Search results

1

Ponownie o adekwatnej definicji kłamstwa

100%

Stępnik A.

Edukacja Filozoficzna

|

2017

|

issue 64

121-138

EN

The article is a defense of my definition of lie from my paper W sprawie pojęcia kłamstwa. Tomasz A. Puczyłowski in his article O celowości kłamstwa claims that my definition is too wide, because it allows some non-verbal acts of communication as lies, and too narrow, because someone can lie without having an intention to deceive anybody. I argue that Puczyłowski’s objections are based on two false premises: (1) we cannot express the statements non-verbally; (2) if something is impossible for us, we have no intention of doing that.

2

Angielskie (white) lies i francuskie (pieux) mensonges. Etnolingwistyczne rozważania o niemówieniu prawdy

89%

Peeters B.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

2018

|

vol. 30

EN

The fact that most European languages have a word similar to the verb lie has led many to believe that lying is a universal cognitive category, that all human beings have an intuitive understanding of what it means to lie, and that all forms of discourse involving a lack of truth can be analysed as forms of lying, wherever they occur. This is a myth. Within Europe itself, there are differences, and these become more outspoken once we move further away. Even a Melanesian creole such as Bislama, in spite of being English-based, has no strict equivalent to the verb lie; the closest it gets is by means of the verb giaman, which, unlike to lie, refers to a fairly common, sometimes even a necessary course of action. On the other hand, whereas, at least from an Anglo point of view, lying is mostly felt to be morally reprehensible, there are instances that are not as straightforward. In English, lies that are deemed less bad than others are often referred to as white lies. Other terms exist, but this one is by far the commonest and has a high degree of cultural salience. Does the concept exist in other languages, e.g. French? The phrase pieux mensonge comes to mind. I propose to show that white lies and pieux mensonges are overlapping categories, but that they carry different connotations, which I will spell out using a tool known as the Natural Semantic Metalanguage.

PL

Fakt, iż w większości języków europejskich istnieją słowa podobne do angielskiego lie ‘kłamać’ sugeruje, że jest to uniwersalna kategoria poznawcza. Może się zatem wydawać, że wszyscy ludzie intuicyjnie rozumieją, czym jest lying ‘kłamstwo’ i że wszelkie formy dyskursu, w których ma miejsce mijanie się z prawdą, bez względu na ich pochodzenie, można uznać za formę lying. To jednak mit – różnice istnieją nawet w Europie, a w miarę, jak się od niej oddalamy, stają się coraz wyraźniejsze. Na przykład w opartym na angielszczyźnie melanezyjskim kreolskim języku bislama nie występuje ścisły odpowiednik angielskiego lie – najbliższym słowem jest czasownik giaman, który w przeciwieństwie do lie oznacza dosyć powszechnie akceptowany, czasami wręcz konieczny sposób postępowania. Z drugiej strony, przynajmniej z anglocentrycznego punktu widzenia, chociaż lying najczęściej odbierane jest jako moralnie naganne, istnieją przypadki, gdzie nie jest to oczywiste. Niektóre kłamstwa uznaje się za nie tak złe, jak inne – określa się je jako white lies ‘białe kłamstwa’ (istnieją także inne sformułowania, jednak to jest najczęstsze i najbardziej wyraziste kulturowo). Czy pojęcie to występuje w innych językach, np. we francuskim? W języku tym istnieje wyrażenie pieux mensonge, dosł. ‘pobożne kłamstwo’. W artykule staram się wykazać, iż semantyka wyrażeń white lies i pieux mensonges częściowo się pokrywa, lecz także, że mają one inne konotacje, które opisuję za pomocą Naturalnego Metajęzyka Semantycznego.

3

Z badań nad zjawiskiem kłamstwa wśród uczniów

75%

Paśko J. R., Grabowska M.

Problemy Współczesnej Pedagogiki

|

2016

|

vol. 2

|

issue 1

43-54

PL

Kłamstwo jest jednym z powszechnych i od wielu lat aktualnych tematów. Szczególnie jest ono istotne, gdy występuje w procesie wychowywania młodego człowieka. Kłamstwo może być rozpatrywane w różnych aspektach, którymi mogą być: aspekt moralny, prawny, a nawet filozoficzny. Z tego powodu podjęto badania nad zjawiskiem kłamstwa wśród uczniów. Z przeprowadzonych badań wynika, że kłamstwo jest zjawiskiem powszechnym, a pobudki jego stosowania są w większości przypadków egoistyczne. Dorośli, głównie rodzice i nauczyciele, uświadamiają, że kłamstwo jest działaniem nagannym. Natomiast uczniowie, zdając sobie sprawę z negatywnej oceny kłamstwa, często się nim posługują ale sami nie chcą być okłamywani. Dlatego wydaje się, że należy eliminować w procesie wychowywania nie samo kłamstwo, gdyż jest to nieskuteczne, a przyczyny kłamstwa.

EN

For many years, lying has been a timely topic. It is especially important if it is present in the process of a young person’s upbringing. A lie can be analysed in many different ways including: moral, legal and even philosophical. That is why studies on the lying among pupils have been carried out. Based on the conducted studies, it can be concluded that lying is a common phenomenon, and the reasons for it are mostly egoistic. Adults, mainly parents and teachers, raise awareness among children and inform them that lying is reprehensible. On the other hand, students, while being aware of the negative nature of the lie, use it often. That said, they themselves do not want to be lied to. That is why it seems that the sole act of lying should not be forbidden in the upbringing as it is not that common. What should receive more attention are the causes of lying.

4

Lying and Misleading within the Philosophy of Language: A Relevance-Theoretic Perspective

75%

Kisielewska-Krysiuk M.

Anglica. An International Journal of English Studies

|

2017

|

issue 26/2

79-100

XX

The aim of the paper is to examine the lying/misleading distinction from a relevance-theoretic perspective (cf. Sperber and Wilson [1986] 1995; 2004; Wilson and Sperber 2002; 2012). On standard accounts, the distinction is drawn parallel to the saying/implicating distinction. ‘What is said’, rooted in Grice (1975), has been subject to extensive discussion and numerous reanalyses under a variety of terms (see, for example, Recanati 1993; Bach 1994; Carston 2002), but no agreement has been reached as to the content of ‘what is said’ and the borderline between ‘what is said’ and ‘what is implicated’. Accordingly, within the philosophy of language the attempts to capture the lying/misleading distinction (Meibauer 2005; 2011; 2014ab; Saul 2012ab; Stokke 2013; 2016) rely on diff erent notions of ‘what is said’. The paper is an attempt to take a stance in the debate on the distinction under discussion from the perspective of Relevance Theory (Sperber and Wilson [1986] 1995; 2004; Wilson and Sperber 2012), which is a cognitive extension and modifi cation of Gricean model of communication and has been seriously concerned with the elaborated concept of what is said, known as ‘explicature’. One of our goals is to see how the relevance-theoretic understanding of “what is said” (Carston 2002; 2009; 2010; Carston and Hall 2012) aff ects the lying/misleading distinction, and the other way round. In an attempt to provide ground for the relevance-theoretic account, a critical overview and comparison of the existing approaches to lying and misleading is also presented.

5

Pragmatik und Recht: Kriminelle Sprechakte

75%

Meibauer J.

Linguistische Treffen in Wrocław

|

2022

|

issue 21

143-163

EN

Pragmatics and Law is an important subfield of theoretical and practical (or “applied”) pragmatics. This article is about criminal speech acts. These are those speech acts for which one can be punished in a given legal system. Criminal speech acts do not form a separate speech act class like assertives or expressives, but occur in all classes. They can be realized both directly and indirectly. Indirect realization involves indirect speech acts in the sense of speech act theory or conversational implicatures in the sense of conversational implicature theory. Two sets of issues are considered in more detail. The first is the area of lying, where lying is regarded as an insincere assertion with the aim of deception. The law does not recognize a separate criminal offense of lying. Nevertheless, lying can be punished in certain contexts. A relevant case is lying in court under oath (perjury). Bullshitting differs from lying in that the bullshitter is indifferent to the truth. Bullshitting thus appears as a practical option to avoid committing to a fact. Moreover, it is asked whether lying is possible through the realization of a deceptive conversational implicature. The second set of issues is the field of insults and hate speech. In the case of insults, it is striking that in every language there are lexical expressions (insult words) that serve the purpose of realizing an insult. They are illocutionary indicators in the sense of speech act theory. Hate speech, which includes the denigration of certain groups in the sense of incitement to hatred, is understood as a type of insult. This means that hate speech is, in principle, covered by the rules for the execution of an insult. The legal assessment of criminal speech acts is based, on the one hand, on concrete utterances and, on the other hand, on an assessment of the utterance context. It turns out that there can be considerable differences in the assessment of criminal speech acts, which has to do with the inherent complexity of these concepts.

6

Dwa „tryby” mówienia a kłamstwo

75%

Zaucha J.

Linguistica Copernicana

|

2023

|

vol. 20

139-156

EN

The article is a commentary on Andrzej Bogusławski's lecture given on 9th October 2021. It was devoted to lies and false statements. The paper recalls also the basic philosophical and linguistic controversies regarding the concept of 'lying'. The author claims that the observation of possible word arrangements in a natural language allows to resolve issues stated by philosophers and linguists. According to her, the basic exponent of a lie is the polish predicate [ktośi] okłamał [kogośj]. The content of this predicate includes two notions of 'speaking' characterized and described earlier by A. Bogusławski (2021). This predicate determines the knowledge of the actual speaker and the liar as to the logical value of the proposition in question. In addition, it expresses a negative assessment of the liar's actions and his desire to mislead his hearer. In its last part the article shows the differences between two competing exponents of 'lie' in Polish - [ktośi] okłamał [kogośj] i [ktośi] skłamał [komuśj].

PL

Artykuł jest komentarzem do wykładu Andrzej Bogusławskiego wygłoszonego 9 października 2021 r., a poświęconego kłamstwu i wypowiedziom kłamliwym. W pracy przypomniane zostały także podstawowe kontrowersje dotyczące pojęcia ‘kłamstwa’ dyskutowane w filozoficznej i lingwistycznej literaturze przedmiotu. Autorka twierdzi, że obserwacja możliwych w danym języku układów słownych pozwala rozstrzygnąć wątpliwe kwestie. Według niej podstawowym wykładnikiem kłamstwa jest jednostka [ktośi] okłamał [kogośj]. W treści tego predykatu zawarte są dwa pojęcia ‘mówienia’ scharakteryzowane i opisane wcześniej przez A. Bogusławskiego (2021). Predykat ten przesądza także o wiedzy metanadawcy i kłamcy co do faktycznej wartości logicznej treści propozycjonalnej, o którą chodzi. Ponadto wyraża negatywną ocenę działania kłamcy oraz chęć wprowadzenia go w błąd. W artykule pokazane są różnice między dwoma konkurującymi wykładnikami ‘kłamstwa’ - [ktośi] okłamał [kogośj] oraz [ktośi] skłamał [komuśj].

7

Żyjemy w kulturze bezwstydu i kłamstwa!

51%

Drzewiecki A.

Przegląd Religioznawczy

|

2018

|

issue 3/269

EN

The year of 2018 sees the Centennial of independence, which should foster reflection on who we are and what we are like? I have already wondered if we are tolerant, and if not, why? I do not support the flowing stream of complacency about our uniqueness, which supposedly sets us in a position of a “spiritual” leader of the region with clear pan-European aspirations. Instead of a serious dialogue, social divisions are deepening with each passing day, and the view of “those who are not for us are against us” proves widespread. We have a difficult history behind us, but we are unable to talk about, and if we do, we draw “ammunition” from it for accusations and slanders. Why? What seemed a major, and finally the bloodless success of Poles following 1989, is today open to contempt and speculation, with a slander of treason implied in the background, a treason of who and what? These are just some of the questions that come under a wider problem of culture of our everyday life. Overwhelmed with the burden of duties, we tend to ignore it, even though its is worthwhile to notice it, because not everything can be “shouted out” in the Capital City.

PL

Jesteśmy w roku jubileuszu stulecia odzyskania niepodległości. Rocznica ta powinna być dla nas okazją do refleksji nad tym, kim i jacy jesteśmy. Już wcześniej pytałem o to, czy jesteśmy tolerancyjni, a jeśli nie, to dlaczego. Nie podzielam płynącej szerokim strumieniem fali samozadowolenia wynikającej z przekonania o naszej wyjątkowości, która rzekomo stawia nas w roli „duchowego” przywódcy regionu, przywódcy z wyraźnymi aspiracjami ogólnoeuropejskimi. Zamiast poważnego dialogu mamy podziały społeczne pogłębiające się każdego dnia, bo przecież „kto nie z nami, ten wróg”. Mamy za sobą trudną historię, o której nie potrafimy rozmawiać, a jeśli już próbujemy, to czerpiemy z niej „amunicję” do oskarżeń i pomówień. Dlaczego? To, co wydawało się największym, bo wreszcie bezkrwawym sukcesem Polaków po 1989 roku, jest dziś przedmiotem pogardy i spekulacji, w których tle czai się pomówienie o zdradę – ale kogo i dlaczego?

8

Symbol dziecka w odsłonie spin jako narzędzie polityki i umacniania interesów władzy

51%

Strawińska A. B.

Roczniki Humanistyczne

|

2019

|

vol. 67

|

issue 6: Językoznawstwo

139-156

PL

Celem artykułu jest przedstawienie językowych mechanizmów manipulacji symbolem dziecka w postaci jednej z najniebezpieczniejszych technik fałszowania informacji, tj. spin. Na przestrzeni kilku ostatnich lat w przekazie medialnym obserwujemy nasilającą się, zwłaszcza podczas kampanii wyborczych, mistyfikatorską grę z odbiorcą polegającą na nieetycznym wykorzystywaniu wizerunku dziecka jako narzędzia walki politycznej. Przedmiot szczegółowych analiz stanowi symbol dziecka traktowany przez osoby publiczne jako rekwizyt kompetencji. Dziecko stało się doskonałym opakowaniem informacji o charakterze ideologicznym ucieleśniającym takie wartości, jak: życie, miłość, wolność oraz cechy typu: udane życie rodzinne, poświęcenie, altruizm.

EN

The aim of the article is to present linguistic mechanisms of manipulating the child symbolism in one of the most nefarious fake information techniques – i.e. spin. The threat comes from the fact that deliberate misinformation known as spin focuses not on the means of communication but on the relationship between the speaker and the listener. In recent years we have been observing an increasing media misinformation game unethically abusing the images of children as a tool of political struggle, especially before elections. The subject of analysis in this work is specifically child symbolism used by public persons as a prop for showing competence. The child has become the perfect vector for transmitting ideological messages embodying such values as: life, love, and freedom, as well as qualities such as: satisfying family life, self-sacrifice, altruism.

9

VIII przykazanie Dekalogu na tle koncepcji świadectwa i świadka w tekstach legislacyjnych Starego Testamentu

45%

Stefański J.

Verbum Vitae

|

2015

|

vol. 27

21-46

EN

The Eighth Commandment forbids bearing false witness, which falls under the general category of lying. Why, then, doesn’t the Decalogue forbid lying in general? A thorough analysis of the Eighth Commandment sheds light on the problem: deceitful speech is primarily an act against God who has revealed Himself as the God of truth, always faithful to His word. This way lying becomes similar not only to the Second Commandment regarding taking the Lord’s name in vain, but even to the profanation of the Sabbath. After all, keeping the Lord’s Day holy is a testimony to the Creator’s authority over creation. Since man was created in the image and likeness of God who is the source of all truth, any use of deceitful speech distorts the image of God which one bears in himself. Such distortion always constitutes a false testimony (bearing false witness) to the perfection and truthfulness that characterize all of God’s actions, including His work of creation. Moreover, when a member of the Covenant community bears false witness against his neighbor, his deceitful speech is all the more deplorable, because he both distorts the image of the Creator in himself and also shatters the sacred trust which flows from the bond upon which the people of God rely in their daily dealings with one another. The harsh consequences and penalties imposed against those who bear false witness stand as a testimony to the seriousness of destroying the sacred covenantal trust between God and man when lying takes place. In a way, every truth is a reflection of the Lord who is the Divine Truth. With St. Thomas Aquinas one can say that every truth-telling shows reverence for our Lord Jesus Christ who is the Way, the Truth and the Life.

Refine search results

1 Anglica. An International Journal of English Studies

1 Edukacja Filozoficzna

1 Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

1 Linguistica Copernicana

1 Linguistische Treffen in Wrocław

1 Problemy Współczesnej Pedagogiki

1 Przegląd Religioznawczy

1 Roczniki Humanistyczne

1 Verbum Vitae

1 Drzewiecki A.

1 Grabowska M.

1 Kisielewska-Krysiuk M.

1 Meibauer J.

1 Paśko J. R.

1 Peeters B.

1 Stefański J.

1 Strawińska A. B.

1 Stępnik A.

1 Zaucha J.

1 2023

1 2022

1 2019

2 2018

2 2017

1 2016

1 2015