Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  literatura ludowa
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1

Cechy fonetyczne dialektu mazurskiego zachowane w wierszach pisanych przez Mazurów na przełomie XIX i XX wieku

100%
Biolik M.
Prace Językoznawcze
|
2018
|
issue XX/1
29-44
PL
W artykule przedstawiono cechy fonetyczne gwary mazurskiej zachowane w wierszach pisarzy ludowych. Materiał badawczy ograniczono do wydanej przez Zbigniewa Chojnowskiego Antologii mazurskiej… i zbioru wierszy Michała Kajki wydanych w 1954 r. Utwory wierszowane pisane przez twórców ludowych były poprawiane przez wydawców i redaktorów zgodnie z przyjętymi wzorcami, ale ślady najbardziej wyrazistych fonetycznych cech gwarowych zostały w nich zachowane.
EN
The article presents the phonetic features of Mazurian dialect preserved in the poems of folk writers. The research material was limited to Zbigniew Chojnowski’s Mazury Anthology… and the collection of poems by Michał Kajka published in 1954. The poems written by folk artists were corrected by publishers and editors in accordance with accepted patterns but traces of the most expressive phonetic hallmarks, have been preserved in them.
2

Działalność Towarzystwa Literatów Ludowych w zakresie promocji literatury ludowej w dwudziestoleciu międzywojennym

100%
Frankowiak A.
Prace Literaturoznawcze
|
2013
|
issue 1
203-214
EN
The aim of the article is the activity of literary folk societies. In this article uses unpublished archival material. The Writers' Association of People was founded in 1922 in Ostrowiec. In the first texts emphasized the issue of promotion folk culture. The main activists were: Władysław Kołodziej, Donat Lesiowski, Kachna Łęczynianka-Lesiowska, Jantek z Bugaja. Lesiowski proposed that the writers have spoken to the people, how they understand and how they see the future of folk literature. The Society has been supported by numerous published writings folk. Just bring titles such as: „Ogniwo”, „Twórczość Młodej Polski”, „Siew Wolności”, „Wieś – Jej Pieśń”, „Lirnik”, „Placówka”, wileńskie „Słowo”, Źródła Mocy”, „Nasz Kraj”, „Wieś”, „Chłopska Wiosna”, „Lirnik Wioskowy”, „Zagon”, „Promień”, „Okolica Poetów”. They represented various literary previews and match the different political options. Writers try to advertise what was most relevant to them. Their social and literary activity certainly deserves attention. The author of the article concentrates on the difficulties encountered in the authors at the time of the promotion of literature and folk culture.
3
Publication available in full text mode
Content available

Ryszard Berwiński’s Studia o literaturze ludowej and Historiographical Concepts of the Early Slavic World in the Nineteenth Century

80%
Raczyńska S.
Literatura Ludowa
|
2020
|
issue 1
EN
The aim of the article is to show how, in his Studia o literaturze ludowej (Studies on folkliterature), Ryszard Berwiński evaluated the nineteenth-century historiographical concepts ofthe Slavic world and ancestry. The first part of the article discusses Berwiński’s approach tothe general theory of “folk element/energy”, whose influence manifested itself for examplein discussions of the history of literature as divided into Slavic-Polish and Latin-Polish. Thesecond part briefly introduces the nineteenth-century theories of the origin of the Polishnation and their assessment in contemporary research. The third part of the article presentshow Ryszard Berwiński commented on those concepts, on the historiography of his time,and on the ideas about the early Slavic world.
PL
Celem artykułu było wykazanie, w jaki sposób Ryszard Berwiński odnosił się w Studiach o literaturze ludowej do funkcjonujących w I połowie XIX wieku koncepcji historiograficznych dotyczących dawnej Słowiańszczyzny. W pierwszej części omówiono stosunek autora do ogólnej teorii „żywiołu/pierwiastka” ludowego (przejawiającej się np. w dzieleniu literatury w ówczesnych rozprawach historycznoliterackich na słowiańsko-polską i łacińsko-polską), w drugiej wprowadzono w zarysie funkcjonujące w tym okresie koncepcje pochodzenia narodu wraz z ich oceną we współczesnych badaniach; na tym tle, w części trzeciej, zaprezentowano stosunek Ryszarda Berwińskiego do ówczesnej historiografii oraz wyobrażeń na temat dawnej Słowiańszczyzny.
4
Publication available in full text mode
Content available

Pańszczyzna i przemoc. Historie literackie i wspomnieniowe z XIX wieku

80%
Tomczok P.
Praktyka Teoretyczna
|
2017
|
vol. 23
|
issue 1
237-266
EN
This article presents a model of villein-inflicted violence on the basis of 19th century realist novels and the peasant memory of the experience of serfdom. This article brings two disparate bodies of literature together in order to bring to light continuities in the relationship of work and violence across serfdom and capitalism in 19th century Poland. First, the article examines a number of realist novels which do not directly address serfdom amongst its central themes and thus, the representation of villein (serfdom) violence has to be sought at the borders of the world inhabited by the work’s protagonists, usually from the perspective of privileged classes. As such, the problem of serfdom is visible only indirectly, in the form of short fragments of well-known novels. At the same time, these works assume the obviousness of violence against peasants. This article offers an analysis of Polish realist tradition of fiction writing in order to demonstrate how the very social standing of protagonists is maintained at the expense of the people doing physical labor. Second, the article examines descriptions of this violence in the memoirs of peasants, and further offers an analysis of two such examples of the suppression of peasant revolt through physical violence. Deprived of all hope and agency, victims were left only to submit to the coercion of work in total resignation. Bringing these two bodies of literature together reveals the nexus of work and violence which, instead of disappearing with the abolition of villein (serfdom), emerged in the form of new capitalist relationships defined by inequalities between the capitalist and the proletarian.
PL
Artykułu przedstawia model przemocy pańszczyźnianej, który można skonstruować na podstawie fragmentów dziewiętnastowiecznych powieści oraz wspomnień chłopów pamiętających doświadczenie pańszczyzny. Powieść realistyczna nie podejmuje bezpośrednio zagadnienia pańszczyzny jako głównego tematu przedstawienia, dlatego też reprezentacji przemocy pańszczyźnianej należy szukać na granicy świata głównych bohaterów, zwykle wywodzących się z klas uprzywilejowanych. Te krótkie fragmenty znanych powieści pokazują oczywistość przemocy wobec chłopów. Przemoc stanowi tu sposób utrzymania własnej pozycji społecznej, a jednocześnie poniżenia osób wykonujących pracę fizyczną. W tekstach wspomnieniowych można natomiast znaleźć opisy sposobu oddziaływania przemocy na chłopów. Analizuję dwa przykłady tłumienia chłopskiego buntu z wykorzystaniem przemocy fizycznej doprowadzającej ofiary do stanu bliskiego śmierci. Pozostawionych przy życiu chłopów pozbawiono wszelkiej nadziei i aktywności, by z rezygnacją pogodzili się z przymusem pracy. Ten schemat powiązania pracy i przemocy nie znika wraz ze zniesieniem pańszczyzny, gdyż nowe stosunki kapitalistyczne podtrzymują nierówność między kapitalistą a proletariuszem.
5
Publication available in full text mode
Content available

The role of literature in Ryszard Berwińskiʼs “Studies in Folk Literature”

80%
Raczyńska S., Raczyńska S.
Ruch Literacki
|
2020
|
issue 5
6
Publication available in full text mode
Content available

Wokół kultury ludowej w szkole (na przykładzie wybranych tekstów literackich)

80%
Latoch-Zielińska M.
Literatura Ludowa
|
2019
|
vol. 63
|
issue 4-5
29-42
PL
Kultura ludowa może mieć  znaczący wpływ  kształtowanie tożsamości młodego pokolenia.   Autorka analizuje najnowszą podstawę programową z języka polskiego dla szkoły podstawowej oraz wybrane programy nauczania tego przedmiotu w aspekcie obecności zagadnień związanych z literaturą ludową. Wyniki przeprowadzonej analizy wskazują, iż w praktyce edukacyjnej najczęściej wykorzystywane są  znane od dawna teksty wywodzące  się  lub  nawiązujące w różny sposób do kultury ludowej. Autorka podkreśla, iż współczesny uczeń, funkcjonujący na co dzień w cyfrowym świecie,  ma szczególne oczekiwania wobec edukacji. Proponuje odświeżenie listy lektur, metod i form pracy oraz włączenie  nowoczesnych technologii, które mogą uatrakcyjnić proces lekcyjny.
EN
Folk culture can have a significant impact on shaping the identity of the young generation. The author analyses the most recent core curriculum of Polish for primary schools and selected curricula of this subject in terms of the presence of issues related to folk literature. The results of the analysis indicate that the most frequently used in educational practice are texts that have been known for a long time and that originate from folk culture or refer to it various ways. The author emphasizes that the contemporary student, functioning on a daily basis in the digital world, has special expectations towards education. She suggests refreshing the list of readings, methods and forms of work and including modern technologies, which may make the lesson process more attractive.
7
Publication available in full text mode
Content available

WIELKI POWRÓT W ROCZNICĘ STULECIA URODZIN, CZYLI ROK JANA POCKA NA LUBELSZCZYŹNIE

61%
Hadrian E.
Bibliotekarz Lubelski
|
2018
|
issue 61
165-169
EN
In 2017, the Hieronim Łopaciński Regional Public Library in Lublin, together with the Association of Folk Artists, implemented the project "A great comeback – Jan Pocek's Year". The undertaking was co-financed by the Ministry of Culture and National Heritage. The aim of the project was remembering the life and work of Jan Pocek (1917–1971), the most-outstanding “peasant poet” in the history of contemporary Polish literature, who throughout his life was associated with Kaleń, a village located near Lublin.
RU
В 2017 году Люблинская Воеводская Публичная Библиотека им. Иерони- ма Лопацинского вместе с Ассоциацией народных художников осуществляла проект «Большое возвращение или Год Яна Поцека», который был частично сфинансирован Министерством культуры и национального наследия. Целью проекта было напомнить о жизни и творчестве Яна Поцека (1917–1971) – самого выдающегося крестьянского поэта в истории польской литературы, всю свою жизнь связанного с лежащим близ Люблина Каленем.
PL
W roku 2017 Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. H. Łopacińskiego w Lublinem wraz ze Stowarzyszenie Twórców Ludowych realizowała projekt „Wielki powrót, czyli Rok Jana Pocka”. Zadanie uzyskało dofinansowanie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Celem projektu było przypomnienie życia i twórczości Jana Pocka (1917–1971), najwybitniejszego w dziejach polskiej literatury poety chłopskiego, całe życie związanego z podlubelskim Kaleniem.
8
Publication available in full text mode
Content available

Літаратурна-міфалагічныя партрэты: героі і архетыпы ў народных і мастацкіх паданнях Беларусі ды Іспаніі

61%
Espinosa Ruiz Á.
Acta Albaruthenica
|
2020
|
issue 20
87-94
PL
W artykule przeanalizowano ogólne cechy podań ludowych i literackich, w których bohaterowie pełnią główne funkcje formalne, narracyjne i symboliczne. Postacie podzielono na dwie grupy zgodnie z klasyfikacją J. Caro Baroja: z jednej strony rozważono przykłady, gdy w podaniach pojawiają się prawdziwe postacie historyczne (Lady Godiva, Napoleon Bonaparte); z drugiej strony wzięto pod uwagę archetypy bohaterów bez znaczenia historycznego (rozbójnik, czarownica, Żyd). Na podstawie tych przykładów rozpoczęto analizę porównawczą tego rodzaju podań w literaturze hiszpańskiej i białoruskiej, zarówno w prozie ludowej, jak i w literaturze pięknej, odzwierciedlonej w utworach Jana Barszewskiego i Gustava Adolfa Bécquera.
EN
Our article explores the general features of folk and literary legends in which the characters perform the main formal, narrative and symbolic functions. We divided said characters into two groups according to the classification of J. Caro Baroja: on the one hand, we considered examples when real or fictional historical characters appear (Lady Godiva, Napoleon Bonaparte); on the other hand, we took into account some archetypes of characters of no historical significance (bandit, witch, Jew). Based on these examples, we began a comparative study of this type of legends in Spanish and Belarusian literature, both in folk prose and in authorial fiction, which is reflected in the works of Jan Barščeŭski and Gustavo Adolfo Bécquer.
BE
У артыкуле даследуюцца агульныя рысы паданняў у народнай і мастацкай літаратурах, у якіх дзейныя героі выконваюць галоўныя фармальныя, наратыўныя і сімвалічныя функцыі. Мы падзялілі герояў на дзве групы паводле класіфікацыі Х. Кара Барохі: з аднаго боку мы разгледзелі прыклады, у якіх рэальныя гістарычныя постаці з’яўляюцца ў паданнях (ледзі Годзіва, Напалеон Банапарт); з іншага ж боку, мы прынялі на ўвагу архетыпы герояў без гістарычнага значэння (бандыт, вядзьмарка, габрэй). На аснове пералічаных прыкладаў мы далі пачатак параўнальнаму аналізу гэтага тыпу паданняў у іспанскай і беларускай літаратурах, як у народнай прозе, так і ў мастацкай, адлюстраванай у творчасці Яна Баршчэўскага і Гус¬тава Адольфа Бэкера.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.