Search results

1

Polish Theatre in the Time of War (1939–1945). Fight-Will to Survive-Losses-Legacy

100%

Braun K.

Tematy i Konteksty

|

2020

|

vol. 15

|

issue 10

507-521

PL

W czasach II wojny światowej polscy ludzie teatru wzięli aktywny udział w walce zarówno z Niemcami, jak i Związkiem Sowieckim. Wielu z nich walczyłoz bronią w ręku w Kampanii Wrześniowej 1939 r., a potem jako żołnierze Armii Krajowej. Niektórzy służyli w Polskich Siłach Zbrojnych za granicami kraju. Prawie całe środowisko teatralne (z małymi wyjątkami) walczyło natomiast bronią słowa. Bojkotując przedstawienia oficjalnie dozwolone przez okupanta niemieckiego i starając się nie poddać zarządzeniom okupanta sowieckiego, ludzie teatru stworzyli sieć teatru podziemnego na terenie całego kraju. W Warszawie utworzono Tajną Radę Teatralną (Bohdan Korzeniewski, Leon Schiller, Edmund Wierciński i inni), grano tajne przedstawienia i prowadzono tajne studia aktorskie. W Krakowie działały podziemnie: Teatr Rapsodyczny (prowadzony przez Mieczysława Kotlarczyka), Teatr Niezależny (stworzony przez Tadeusza Kantora), oraz środowisko skupione wokół Juliusza Osterwy, który dawał przedstawienia „teatru jednego aktora”, uczyłaktorstwa, prowadził kursy w seminariach duchownych oraz spisał plany powołania dwóch zakonów teatralnych, zwanych „Genezja” i „Dal”. Przedstawienia były również przygotowywane w niemieckich oflagach oraz obozach koncentracyjnych. Stefan Jaracz występował dla współwięźniów w Auschwitz, Zofia Rysiówna w Ravensbrück, Roman Niewiarowicz w Dachau. Podobne, choć rzadsze przedstawienia zanotowano także w sowieckich obozach dla oficerów i w łagrach. Teatry grające dla żołnierzy oraz polskich cywilów powstały w 2 Korpusie gen. Władysława Andersa i innych polskich formacjach wojskowych na Zachodzie, a także przy polskim wojsku pod komendą sowiecką. Straty materialne teatru polskiego spowodowane wojną były ogromne. Teatr Narodowy w Warszawie został zbombardowany przez Luftwaffe 19 września 1939 r. Ogólnie Polska straciła ok. 70% budynków teatralnych oraz teatralne biblioteki, magazyny dekoracji i kostiumów itp. Straty ludzkie wyniosły ok. 300 zawodowych ludzi teatru (na ok. 2000 w 1939 r.). Niektórzy padli w walkach (jak Ludwik Berger). Inni zostali zamordowanych w więzieniach (jak Nina Veight) i obozach niemieckich (jak Mieczysław Węgrzyn) lub sowieckich (jak Eugeniusz Bodo). Straty duchowe są nie do policzenia: artyści zostali pozbawieni możliwości realizowania swego powołania i praktykowania zawodu, a widzowie strawy duchowej i przeżyć artystycznych. Walka, ofiary, działania i plany ludzi teatru czasu wojny miały głęboki wpływ na historię polskiego teatru w II połowie XX w. Przyczyniły się – choć nie bezpośrednio – do przechowania polskiej tożsamości narodowej w czasach rządów komunistycznych i do odzyskania przez Polskę niepodległości w końcu XX w.

EN

During World War II Polish theatre people took an active part in the fight with both Germany and the Soviet Union. Several of them fought with a weapon inhand as officers and soldiers of Polish armies in the September 1939 campaign, later as combatants of the Home Army (AK), and also within Polish armed forces fighting abroad. Many more fought with a weapon of the word. While boycotting German sponsored stages in the General Government, they created the whole network of small underground theatre groups. Two major centers of this activity were Warsaw, where the Clandestine Theatre Council (Bohdan Korzeniewski, Leon Schiller, Edmund Wierciński and others) organized and sponsored underground theatre productions and acting studios, and Kraków with The Rhapsodic Theatre (led by Mieczysław Kotlarczyk), The Independent Theatre (led by Tadeusz Kantor), and a circle of artists and apprentices gathered around Juliusz Osterwa, who frequently gave one-man shows. Productions were also prepared in German oflags and concentration camps. The great actor Stefan Jaracz performed for fellow inmates in Auschwitz, Zofia Rysiówna in Ravensbrück, and Roman Niewiarowicz in Dachau. Such productions were recorded also in Soviet camps (gulag system). Soldier theatres were organized at the Gen. Anders Second Corp, then also at the Polish forces underSoviet command. Losses of Polish theatre due to the war were staggering. In terms of material losses, The National Theatre in Warsaw was bombed by the Lufwaffe on September 19, 1939, and eventually Poland lost about 70% of theatre buildings standing in August 1939, plus their libraries, sets and costumes magazines, etc. In terms of human losses, about 300 theatre professionals died (out of about 2000 in 1939). Some were killed in military actions, some murdered in either German or Soviet camps. The losses in the spiritual domain were uncountable. Theatre artistswere deprived of the possibility to perform, thus executing their profession and vocation. Theatre spectators were left without their artistic nourishment. The struggles, sacrifices, and deeds of the war-time Polish theatre had a profound influence on the history of Polish theatre of the second half of the 20th century. They were not only an important element of the nation’s war-effort, but-indirectly- contributed to the restoration of Poland’s freedom at the end of the 20th century.

2

Ocena strat materialnych na terenach zagrożonych powodziami w małych miastach województwa łódzkiego

94%

Borowska-Stefańska M.

Space – Society – Economy

|

2016

|

issue 16

7-27

EN

The main objective of this paper is to assess the level of flood risk in terms of potential material losses within areas exposed to flooding, in five small towns – Działoszyn, Poddębice, Sulejów, Uniejów and Warta. The research includes small towns of Łódź province which display high and very high flood risk levels according to the methodology used in Flood protection operating plan for the Łódź province from 2013 (Plan operacyjny ochrony przed powodzią dla województwa łódzkiego). Assessment of tangible losses was accomplished Under the Regulation of the Minister of the Environment, the Minister of Transport, Construction and Marine Economy, the Minister of Administration and Digitalization and the Minister of Internal Affairs as of 21 December 2012 on elaboration of flood hazard maps and flood risk maps. In this article the research includes areas particularly and potentially exposed to risk of flooding, which have been designated on the flood hazard maps. Potential losses were researched using the analysis of land use, Topographic Data Base and field research. Land use and material damage were presented using GIS methods. In Działoszyn and Uniejów are the highest material losses within particularly flood hazard areas. It is associated with the existence of service-production and residential areas. The potential hazard areas are only in three towns – Sulejów, Uniejów and Warta. The largest surface of built up areas and thus the highest potential losses are in Sulejów. The analysis of flood risk levels is of a great importance and it enables authorities to conduct a suitable anti-flood protection policy (Borowska-Stefańska 2015b).

PL

Celem badań jest ocena poziomu ryzyka powodziowego w kategoriach potencjalnych strat materialnych dla terenów zagrożonych powodziami, na przykładzie Działoszyna, Poddębic, Sulejowa, Uniejowa i Warty. Są to małe miasta położone w województwie łódzkim, które uzyskały duży lub bardzo duży poziom ryzyka powodziowego w metodologii wykorzystanej w Planie operacyjnym ochrony przed powodzią dla województwa łódzkiego (2013). Za tereny zagrożone powodzią, przyjęto w pracy zarówno obszary szczególnego, jak i potencjalnego zagrożenia powodzią, które zostały wyznaczone na mapach zagrożenia powodziowego. Oceny strat materialnych dokonano zgodnie z wytycznymi zawartymi w Rozporządzeniu Ministra Środowiska, Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, Ministra Administracji i Cyfryzacji oraz Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 21 grudnia 2012 roku w sprawie opracowywania map zagrożenia powodziowego oraz map ryzyka powodziowego. Potencjalne straty materialne obliczono na podstawie analizy zagospodarowania terenów zagrożonych powodziami, przy wykorzystaniu Topograficznej Bazy Danych. Za pomocą metod GIS przedstawiono zarówno zagospodarowanie, jak i ocenę strat. Stwierdzono, że w granicach terenów szczególnego zagrożenia powodzią, najwyższe straty materialne są w Działoszynie oraz Uniejowie, co jest związane z istnieniem terenów usługowo-produkcyjnych i mieszkaniowych. Tereny potencjalnego zagrożenia powodzią znajdują się tylko w trzech badanych miastach (Sulejowie, Uniejowie i Warcie), przy czym największa powierzchnia terenów zabudowanych, a tym samym najwyższe potencjalne straty są w Sulejowie. Analiza poziomu ryzyka powodziowego jest bardzo ważna, gdyż umożliwia ona prowadzenie odpowiedniej polityki w zakresie ochrony przeciwpowodziowej (Borowska-Stefańska 2015ab).

3

Napady zbrojne i walki o Łęczycę oraz zniszczenia wojenne miasta w latach 1294–1945

94%

Stolarczyk T.

Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego

|

2021

|

issue 1(266)

3-11

EN

Over the centuries, Łęczyca was conquered and sometimes destroyed in almost 100% (mainly during the northern wars with Sweden in the 17th and 18th centuries). The perpetrators of this were both enemies and their own troops. The town itself suffered the first serious material and population losses as a result of the Teutonic invasion in September 1331 (earlier, in 1294, the Lithuanians destroyed Tum, then organically connected with Łęczyca). Łęczyca suffered the last losses, mainly material ones, in January 1945, when the Germans retreating from the city destroyed several public buildings.

PL

Łęczyca na przestrzeni wieków była zdobywana i czasami niszczona niemal w 100% (głównie w czasie wojen ze Szwecją w XVII i XVIII w.). Sprawcami tego były zarówno wojska obce, jak i polskie. W 1294 r. Litwini dokonali zniszczeń w Tumie, związanym wtedy organicznie z Łęczycą, natomiast pierwszych poważnych strat materialnych i ludnościowych miasto doznało wskutek najazdu krzyżackiego we wrześniu 1331 r. Ostatnie straty, głównie materialne, Łęczyca poniosła w styczniu 1945 r., kiedy to wycofujący się z miasta Niemcy zniszczyli kilka budynków użyteczności publicznej.

Refine search results

1 Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego

1 Space – Society – Economy

1 Tematy i Konteksty

1 Borowska-Stefańska M.

1 Braun K.

1 Stolarczyk T.

1 2021

1 2020

1 2016

Polish Theatre in the Time of War (1939–1945). Fight-Will to Survive-Losses-Legacy

Ocena strat materialnych na terenach zagrożonych powodziami w małych miastach województwa łódzkiego

Napady zbrojne i walki o Łęczycę oraz zniszczenia wojenne miasta w latach 1294–1945