Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  masoneria
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Wątki masońskie w sztuce na dworze Stanisława Augusta

100%
Skrodzka A.
Artifex Novus
|
2018
|
issue 2
2-19
EN
During the reign of Stanislaus Augustus many Polish luminaries of art and culture, and numerous politicians and statesmen belonged to the freemasonry order. In 18th century Europe this organisation was gaining more and more members, including individuals from royalty. It has been presumed that King Stanislaus Augustus was also a member. Art historians have tried to uncover hidden messages in the artwork commissioned by the king in the search for masonic motives. This article is an attempt to refute such interpretations. The author finds no proof in sources researched that would confirm the validity of such interpretations.
PL
Za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego bardzo wielu polskich luminarzy sztuki i kultury, a także licznych polityków i mężów stanu, należało do masonerii. Ruch ten w Europie XVIII wieku zyskiwał coraz więcej zwolenników, także wśród głów koronowanych. Do wolnomularstwa należał podobno także sam król Stanisław August. Historycy sztuki, próbując odczytywać ukryte treści dzieł sztuki powstających na dworze tego monarchy, dopatrują się w nich wątków masońskich. W niniejszym artykule została przedstawiona próba odrzucenia tych interpretacji. Głównym powodem jest dla autorki brak dowodów w postaci źródeł, które mogłyby potwierdzić słuszność tych twierdzeń.
2
Publication available in full text mode
Content available

Novikov: od masonerii po ortodoksję

86%
Drozdek A.
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
|
2014
|
vol. 32
EN
Nikolai Novikov, an eighteenth-century Russian publisher and writer, started his publishing career in St. Petersburg with a series of short-lived satirical journals. In these journals, he expressedstrong religious feelings that were frequently mixed with patriotism. He found such patriotic religiosity unfulfilling and turned to the masons who he thought had answers. He found masonryimportant to the extent to which it agreed with Christian tenets. His faith deepened as the result of his prolonged illness which marked his spiritual rebirth.The article argues that in his essays and letters Novikov maintained that religion was a very important part of life, in fact, life’s foundation. In particular, education of the mind and the heart should be founded on Christianity religion.Masonry was very important in Novikov’s life, but because he believed that masonry should lead in the direction of Christianity, he remained Christian deeply committed to the dogmas and rites of the Orthodox church.
PL
Mikołaj Nowikow, XVIII-wieczny wydawca i pisarz rosyjski, rozpoczął swą działalność wydawniczą w Petersburgu serią krótkotrwałych pism satyrycznych. W pismach tych Nowikow dał wyraz swym silnym uczuciom religijnym, które często powiązane były z patriotyzmem. Owa patriotyczna religijność nie dawała mu poczucia spełnienia, zwrócił się zatem w stronę masonerii, która w jego odczuciu była odpowiedzią na poszukiwania religijne – w takim jednakże stopniu, do jakiego zgodna była z zasadami chrześcijańskimi.Niniejszy artykuł argumentuje, iż w swych esejach i listach Nowikow utrzymywał, że religia jest ważną częścią życia, a nawet jego fundamentem. W szczególności edukacja serca i myśli powinnawspierać się na zasadach chrześcijańskich.                               Chociaż masoneria była ważnym elementem w życiu Nowikowa, pozostał on do końca chrześcijaninem głęboko wierzącym w prawdziwość zasad i rytuałów Kościoła prawosławnego, ponieważuważał, że masoństwo powinno prowadzić w kierunku chrześcijaństwa.
3
Publication available in full text mode
Content available

Bobrow: wędrówka z ciemności ku światłu

86%
Drozdek A.
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
|
2015
|
vol. 33
|
issue 1
EN
Bobrov is an important literary figure of the end of the eighteenth and the beginning of the nineteenth century in Russia, although his work was not always appreciated in his times. Bobrov’s poetry is rich with different topics and moods; in his early poetry he wrote about the creation of the world, but on personal level he was preoccupied with the problem of death. After he moved to Crimea he wrote a book-long poem Taurida (1798) or later Chersonida (1804), which is a detailed and admiring description of Crimea’s nature and people and also included interesting theological reflections. His last and longest work is the epic poem, The ancient night of the universe or the wandering blind man (1807–1809) which is an allegory of humanity searching for truth and, at the same time, a search for truth of each individual person. Bobrov shows that such truth can only be found in Christ.
PL
Bobrow jest ważną postacią literacką końca XVIII i początku XIX wieku w Rosji, choć jego poezja nie zawsze była doceniana w jego czasach. Poezja Bobrowa jest bogata w różne tematy i nastroje; artysta we wczesnej poezji pisał o stworzeniu świata, a w kwestiach osobistych był szczególnie zainteresowany problemem śmierci. Po przeniesieniu się na Krym napisał dzieło Tauryda (1798), zatytułowane później Chersonida (1804), które jest poetyckim i pełnym podziwu opisem przyrody i obyczajów Krymu, a także zawiera interesujące rozważania teologiczne. Jego ostatnim i najdłuższym dziełem jest poemat epicki Starożytna noc wszechświata lub wędrujący ślepiec (1807–1809), który jest alegorią ludzkości poszukującej prawdy, a jednocześnie alegorią poszukiwania prawdy przez każdego człowieka. Bobrow pokazuje, że tę prawdę można znaleźć tylko w Chrystusie.
4
Publication available in full text mode
Content available

KRZYSZTOF ZAŁĘSKI (1939–2016)

72%
Grochala A.
Muzealnictwo
|
2016
|
vol. 57
149-153
EN
Art historian Krzysztof Załęski was professionally linked with the National Museum in Warsaw (MNW) for over 40 years. He was an expert on the Stanisław August period, the history of modern drawing and Polish painting, Freemasonry and jazz. In 1959–1964, he studied history of art at the University of Warsaw, from which he graduated in 1968 with his thesis entitled The White House in the Łazienki Park written under the supervision of Prof. Stanisław Lorentz. In 1964–1965 he worked for the State Studios for the Conservation of Cultural Property (Warsaw branch). In 1968– 2004 he was employed at MNW, from 1974 as Head of Polish Drawing Cabinet in the Collections of Early Modern Polish Art, from 1977 as Curator and from 1995 as Senior Curator. He was a member of the Association of Art Historians. He was awarded the Gold Cross of Merit in 1989 and in 2002 the Knight‘s Cross of the Order of Polonia Restituta for his services to Polish museology. He wrote numerous articles and entries in exhibition catalogues, and prepared many museum collections related to drawing and Polish painting (including works by Franciszek Smuglewicz, Bernardo Bellotto known as Canaletto, Marcello Bacciarelli, Jan Piotr Norblin, Zygmunt Vogl and Stanisław Noakowski). He also curated and co-organised a number of exhibitions at the MNW and other cultural institutions in Poland and abroad (in the Polish Cultural Institute in London and the Polish Museum in Rapperswil among others). He was a noted Polish expert in Freemasonry who was invited to cooperate on analysing Masonic collections and organising exhibitions devoted to them (“Masonry. Pro publico bono” at the MNW 2014 being one of the last). He was devoted to the history of jazz and its links to the visual arts. He was a museum professional with extended knowledge and experience in the issues of property and provenience of works of art. He paid great importance to the history of collecting, especially to shaping the MNW’s collections. This was also seen in the last exhibition he co-prepared in the National Museum, “Bronisław Krystall. Testament” (19 November 2015 – 6 March 2016) devoted to a generous donor.
PL
Krzysztof Załęski, historyk sztuki, przez ponad 40 lat związany zawodowo z Muzeum Narodowym w Warszawie (MNW), był znawcą epoki stanisławowskiej, dziejów nowożytnego rysunku i malarstwa polskiego, wolnomularstwa i jazzu. W latach 1959–1964 studiował historię sztuki na Uniwersytecie Warszawskim, w 1968 r. obronił, napisaną pod kierunkiem prof. Stanisława Lorentza, pracę magisterską zatytułowaną Biały Domek w Łazienkach. W latach 1964–1965 był zatrudniony w PP Pracownie Konserwacji Zabytków (Oddział w Warszawie). W latach 1968–2004 pracował w MNW, od 1974 r. jako kierownik Gabinetu Rysunków Polskich w Zbiorach Sztuki Polskiej Nowożytnej, od 1977 r. na stanowisku kustosza, a od 1995 – starszego kustosza. Był członkiem Stowarzyszenia Historyków Sztuki. Za zasługi dla polskiego muzealnictwa odznaczony został w 1989 r. Złotym Krzyżem Zasługi, a w 2002 – Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Był autorem licznych artykułów oraz haseł w katalogach wystaw i zbiorów muzealnych dotyczących rysunku i malarstwa polskiego (m.in. twórczości Franciszka Smuglewicza, Bernarda Bellota zw. Canaletto, Marcella Bacciarellego, Jana Piotra Norblina, Zygmunta Vogla, Stanisława Noakowskiego), a także kuratorem i współorganizatorem wielu ekspozycji w MNW oraz innych instytucjach kultury w Polsce i za granicą (m.in. w Polish Cultural Institute w Londynie, Muzeum Polskim w Rapperswilu). Był uznanym polskim znawcą problematyki masońskiej, zapraszanym do współpracy przy opracowywaniu zbiorów masoników i organizowaniu wystaw im poświęconych (jedna z ostatnich to „Masoneria. Pro publico bono”, MNW 2014). Zajmował się historią jazzu i jego związkami ze sztukami wizualnymi. Był muzealnikiem o szerokiej wiedzy i doświadczeniu w zakresie problemów własnościowych i proweniencyjnych dzieł sztuki, przywiązywałdużą wagę do historii kolekcjonerstwa, w szczególności kształtowania się zbiorów MNW. Wyrazem tego była również ostatnia współtworzona przez niego wystawa w warszawskim Muzeum Narodowym „Bronisław Krystall. Testament” (19.11.2015 – 6.03.2016), poświęcona zasłużonemu darczyńcy.
5
Publication available in full text mode
Content available

Masoneria jako „Antykościół” w publicystyce katolickiej Drugiej Rzeczypospolitej

72%
Sołga P.
Studia Ełckie
|
2023
|
vol. 25
|
issue 3
307-329
PL
W publicystyce katolickiej Drugiej Rzeczypospolitej masonerię oskarżano często o dążenie do zniszczenia Kościoła i wyrugowania religii z życia społecznego. Przypisywano jej powiązania z Żydami i inklinacje satanistyczne. Enuncjacje dotyczące wspomnianego zagadnienia były emanacją „czarnej legendy” wolnomularstwa, rozpowszechnianej od dawna w środowiskach zachowawczych, zwłaszcza katolickich. Celem artykułu jest ukazanie wizerunku masonerii jako organizacji walczącej z Kościołem i będącej przyczyną laicyzacji, czy też dechrystianizacji społeczeństwa w rodzimym kraju i na świecie, jaki był kreowany w prasie katolickiej Polski międzywojennej.
EN
In the Catholic journalism of the Second Republic, Freemasonry was often accused of seeking to destroy the Church and eradicate religious life from society. It was attributed to its connections with Jews and satanic inclinations. Enunciations on the aforementioned issue were therefore an emanation of the “black legend” of freemasonry, which had long been spread in conservative circles, especially Catholic ones. The purpose of this article is to show the image of Freemasonry as an organization fighting against the Church and being the cause of secularization, or de-Christianization of society in the home country and the world, as it was created in the Catholic press of interwar Poland.
6

Masoneria w dyskursie polskich środowisk prawicowych po 1989 roku

72%
Strutyński M.
Wrocławskie Studia Politologiczne
|
2018
|
vol. 25
164-179
EN
Contemporary anti-masonic circles in Poland are noticeable on the political scene. There are numerous publications, both books and articles in right-wing magazines. Ideological schemas present in pre-war journalism of hostile freemasonry are still used. The situation in the Catholic Church is particularly interesting, especially in connection with the changes that take place in it from the Second Vatican Council, which is critically assessed by the Antimony community. Important elements in the anti-masonic discourse are issues related to globalization and the development of the European Union. Critics attribute these phenomena to the construction of the Masonic world government (New World Order).
7
Publication available in full text mode
Content available

Post-prawda, prawda i coś jeszcze w koncepcji Stanów Zjednoczonych Europy przedstawionej w czasopiśmie Opoka w Kraju

58%
Płoski M.
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne
|
2019
|
vol. 62
178-192
EN
The magazine Opoka w Kraju is edited by Professor Maciej Giertych, who discusses various issues in his articles: from the conflict of civilizations to the problems of European integration. However, the question of the United States of Europe, which in Maciej Giertych’s view opposes the idea of a European Fatherland, raises a justified controversy, because in the criticism of the former topic, Professor Giertych uses rhetoric which frequently refers to the interference of Freemasons in the internal matters of European integration. The main aim of the article is to isolate especially those issues which raise doubts due to the lack of sufficient documentation. Maciej Giertych, in this political journalism, undertook an unequal competition with Masonic organizations, which due to their esotericism are not in the habit of entering into polemics, discussing or reviewing the opinions of their adversaries. In this situation, we receive a unilateral message presented in Opoka w Kraju.
PL
Czasopismo Opoka w Kraju redagowane jest przez profesora Macieja Giertycha, który w swoich artykułach porusza różnorakie kwestie: począwszy od konfliktu cywilizacji, kończąc na problematyce integracji europejskiej. Jednakże kwestia Stanów Zjednoczonych Europy, której Maciej Giertych przeciwstawia ideę Europy Ojczyzn, budzi uzasadnione kontrowersje, ponieważ w krytyce tej pierwszej posługuje się retoryką, która często odnosi się do ingerencji masonów w wewnętrzne sprawy integracji europejskiej. Zasadniczym celem artykułu jest wyodrębnienie zwłaszcza tych zagadnień, które budzą wątpliwości ze względu na brak wystarczającego ich udokumentowania. Maciej Giertych w swojej publicystyce podjął nierówną grę z organizacjami masońskimi, które ze względu na swój ezoteryzm nie mają w zwyczaju wchodzić w polemiki, dyskusje czy recenzować opinii swoich adwersarzy. W tej sytuacji otrzymujemy jednostronny przekaz prezentowany w Opoce w Kraju.
8
Publication available in full text mode
Content available

Aleksandr Koval’kov: between orthodoxy and masonry

51%
Drozdek A.
Wschodni Rocznik Humanistyczny
|
2019
|
vol. XVI (2019)
|
issue 3: Rzeczpospolita i Wschód, pod red. Artura Góraka
71-82
EN
Aleksandr Koval’kov was a 19th century civil servant who was keenly interested in theological issues and he expressed his views in the four books he published. His beliefs are summarized in the statement that true Christianity lies in inner conversion, pure love, true faith, and repentance. He described arduous and lengthy path to spiritual rebirth. Although he strongly emphasized the inner life of faith, he also found place in spiritual life for the church, its tradition, and its rites. Human reason in his view has a negative impact on man since it only leads to the fall by inciting pride. In trying to find theological foundations for his spirituality, Koval’kov turned to masonry by trying to make Christianity in the masonic image.
PL
Alexander Kowalkow - urzędnik w XIX-wiecznej Rosji - był bardzo zainteresowany zagadnieniami teologicznymi i wyraził swoje poglądy w czterech wydanych przez niego książkach. Jego przekonania zostały podsumowane w twierdzeniu, że prawdziwe Chrześcijaństwo polega na wewnętrznym nawróceniu, czystej miłości, prawdziwej wierze i pokucie. Opisał trudną i długą drogę do duchowego odrodzenia. Chociaż mocno podkreślał wewnętrzne życie wiary, znalazł także miejsce w życiu duchowym dla Kościoła, jego tradycji i obrzędów. Jego zdaniem ludzki umysł negatywnie wpływa na osobę, ponieważ doprowadził ją tylko do upadku. Próbując znaleźć podstawy teologiczne dla swojej duchowości, Kowalkow zwrócił się ku masonerii, próbując nadać Chrześcijaństwu obraz masoński.
RU
Александр Ковальков был государственным чиновником в XIX в. в России, который очень интересовался богословскими вопросами, и выразил свои взгляды в четырех опубликованных им книгах. Его убеждения обобщены в утверждении, что истинное христианство заключается во внутреннем обращении, чистой любви, истинной вере и покаянии. Он описал трудный и продолжительный путь к духовному возрождению. Хотя он сильно подчеркивал внутреннюю жизнь веры, он также нашел место в духовной жизни для церкви, ее традиции и ее обрядов. Человеческий разум, по его мнению, отрицательно влияет на человека, поскольку он только привел к падению. Пытаясь найти богословские основы для своей духовности, Ковальков обратился к масонству, пытаясь сделать христианство в масонском образе.
9
Publication available in full text mode
Content available

Konflikt jezuitów i masonerii w Elegii żałośnej, scil[icet], Tryumf francmasonów z wygnania jezuitów z Petersburga Wincentego Wierzbiłowicza

51%
Demkowicz A.
Tematy i Konteksty
|
2017
|
vol. 12
|
issue 7
120-141
EN
Elegia żałośna, scil[icet], Tryumf francmasonów z wygnania jezuitów z Petersburga, signed by Wincenty Wierzbiłowicz, was composed in the circle of freemasons, soon after the expulsion of the members of the Society of Jesus from the then capital of the Russian Empire. The poem, which refers to the events that were painful to the Jesuits, is saturated with irony and derision. Even its title is ambiguous as in an ‘elegy’ the reader should be presented with poetry expressing grief and lamenting some loss. Yet the author of this composition proclaims his joy over the misfortune that befell the Jesuits. He discredits the value of their teaching and casts serious doubt upon the special bond with Christ that the Jesuits claimed to have. Also, he is sure that the removal of the followers of St Ignatius from Saint Petersburg will wipe out their sense of superiority over the “commoners” and put an end to their infamous equivocation. Wierzbiłowicz describes the Jesuits as “villains”, and the principles and ideas they expounded are associated by him with “filth”. At the end of the poem, its tone changes. The author applauds the designs of Alexander I. Initially, the tsar intended to unite all religions as one and to revive spiritual life beyond the confines of particular denominations. He planned to establish a universal Church. The idea of freedom of religion, propagated by freemasons, concurred with his venture. Freemasons supported Alexander’s initiative and voiced their conviction that, as the Jesuits had been expelled from the Russian capital city, no one could hinder the implementation of the project. It is not known if the Jesuits prepared any direct response to Elegia żałośna, but the reputation and respectability of the order were definitely defended by Józef Morelowski, a Jesuit poet from Połock (now Polatsk, Belarus). In his works, he attacked freemasonry, arguing that members of masonic lodges spread lies about the Society of Jesus.
10
Publication available in full text mode
Content available

Kilka uwag o symbolice masońskiej

44%
Grażyńska I.
Biblioteka
|
2020
|
issue 24 (33)
173-189
EN
Freemason symbolism differs from the traditional symbolism in that it is typically designed and reserved for the initiated. The book Symbolique maçonnique du troisième millénaire by Iréne Mainguy stands out among other works devoted to this subject and is discussed and reviewed in the present article. The book introduces us to a number of particular notions in Freemason imagery, systematise theoretical and empirical knowledge on the richness of the symbolism and its evolution, and brings useful information on all lodge degrees in the history of Ars Regia. Freemason imagery has been evolving and permeates all affairs of life, those related to everyday routine in particular. Some symbols are easily recognisable to all, while some others still remain a mystery.
PL
Symbolika masońska różni się od tradycyjnej symboliki, ponieważ jest zarezerwowana przede wszystkim dla wtajemniczonych. Wśród prac na ten temat wyróżnia się m.in. Symbolika masońska trzeciego tysiąclecia Irène Mainguy, publikacja przedstawiana w niniejszym artykule. Książka pozwala zapoznać się z poszczególnymi pojęciami, usystematyzować wiedzę teoretyczną i empiryczną na temat symboliki i jej ewolucji oraz znaleźć informację o wszystkich stopniach lożowych w historii Ars Regia. Symbolika masońska ewoluuje i przenika dziedziny oraz obszary związane m.in. z życiem codziennym. Niektóre symbole kojarzy każdy z nas, znaczenie innych nadal pozostaje tajemnicą.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.