Search results

1

Dziecięca kultura gotowania od kuchni

100%

Kowalczyk K. A.

Literatura Ludowa

|

2017

|

issue 2

2

Książki, czyli wety rozkoszne naszego ducha. Recenzja książki Anny Nosek „Co dać dziecku na gwiazdkę?”. Studia nad kulturą czytelniczą i krytyką literatury dla młodych odbiorców w XIX wieku, Universitas, Kraków 2021

100%

Badowska K.

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2022

|

issue 11

201-209

EN

The review article concerns the publication by Anna Nosek “Co dać dziecku na gwiazdkę?” Studia nad kulturą czytelniczą i krytyką literatury dla młodych odbiorców w XIX wieku (“What to Give a Child for Christmas?” Studies on Reading Culture and Literary Criticism for Young Readers in the 19th Century). The article indicates that this publication is necessary, concise description of the place and role of the book, made by a researcher who has been analyzing literature for children and adolescents for many years. The author’s insight was appreciated, especially the fragments describing a model of a 19th-century “good book” for children. Critical comments concern, among others, the vagueness of the prase “for young readers” used by the researcher.

PL

Artykuł recenzyjny dotyczy publikacji Anny Nosek „Co dać dziecku na gwiazdkę?” Studia nad kulturą czytelniczą i krytyką literatury dla młodych odbiorców w XIX wieku (Kraków 2021). Wskazano, że publikacja ta to potrzebny, syntetyczny opis miejsca i roli książki w pojmowaniu ludzi epoki, dokonany przez badaczkę od lat zajmującą się literaturą dla dzieci i młodzieży. Doceniono wnikliwość autorki, zwłaszcza fragmenty poświęcone ustaleniu modelu XIX-wiecznej dobrej książki dla małego odbiorcy. Uwagi krytyczne dotyczą natomiast m.in. ogólnikowości i nieostrości używanej przez badaczkę frazy „dla młodych odbiorców”.

3

Braciszek i siostrzyczka. O „tajnym pakcie” między rodzeństwem na przykładzie wybranych baśni

100%

Ungeheuer-Gołąb A.

Literatura Ludowa

|

2018

|

vol. 62

|

issue 2

PL

W tekście podjęto temat związków między rodzeństwem na przykładzie wybranych baśni ludowych. Autorkę interesują więzi między siostrą a bratem/braćmi pokazane na przykładach bohaterów baśni. Materiał egzemplifikacyjny stanowią wybrane baśnie ludowe ze zbioru braci J. i W. Grimm w tłumaczeniu M. Tarnowskiego. Autorka zakłada, że między bohaterami baśni - siostrą i bratem/braćmi pojawia się specyficzna więź, którą nazywa „tajnym układem”. Przywołuje konteksty psychoanalityczne (B. Bettelheim, C. P. Estés, P. Péju, J. Willi, S. Capodeci) i stara się wykazać, że zachowania rodzeństwa względem siebie są spowodowane „tajnym układem”, czymś w rodzaju „koluzji”. Szczególne znaczenie ma tu pozycja siostry, która ratuje brata lub braci z opresji oraz zjawisko współdziałania postaci w sytuacji zagrożenia.

4

O edukacji wizualnej w kontekście ilustracji artystycznej – aspekt historyczny i współczesny

88%

Boguszewska A.

Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze

|

2020

|

vol. 587(2)

14-23

PL

Artykuł wprowadza w problematykę wychowania estetycznego z wykorzystaniem zagadnienia artystycznej grafiki książkowej dla dzieci w wieku przedszkolnym oraz dla uczniów edukacji wczesnoszkolnej. Zaprezentowano w nim założenia kształcenia w wymienionym zakresie. Szczególną uwagę skupiono na wychowawczym oddziaływaniu ilustracji książkowej. Podano krótki zarys historyczny polskiej ilustracji artystyczna w książce dla dzieci. Wskazano kluczowe nurty rozwojowe oraz reprezentatywne postaci polskiego ilustratorstwa. Ukazano przykłady wykorzystania wybitnej książki autorskiej przez twórców do warsztatowych form animacji kultury książki wśród dzieci. Stanowią one odniesienie i uzasadnienie działań zainicjowanych w realizacji projektu „ZA PROGIEM” – wyprawy odkrywców na wydziale pedagogicznym Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie oraz ,,Warsztatów językowo-czytelniczych’’ prowadzonych przez Małgorzata Centner-Guz. W dobie nowych mediów, które dla młodego pokolenia stanowią niezwykle istotny element ich życia, nie tylko komunikacyjnego dla najmłodszych odbiorców nadal istotny jest kontakt z książką.

5

[recenzja] Elżbieta Jamróz-Stolarska: Serie literackie dla dzieci i młodzieży w Polsce w latach 1945–1989. Produkcja wydawnicza i ukształtowanie edytorskie, Warszawa 2014

75%

Staniów B.

Toruńskie Studia Bibliologiczne

|

2015

|

vol. 8

|

issue 1(14)

139-142

PL

Recenzja książki, która przedstawia polskie serie literackie dla dzieci i młodzieży w latach 1945–1989 z punktu widzenia bibliologicznego – dokonuje analizy produkcji wydawniczej, a także ocenia ich stronę edytorską. Książka prezentuje bogaty materiał ikonograficzny dokumentujący serie dla młodych czytelników wydane w Polsce Ludowej.

EN

Review of a book that presents the image of Polish literary series for children and youth published in 1945–1989 from the perspective of library and information science – assessment of their publishing production as well as analysis of the editorial aspects. The book presents rich iconographic material documenting series for young readers published in the Polish People’s Republic.

6

Wokół edycji typu „romantycy dzieciom”

75%

Szargot M., Szargot B.

Tematy i Konteksty

|

2023

|

vol. 18

|

issue 13

282-291

EN

The text is devoted to the critical description and evaluation of editions of works by Romantic writers intended for children. These are prepared ad usum Delphini. The texts are given in a selection suitable for children, rephrased (because they were originally mostly written for adults), prepared from larger works, and given in fragments. They are given new titles or retitled. The editions lack basic editorial information, such as indications of the sources of the fragments included in the anthology. The noble intention of introducing young readers to Romantic poetry is not counterbalanced by the fact that such editions offer a vision of a tame, infantilised, illustrated and finally caricatured Romanticism, inclining the reader to an extra-contextual and extremely simplified interpretation.

PL

Artykuł traktuje o popularnych w XX i XXI w. edycjach utworów romantycznych adresowanych dla dzieci. Opisuje dokonane zabiegi edytorskie (okładki, ilustracje, wybór, nadawanie tytułów, skróty, objaśnienia i komentarze, wstępy...). Ukazuje, jak zmiana adresu czytelniczego wpływa na kształt samych tekstów i ich potencjalny odbiór.

7

Dzieciństwo w cieniu wojny – przedstawienie pojęcia wojny we współczesnych narracyjnych książkach obrazkowych dla dzieci

75%

Bednarek M.

Porównania

|

2023

|

vol. 33

|

issue 1

259-276

EN

The aim of the paper is to present four picture books published in Poland that concern the concept of war. These are The Enemy by D. Cali, S. Bloch, War by J.J. Letria and A. Letria, How War Changed Rondo by R. Romanyszyn and A. Łesiw, Bajka o Wojnie (The Fairytale on War) by J. Rudniańska and P. Fąfrowicz. This article examines how the books conceptualise the idea of war in three aspects: emotional, intellectual and historical. The analysis of visual and verbal content proves that the mentioned works affect mostly emotions. Anxiety caused by war seen as a destructive force is the main emotion created on the pages, and a happy ending is the way of excising it. Only one book, War, leaves the reader with this negative emotion. The Enemy, on the other hand, is the only book which contains an intellectual reflection about military conflict: the responsibility for its outbreak and individual commitment towards war. The presence of reflective component in books about war is not dependent on the age of the readers projected by publishers. The historical information is not present enough in the analysed books, but a universal perspective on the subject extenuates it. The main conclusion is that the presented books advocate an anti-war attitude through emotional influence, which, however, does not give the child readers a sense of security.

PL

Artykuł poświęcony jest czterem narracyjnym książkom obrazkowym obecnym na polskim rynku wydawniczym, które uznać można za przedstawiające wojnę w ujęciu uniwersalnym: Wrogowi D.Caliego i S. Blocha, Bajce o Wojnie J. Rudniańskiej i P. Fąfrowicza, Wojnie, która zmieniła Rondo R. Romanyszyn i A. Łesiwa oraz Wojnie J. J. Letrii i A. Letrii. Celem jest sprawdzenie, w jakim stopniu zagadnienie to omawiane jest w aspekcie emocjonalnym, intelektualnym oraz historycznym. Analiza elementów wizualnych i słownych prowadzi do wniosku, że książki te oddziaływają przede wszystkim afektywnie, a dominującą przedstawianą emocją jest lęk. Większość analizowanych książek dąży do jego łagodzenia, przede wszystkim przez wprowadzenie pozytywnego zakończenia. Jedynie Wojna wyłamuje się z tej konwencji, każąc pytać o granice pedagogiki grozy. Komponent intelektualny najsilniej reprezentowany jest we Wrogu, przynosząc refleksje na temat odpowiedzialności za wojnę oraz mechanizmy angażowania w nią jednostek. Zauważyć przy tym należy, że obecność tego aspektu w prezentacji konfliktu zbrojnego nie jest zależna od projektowanego przez wydawcę wieku odbiorców. Komponenty historyczne są słabo widoczne w omawianych utworach, pozostają niedopowiedziane, ale dostępne wiedzy dorosłego, lub dotyczą detali. Prowadzi to do wniosku, że analizowane książki kreują antywojenne postawy, przede wszystkim odwołując się do emocji, co nie zapewnia jednak bezpieczeństwa emocjonalnego dziecięcych odbiorców.

8

PUSZCZA BIAŁOWIESKA W LITERATURZE DZIECIĘCEJ PRZEŁOMU XX I XXI WIEKU

75%

Nosek A.

Ars inter Culturas

|

2016

|

issue 5

255-264

EN

The article presents the motif of the Białowieża Forest in the literature for children at the turn of the 21st century. The writers use the literary topos of the foresthome in their description of this place, they idealize the presented world and point out not only the values of nature but also the axiological and existential ones. Writers build the literary myth of the forest as mother-nature, in which the main place belongs to the bison. The Białowieża Forest has got its own storytellers, who create fabulous stories, full of universal as well as regional and borderland elements. Contemporary works with the motif of the Białowieża Forest in literature for children also helps readers shape a positive and responsible attitude towards nature.

9

Przemiany symboliki wilka w litaraturze dziecięcej

75%

Nosek A.

Ars inter Culturas

|

2019

|

vol. 8

53-66

EN

The following article draws the reader’s attention to the symbolism of the wolf in culture and literature for children in a diachronic view. The author depicts significant changes in the image and appraisal of the animal. She has shown that the wolf has gone through a peculiar process of metamorphosis from degradation (it symbolized evil in classic folk fairy tales), to affirmation in contemporary Polish literature for young readers. The character of the wolf, especially in contemporary postmodernist fairy tales, gains new interpretations and a novel positive axiology. The wolf is mainly portrayed as a domesticated dog or a playing child, it is considered a man’s friend, or reflects the primal nature which requires protection and respect (pro-ecological views). Moreover, the texts which place the wolf in the context of contemporary culture, especially consumerism, seem to be equally interesting.

10

A Non-Anthropocentric Area of Animals’ Memory in Wake, a Short Story by Shaun Tan. A Conspicuous Example of Developing Pro-Animal Sensitivity among Children

71%

Slany K.

Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies

|

2020

|

issue 6

217-239

RU

Статья является литературной интерпретацией рассказа Поминки и сопровождающей его иллюстрации постмодернистского австралийского художника Шона Тана, чьи работы вписываются в дискурсы постгуманизма. Данный текст – уникальное произведение, далекое от классических рассказов о животном мире в новейшей детской литературе. Автор анализирует произведение с точки зрения исследований о животных, прав животных и их субъективности, уделяя особое внимание дискуссии о новом понимании смерти животного-компаньона в XXI веке. Микрорассказ Тана это отличный пример литературы, адресованной молодому читателю, потому что в ней отсутствует характерный для автора рассказа опасный повествовательный прием, то есть сентиментальная антропоморфизация животных. Именно она заставляет нас воспринимать животное как героя текста культуры сквозь призму человеческого опыта и эмоций. Автор статьи предлагает также использовать данное произведение в начальной школе для образовательного проекта Неантропоцентрическая область памяти о животных со следующим девизом: «Как часто бывает, что мы не замечаем животных, хотя постоянно делим с ними мир?».

PL

Niniejszy artykuł jest literaturoznawczą interpretacją opowiadania Czuwanie i towarzyszącej mu ilustracji postmodernistycznego australijskiego artysty Shauna Tana, którego dzieła wpisują się w dyskursy posthumanizmu. Wybrany utwór to dzieło wyjątkowe, dalekie od klasycznych realizacji tematów prozwierzęcych w najnowszej literaturze dziecięcej. Utwór analizuję przez pryzmat studiów nad zwierzętami, praw zwierząt oraz ich podmiotowości, ze szczególnym uwzględnieniem debaty nad redefiniowaniem śmierci zwierzęcia towarzyszącego w XXI wieku. Opowiadanie Tana jest znakomitym przykładem literatury skierowanej do młodego odbiorcy pozbawionej właściwego dla niej, niebezpiecznego chwytu narracyjnego określanego jako „sentymentalna antropomorfizacja zwierząt”, która sprawia, że postrzegamy zwierzę jako bohatera tekstu kultury przez pryzmat doświadczeń i emocji człowieka. Proponuję także wykorzystanie utworu do zaaranżowania projektu edukacyjnego w szkole podstawowej zatytułowanego Nieantropomorficzny obszar pamięci o zwierzętach, opatrzonego mottem: „Jak często się zdarza, że nie dostrzegamy zwierząt, choć nieustannie dzielimy z nimi świat?”.

11

Mechanizmy kreacji onimów w literaturze dla dzieci (na przykładzie wybranych utworów)

71%

Dawidziak-Kładoczna M.

Onomastica

|

2015

|

vol. 59

341-354

EN

The article presents strategies to attract attention to names relating to the literary characters in selected children’s books. Proper names are often part of the plot. The proper names present characters and describe them. This means that they have semantic value. Names are often the result of language games, including various derivation processes. One of the most interesting formative mechanisms are all kinds of word-formation inspired by two principles. A complete understanding of the intention is almost always contextual. Animal characters are named after anthroponyms. This is a result of a tendency, fairly typical of children’s literature, to transmit all the characters’ traits and behaviors in a way which is relatable to man.

12

Biologia lektury. Ranga tekstów literackich w edukacji elementarnej

71%

Wojciechowska J.

Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce

|

2021

|

vol. 16

|

issue 1(59)

93-110

EN

The text is based on considerations concerning the function of literature in human life. The significant role assigned to literary creativity makes it important in the process of both education and upbringing. For this reason, the aim of the article is to present the degree to which contemporary Polish students in grades 1-3 of the primary school are interested in literature. The analysis is based on the results of the survey. The concept of children's literature was defined, and the necessity for the presence, knowledge and interpretation of literary texts, both in the elementary education of the child and in his/her broadly understood upbringing process, was indicated. The above mentioned concept of the "biology of reading" reinforces our belief that reading literary texts is beneficial and necessary during childhood.

PL

Tekst osadzono w rozważaniach na temat funkcji literatury, jaką pełni w życiu człowieka. Doniosła rola przypisana twórczości literackiej sytuuje ją na wysokiej pozycji w procesie zarówno edukacji, jak i wychowania. Z tego względu celem artykułu jest przedstawienie stanu zainteresowania literaturą współczesnych polskich uczniów klas 1-3 szkoły podstawowej. Podstawą analizy są badania własne. Zdefiniowano pojęcie literatury dziecięcej, wskazano na konieczność obecności, poznania i interpretacji tekstów literackich zarówno w edukacji elementarnej dziecka, jak i w jego szeroko pojętym procesie wychowawczym. Przywołane pojęcie „biologii lektury” ugruntowuje przekonanie o korzyściach i nieodzowności czytania tekstów literackich w okresie dzieciństwa.

13

Kierunki rozwoju najnowszej literatury dziecięcej w świetle zgłoszeń do Nagrody Żółtej Ciżemki (w roku 2021)

63%

Baluch A.

Paidia i Literatura

|

2022

|

issue 4

1-11

EN

Alicja Baluch discusses recent developments in Polish small children’s literature on the basis of books submitted to the Yellow Ciżemka Award in literature, which has been awarded by the Krakow Library since 2017. Baluch emphasizes that among the entrants are many young authors, including graphic designers and illustrators, who are making their debut. The works she analyses are dominated by visual over verbal methods of narration as well as the forms of picture book and toy book. Among the new solutions, in both verbal and pictorial narratives, particularly noticeable are the interactive motifs of traces, threads, and canvases.

PL

Autorka omawia tendencje rozwojowe w najnowszej literaturze dla dzieci młodszych w Polsce na podstawie książek zgłoszonych do Nagrody Literackiej Żółtej Ciżemki, którą przyznaje Biblioteka Kraków od 2017 roku. Badaczka podkreśla, że dużą grupę wśród autorów stanowią młodzi, debiutujący twórcy, szczególnie graficy i ilustratorzy. W analizowanych utworach dominuje narracja wizualna nad słowną, forma picturebooka oraz książki-zabawki. Wśród nowych rozwiązań zarówno w narracjach werbalnych, jak i obrazowych wyróżniają się motywy śladów/tropów, nici/kanwy.

14

Paidia i paideia. Zabawa i etyka w Drzewie do samego nieba Marii Terlikowskie

63%

Wójcik-Du dek M.

Filoteknos

|

2019

|

issue 9

222–231

PL

Artykuł jest poświęcony problematyce zabawy oraz jej znaczeniu w kulturze, edukacji i życiu dziecka. Ogląd tematu zaproponowany przez autorkę artykułu jest zainspirowany teorią zabawy sformułowaną przez Roger Caillois and Jerzego Cieślikowskiego. Tekst stanowi próbę interpretacji książki Marii Terlikowskiej pt. “Drzewo do samego nieba”, której centralnym tematem jest zabawa. Dziecięcy bohaterowie bronią przed ścięciem drzewo rosnące na ich podwórku. Drzewo jest centrum ich świata. Pozornie prosta historia staje się przypowieścią o dorastaniu i dojrzewaniu do odpowiedzialności. Tym samym opowieść Terlikowskiej według badaczki traktuje o zastępowaniu przestrzeni paidii przestrzenią paidei.

EN

The article is devoted to the issues of play and its importance in culture, education and life of the child. The presentation of the subject proposed by the author of article is inspired by the play theory formulated by Roger Caillois and Jerzy Cieślikowski. The text is an attempt to interpret the book by Maria Terlikowska, Drzewo do samego nieba, in which play and fun play the most important role. The tree growing in the yard is the center of the world of children’s heroes who will have to defend them against cutting. A seemingly simple story becomes a parable about growing up and growing up to responsibility. In other words, it is a story about getting out of the paidia space into the space of paideia.

15

Details of the Shoah. The Holocaust in Polish children’s literature

63%

Kwiatkowska A.

Forum Poetyki

|

2022

|

issue 30

EN

This article examines what role details and other similar artistic devices play in representing the Holocaust in contemporary Polish children’s literature. The focus on the detail often forces a shift in perspective, both in the fine arts and in literature. Focusing on prominent and meaningful details renders the story less direct, and the cruelty of history is revealed through gaps in the narrative. Details stand for the unsaid and refer the reader to extra-textual knowledge. Details also allow one to engage in a game of perspectives: by zooming in and out on specific scenes or events one, alternatively, renders them more or less important. Children’s books about the Holocaust are primarily meant to build memory and post-memory, and employ details to that end. Around and through details, the successive layers of stories may grow.

PL

Artykuł poświęcony jest roli detalu i powiązanych z nim chwytów artystycznych w ukazywaniu Zagłady w polskiej najnowszej literaturze dla dzieci. Obserwowanie detalu wymusza często zmianę perspektywy zarówno w sztukach plastycznych, jak i w literaturze. Koncentrowanie się na wyeksponowanych i znaczących szczegółach sprawia, że ogólna opowieść się rozmywa, a okrucieństwo historii ukazane zostaje poprzez luki w narracji. Detal staje się znakiem wydarzeń niedopowiedzianych i odsyła do pozatekstowej wiedzy czytelnika. Operowanie detalem umożliwia tez uruchomienie gry perspektyw, operowanie zbliżeniem i oddaleniem powiązanymi z przewartościowaniem opisywanych realiów. Główne zadanie literatury dla dzieci poświęconej Zagładzie to budowanie pamięci i postpamięci. Jest to możliwe dzięki oparciu się na detalach, wokół których narastają kolejne warstwy opowieści.

16

Poezja w kontekście wczesnej edukacji. Trzeba „świat przyłapać na inności” – wiersze Wisławy Szymborskiej w odbiorze pięciolatków

63%

Chęcińska U.

Konteksty Pedagogiczne

|

2020

|

vol. 2

|

issue 15

EN

Poetry stimulates the development of cognitive processes and significantly affects the emotional development of the small child. The analysis and interpretation of poetry plays an important role in mastering a language, shaping and developing memory, and developing the child’s creative imagination. Nowadays, it seems necessary to reach for highly artistic poetry with a deep poetic message. Such are the poems of Wisława Szymborska who practises a kind of poetic pedagogy and play on words. The recipients of Szymborska’s poetry were five-year-old children, for whom the poems became an object of “great fun” and aesthetic satisfaction. The author of the article has been conducting classes with children based on highly artistic literary texts by Szymborska, Miłosz, Herbert, and Kulmowa for many years. According to the author, the small child needs unconventional experiences and sensations, philosophical and libertarian impulses – such as those provided by Szymborska’s poetry. “Only poetic language can interest a young Facebook user of today” – said Caroll Ann Duffy, Poet Laureate of the United Kingdom, in 2009. This article is a contribution to the reflection on the role of poetry in the context of early education.

PL

Poezja stymuluje rozwój procesów poznawczych i w znaczący sposób wpływa na rozwój emocjonalny małego dziecka. Analiza i interpretacja utworów poetyckich odgrywa ważną rolę w opanowaniu poprawnego języka, kształtowaniu i rozwijaniu pamięci, rozwijaniu wyobraźni twórczej dziecka. W dzisiejszych czasach wydaje się konieczne sięganie do wysokoartystycznej poezji o głębokim poetyckim przesłaniu. Takie są wiersze Wisławy Szymborskiej, która uprawia swoistą pedagogię poetycką i zabawę w słowa. Odbiorcami poezji Szymborskiej były pięcioletnie dzieci, dla których wiersze stały się przedmiotem „wielkiej zabawy” i satysfakcji estetycznej. Autorka artykułu od lat prowadzi zajęcia z dziećmi oparte na wysokoartystycznych tekstach literackich Szymborskiej, Miłosza, Herberta, Kulmowej. Zdaniem autorki małe dziecko potrzebuje niekonwencjonalnych przeżyć i doznań, impulsów filozoficznych i wolnościowych – takich, jakie daje właśnie poezja Szymborskiej „Tylko język poetycki dzisiaj może zainteresować młodego użytkownika Facebooka” – mówiła w 2009 roku Caroll Ann Duffy, nadworna poetka brytyjskiej rodziny królewskiej. Niniejszy artykuł jest przyczynkiem do rozważań na temat roli poezji w kontekście wczesnej edukacji.

17

Tabu w literaturze dziecięcej, czyli zabrania się zabraniać!

63%

Wasilewska A.

Problemy Wczesnej Edukacji

|

2013

|

vol. 9

|

issue 2(21)

90-96

EN

This article presents some themes in literature for children considered to be taboo, especially those within the areas of the sacred and the profane. The article draws attention to differences between traditional literature (including the magic fairy tale) and contemporary books in the treatment of subjects such as death, transience, and sexuality. It doing this it can be seen that these subjects have become more and more open to the child, something which is expressed in the acceptance of the child’s right to interpret even the most „difficult” concepts and the right to show her/his feelings. Modernity brings with it a tendency to cross barriers of taboo in almost every area, and the slogan „it is forbidden to forbid!” also applies to publications addressed to the youngest of children. This does not mean, however, that the child has unlimited access to all subjects, as s/he is limited by the barriers imposed by the person who serves as an intermediary in the reception of the work. Treating, or not treating, some spheres of reality as taboo for children depends on the chosen ideological options adopted by educators. breaking taboos in recent literature for children occurs in areas where educational discourses conflict, particularly when books touch upon the profane. It is worth noting that works within the themes of the sacred and the profane are equally important because they show the „completeness” of the reality in which children’s reflections on life and their sense of humor are complementary to each other.

18

Recenzja książki Anny Józefowicz Obrazy dzieciństwa w polskiej prozie dzie-cięcej XXI wieku. W poszukiwaniu kontekstów edukacyjnych, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2020, ss. 518

63%

Chęcińska U.

Ars inter Culturas

|

2020

|

issue 9

389-392

EN

I am reviewing the monography elaborated by Anna Józefowicz Images of childhood in Polish children’s prose of the 21st century. In the search of educational contexts (2020). The publi-cation consists of an introduction, 12 chapters, the ending and the bibliography. The author made the latest children’s prose as the source of the analysis which was addressed to prima-ry school pupils at the 1st and 2nd stage of education. For the analysis and interpretation, the author selected over 140 publications. The research conducted by the author was qualita-tive and interdisciplinary.

19

Жанрово-ідеографічні тенденції у поетиці сучасної дитячої літератури

63%

Novodvorchuk O.

Studia Ukrainica Posnaniensia

|

2021

|

vol. 9

|

issue 2

153-164

PL

Artykuł jest próbą zgłębienia cech ukraińskiej poezji dziecięcej początku XXI wieku. Celem badania jest zidentyfikowanie gatunku i cech ideograficznych poezji: innowacyjności i tradycjonalizmu. Śledząc gatunkowe modyfikacje tej poezji, cechy wspólne i wyróżniające, autorka zwraca uwagę na kluczowe elementy poetyki dziecięcej: dyskurs artystyczny i literacki, funkcje poezji, tematykę, strukturę stroficzną wiersza, charakter obrazów, postaci i inne. Udowadnia, że podstawą odnowy gatunków poetyckich są tradycyjne gatunki folkloru i poezji. Autorka ustaliła także, że we współczesnej poezji dla dzieci istnieją organicznie aktualizowane gatunki ludowe (pochwały, straszaki, bajki, nonsensy, wyliczanki, tupot, gry) i nowo powstałe (obrazy-wiersze, sztuczki, kolorowanki, przeszkody, wiersze terapeutyczne). Powstawanie gatunków autorskich spowodowane jest poszukiwaniem nowych form wyrazu osobowości artystów. Modyfikacje gatunkowe poezji dla dzieci są prezentowane jako oryginalne zjawisko w ukraińskiej literaturze początku XXI wieku z szerokim polem do dalszych badań.

EN

The article attempts to explore the features of early 21st century Ukrainian poetry for children. The purpose of exploration is to identify the genre and ideographic features of poetry: innovation and traditionalism. Tracing the genre modifications of poetry and their common and distinctive features, the author addresses the key features of poetry for children in general: artistic and literary discourse, the functions of poetry, thematic direction, strophic structure of the poem, the existence of images, characters and others. The article proves that the basis for the renewal of poetic genres is traditional genres of folklore and poetry. There are organically updated folk genres in modern poetry for children (praise, scarecrows, fables, nonsense, counters, patter, games) and newly created genres (poetry-pictures, tricks, coloring books, checks, stumbling blocks, therapeutic poems). The search for new forms of expression of idiosyncrasies of artists leads to the emergence of original genres. These have appeared as an original phenomenon in the Ukrainian literature of the early 21st century and offer a wide scope for further research.

20

The Circumstances of the Origin and the First Years of My Little Newspaper (1902-1905)

63%

Michalski G.

Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce

|

2017

|

vol. 12

|

issue 4(46)

11-26

EN

The subject of the article is the origin and development of the periodical My Little Newspaper when Aniela Szycówna held the duties of the editor-in-chief. Despite the numerous references to this title in publications devoted to juvenile periodicals, there is no genuine and in-depth study of its origin and functioning in the initial years. The research conducted in this field involves answering the following questions: How did the newspaper come about? Whose texts were published in there? What message did it convey to its readers? What was its formal side like? What distinguished it from other contemporary papers? An analysis of four years of that weekly and the literature on the subject allows to conclude that an inspirer of the periodical was M. Arct, a Warsaw-born bookseller. Prominent poets, writers, journalists and pedagogues published their articles in My Little Newspaper. Among the discussed subjects there were moral, social, religious, historical, geographical, environmental and tourist-oriented issues as well as some topics referring to traditions and customs. Black and white graphic design with texts illustrated with drawings and pictures was characterised by editorial diligence. Its articles were tailored to the abilities of young readers. They were all based on the most recent knowledge on child development with appropriate care for its substantive level, which guaranteed its educational value and distinguished it on the publishing market.

PL

W artykule podjęto problem powstania i rozwoju periodyku „Moje Pisemko” w okresie, kiedy obowiązki redaktorskie sprawowała Aniela Szycówna. Mimo że stosunkowo często tytuł ten przywoływany jest w publikacjach poświęconych czasopiśmiennictwu dla dzieci, to brak jest szerszych i pogłębionych informacji o jego genezie i funkcjonowaniu w kolejnych latach. Poszukiwania w tym zakresie zmierzały do udzielenia odpowiedzi na pytania: Jak doszło do ukazywania się pisemka? Czyje teksty zamieszczane były na jego łamach? Jakie treści przekazywał czytelnikom? Jak prezentowała się strona formalna pisma? Czym wyróżniało się od innych wydawnictw tego typu ówcześnie istniejących? Analiza czterech roczników tego tygodnika i literatury przedmiotu pozwala stwierdzić, że inspiratorem powołania periodyku był warszawski księgarz M. Arct. Natomiast utwory na jego łamach zamieszczali uznani poeci, pisarze, dziennikarze i pedagodzy. „Moje Pisemko” podejmowało na swych łamach zagadnienia moralno-społeczne, religijne, historyczne, dotyczące tradycji i zwyczajów, geograficzno-turystyczne, przyrodnicze. Czarno-biała szata graficzna, z tekstami ilustrowanymi rycinami i rysunkami charakteryzowała się starannością edytorską. O jego walorach wychowawczych i wyróżnianiu się na rynku wydawniczym świadczy fakt, że tworzono je w oparciu o najnowszą wiedzę o rozwoju dziecka i w dbałości o odpowiedni poziom merytoryczny zamieszczanych utworów, dostosowanych do możliwości odbiorczych młodszych czytelników.

Refine search results

Dziecięca kultura gotowania od kuchni

Książki, czyli wety rozkoszne naszego ducha. Recenzja książki Anny Nosek „Co dać dziecku na gwiazdkę?”. Studia nad kulturą czytelniczą i krytyką literatury dla młodych odbiorców w XIX wieku, Universitas, Kraków 2021

Braciszek i siostrzyczka. O „tajnym pakcie” między rodzeństwem na przykładzie wybranych baśni

O edukacji wizualnej w kontekście ilustracji artystycznej – aspekt historyczny i współczesny

[recenzja] Elżbieta Jamróz-Stolarska: Serie literackie dla dzieci i młodzieży w Polsce w latach 1945–1989. Produkcja wydawnicza i ukształtowanie edytorskie, Warszawa 2014

Wokół edycji typu „romantycy dzieciom”

Dzieciństwo w cieniu wojny – przedstawienie pojęcia wojny we współczesnych narracyjnych książkach obrazkowych dla dzieci

PUSZCZA BIAŁOWIESKA W LITERATURZE DZIECIĘCEJ PRZEŁOMU XX I XXI WIEKU

Przemiany symboliki wilka w litaraturze dziecięcej

A Non-Anthropocentric Area of Animals’ Memory in Wake, a Short Story by Shaun Tan. A Conspicuous Example of Developing Pro-Animal Sensitivity among Children

Mechanizmy kreacji onimów w literaturze dla dzieci (na przykładzie wybranych utworów)

Biologia lektury. Ranga tekstów literackich w edukacji elementarnej

Kierunki rozwoju najnowszej literatury dziecięcej w świetle zgłoszeń do Nagrody Żółtej Ciżemki (w roku 2021)

Paidia i paideia. Zabawa i etyka w Drzewie do samego nieba Marii Terlikowskie

Details of the Shoah. The Holocaust in Polish children’s literature

Poezja w kontekście wczesnej edukacji. Trzeba „świat przyłapać na inności” – wiersze Wisławy Szymborskiej w odbiorze pięciolatków

Tabu w literaturze dziecięcej, czyli zabrania się zabraniać!

Recenzja książki Anny Józefowicz Obrazy dzieciństwa w polskiej prozie dzie-cięcej XXI wieku. W poszukiwaniu kontekstów edukacyjnych, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2020, ss. 518

Жанрово-ідеографічні тенденції у поетиці сучасної дитячої літератури

The Circumstances of the Origin and the First Years of My Little Newspaper (1902-1905)