the textual space. The study was conducted on the basis of Old Slavic and Church Slavonic texts.
PL
W artykule dokonano analizy udziału wewnętrznej formy słowa w tworzeniu tekstu, a mianowicie zbadano kwestię, czy pamięć historyczna słowa wywiera wpływ na powstanie tekstu, łącząc jego poszczególne fragmenty. Rozpatrywana jest przezroczysta motywacja słowa, która bierze udział w tworzeniu konstrukcji zwanej figura etymologica, oraz motywacja deetymologizowana tworząca związki różnego rodzaju wewnątrz przestrzeni tekstowej. Badania przeprowadzono na bazie tekstów starosłowiańskich i cerkiewnosłowiańskich.
RU
 W artykule dokonano analizy udziału wewnętrznej formy słowa w tworzeniu tekstu, a mianowicie zbadano kwestię, czy pamięć historyczna słowa wywiera wpływ na powstanie tekstu, łącząc jego poszczególne fragmenty. Rozpatrywana jest przezroczysta motywacja słowa, która bierze udział w tworzeniu konstrukcji zwanej figura etymologica, oraz motywacja deetymologizowana tworząca związki różnego rodzaju wewnątrz przestrzeni tekstowej. Badania przeprowadzono na bazie tekstów starosłowiańskich i cerkiewnosłowiańskich.
10

Od lingwistyki tekstu do analizy dyskursu — polonistyczne badania nad tekstem w latach 1989–2014

63%
Sujkowska-Sobisz K.
Język Polski
|
2015
|
vol. 95
|
issue 1-2
106-113
PL
W artykule pokazane zostały główne osiągnięcia polskiego językoznawstwa w zakresie tekstologii i analizy dyskursu w latach 1989–2014. Autorka krótko prezentuje najważniejsze prace o charakterze syntetycznym i szczegółowym. Omawia ewolucję badań nad tekstem, ukazując zarówno ujęcie statyczne, jak i dynamiczne myślenia o tekście. Jako komplementarną względem tekstologii traktuje analizę dyskursu, wyraźnie transdyscyplinarną i traktującą komunikowanie jako praktykę społeczną.
EN
The article is devoted to the main achievements of the Polish linguistics within the scope of text studies and discourse analysis between 1989 and 2014. The author presents briefly the most important studies, including synthetic and more detailed papers. She discusses the changes in the text-oriented studies, showing the static and dynamic text conceptualisations. The author treats discourse analysis as a complementary method to text studies and finds it interdisciplinary and focused on communication as a social practice.
11
Publication available in full text mode
Content available

Potencjał tekstotwórczy wzorca gatunkowego na przykładzie litanii

63%
Wojtak M.
tekst i dyskurs - text und diskurs
|
2013
|
issue 6
319-336
EN
The article offers a linguistic analysis of the text of The Litany to the Blessed John Paul II, one of the most recent realizations of the litany prayer convention (created in 2011). As the background, the article also includes The Litany to the Blesseds Francis and Hyacinth of 2012. The genre pattern of the litany includes a compositional scheme of a litany prayer, fixed through tradition. In the author’s interpretation this prayer is a genre taking the form of a collection since it consists of the litany proper (a set of calls to a person from the sacred realm and repeated supplication formulas) and associated texts. The analyzed litany has a composition which is typical for the genre as it contains all components of the pattern, including clichéd ones. In several calls in the litany proper, it reinforces the image of the blessed John Paul II as a man of heroic virtues, perfectly fulfilling his priestly and apostolic mission. The litany has a form of a supplicating and worshipping prayer and contains all stylistic determinants of a litany. It is conventional, dialogic, formulic and solemn, specific in wording style and not very decorative. The author argues that the genre pattern, despite its ossification, constitutes a set of rules enabling the generation of new texts.
PL
Artykuł jest lingwistyczną analizą tekstu Litanii do błogosławionego Jana Pawła II, jednej z najnowszych realizacji konwencji modlitwy litanijnej (powstała bowiem w roku 2011). Uwzględnia też w tle Litanię do błogosławionych Franciszka i Hiacynty z roku 2012. Wzorzec gatunkowy litanii zawiera utrwalony przez tradycję schemat kompozycyjny modlitwy litanijnej. Modlitwa ta jest w interpretacji autorki gatunkiem w formie kolekcji, ponieważ składa się z litanii właściwej (zbioru wezwań do osoby ze sfery sakralnej i powtarzanych formuł błagalnych) oraz tekstów stowarzyszonych. Analizowana litania ma typową dla gatunku kompozycję, gdyż zawiera wszystkie (także kliszowane) składniki wzorca. Utrwala w kilku wezwaniach, umieszczonych w litanii właściwej, obraz błogosławionego Jana Pawła II jako człowieka o heroicznych cnotach, wypełniającego swą kapłańską i apostolską misję w sposób doskonały. Jest formą modlitwy błagalnej i wielbiącej. Zawiera wszystkie wyznaczniki stylistyczne litanii. Jest szablonowa, dialogowa, formuliczna i podniosła, konkretna w stylu wysłowienia i mało ozdobna. Autorka dowodzi, że wzorzec gatunkowy litanii mimo skostnienia służy jako zbiór reguł pozwalających redagować nowe teksty.
DE
Der Beitrag stellt die linguistische Textanalyse der Litanei zum seligen Diener Gottes Johannes Paul II dar, die als die neuste Realisierungsform der Konvention der Litanei (entstanden im Jahre 2011) gilt. In der Arbeit wird auch auf die Litanei zu den seligen Dienern Gottes Jacinta und Francesco (2012) Bezug genommen. Das Textmuster der Litanei umfasst das tradierte Kompositionsschema eines Litaneigebets. Dieses Gebet ist - so die These der Autorin – eine Textsorte, die die Form einer Kollektion annimmt, weil sie aus der eigentlichen Litanei (also aus einer Sammlung an Anrufungen einer Person aus dem sakralen Bereich und der wiederholbaren Bittformeln) sowie aus sekundären Textteilen besteht. Die analysierte Litanei hat eine für die Gattung/Textsorte typische Komposition, weil sie alle (auch klischeehafte) Elemente eines Musters enthält. Die Litanei fixiert in den Anrufungen, die in der eigentlichen Litanei enthalten sind, das Bild des seligen Johannes Paul II als Menschen, der heroisch war und der auch seinen priesterlichen und göttlichen Auftrag vorzüglich erfüllte. Die Litanei ist eine Form der Fürbitte und des Lobpreisgebets; sie enthält alle stilistischen Merkmale einer Litanei und ist schablonenhaft, dialogisch, gehoben und konkret im Äußerungsstil, auch arm an Schmuck. Die Autorin beweist, dass das Textmuster/Gattungsmuster der Litanei trotz der Erstarrung als eine Menge von Regeln fungiert, die neue Texte entstehen lässt.
12

Graficzno-treściowe i metatekstowe wykładniki segmentacji uczniowskich tekstów

63%
Tabisz A.
Edukacja
|
2013
|
issue 4(124)
90–100
EN
The purpose of this article is to describe student abilities to use basic indicators of text segmentation. The author pays attention in particular to two text categories: paragraph and meta-text, because appropriate text segmentation and an indication of the relation between its parts can help the reader to interpret text. An analysis of 500 texts written by 10-year-old students makes it possible to state that almost a half the students were not aware that the application of meta-language and appropriate textual and graphic organisation of paragraphs can improve the effectiveness of their self expression. Noting particular needs of students might be an appropriate stimulus for teachers to use suitable classroom intervention.
PL
Celem artykułu jest opis umiejętności uczniów w zakresie stosowania podstawowych wykładników segmentacji tekstu. Zbadano 500 tekstów czwartoklasistów, szczególną uwagę przywiązano do dwóch kategorii tekstologicznych: akapitu i metatekstu, ponieważ właściwa segmentacja tekstu oraz wskazanie relacji między poszczególnymi jego częściami wspomagają odbiorcę w interpretacji wypowiedzi. Z analizy wynika, że blisko połowa badanych uczniów nie potrafi stosować środków metajęzykowych i odpowiedniej organizacji treściowo-graficznej akapitów w celu zwiększenia efektywności własnych wypowiedzi. Zauważenie konkretnych potrzeb uczniów może stać się wskazówką działań dydaktycznych nauczycieli.
13

Nazwy własne w literaturze a pamięć kulturowa

63%
Rejter A.
Język Polski
|
2017
|
vol. 97
|
issue 3
48-55
PL
Artykuł dotyczy relacji między nazwami własnymi w literaturze i pamięcią kulturową. Ten typ relacji może być postrzegany zarówno w mikro-, jak i makroskali, co oznacza, że propria mogą być rozważane jako znaki kultury lokalnej, na przykład polskiej, lub większej formacji kulturowej, takiej jak europejska. Pamięć kulturowa jest rozumiana jako specyficzny zbiór form symbolicznych obecnych w różnych przestrzeniach. Literaturę można rozważać jako jedną z nich. Przykłady przywołane w tekście pochodzą z różnych epok literackich, konwencji i trendów estetycznych (barok, socrealizm, literatura współczesna). Przeprowadzone obserwacje dowiodły, że nazwy własne w literaturze stanowią znak pamięci kulturowej tak w formie konwencjonalnej, jak i oryginalnej (odkrywczej). Analizy potwierdziły także zasadność podobnych badań, zwłaszcza gdy nazwę własną poddać obserwacji w jej tekstowym, gatunkowym i dyskursowym kontekście. Ponadto warto podkreślić, że opracowanie potwierdza niezależność onomastyki literackiej jako dyscypliny badań humanistycznych.
EN
The article concerns the relations between proper names in Polish literary texts and cultural memory. This kind of relations could be viewed at the micro- or macroscale, which means that proper names could be considered the signs of a local culture, e.g. Polish or general culture formation like the European one. The cultural memory is understood as a special collection of symbolic forms present in many different dimensions. One should consider literature as one of them. The examples used in the analysis process were excerpted from different literary epochs, aesthetic conventions and artistic trends, for instance Baroque, socialist realism or modern literature. During the research the analysis showed that proper names in literature constitute a cultural memory in their both – conventional and original – types. The analysis confirmed the validity of this kind of research, especially when one observes and interprets proper names in their text, genre and discourse. Furthermore, the paper is a proof of independence of literary onomastics as a human studies discipline.
14
Publication available in full text mode
Content available

L’interazione tra i due punti e i connettivi nella scrittura italiana contemporanea. Il caso di "infatti" e "perché"

63%
Rosi B., Stojmenova R.
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
|
2017
|
issue 9(1) "Gli orizzonti dell’italianistica: tradizione, attualita e sfide di ricerca"
166-179
IT
L’obiettivo del presente contributo consiste nel riflettere sul valore semantico della combinazione dei due punti con i connettivi. A questo fine, lavoriamo a partire da dati ricavati da corpora di italiano scritto funzionale, tra cui PUNT-IT, CORIS e Corpus la Repubblica, e ci concentriamo sui costrutti ‘p: infatti q’ e ‘p: perché q’. Vedremo in particolare che l’influenza vicendevole tra il connettivo e i due punti può interessare la natura concettuale della relazione logico-semantica o la sua portata. Per quanto riguarda il costrutto ‘p: perché q’, ci soffermeremo, infine, su alcune particolari configurazioni sintattico-semantiche.
PL
Celem niniejszej pracy jest analiza znaczeń semantycznych rodzących się w przypadku połączenia dwukropka z różnymi spójnikami. Analiza, oparta na danych pochodzących z korpusów włoskiego języka pisanego, takich jak PUNT-IT, CORIS i korpusu dziennika La Repubblica, koncentruje się na konstrukcjach zdaniowych ‘p: infatti q’ [p: gdyż q] oraz ‘p: perché q’ [p: ponieważ q]. Zostanie pokazane w szczególności, że wzajemne oddziaływanie między spójnikiem i dwukropkiem może wpływać na rodzaj relacji semantyczno-logicznej lub na jej zasięg. W przypadku konstrukcji zdaniowej ‘p: perché q’ analizie poddane zostaną wybrane struktury składniowo-semantyczne.
15
Content available remote

Das ,Bettelweib Teutschland‘ und , Klagende Dame Polonia‘ – diskurslinguistische Anmerkungen zur kommunikativen Funktion von Allegorien

51%
Westphal W.
Colloquia Germanica Stetinensia
|
2015
|
issue 24
225-240
DE
Der Artikel ist fokussiert auf das Verhältnis zwischen Diskursmarker und den Prozess der Rezeption. Unter Nutzung der Begriffe und Methoden der Diskurslinguistik ist es möglich, die unterhalb der Textoberfläche wirkenden Prozesse zu beschreiben und so ein besseres Verständnis von dem Zusammenwirken von Konzept auf der einen Seite und benutzten stilistischen Elementen wie Allegorie auf der anderen Seite zu erhalten. Es war auch möglich zu demonstrieren, dass die Art des Mediums, kombiniert mit einem speziellen Netzwerk von Wissen, spezielle Typen textueller Strukturen und sprachliche Mittel offeriert. Zusammenfassend kann festgehalten werden, dass die kognitive Linguistik in Kombination mit Methoden der Diskursanalyse, ein signifikante Menge an Werkzeugen für die systematische Erforschung von Texten und Diskursen bereitstellt.
EN
The article is focused on the relationship between discourse markers and the process of reception. By using terms and methods of discourse linguistics, it is possible to describe the processes working under the surface of texts and discourses and to obtain a better understanding of the cooperation between the concept on the one side and used stylistic elements such as allegory on the other side. It was also possible to demonstrate that the kind of medium combined with a special network of knowledge offers special types of textual structures and language tools. In conclusion, we would maintain that cognitive linguistics in combination with methods of discourse analysis provides a significant set of tools for the systematic investigation of texts and discourse.
PL
Tematem artykułu jest relacja pomiędzy znacznikami dyskursu a procesem jego recepcji. Użycie terminów i metod lingwistyki dyskursu umożliwia opis procesów działających pod powierzchnią tekstów i dyskursów, a także lepsze zrozumienie wzajemnych oddziaływań pomiędzy konceptem z jednej strony a użytymi elementami stylistycznymi takimi jak alegoria z drugiej. Analiza umożliwiła pokazanie, że rodzaj medium w połączeniu ze szczególną siecią wiedzy stwarza szczególne rodzaje struktur tekstowych i narzędzi językowych. Podsumowując, uważamy, że lingwistyka kognitywna w połączeniu z metodami analizy dyskursu dostarcza ważny zestaw narzędzi dla systematycznych badań tekstów i dyskursów.
16
Publication available in full text mode
Content available

Die Textsorte „medizinischer Lehrtext“ aus diachronischer Perspektive: die Darstellung von Alessandra Zurolo am Beispiel deutscher medizinischer Texte vom 13. bis zum Beginn des 19. Jahrhunderts

51%
Kałasznik M.
Colloquia Germanica Stetinensia
|
2021
|
issue 30
201-214
PL
Nie ulega wątpliwości, że współczesne podręczniki poświęcone różnym tematom i dziedzinom różnią się od swoich poprzedników pod wieloma względami. W swoim opracowaniu Alessandra Zurolo analizuje niemieckie teksty dydaktyczne z zakresu medycyny pochodzące z różnych epok i omawia ich charakterystyczne cechy na różnych poziomach, aby y jednej strony wskazać pewne wzorce w ich kompozycji, a z drugiej strony prześledzić ich historyczny rozwój.
EN
There is no doubt that modern textbooks on various subjects differ from their predecessors in many ways. In her study, Alessandra Zurolo analyzes German medical didactic texts from different periods and discusses their characteristic features on different levels to point out certain patterns of their design on the one hand and to track their historical development on the other hand.
DE
Außer Zweifel steht, dass sich die modernen Lehrbücher zu verschiedenen Fächern von deren Vorläufern in vielerlei Hinsicht unterscheiden. Alessandra Zurolo nimmt in ihrer Untersuchung deutsche medizinische Lehrtexte aus verschiedenen Zeitstufen unter die Lupe und stellt ihre charakteristischen Merkmale auf verschiedenen Ebenen dar, um einerseits auf bestimmte Muster deren Gestaltung hinzuweisen und andererseits ihre geschichtliche Entwicklung zu verfolgen.
17
Publication available in full text mode
Content available

Einige Anmerkungen zu text(sorten)- und diskurslinguistischen Kooperationen in einem medialen Diskursausschnitt

51%
Kaczmarek D.
tekst i dyskurs - text und diskurs
|
2013
|
issue 6
103-120
DE
Für den linguistisch orientierten Diskursbeschreiber steht außer Frage, dass textlinguistische und textsortenlinguistische Zugänge zur diskursiven Analysepraxis vordergründig und außerdem selbstverständlich sind. In diesem Sinne verstehen sich Konzepte der Inkorporierung von Textsortennetzen in die diskursanalytischen Projekte, die u. A. von Kirsten Adamzik formuliert werden, als Erweiterung der Kooperation zwischen der Text- und Diskurslinguistik. Vertikale wie horizontale Text(sorten)verschränkungen, aus denen sich ihre funktionale und/oder thematische Spezifik und Eigenart ergibt und aus denen die sog. kreative Komponente in einem gegebenen Diskurs oder Diskursausschnitt herausgearbeitet werden kann, können komplementär zur Diskurse determinierenden Iterativität von Phänomenen stehen, die sich aus dem Korpus ergibt. An einigen Exemplifizierungen aus dem in der deutschen und polnischen Presse u. a. im Jahre 2006 kreierten Diskursausschnitt zu Vertreibungen wird im vorliegenden Beitrag versucht, mögliche Ebenen für solche Kooperationen vorzuschlagen.
EN
For a linguistics-oriented discourse researcher there is no doubt that the approach to analytical practice of discourse which is based on text linguistics and linguistics of text types lies in the centre of their attention and seems obvious. In this context the concepts of the incorporation of text types’ interrelations in discursive projects, formulated by Kirsten Adamzik, should be considered as anexpansion of the linguistic cooperation between text linguistics and discourse linguistics. Vertical and horizontal interrelations between text types give rise to their specific functional and/or thematic character. Moreover, in that way the creative components of text types can be developed in discourse analysis. All of them can be seen as complementary to the iterativity that forms a discourse in the analysed corpus. Based on the discourse on the so-called ‘expellees’, created by the Polish and German press in, e.g., 2006, the author will attempt to demonstrate some practical levels of such cooperation.
PL
Dla lingwistycznie ukierunkowanego badacza dyskursu nie ulega wątpliwości, że wynikające z założeń lingwistyki tekstu i lingwistyki rodzaju tekstu podejście do analitycznej praktyki dyskursu jest pierwszoplanowe, i do tego oczywiste. W tym kontekście należy rozumieć koncepty włączenia sieci rodzajów tekstów do projektów analizujących dyskursy, sformułowane m. in. przez Kirsten Adamzik, jako rozszerzenie kooperacji między lingwistyką tekstu a lingwistyką dyskursu. Wertykalne i horyzontalne powiązania rodzajów tekstów, z których wynika funkcjonalna i/lub tematyczna specyfika, dzięki której można wypracować tzw. komponent kreatywny rodzaju tekstu w danym dyskursie lub jego fragmencie, mogą być komplementarne do iteratywności zjawisk dyskursywnych, wynikających z korpusu. Na kilku egzemplifikacjach z wycinka dyskursu na temat wypędzonych, kreowanego w polskiej i niemieckiej prasie m. in. w 2006 roku, zostanie podjęta próba wykazania kilku możliwych płaszczyzn owej kooperacji.
18
Publication available in full text mode
Content available

Dyskurs(y) posthumanizmu w kontekście współczesnej komunikacji

51%
Rejter A.
Poznańskie Spotkania Językoznawcze
|
2016
|
issue 32
21-30
EN
An analysis of texts representing the post-humanism discourse(s) has indicated that the discourse is an ideological one with the key role of a thematic component. Specialist lexis and neo-semantic discontinuous terms and expressions are of importance here together with questions as an element of added dynamics. The point of reference for the post-humanism discourse is the traditional, anthropocentric world order as confirmed by a specific picture of the world emphasizing the equality of all living species and trans-human entities. The post-humanism discourse enriches contemporary communication, extends the subject category and re-interprets the notion of communication culture.
PL
Przeprowadzona analiza tekstów reprezentujących dyskurs posthumanizmu wykazała, że jest to dyskurs o charakterze ideologicznym, o kluczowej roli komponentu tematycznego. Charakterystyczna dla tego dyskursu jest także leksyka specjalna, neosemantyczne struktury nieciągłe oraz pytania jako element dynamizujący. Punktem odniesienia dla dyskursu posthumanizmu jest tradycyjny – antropocentryczny – porządek rzeczywistości, co poświadcza specyficzny obraz świata akcentujący równość wszelkich gatunków żywych i bytów transhumanistycznych. Dyskurs posthumanizmu wzbogaca współczesną przestrzeń komunikacyjną, poszerza kategorię podmiotu i reinterpretuje pojęcie kultury komunikacji.
19
Content available remote

Bibliografia wybranych prac Profesor Marceliny Grabskiej

32%
Wojan K.
Studia Rossica Gedanensia
|
2014
|
issue 1
532-537
PL
Bibliografia stanowi wykaz dorobku naukowego z zakresu językoznawstwa stosowanego i porównawczego Marceliny Grabskiej. Zebrano 61 pozycji w układzie rzeczowym.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.