Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  litania
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Litania do Wszystkich Świętych. Specimen caminense

100%
Nockowski M.
Colloquia Theologica Ottoniana
|
2017
|
issue 1
73-90
PL
Istnieją różne opracowania litanii, a niniejsze dotyczy jej miejsca w nowożytnej pobożności liturgicznej. Źródłem informacji, analizy i formułowania wniosków stał się pochodzący z 1506 roku Missale caminense. Ta niewielka suplikacja mieści w sobie nie tylko inwokacje do świętych, ale także streszcza wiarę w miłosiernego Boga, świętych obcowanie i ich wstawiennictwo. Modlący ma możliwość swoistego dialogu z Bogiem i świętymi. Przez ich zasługi i świątobliwe życie zanoszone są do nieba modlitwy błagalne. Litania do wszystkich świętych jest ściśle związana z liturgią oraz z prywatną pobożnością chrześcijan. Niniejszy artykuł prezentuje przede wszystkim Litanię do wszystkich świętych zamieszczoną w Missale caminense – specimen caminense. Na jej podstawie opracowany został aspekt formalno-kompozycyjny i kwestie teologiczno-liturgiczne. W zestawieniu z innymi litanijnymi suplikacjami nosi ona znamiona oryginalności. Należałoby uszanować działania redaktorów Mszału kamieńskiego, gdyż litania, jak i sama księga, daje świadectwo wiary naszych przodków oraz jest cennym zabytkiem piśmienniczym.
EN
Although there are different studies of Litany, that this applies to its place in the liturgical piety. The source of information, analysis and formulation of proposals have become the chosen dating from 1506 y. Missale caminense. This small supplication accommodates not only the invocations to the saints, but also summarizes the belief in a merciful God, the communion of the saints and their intercession. A praying person has got a possibility of specific dialogue with God and the saints. Through their merits and saintly life there are lifted up to heaven supplication prayers. The Litany to all the saints is precisely connected with the liturgy and private godliness of the Christians. This article presents mainly The Litany to all the saints placed in the Missale caminense – specimen caminense. On its basis was developed formal and compositional aspect and theological and liturgical issues. In comparison with other litanian supplications bears the features of originality. It is necessary to respect meticulously the actions of the editors of Kamieński Missal because The Litany, and the book itself constitute the faith of our ancestors and precious letter monument.
2
Publication available in full text mode
Content available

Potencjał tekstotwórczy wzorca gatunkowego na przykładzie litanii

100%
Wojtak M.
tekst i dyskurs - text und diskurs
|
2013
|
issue 6
319-336
EN
The article offers a linguistic analysis of the text of The Litany to the Blessed John Paul II, one of the most recent realizations of the litany prayer convention (created in 2011). As the background, the article also includes The Litany to the Blesseds Francis and Hyacinth of 2012. The genre pattern of the litany includes a compositional scheme of a litany prayer, fixed through tradition. In the author’s interpretation this prayer is a genre taking the form of a collection since it consists of the litany proper (a set of calls to a person from the sacred realm and repeated supplication formulas) and associated texts. The analyzed litany has a composition which is typical for the genre as it contains all components of the pattern, including clichéd ones. In several calls in the litany proper, it reinforces the image of the blessed John Paul II as a man of heroic virtues, perfectly fulfilling his priestly and apostolic mission. The litany has a form of a supplicating and worshipping prayer and contains all stylistic determinants of a litany. It is conventional, dialogic, formulic and solemn, specific in wording style and not very decorative. The author argues that the genre pattern, despite its ossification, constitutes a set of rules enabling the generation of new texts.
PL
Artykuł jest lingwistyczną analizą tekstu Litanii do błogosławionego Jana Pawła II, jednej z najnowszych realizacji konwencji modlitwy litanijnej (powstała bowiem w roku 2011). Uwzględnia też w tle Litanię do błogosławionych Franciszka i Hiacynty z roku 2012. Wzorzec gatunkowy litanii zawiera utrwalony przez tradycję schemat kompozycyjny modlitwy litanijnej. Modlitwa ta jest w interpretacji autorki gatunkiem w formie kolekcji, ponieważ składa się z litanii właściwej (zbioru wezwań do osoby ze sfery sakralnej i powtarzanych formuł błagalnych) oraz tekstów stowarzyszonych. Analizowana litania ma typową dla gatunku kompozycję, gdyż zawiera wszystkie (także kliszowane) składniki wzorca. Utrwala w kilku wezwaniach, umieszczonych w litanii właściwej, obraz błogosławionego Jana Pawła II jako człowieka o heroicznych cnotach, wypełniającego swą kapłańską i apostolską misję w sposób doskonały. Jest formą modlitwy błagalnej i wielbiącej. Zawiera wszystkie wyznaczniki stylistyczne litanii. Jest szablonowa, dialogowa, formuliczna i podniosła, konkretna w stylu wysłowienia i mało ozdobna. Autorka dowodzi, że wzorzec gatunkowy litanii mimo skostnienia służy jako zbiór reguł pozwalających redagować nowe teksty.
DE
Der Beitrag stellt die linguistische Textanalyse der Litanei zum seligen Diener Gottes Johannes Paul II dar, die als die neuste Realisierungsform der Konvention der Litanei (entstanden im Jahre 2011) gilt. In der Arbeit wird auch auf die Litanei zu den seligen Dienern Gottes Jacinta und Francesco (2012) Bezug genommen. Das Textmuster der Litanei umfasst das tradierte Kompositionsschema eines Litaneigebets. Dieses Gebet ist - so die These der Autorin – eine Textsorte, die die Form einer Kollektion annimmt, weil sie aus der eigentlichen Litanei (also aus einer Sammlung an Anrufungen einer Person aus dem sakralen Bereich und der wiederholbaren Bittformeln) sowie aus sekundären Textteilen besteht. Die analysierte Litanei hat eine für die Gattung/Textsorte typische Komposition, weil sie alle (auch klischeehafte) Elemente eines Musters enthält. Die Litanei fixiert in den Anrufungen, die in der eigentlichen Litanei enthalten sind, das Bild des seligen Johannes Paul II als Menschen, der heroisch war und der auch seinen priesterlichen und göttlichen Auftrag vorzüglich erfüllte. Die Litanei ist eine Form der Fürbitte und des Lobpreisgebets; sie enthält alle stilistischen Merkmale einer Litanei und ist schablonenhaft, dialogisch, gehoben und konkret im Äußerungsstil, auch arm an Schmuck. Die Autorin beweist, dass das Textmuster/Gattungsmuster der Litanei trotz der Erstarrung als eine Menge von Regeln fungiert, die neue Texte entstehen lässt.
3

The Akathist Hymn to the Blessed Virgin Mary and Polish Marian Songs in Context of Performative Practices in Litany Tradition

100%
Jakóbczyk-Gola A.
Roczniki Humanistyczne
|
2019
|
vol. 67
|
issue 1: Literatura polska
145-162
PL
Przedmiotem artykułu jest Akatyst ku czci Bogurodzicy, który, wraz z towarzyszącą mu ikoną, stanowił jeden z istotnych składników maryjnego kultu prawosławnego, oddziałując również poza granice prawosławia, między innymi na ziemie polskie. Celem tekstu nie jest opracowanie monografii tego zjawiska, a, koncentrując się na rozpoznaniu jego złożonej charakterystyki medialnej, badanie różnych form wykonań i zwrócenie szczególnej uwagi na aspekt performatywności. Charakterystyka ta ma za zadanie wydobycie złożonych funkcji, jakie pełnił Akatyst, służąc celom pamięci – również mającej charakter niejednorodny, różnie się realizującej i pełniącej odmienne role. Analiza włącza w zakres zainteresowań wybrane pola badawcze – historię literatury, religii, kultury ujętej w perspektywie przemian mediów słowa a także historię sztuki. Druga część artykułu pokazuje analogiczne zjawiska w polskiej pieśni maryjnej i tropi jej związki z Akatystem ku czci Bogurodzicy. W sposób szczegółowy poddana została opracowaniu pieśń O przenasławniejsza panno czysta… Struktura ikony akatystowej znalazła zaś odzwierciedlenie w gotyckich małopolskich nastawach ołtarzowych, w których umieszczone centralnie wyobrażenie Matki Boskiej w typie Madonny Piekarskiej otoczone było innymi przedstawieniami. Kluczowym pojęciem dla artykułu staje się tradycja litanijna rozumiana tu szeroko – od określonych formuł językowych, przez strategię komunikacji, kwestie uobecniania, formuły mnemoniczne, aż po idee relacji przestrzennych, ruch i wykonanie – performance. Konkluzją tekstu jest próba zdefiniowania wieloaspektowości tego zjawiska, ze szczególnym zwróceniem uwagi na dynamikę tej tradycji, potrzebę działania i przywoływania za pomocą pamięci.
EN
The article analyses Akatyst ku czci Bogurodzicy [Akathist to the Mother of God], which, together with the accompanying icon, was one of the important components of the Marian Orthodox cult, whose influence went beyond the Orthodox Church, affecting among others also Polish lands. The aim of the article is not to develop a monograph on this phenomenon, but, focusing on the recognition of its complex media characteristics, to study various forms of its performance and to pay special attention to the performativity aspect. The purpose of this characterization is to bring out the complex functions that the Akathist performed, serving the purposes of memory – having also a heterogeneous character, realised in various ways and playing different roles. The analysis encompasses selected research fields – history of literature, religion and culture from the perspective of changes in the media of words, as well as art history. The second part of the article shows analogous phenomena in the Polish Marian song and traces its relations to the Akhatist to the Mother of God. In particular, the analysis focuses on the song O przenasławniejsza panno czysta... The structure of the akhatist icon was reflected in the Gothic altar stands in Lesser Poland, in which the image of the Virgin Mary of the type of Madonna Piekarska was centrally placed, surrounded by other representations. The key concept for the article is the litany tradition, which is understood here broadly, i.e. including specific language formulas, the communication strategy, issues of presence, mnemonic formulas, the ideas of spatial relations, movement and performance. In conclusion, the article attempts to define the multi-aspectual character of this phenomenon, with particular focus on the dynamics of this tradition, the need to act and recall using memory.
4
Publication available in full text mode
Content available

Prosodic Memory: Claudel − Eliot – Liebert

100%
Sadowski W.
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
|
2013
|
issue 3(6) cz.1
11-30
EN
In this paper prosodic memory is considered to be a collection of all past experiences of speech, sound and rhythm that are activated during the reception of a linguistic text. Although the resources of prosodic memory are accumulated in every person individually, its organisation is influenced by culture, which provides us with repetitive patterns when hearing and seeing words. Prosodic memory is one of the factors that determines the choice of the form of a poem, and transforms the sequence of verses into a melody. From a neuropsychological point of view, it is a priming effect. From a cultural point of view, the connection between a given poem and prosodic memory is created, among others, by the poem’s genre. In the article this phenomenon is discussed using the genre of litany as an example, and subsequently examined in three texts that were published in the interwar period: Claudel’s “Les Litanies de Bernadette,” Eliot’s “Ash-Wednesday” and Liebert’s “Litania do Marii Panny.”
5

Gatunkowe obrazy świata: sielanka, litania, sonet

80%
Sadowski W.
Pamiętnik Literacki
|
2021
|
vol. 112
|
issue 2
181-193
PL
W artykule termin „obraz świata” jest rozumiany za tradycją niemiecką jednocześnie jako Weltbild (dosł. ‘obraz świata’) oraz Lebensanschauung (‘pogląd na życie’). Na podstawie dwóch cech: konserwatyzmu formalnego i selektywności, opisywane są analogie między gatunkowym obrazem świata a językowym obrazem świata. Następnie na przykładzie sielanki i litanii, czyli konwencji poetyckich, które wykształciły swoje tradycje malarskie i muzyczne, omówione zostają gatunki, w których obraz świata wykracza ponad poziom językowej wyrażalności. Tekst wieńczą rozważania na temat sonetu jako formy, która obecnie uchodzi za modelowy przykład braku ideowych odniesień, jednakże, zdaniem autora artykułu, w początkowym okresie również ona mogła być wyposażona w swój własny gatunkowy obraz świata.
EN
In this essay the term “worldview” is understood, according to German tradition, both as a Weltbild, or ‘world picture,’ and Lebensanschauung, or ‘outlook on life’. The article describes the analogies between generic worldview and linguistic worldview, taking into account their two properties, namely formal conservatism, and selectivity. Subsequently, genres whose worldviews expand beyond the level of linguistic expressibility are discussed on the example of the idyll and litany, i.e. poetic conventions which inspired their own painting and musical traditions. The article concludes with considerations on the sonnet as a convention that, nowadays, is regarded as emblematic for the lack of ideological commitment. However, as the author of the paper argues, in the initial period, the sonnet might have also been equipped with its own generic worldview.
6
Publication available in full text mode
Content available

På spaning efter en halvglömd genre: Litaniaminnen i ”Bön till solen” av Karin Boye

80%
Żmuda-Trzebiatowska M.
Folia Scandinavica Posnaniensia
|
2016
|
vol. 19
279-290
EN
The article is a presentation of partial research on litanic verse in Swedish literature carried out within the project “Litanic Verse in the Culture of European Regions”. Starting from the origins of the litanic genre, described by Witold Sadowski, the author analyses Karin Boye’s poem ”Bön till solen” („Prayer to the Sun”), paying special attention to the presence of the three litanic genes: the ektenial, the polyonymic and the chairetismic. As the typical stylistic figures and structural solutions occur in the poem, a conclusion can be drawn that ”Bön till solen” is an example of preservation of litanic patterns in the Swedish literary tradition.
7
Publication available in full text mode
Content available

O antyfonie "Iesus Nazarenus Rex Iudaeorum" bł. Władysława z Gielniowa

80%
Kubieniec J.
Muzyka
|
2021
|
vol. 66
|
issue 1
3-25
EN
According to reliable early sixteenth-century testimony, the antiphon Iesus Nazarenus Rex Iudeorum was written by one of the most eminent late mediaeval Polish poets, Blessed Ladislas of Gielniów. It is one of just three works by this Observant friar that have been preserved with melody, and the only one that is not a contrafactum. Despite this, the composition has received no music-textual critical edition thus far, nor has it been submitted to detailed liturgical or musicological analysis. Some scholars even question whether Ladislas actually wrote the antiphon’s musical setting. This article defines the liturgical function of the antiphon, found in sources among the ‘suffrages’, and probably also performed during penitential processions (Litania Maior, Litania Minor). Nine newly described sources for this composition prove that it was also sung outside Poland, for instance at the Abbey of SS Ulrich and Afra in Augsburg, at Havelberg Cathedral, in Zagreb, and at Pauline monasteries in Hungary. The rather surprising international popularity of this antiphon was probably related to the growing threat from the Ottoman Empire. The foreign sources, the oldest of which date from the mid-sixteenth century, contain the same melody as the Polish sources, which might suggest that it is the original melody from the times of Ladislas of Gielniów. Its composer demonstrated a knowledge of musical rhetoric and plainchant style. He was probably a pious monk who treated song composition as a key element in the mission of the Observant friars.
PL
Według wiarygodnego świadectwa z początku XVI wieku antyfona Iesus Nazarenus Rex Iudeorum jest dziełem bł. Władysława z Gielniowa, jednego z najwybitniejszych polskich poetów późnego średniowiecza. Jest to ponadto jeden z trzech zaledwie utworów bernardyńskiego zakonnika, które zachowały się z melodią i jedyną kompozycją nie będącą kontrafakturą. Mimo to utwór nie doczekał się ani krytycznej muzyczno-tekstowej edycji, ani szczegółowej liturgicznej, czy muzykologicznej analizy. W literaturze przedmiotu wyrażano także wątpliwość, czy Gielniowczyk był twórcą muzycznego opracowania antyfony. W artykule scharakteryzowano liturgiczną funkcję śpiewu, który w źródłach pojawia się w grupie suffragiów i najprawdopodobniej wykonywany był także podczas procesji pokutnych (Litania Maior, Litania Minor). Wskazano także na dziewięć nowych przekazów utworu świadczących o tym, że śpiewano go również poza Polską, m.in. w opactwie św. Ulryka i Afry w Augsburgu, w katedrze w Hawelbergu, Zagrzebiu i węgierskich klasztorach paulińskich. Nieco zaskakującą międzynarodową popularność antyfony wiązać należy zapewne z rosnącym zagrożeniem ze strony Imperium Osmańskiego. Obce przekazy, z których najstarsze pochodzą z połowy XVI wieku zawierają tę samą melodię, co źródła polskie. Może to wskazywać, że jest to melodia oryginalna, pochodząca z czasów Władysława z Gielniowa. Jej twórca wykazał się znajomością zasad retoryki oraz chorałowej stylistyki i jest bardzo prawdopodobne, że był nim świątobliwy zakonnik, który komponowanie pieśni traktował jako ważny element bernardyńskiego posłannictwa.
8

Musical Works of Father Eustachius Wagner (1714–1782) from Krzeszów in the Light of The Litany in Honour of St. Joseph

80%
Kutrowski Ł.
|
2015
|
vol. 62
|
issue 13. Muzykologia
89-112
EN
Fr. Eustachius Wagner’s musical activities with his work as a composer is closely related to the musical and liturgical centre of the Cistercian abbey in Krzeszów. Accordingly, the music is inspired by the native trends. Furthermore, in terms of the music style, it refers to the period of the so-called Early Classicism, also called the pre-Classicism period. Fr. Eustachius Wagner lived between 1714–1782. He was born in Nowy Waliszów near Bystrzyca Kłodzka. He joined the Cistercian order in the monastery of Krzeszów, where he spent most of his life. He became famous as an excellent organist, cantor, conductor and composer. He used to collaborate with many other music centres in Silesia and in Europe. He composed polyphonically—for the purpose of the music band in Krzeszów—Marian antiphons, the Litany of Saint Joseph, Requiem Mass, and the offertory for the feast of Our Lady. Lytaniae ex D de Santco Jospeho was written between 1730 and 1782. It was earmarked for the band of Krzeszów on a four-voice choir, two violins, two trumpets and the organ. The litany consists of five parts, which differ among one another, primarily in terms of tone, tempo and arrangements. In order to highlight certain elements of the text, the composer applied various composition techniques, among which rhetorical figures deserve special recognition.
PL
Działalność muzyczna o. Eustachiusa Wagnera, w którą wpisuje się także jego twórczość kompozytorska, ściśle jest związana z ośrodkiem muzyczno-liturgicznym opactwa cystersów w Krzeszowie. Stanowi poprzez to odzwierciedlenie rodzimych trendów w muzyce. Ponadto pod względem stylistycznym nawiązuje do ówczesnej muzyki okresu tzw. wczesnego klasycyzmu, zwanego też okresem przedklasycznym. O. Eustachius Wagner żył w latach 1714–1782. Urodził się w miejscowości Nowy Waliszów niedaleko Bystrzycy Kłodzkiej. Wstąpił do zakonu cystersów w klasztorze krzeszowskim, gdzie spędził większość swojego życia. Zasłynął jako znakomity organista, kantor, dyrygent i kompozytor. Współpracował z wieloma innymi ośrodkami muzycznymi Śląska i Europy. Opracował wielogłosowo – z przeznaczeniem na kapelę muzyczną w Krzeszowie – antyfony Maryjne, litanię do św. Józefa, mszę Requiem i ofertorium na święto Maryjne. Lytaniae ex D de Santco Josepho, napisana między 1730 a 1782 rokiem, została przeznaczona dla kapeli krzeszowskiej na chór czterogłosowy jednorodny, dwoje skrzypiec, dwie trąbki i organy. Litania składa się z pięciu części. Zróżnicowane są one między sobą głównie pod względem tonacji, tempa i obsady. W celu uwypuklenia pewnych elementów tekstu kompozy- tor zastosował różne zabiegi kompozytorskie, z których na szczególne uznanie zasługują figury retoryczne.
9
Content available remote

Rerum patris Pii Hancke. O muzykaliach nyskiego dominikanina

61%
Hauptmn-Fischer E.
Hereditas Monasteriorium
|
2013
|
vol. 2
81-93
EN
The collection of Pius Hancke’s works includes numerous pieces written for the harp. Its outstanding repertoire and provenance distinguishes it from other monastic collections. The collection belonged to the monk who developed it during his whole life and carried it with him when changing places he lived in. Last 30 years of his life Pius Hancke spent in Dominican monastery in Nysa. Notes used during the liturgy (masses, litanies) certainly were used there and currently are the only testimony of the music culture of this monastery. Next to liturgical pieces Hancke’s collection includes a number of instrumental pieces for the harp with the accompaniment of other instruments and contrafacta of opera arias. The latter often include arrangements of harp parts, most probably made by Hancke himself. Scriptors’ names relate this collection to the unique manuscript containing Antonio Vivaldi’s Credo.
10
Publication available in full text mode
Content available

The origin and theological content of the Litany of the Most Holy Name of Jesus

61%
Kwiatkowski D.
Poznańskie Studia Teologiczne
|
2018
|
issue 32
165-179
EN
The article presents the sources, origin and theology of the Litany to the Holy Name of Jesus. The rst part shows the mystery of names. It is the symbolism of man and the process of mutual communication that is the core. Names are the living souls of every being. Thanks to names, human beings are not anonymous. In ancient times, names would never be overlooked as insigni cant conventional terms as they had a meaningful part in the role that a given being took on in the uni- verse. The name has a meaning and is treated as a kind of a spiritual substance, as something real, something that truly exists. The sources of Jesus’ titles present in the Litany to the Name of Jesus are the Holy Scriptures, the writings of the Fathers of the Church and popular piety. The Litany to the Holy Name of Jesus shows the richness of the content in the Name of Jesus, which contains the truth about His deity and His in nite love for the whole of creation and especially for every human being. The Litany is a summary of the entire history of salvation, in which the name of Jesus became “a name above all names” (see Flp 2: 8-11).
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.