Search results

1

Twórcy, władze PRL, bezpieka. Raport o stanie badań 2014-2022

100%

Ligarski S.

Pamięć i Sprawiedliwość

|

2022

|

vol. 40

|

issue 2

31-42

PL

Po II wojnie światowej kultura stała się narzędziem władz komunistycznych, służącym do przejęcia tzw. rządu dusz w Polsce. Dlatego przeprowadziły one w tej dziedzinie rewolucyjne zmiany w celu dopasowania jej do wzorców sowieckich. Państwo miało być jedynym mecenasem wyznaczającym kierunki, w których powinni podążać twórcy, a odpowiednie gremia partyjne czy instytucje miały kontrolować procesy twórcze, aby nie dochodziło w nich do wypaczeń niezgodnych z obowiązującą ideologią. Według teoretyków tylko w ten sposób można było zapewnić sprawniejsze zarządzanie kulturą i lepsze zrozumienie jej potrzeb. Zarazem komuniści utylitarnie wykorzystywali twórców do swoich celów, a tych, którzy nie chcieli się podporządkować, spychali na margines życia społecznego. Artykuł jest próbą opisania stanu badań od czasu opublikowania w 2014 r. numeru „Pamięci i Sprawiedliwości” poświęconego tej problematyce do dziś. Od kilkunastu lat prowadzone są w tej dziedzinie badania naukowe, których celem jest wyjaśnianie i opisywanie mechanizmów oddziaływania władz na środowiska twórcze w okresie 1944–1989. Można odnotować ich postęp, choć stopień opisania poszczególnych środowisk jest bardzo zróżnicowany. Najlepiej sytuacja wygląda w odniesieniu do literatów czy filmowców, znacznie gorzej – do muzyków czy plastyków.

2

Przywłaszczony fragment dziennika Wiktora Woroszylskiego w oczach konsultanta ps. „Olcha”

100%

Marcinkiewicz M.

Pamięć i Sprawiedliwość

|

2022

|

vol. 40

|

issue 2

548-564

PL

Wiktor Woroszylski był jednym z najdłużej internowanych literatow. Od 13 grudnia 1981 do 18 października 1982 r. przebywał w ośrodkach odosobnienia w Warszawie-Białołęce, Jaworzu i Darłowku. 20 lutego 1982 r., podczas przeszukania, strażnicy odebrali mu 99-stronicowy fragment pisanego w odosobnieniu dziennika. Obszerny fragment przejętego od poety rękopisu przekazano do analizy będącemu na etacie Służby Bezpieczeństwa literatowi Wacławowi Sadkowskiemu ps. „Olcha”. Publikowana analiza jest jedynym śladem po zapiskach Woroszylskiego z tego okresu. Oryginalnego fragmentu dziennika do dzisiaj nie odnaleziono.

3

„Osadnictwo literackie” Leonarda Borkowicza czy szczecińska odsłona„repolonizacji kulturalnej Ziem Odzyskanych” prowadzonej w latach czterdziestych XX w.?

80%

Rembacka K.

Dzieje Najnowsze

|

2019

|

vol. 51

|

issue 1

PL

Celem artykułu jest przeanalizowanie procesu kształtowania się literackiego środowiska w Szczecinie i wskazanie jego głównych organizatorów. Zestawienie dotychczasowej literatury z dokumentami wytworzonymi przez administrację rządową i Związek Zawodowy Literatów Polskich oraz z listami i wspomnieniami pisarzy pozwala ukazać przebieg „repolonizacji kulturalnej” w Szczecinie, a także powody krótkotrwałości tej akcji i motywacji twórców kierujących się na Zachód. The aim of the article is to analyse the process of formation of the literary circle in Szczecin and to indicate its main initiators. A juxtaposition of the literature on the subject with documents issued by the government administration and the Professional Association of Polish Writers as well as letters and memories of writers makes it possible to trace the course of “cultural re-Polonization” in Szczecin. It also permits to indicate the reasons why the action was so short-lived and the motives of writers who decided to move to the city.

Refine search results

2 Pamięć i Sprawiedliwość

1 Dzieje Najnowsze

1 Ligarski S.

1 Marcinkiewicz M.

1 Rembacka K.

2 2022

1 2019

Twórcy, władze PRL, bezpieka. Raport o stanie badań 2014-2022

Przywłaszczony fragment dziennika Wiktora Woroszylskiego w oczach konsultanta ps. „Olcha”

„Osadnictwo literackie” Leonarda Borkowicza czy szczecińska odsłona„repolonizacji kulturalnej Ziem Odzyskanych” prowadzonej w latach czterdziestych XX w.?