Search results

1

Monologowa forma reportażowa Swietłany Aleksijewicz. Reprezentacja bliskiego Innego w Czasach secondhand

100%

Horodecka M.

Zagadnienia Rodzajów Literackich

|

2017

|

vol. 60

|

issue 2 (122)

127-142

EN

This article proposes an analysis of the Soviet people’ image in Second-hand Time by Svetlana Alexievich. It discusses the category of the “close Other” (Czapliński). Particular attention is paid to the role of the aesthetics of spontaneity (Czermińska). The techniques of narrative polyphony (Bachtin) were also described. The article proposes the hypothesis, that the motivation of this model of narrative is strenghtening the characters’ point of view. Simultaneously the reporter appears as involved in the process of transformation of witnesses’ consciousness. Reportage thus seems to be a genre which is not only reproducing the story, but also has the performative power. One of its aspects is the psychotherapeutic function of the textual and metatextual communication. The image of the Other in the text thus appears as an identity in the process, which can be seen as a an antiorientalistic strategy of the narrator.

2

Demitologizacja polskiej historii w reportażach literackich Pawła Smoleńskiego

100%

Wiszniowska M.

Prace Literackie

|

2018

|

vol. 58

165-174

EN

Paweł Smoleński adds an important voice to the critical discussion about Polish history. In his books such as Pochówek dla rezuna, Syrop z piołunu. Wygnani w akcji „Wisła” and Krzyżyk niespodziany. Czas Goralenvolk (written together with Bartłomiej Kuraś) the author reveals the dark side of incidents that occurred during the Second World War and soon after. With full consciousness of the stereotypes and tradition fixed in the Polish memory, shows his relation to the history of nation from, on the one hand, and excavates from it the essence that may and should lead to a better understanding of the present time, on the other. Using the biography of ordinary people, Smoleński, showing the full value of private, colloquial, sometimes internally discrepant voices, reconstructs the process of passing into silence, political control of reminiscences and historical falsehood. His books are stories written to warn. First of all, it is very good literature with a universal message. Smoleński shows in a very interesting way the “human measure of history,” helplessness of ordinary people in the face of politics and formal institutions, the easiness of controlling the reaction of masses and power of the language of propaganda. His books open the way for a better review of difficult past times but also, what is more important, help to better understand the present.

3

Przekraczanie europocentryzmu. Wykluczenie etniczne Aborygenów w "Niewidzialnych" Mateusza Marczewskiego

88%

Horodecka M.

Jednak Książki. Gdańskie Czasopismo Humanistyczne

|

2016

|

issue 5 "Reportaż literacki. Pogranicza"

157-176

EN

The article describes the ethnic exclusion of Aboriginal minority in Australia. Using the method of cultural comparative studies the author examines representation of Aborigines in the literary journalism by Polish writer Mariusz Marczewski who travelled to Australia and observed urban Aboriginal diaspora. This representation is juxtaposed with the anthropological monograph of Aboriginal customs by Wojciech Bęben and with historiographical books about Australia. This context helps to point particular features of Marczewski’s picture of Aborigines which shows his postcolonial sensitivity, poetic language and melancholic sadness on account of the death of Aborigines’ culture.

4

Mówi Świetlicki

63%

Klera W.

Autobiografia. Literatura. Kultura. Media

|

2015

|

issue 2(5)

109–123

PL

Artykuł zatytułowany Mówi Świetlicki dotyczy czasu, w którym uznany poeta – Marcin Świetlicki – przełamuje wielokrotnie deklarowaną niechęć do używania mediów społecznościowych. Na przełomie lat 2014 i 2015 zaczyna regularnie publikować „odezwy” do swoich fanów. Początkowo teksty te dotyczą odmowy nominacji do Nagrody Literackiej Nike, stopniowo jednak zakres poruszanych tematów znacznie się poszerza. Świetlicki, przez lata uznawany za piewcę literatury politycznie niezaangażowanej, zaczyna wyraźnie i często mówić o sprawach bieżących – nie tylko w swoich książkach, ale także na stronach portalu Facebook.

EN

The article entitled “Świetlicki speaking” referes to the time when the well-recognized poet, Marcin Świetlicki, repeatedly breaks his declared unwillingness to use the social media. At the turn of 2014 and 2015 he begins to publish “appeals” to his fans. Initially, these texts concern the refusal of nomination to the literary reward Nike, but gradually the scope of the topics expands. Świetlicki, for years considered a politically disengaged poet, begins to speak often and clearly on current issues – not only in his books, but also on Facebook.

5

Literackość zamknięta w figurze retorycznej, czyli jak wyliczają reporterzy, a jak prozaicy, poeci i dramatopisarze

51%

Biernacka J.

Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego

|

2023

|

vol. 9

19-46

EN

Recently, literary journalism has become a critical genre of Polish literature. Its growing popularity has also resulted in a significant number of studies, comments and analyses devoted to both individual works or specific authors, as well as more universal problems concerning all representations of the genre. Among the most frequently discussed issues, one can mention the case of the literariness of reportage, acceptable (?) elements of fiction, or the boundaries of the genre. In addition, many literary and press experts also analyse reportages regarding subject matter, functions, composition or style. The latter issue, i.e. the stylistics and linguistic structure of reportage, is the least frequently discussed. On the one hand, this is understandable. After all, each artist has their style and language, and the right to use various artistic means generally used in epics was granted to reportage a long time ago. On the other hand, however, it is impossible to resist the impression that researchers have neglected the problem of reportage style, that the same phrases are constantly repeated in reviews or analyses of works belonging to this genre. Journalists are praised for being restrained and laconic. These features are manifested by their avoidance of adjectives and favouritism towards nouns and verbs, prioritising storytelling over description, focusing on and giving voice to the individual, and maintaining a dynamic narrative pace (achieved by appropriate proportions of single and complex sentences and coordinates). All these features allow us to presume that there may be a general style of Polish literary journalism, which is why it is worth asking questions about it. This article will be devoted to one specific rhetorical figure, namely enumeration. I think it has a unique function in Polish reportage and has a special structural affinity with it. Reporters extremely often use it: it was Ryszard Kapuściński’s “favorite ploy” (as noticed by J. Jastrzębski, B. Nowacka and Ziątek or M. Horodecka), it is Wojciech Tochman’s “hallmark” (M. Wiszniowska), in Hanna Krall’s works it dominates on a par with repetition (M. Ratajczak). Furthermore, Artur Rejter states that the enumeration is “a very characteristic exponent of the precision of the description of travel reportage texts”. However, the prevalence of enumeration in Polish reportage is not the only reason why the relationship between the rhetorical figure and the genre seems worth closer examination and discussion. Enumeration can be both the domain of chaos and order; it combines the general and the detailed, can reveal excess and deficiency, and can present a unique view and a supra-individual, universal perspective, just like a reportage. The aim of this article is to check whether enumerations appearing in reportage differ in structure, function or frequency of occurrence from those appearing in other literary genres. This research will be conducted based on the works of three Polish reporters: Hanna Krall, Ryszard Kapuściński and Krzysztof Kąkolewski. Comparison of reportage and drama, poems, novels and short stories published by these authors will, I hope, indicate whether the roles of enumeration are reserved for one genre or universal in both fiction and non-fiction literature. Or, journalism and literature, would mean that the boundary between them isn’t style.

PL

Reportaż stał się w ostatnich latach kluczowym gatunkiem polskiego życia literackiego. Jego rosnąca od kilku dekad popularność zaowocowała również znaczącą liczbą badań, komentarzy i analiz poświęconych zarówno pojedynczym utworom czy konkretnym autorom, jak i bardziej uniwersalnym problemom dotyczącym wszystkich reprezentacji gatunku. Wśród tych najczęściej poruszanych zagadnień można wskazać choćby kwestię literackości reportażu, dopuszczalne (?) elementy fikcji czy też granice gatunku. Wielu literaturoznawców oraz prasoznawców analizuje reportaże również pod względem tematyki, funkcji, kompozycji czy stylu. To ostatnie zagadnienie, tj. stylistyka i językowe ukształtowanie reportażu, jest jednak najrzadziej poruszane przez badaczy. Z jednej strony jest to zrozumiałe: w końcu każdy twórca ma swój własny styl i odrębny język, a prawo do korzystania z rozmaitych środków artystycznych ogólnie stosowanych w epice zostało przyznane reportażowi już bardzo dawno temu. Z drugiej jednak strony nie sposób oprzeć się wrażeniu, że problem stylistyki reportażu został przez badaczy zaniedbany, że w recenzjach czy analizach utworów zaliczanych do tego gatunku powtarzają się nieustannie te same frazy. Dziennikarze są chwaleni za powściągliwość i lakoniczność (co przejawia się w unikaniu przymiotników i faworyzowaniu rzeczowników oraz czasowników), przedkładanie opowiadania nad opis, skupienie się na jednostce i oddanie jej głosu, utrzymywanie dynamicznego tempa narracji (osiąganego dzięki odpowiednim proporcjom zdań pojedynczych oraz złożonych podrzędnie i współrzędnie). Te wszystkie cechy pozwalają domniemywać, że może jednak istnieje jakiś ogólny styl polskiego reportażu, dlatego też warto zadawać pytania o to, jakie są jego właściwości i z czego one wynikają. Niniejszy artykuł jest poświęcony jednej konkretnej figurze retorycznej, która, moim zdaniem, pełni wyjątkową funkcję w polskim reportażu i którą łączy z nim szczególne strukturalne pokrewieństwo. Mowa o enumeracji. Jest ona wyjątkowo często i chętnie wykorzystywana przez reporterów: była „ulubionym chwytem” Ryszarda Kapuścińskiego (co zauważają choćby J. Jastrzębski, B. Nowacka i Z. Ziątek czy M. Horodecka), jest „znakiem rozpoznawczym” Wojciecha Tochmana (M. Wiszniowska), u Hanny Krall dominuje na równi z powtórzeniem (M. Ratajczak). Artur Rejter stwierdza zaś, że wyliczenie jest to „bardzo charakterystyczny wykładnik precyzji opisu tekstów reportażu podróżniczego”. Powszechność występowania enumeracji w polskich reportażach to jednak nie jedyny powód, dla którego związek pomiędzy figurą retoryczną a gatunkiem wydaje się warty bliższego zbadania i omówienia. Wyliczenie bywa bowiem zarówno domeną chaosu, jak i porządku, łączy w sobie ogół i szczegół, może ujawniać nadmiar i niedostatek, służyć zaprezentowaniu jednostkowego spojrzenia oraz ponadindywidualnej, uniwersalnej perspektywy. Tak samo jak reportaż. Celem niniejszego artykułu będzie zatem sprawdzenie, czy wyliczenia występujące w reportażach faktycznie się różnią, czy to pod względem budowy, funkcji, czy częstotliwości występowania od tych pojawiających się w innych gatunkach, a nawet rodzajach literackich. Badania te zostaną przeprowadzone na podstawie twórczości trojga polskich reportażystów: Hanny Krall, Ryszarda Kapuścińskiego i Krzysztofa Kąkolewskiego. Porównanie reportaży oraz dramatu, wierszy, powieści i opowiadań (opublikowanych przez każdego z tych autorów) pozwoli, mam nadzieję, na wskazanie, czy role, które enumeracja może odgrywać w reportażach, są zastrzeżone do tego jednego gatunku, czy jednak okażą się uniwersalne i wykorzystywane są w równym stopniu przez literaturę fikcjonalną i niefikcjonalną. Bo – czy granica między dziennikarstwem i literaturą przebiega w zupełnie innym miejscu niż stylistyka?

6

La memoria viva de Ryszard Kapuściński en España e Hispanoamérica

51%

Serraller Calvo A.

Roczniki Humanistyczne

|

2014

|

vol. 62

|

issue 5: Neofilologia

165-176

ES

Ryszard Kapuściński es uno de los autores contemporáneos de más prestigio en España y Latinoamérica. ¿Cómo ha conseguido esa posición privilegiada? ¿Qué rasgos específicos distinguen ambas recepciones? ¿Y cuál es el estado actual de la cuestión, una vez fallecido el autor polaco el 23 de enero de 2007? ¿Cuánto ha influido en los reporteros y escritores de habla hispana? Con el presente artículo queremos subrayar una de las claves de Kapuściński: la capacidad de generar polémica y participar en los debates de su tiempo.

PL

Ryszard Kapuściński uchodzi za jednego z najbardziej prestiżowych współczesnych polskich autorów w Hiszpanii i Ameryce Łacińskiej. W jaki sposób uzyskał ten uprzywilejowany status? Jakie szczególne cechy wyróżniają dwa wspomniane odbiory jego twórczości? Jaki jest obecny stan rzeczy po odejściu autora 23 stycznia 2007? W jakim stopniu wpłynął na pisarzy i dziennikarzy hiszpańskojęzycznych? W artykule podkreśla się to, co szczególnie wyróżnia Kapuścińskiego: zdolność do generowania kontrowersji i uczestniczenia w dyskusjach swoich czasów

EN

Ryszard Kapuściński is one of the most prestigious contemporary authors in Latin America and Spain. How did he achieve this privileged position? Which specific features distinguish one reception from the other? And what is the current state of the issue, after the decease of the Polish author on January 23rd in 2007? To what extent has he influenced on Spanish-speaking reporters and writers? In the present article we would like to stress one of the keys to Kapuściński: the ability to generate controversy and to participate in the debates of his time.

Refine search results

1 Autobiografia. Literatura. Kultura. Media

1 Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego

1 Jednak Książki. Gdańskie Czasopismo Humanistyczne

1 Prace Literackie

1 Roczniki Humanistyczne

1 Zagadnienia Rodzajów Literackich

2 Horodecka M.

1 Biernacka J.

1 Klera W.

1 Serraller Calvo A.

1 Wiszniowska M.

1 2023

1 2018

1 2017

1 2016