Search results

1

W stronę Czarnobyla Postpamięć siłą napędową dla medykalizacji czy odwrotnie?

100%

Hoffmann M.

Politeja : Pismo Wydziału Studiów Miedzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego

|

2017

|

issue 47

187-199

EN

The article poses a question about relations between practices of medicalization and postmemory ones. The introduction includes the main similarities between two concepts mentioned above in order to explain putting them together within the article. First chapter briefly characterises the concept of medicalization in social science. Another one describes the Chernobyl catastrophe and the way its inhabitants from younger generations „remember” it. Then, the main aspects of „postmemory” are characterised such as epistemological, practical, artistic and political one. The third chapter illustrates thesis that postmemory is the main driving force for medicalization processes. The fourth reverses it and argues that medicalization itself could be the main reason for postmemory practices. Summary tries to answer the question posed in the title.

2

Refleksje nad ciążą i porodem. Perspektywa krytycznej analizy dyskursu

100%

Nowakowska L.

Kultura-Społeczeństwo-Edukacja

|

2014

|

vol. 5

|

issue 1

9-24

EN

The topic of discussion is the discourse that shapes around pregnancy and childbirth in the past about two hundred years in Western countries – the mechanisms of its development, the most important manifestations and possible consequences. Theoretical basis for this problem is – Critical Discourse Analysis (CDA), and the main inspiration was the concept of M. Foucault – how according to the author this discourse is constructed, imposed and reproduced. „(...) in every society the production of discourse is at once controlled, selected, organized and subjected to redistribution by a number of procedures, whose role is to (...) take over the randomness of events (...)” writes Foucault. The purpose of the following discussion is, therefore, an attempt to show these „procedures” – methods and measures that are imposing and strengthen the medical discourse on pregnancy, childbirth, and more broadly the female body.

3

The Role of a Medicalized Discourse in the Global Activities of the World Health Organization

88%

Hoffmann M.

Teoria Polityki

|

2021

|

vol. 5

173-191

EN

This article presents selected results of a research project entitled Medicalization strategies of the World Health Organization1 in which the author analyzed and described three WHO policies characterized by a medicalizing approach. These three policies were compared with each other in terms of their conceptual (narrative) and institutional (practical) levels of medicalization and their effects. In order to better understand the role of a medicalized discourse in the global activities of the WHO, these three cases were also compared to one non-medicalizing policy. The aim of this article is twofold: firstly, to present two cases analyzed as part of the project, namely, the tobacco policy (a ‘medicalized’ one) and the ageing policy (a ‘non-medicalized’ one) and secondly, to consider the possible influence of WHO discourse on tobacco and ageing on public health policies in the European Union.

4

How Do Poles Perceive Health? The Social Representation of Health and its Importance for the Social Order

88%

Borowiec A. A., Lignowska I.

Polish Sociological Review

|

2015

|

vol. 192

|

issue 4

511-528

EN

In this article, the social representation of health shared by Poles is presented in the context of its function in society. The theory of social representations and its use in health research is introduced. The results of research are used to consider how perceptions of health shape a social order in which medicine is still a large institution of social control. The above-mentioned research included 30 in-depth interviews and a nationwide survey of a representative sample. As a result, three dimensions of the social representation of health were identified: the ‘ability to function independently’, which involves mental well-being and the ability to fill social roles; ‘absence of disease’-lack of ailments, a feeling of zest and a lack of diagnosed illness; and the ‘biological reserves of the organism’-the resources for resisting disease. Analysis of the data has led to the conclusion that the first dimension serves to preserve identity and integration of the social group, the second contributes to maintaining medical social control, while the third motivates individuals to take steps to protect or improve their health. In addition, the last two dimensions serve the interests of groups profiting from medicalization.

5

“Niewiadomość [...] nie jest obłędem”. O listach Marii Komornickiej do matki

88%

Kowalczuk U.

pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi

|

2021

|

issue 12

17-38

EN

This paper focuses on the letters (starting in 1907) that Maria Komornicka addressed to her mother, written from the psychiatric and mental institutions where she was confined. Notably, in these writings the first-person voice is a male subject. The important experience which this epistolary reflects is the rejection of the mental illness as a social construction which can define the author’s identity. The present article examines the narrative self, self-modalities and identity, and how the author writes the self to refuse and fight against the imposed, attributed disease. Among the key themes which will be explored are: an epistolary record documenting the conditions and contexts of the author’s opposition to clinical isolation, misunderstanding and uncertainty as essential components of anti-diagnostic discourse, linguistic strategies to invalidate the practices of exclusion and medicalization, and creativity and healing through letter-writing.

6

Jasna strona medykalizacji życia pacjentów onkologicznych

88%

Kurcwald M.

Barbarzyńca. Pismo Antropologiczne

|

2017

146-158

EN

“Cancer. Anthropological study of practice and narration” by Hubert Wierciński is a work in the field of medical anthropology, a discipline gaining recent popularity in Poland. Author interviewed 44 people at selected medical facilities and among oncological patient’s organizations members. Using tools developed in so called “narrative paradigm” which has been founded in the 80’s of XX century, he describes world of people suffering from cancer. Wierciński challenges the idea that the life medicalization process is unambiguously harmful for the patients – a view developed by critical theory. According to authors notion, modern medicine helps patients organizing their experience and delivers useful language for its description. Gathering data supporting this view is certainly an important achievement. Other one is drawing attention on patient’s organizations importance for regaining psychological well-being process. The major drawback of Wierciński work is ambiguous metaphor according to which “narration is a medicine”. It can be understood in two ways: 1) having language which organizes experience of illness can improve chances for survival for cancer patients, 2) describing painful experiences can contribute in regaining psychological well-being. However, neither oncology nor psychology cannot support either of those theses. Description of the world of cancer patients focuses on aspects which are left unsaid, however analytical category of “tabu” wasn’t sufficiently conceptualized and operationalized. For this reason, part of work which focuses on poorly known aspects of illness, has purely descriptive value. Goals which were set by author were only partially achieved.

7

Samoleczenie: medykalizacja czy demedykalizacja? Granice władzy medycyny

75%

Wójta-Kempa M.

Przegląd Socjologiczny

|

2017

|

vol. LXVI

|

issue 1

83-105

PL

Obserwowane zmiany w zachowaniach okołozdrowotnych jednostek, wzrost zainteresowania własnym zdrowiem i stosowanie samodzielnych praktyk pozamedycznych w dziedzinie zdrowia mogą być traktowane jako zapowiedź procesów demedykalizacyjnych. W artykule zaprezentowano rozważania nad tezą, że samoleczenie i samoopieka, wynikające z różnych czynników makrospołecznych i ekonomicznych, są jednak nadal przejawem medykalizacji, ale na poziomie mikroi mezospołecznym. Jednostki wykorzystują wiedzę i rozwiązania oferowane przez medycynę, filtrując je w ramach realnych i wirtualnych grup uczestnictwa. W niniejszym artykule samoleczenie traktowane jest zatem jako przejaw „automedykalizacji” i obejmuje działania, takie jak: poszukiwanie wiedzy medycznej z niemedycznych źródeł, stosowanie leków O TC i suplementów diety bez konsultacji z lekarzem, samodzielne stosowanie terapii konwencjonalnych, niekonwencjonalnych, jak również kontrowersyjnych lub nawet nielegalnych. Zaprezentowano także próbę wyjaśnienia postawy, którą można nazwać „ucieczką przed medykalizacją”. W artykule podkreśla się ogromną rolę tzw. nowych mediów w wyłanianiu „naiwnych ekspertów” – poprzez umożliwienie anonimowego omówienia problemów zdrowotnych jednostek i tym samym powstawania wiedzy społecznej, która zyskuje status wiedzy „zobiektywizowanej” i która może konkurować z wiedzą medyczną. Ta społecznie konstruowana laicka wiedza staje się podłożem decyzji jednostek, dając przy tym wrażenie, że zachowania zdrowotne są niezależne od medycznej perspektywy. Jednak wybierając „wirtualne” rozwiązania, jednostki nieświadomie praktykują „automedykalizację”.

EN

Nowadays, changes in people’s health behaviours, a growing preoccupation with one’s own health, and the application of non-medical autonomous practices in the health domain can be regarded as symptoms of demedicalization. In this article some arguments are elaborated to illustrate the thesis that self-care and self-medication, coming from different macro-social and economic conditions, are still indicators of medicalization, but at the micro- and mezzo-level of society. Individuals apply medical knowledge and solutions in their own way and filter them through spontaneous actions within both real and virtual groups. Thus in this article self-care is treated as symptom of “auto- -medicalization” manifested in actions like: seeking medical knowledge via non-medical paths; using OTC drugs and dietary supplements without professional advice; and self-administration of conventional, non-conventional and controversial or even illegal therapies. The attitude coined as “escaping medicalization” is also examined. The article shows the major role played by the “new media” in producing “naïve experts” – giving individuals the possibility to share their health problems anonymously and to acquire lay knowledge, which “becomes more objective” and may compete with medical knowledge. Acquiring lay knowledge by sharing it with others and using it to make one’s own decisions gives individuals a strong conviction that their health behaviours are independent of the medical perspective, while in fact individuals, in choosing ‘virtual’ solutions, are unconsciously practicing “auto-medicalization”.

8

Społeczne nierówności w zdrowiu – efekt medykalizacji promocji zdrowia?

75%

Słońska Z., Koziarek J.

Zdrowie Publiczne i Zarządzanie

|

2011

|

vol. 9

|

issue 2

64–75

EN

Differentiation of social positions leads to the differentiation of health status in the social structure. This relationship results in the phenomenon of social inequalities in health. Health promotion has been created to improve health status and reduce the social inequalities in populations through building resources for health and healthy lifestyles and ensuring their egalitarian distribution. Taking into account the tasks of health promotion we can premise that the implementation of it creates opportunities for the reduction in social inequalities in health, but on condition that health promotion is not being medicalized. In this article we attempt to substantiate the hypothesis speaking that there is the relationship between the medicalization of health promotion and the sustaining of social inequalities in health over time.

9

Macierzyństwo pod medycznym nadzorem. Wybrane aspekty medykalizacji macierzyństwa

75%

Mazurek E.

Kultura-Społeczeństwo-Edukacja

|

2014

|

vol. 5

|

issue 1

75-93

EN

The growing importance of medicine as a science, but also as a certain ideology, caused the medical supervision of different spheres of human life, not just those related to human health and the organism. Using the authority of medicine and its representants, medical discourse (re)constructs the meaning of motherhood, uses its own conceptual categories to describe the experience of performing the role of the mother, imposes their own interpretations of processes and problems inherent in this experience. In relation to the concept of Peter Conrad, author presents the selected practices of medicalization of motherhood and their possible consequences. In addition, the mother is shown as a person who learns in the context of experienced medicalization practices.

10

Zrzucając maski. Refleksje na temat podmiotowości w świetle procesów (bio)medykalizacji

75%

Burzyński T.

ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura

|

2018

|

issue 37

EN

Tomasz BurzyńskiInstitute of English Cultures and LiteraturesFaculty of PhilologyUniversity of Silesia in KatowicePolandMasks Off. Reflections on Subjectivity from the Perspective of the (Bio)medicalization ProcessesAbstract: The paper deploys conceptualizations and theories typical of cultural studies in order to discuss mechanisms orchestrating the formation of human subjectivity from a perspective of (bio)medicalization processes (Peter Conrad, Adele E. Clarke); that is, modernization tendencies aiming to subordinate social practices to medical jurisdiction. In this methodological context, the article is also an interdisciplinary research project which gestures towards a conceptualization of human subjectivity in which considerations referring to the dichotomy 169 of agency and structure (Anthony Giddens, Piotr Sztompka) are supplemented by the factor of human corporality. The opportunity to subsume biological and biomedical issues within cultural studies without the risk of biological reductionism is the result of providing a theory of subjectivity that involves its probabilistic character. The notion of probabilistic subjectivity is a theoretical construct whose significance for cultural theories springs from the development of genetics and molecular biology and their contribution to processes of biomedicalization.Keywords: medicalization, biomedicalization, subjectivity

PL

Tomasz BurzyńskiInstytut Kultur i Literatur AnglojęzycznychWydział FilologicznyUniwersytet Śląski w Katowicach Abstrakt: Tekst stanowi próbę kulturoznawczego spojrzenia na mechanizmy kształtowania się podmiotowości jednostkowej w świetle procesów medykalizacji i biomedykalizacji (Peter Conrad, Adele E. Clarke), czyli tendencji modernizacyjnych, które zmierzają do podporządkowania praktyk społecznych szeroko pojmowanej jurysdykcji medycznej. W przestrzeni tak zarysowanej optyki badawczej prezentowany artykuł jest jednocześnie interdyscyplinarnym projektem badawczym zmierzającym w kierunku takiej konceptualizacji podmiotowości jednostkowej, w której perspektywa wyznaczona przez opozycję agency-structure (Anthony Giddens, Piotr Sztompka) zostaje uzupełniona przez rozważania dotyczące cielesności człowieka. Możliwość włączenia problematyki biologicznej i biomedycznej w ramy humanistycznych teorii podmiotowości bez ryzyka bycia narażonym na zarzut nieuprawnionego redukcjonizmu biologicznego pojawia się w jako rezultat takiej konceptualizacji podmiotowości, która uwzględnia jej probabilistyczny charakter. Podmiotowość probabilistyczna jest natomiast postrzegana jako konstrukt teoretyczny, którego znaczenie dla nauk o kulturze jest konsekwencją rozwoju genetyki i biologii molekularnej oraz ich wiodącego wkładu w przebieg procesów biomedykalizacji. Masks Off. Reflections on Subjectivity from a Perspective of (Bio)medicalization Processes The paper deploys conceptualizations and theories typical of cultural studies in order to discuss mechanisms orchestrating the formation of human subjectivity from a perspective of (bio)medicalization processes (Peter Conrad, Adele E. Clarke); that is, modernization tendencies aiming to subordinate social practices to medical jurisdiction. In this methodological context, the article is also an interdisciplinary research project which gestures towards a conceptualization of human subjectivity in which considerations referring to the dichotomy of agency and structure (Anthony Giddens, Piotr Sztompka) are supplemented by the factor of human corporality. The opportunity to subsume biological and biomedical issues within cultural studies without a risk of biological reductionism is result of providing a theory of subjectivity that involves its probabilistic character. The notion of probabilistic subjectivity is a theoretical construct whose significance for cultural theories springs from the development of genetics and molecular biology and their contribution to processes of biomedicalization.

11

Medical Knowledge as a Subject of Research in Medical Sociology and Sociology of Knowledge

63%

Nowakowski M.

Konteksty Społeczne

|

2014

|

vol. 2

|

issue 2

EN

For a long time medical knowledge had not been a research subject for the sociologists of medicine. This fact stemmed from their belief that medicine as a natural science deals with facts of nature, which are not subject to the thesis of the social determination of knowledge. The article aims to demonstrate how changes within the sociology of knowledge, namely the creation of the “strong program of sociology of knowledge,” and social constructionism, enabled the formation of a critical sociology of medicine. The new discipline acknowledged the institution of medicine and medical knowledge, based mainly on the so called biomedical model, as a legitimate area of sociological studies.

PL

Wiedza medyczna przez długi czas nie stanowiła przedmiotu badań socjologów medycyny. Wynikało to z ich przekonania, że medycyna jako nauka przyrodnicza zajmuje się faktami natury, które nie podlegają tezie o społecznej determinacji wiedzy. Celem artykułu jest pokazanie, w jaki sposób przemiany w obrębie socjologii wiedzy, mianowicie powstanie tzw. mocnego programu socjologii wiedzy i społecznego konstrukcjonizmu, umożliwiły powstanie krytycznej socjologii medycyny, która uznała za uprawnione badanie instytucji medycyny i wiedzy medycznej opartej głównie na tzw. modelu biomedycznym.

12

Zmedykalizowana psychiatria jako przykład „geokultury”? Propozycja zastosowania analizy systemów-światów Immanuela Wallersteina w krytycznej socjologii medycyny

63%

Nowakowski M.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio I – Philosophia-Sociologia

|

2015

|

vol. 40

|

issue 2

EN

In the 6th and the 7th decade of the 20th century, American psychiatry, torn by internal disputes and external criticism, was experiencing a deep crisis. As a result of the revolutionary paradigm shift (the abandonment of psychoanalysis and psychotherapy for the biological concept of mental disorders and pharmacotherapy) psychiatry managed to turn into a generously financed from public and corporate resources, dynamically developing medical discipline whose subject of study are diseases of the brain.Moreover, the new medicalised psychiatry spread all over the world. The success of American psychiatry and its “flagship” achievement – the classification of mental disorders (DSM), is the result of meeting the expectations of neoliberal, globalized economy and greater compatibility with the interests of pharmaceutical companies (for which psychiatric drugs are one of the main sources of profits). Modern psychiatry and DSM will also be shown as a part of Wallerstein’s “geoculture” that supports and legitimizes the domination of capital from the center of the capitalist world-system. Therefore, the aim of this article is to present the global dominance of an American psychiatry as a synergistic effect of cooperation between American psychiatrists and pharmaceutical companies, which has led to export of the American nosology of mental disorders.

PL

Rozdzierana wewnętrznymi sporami i zewnętrzną krytyką amerykańska psychiatria w szóstej i siódmej dekadzie XX w. przeżywała głęboki kryzys. Na skutek rewolucyjnej zmiany paradygmatu (porzucenia psychoanalizy i psychoterapii na rzecz biologicznych koncepcji zaburzeń psychicznych i farmakoterapii) zdołała się zamienić w hojnie finansowaną ze środków publicznych i korporacyjnych, dynamicznie rozwijającą się dyscyplinę medyczną, której przedmiotem badań są choroby mózgu. Co więcej, nowa, zmedykalizowana psychiatria rozprzestrzeniła się na cały świat. U podłoża sukcesu amerykańskiej psychiatrii i jej „flagowego” dokonania – klasyfikacji zaburzeń psychicznych (DSM), leży „wyjście naprzeciw” potrzebom neoliberalnej, zglobalizowanej gospodarki i większa „kompatybilność” z interesami korporacji farmaceutycznych, dla których leki psychiatryczne stanowią jedno z głównych źródeł zysków. Co więcej, można się również pokusić o ukazanie współczesnej psychiatrii i DSM jako elementu Wallersteinowskiej „geokultury” wspierającej i legitymizującej dominację kapitału pochodzącego z centrum kapitalistycznego systemu-świata. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie dominacji amerykańskiej psychiatrii oraz próba jej ujęcia jako synergicznego efektu współpracy firm farmaceutycznych z amerykańskimi psychiatrami, która doprowadziła do eksportu amerykańskiej nozologii zaburzeń psychicznych.

13

Religijna perspektywa medycyny alternatywnej w konfrontacji z medykalizacją życia

63%

Mielczarek R.

Przegląd Socjologiczny

|

2012

|

vol. 61

|

issue 2

243-263

PL

Analiza zawarta w tekście jest próbą opisania roli czynników religijnych w określaniu kategorii zdrowia. Czynniki te stają się ponownie elementem refleksji dotyczącej jakości ludzkiego życia. Artykuł przywołuje szereg argumentów na rzecz zasadności tego zainteresowania. Tropy weberowskie prowadzą do zależności istniejącej nie tylko miedzy religią a systemem ekonomicznym, ale poprzez jej istnienie implikują również związek etyki religijnej z zachowaniami w sferze zdrowia. Posługując się przykładem zrekonstruowanej przez Webera etyki konfucjańskiej, rozważania prezentują podobieństwa do tego religijnego systemu widoczne w ideologicznej płaszczyźnie współczesnej perspektywy medycyny alternatywnej. Z drugiej strony również medycyna konwencjonalna, sukcesorka rozwoju nauki nowożytnej, także czerpie energię z mechanizmu, któremu niektórzy badacze, tacy jak Thomas Luckmann, przypisują charakter religijny. Odwołanie się do schematów wyjaśniających, jakie oferuje socjologia wiedzy, pozwala uchwycić efekty działania owego mechanizmu w publicznych enuncjacjach dwóch wybranych wspólnot religijnych, poświęconych tematyce zdrowia.

EN

The article is an attempt at describing the role of religious factors in defining health categories. These factors have again become a significant element of contemporary reflection on the quality of human life. The text refers to a number of arguments for such a direction of this analysis. First, there is a Weberian trail that leads the reflection through the relation between religious ethics and the economic system to the relation between ethics of that kind and actions in the domain of health care. Regarding Max Weber’s analysis of Confucian ethics one can discover certain similarities to that religious system which occur in the ideological plane of so-called alternative medicine. On the other hand, one can spot an analogous situation in the case of conventional medicine. Finally, the perspective of the sociology of knowledge offers theoretical instruments which allow one to capture religious idioms present in selected public statements on the health issue.

14

Medykalizacja pracy socjalnej w obszarze działania z osobami zaburzonymi psychicznie

63%

Jarkiewicz A. B.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia

|

2016

|

vol. 29

|

issue 1

EN

The article discusses how biomedical assumptions is implemented into the field of social work and how social workers are forced to diverts attention from social adversity factors contributing to the development of psychotic behavior and available psychosocial interventions for this disorder, thereby perpetuating biomedical dominance of social work services. Problems in living and related distress are converted into medical problems, obscuring the role of environmental factors such poverty, socialization etc.

PL

Celem artykułu jest dyskusja ze zjawiskiem biomedycznej dominacji w obszarze pracy socjalnej z osobami zaburzonymi psychicznie, wskazanie jej uwarunkowań i konsekwencji, które zmuszają pracownika socjalnego do odwrócenia uwagi od problemów społecznych i przeciwdziałania im oraz skierowania jej na obserwacje i interweniowanie wobec zachowań psychotycznych. W pracy została również podniesiona kwestia degradowania diagnozy społecznej pracowników socjalnych oraz podjęto się odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób proces medykalizacji sprawia, że problemy i doświadczenia klienta, za które potencjalnie mogą być odpowiedzialne trudne przeżycia, są definiowane w odniesieniu do terminologii medycznej, co utrwala niekorzystny porządek dla pracy socjalnej.

15

Medykalizacja a genetyzacja: ciągłość czy zmiana?

63%

Domaradzki J.

Przegląd Socjologiczny

|

2017

|

vol. LXVI

|

issue 1

9-31

PL

Choć koncepcja medykalizacji należy do kanonów socjologii medycyny, to wraz z rozwojem wiedzy i technologii genetycznych została ona wzbogacona o koncepcję genetyzacji. Wielu badaczy akcentuje bowiem, że w dwudziestym pierwszym wieku genetyka przestała być tylko nauką, a stała się szczególną ideą, sposobem postrzegania świata i ideologią. Pojęcia genetyczne służą wszak wyjaśnianiu zdrowia i choroby, definiowaniu normy, patologii i tożsamości, zaś myślenie w kategoriach genetycznego redukcjonizmu, determinizmu, fatalizmu i esencjalizmu zastępuje inne formy interpretacji zjawisk biologicznych, społecznych i kulturowych. Celem tekstu jest rekonstrukcja koncepcji genetyzacji sformułowanej w latach dziewięćdziesiątych minionego wieku przez kanadyjską badaczkę Abby Lippman. Wychodząc od tezy o medykalizacji, ukazuję jej intelektualne korzenie i główne kierunki badań. Dokonuję także jej krytycznej ewaluacji i podejmuję próbę odpowiedzi na pytanie, czy koncepcja genetyzacji wprowadza istotne novum, czy też powinna być rozumiana jako element szerszego procesu medykalizacji.

EN

Although the concept of medicalization belongs to the classical concepts of medical sociology, the progress of genetic knowledge and the development of new biotechnologies extend its range to include the concept of geneticization. Many authors suggest that in the 21st century genetics has ceased to be a mere science and has become a unique idea, a new way of interpreting the world, where basic genetic notions serve to explain health and disease, define norms, deviances, and identity, while ways of thinking in terms of genetic reductionism, and determinism, fatalism and essentialism replace other forms of interpretations of biological, social and cultural phenomena. Thus, this paper aims to reconstruct the concept of geneticization coined by Abby Lippman in the early 1990s. Beginning with the concept of medicalization it shows its intellectual background and the main fields of research. It also critically evaluates the concept of geneticization and tries to answer whether it brings a new insight into research or whether it should be regarded as part of larger medicalization processes.

16

Medykalizacja w kulturze strachu: przykład medialnej ekspozycji grypy A/H1N1

63%

Gałuszka M.

Przegląd Socjologiczny

|

2017

|

vol. LXVI

|

issue 1

52-81

PL

Media masowe wspomagają środowisko medyczne w procesach społecznych skutkujących medykalizacją. Tematy zdrowia i choroby przedstawiane są często w kategoriach społeczeństwa ryzyka i kultury strachu. Artykuł analizuje ekspozycję „świńskiej grypy” w mediach polskich w czasie trwania, ogłoszonej przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) w latach 2009–2010, pandemii grypy wywołanej wirusem A/H1N1. Media masowe uczyniły informacje o grypie tematem dnia (agenda-setting), budując przekonanie odbiorców o ważności problemu i wywierając wpływ na opinie, postawy i zachowanie ludzi. Poprzez określony sposób produkowania informacji o grypie przyczyniły się, w początkowym etapie ekspozycji, do budowania atmosfery zagrożenia i lęku społecznego. W kolejnych etapach dodatkowym przesłaniem tekstów było propagowanie profilaktyki i rozliczania winnych za groźną dla zdrowia publicznego sytuację epidemiologiczną.

EN

Mass media supports the health care industry in a way that results in medicalization. Health topics are often presented in terms of societal risks, creating a culture of fear. This paper analyzes the exposition of swine flu (caused by the AH1N1 virus) in the Polish media during the pandemic promulgated by the World Health Organization in 2009–2010. The mass media made the swine flu the news of the day (agenda-setting), building in the audience the belief that the problem was serious and influencing their opinions, attitudes and behaviours towards it. The mass media, through its specific way of presenting information about the swine influenza, contributed to building an atmosphere of fear and a sense of threat to society. In later stages, the topic of the news turned to a strategy of prevention and holding accountable those responsible for the epidemic which was deemed to present such a danger to public health.

17

Technologia jako narzędzie społecznej dystynkcji. Nieoczywiste relacje techniki i niepełnosprawności

63%

Zdrodowska M.

Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka

|

2018

|

vol. 102

|

issue 3

13-26

EN

Assistive technologies are solutions designed to improve everyday functioning of people with disabilities. However, critical analysis of this concept may lead to surprising conclusions. If under the term of assistive technologies we understand solutions that support everyday functioning of human body and mind, it turns out that in fact every technology could be considered to be assistive in one way or another. Nevertheless, commonly used technologies are identified as assistive only when they are intended for users with disabilities. This indicates how ambiguous this concept is and that assistive technology (just like disability) is in fact a social and cultural construct.

18

Opieka okołoporodowa w Polsce po transformacji ustrojowej – między medykalizacją a demedykalizacją?

63%

Doroszewska A.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio I – Philosophia-Sociologia

|

2016

|

vol. 41

|

issue 2

EN

There has been a lot of changes in the provision of care for women during the perinatal period and newborns since the early 90s past century. These changes are an example occurring in parallel to the process of medicalization and the tendency to demedicalization. The aim of this paper is to characterize the changes in perinatal care after the political transformation and to analyse these changes from the perspective of the theory of medicalization. In this article I describe the perinatal care present in Poland at the beginning of the 21st century. I analyse three effects of medicalization: increasing number of unjustified medical interventions, ignoring the needs of childbearing women and reducing the role of midwives. I assert that we observe two contradictory tendencies. On the one hand, the medicalization of perinatal care is promoted by physicians. On the other hand, the demedicalization has its advocates among women and midwives. The question then arises whether these tendencies are exclusive or they are an example of democratization in the field of perinatal care, which are increasingly influenced by active in civil society, various pressure groups.

PL

Od początku lat 90. XX w. nastąpiło wiele zmian w zakresie świadczenia opieki nad kobietą w okresie okołoporodowym oraz nad noworodkiem. Zmiany te są przykładem występującej równolegle do procesu medykalizacji tendencji do demedykalizacji. Celem artykułu jest przedstawienie zmian w zakresie opieki okołoporodowej po transformacji ustrojowej oraz analiza tych przeobrażeń z perspektywy teorii medykalizacji. W pracy staram się scharakteryzować opiekę okołoporodową w Polsce na początku XXI w. w odniesieniu do trzech skutków medykalizacji, tj. rosnącej liczby nieuzasadnionych interwencji medycznych, nieuwzględniania potrzeb rodzących oraz ograniczenia roli położnych. Stawiam tezę, że obserwujemy dwie sprzeczne tendencje. Z jednej strony medykalizacja opieki okołoporodowej jest promowana przez lekarzy, z drugiej demedykalizacja ma swoich zwolenników i zwolenniczki wśród kobiet i położnych. Powstaje zatem pytanie, czy te tendencje wzajemnie się wykluczają czy też stanowią przykład demokratyzacji również w zakresie opieki okołoporodowej, na którą coraz większy wpływ mają aktywne w społeczeństwie obywatelskim różne grupy nacisku.

19

Medykalizacja wyglądu – nowy wymiar zdrowego ciała

63%

Wieczorkowska M., Zakład Socjologii W. N. o. Z., magdalena.wieczorkowska@umed.lodz.pl

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2015

|

vol. 55

PL

Proces medykalizacji jest nierozerwalnie związany z ludzkim ciałem. Współcześnie jednak odznacza się on dużą ekspansywnością, zawłaszczającą kolejne obszary ludzkiego życia. Medykalizacja dotyczy dwóch kategorii wydarzeń: 1) w ścisłym znaczeniu medycznym chodzi o przemiany, zachodzące w ludzkim życiu w procesie choroby (hospitalizacja, przyjmowanie leków, rehabilitacja itp.; ważne i godne podkreślenia jest obiektywne istnienie choroby; 2) w szerokim znaczeniu, nadanym przez socjologów medycyny, jest to proces zawłaszczania kolejnych obszarów ludzkiego życia pod jurysdykcję medycyny. Obszary te wcześniej traktowane były jako naturalne, normalne (nieśmiałość, ciąża) lub też znajdowały się pod jurysdykcją innych instytucji (rodzina, prawo). Niniejszy artykuł dotyczy szerokiego, socjologicznego ujęcia tego procesu. Jego celem jest ukazanie jednego z obszarów poddawanych obecnie medykalizacji, jakim jest ludzkie ciało, a dokładniej – wygląd (image). Artykuł ma pokazać, jak rozszerza się współcześnie obszar leczenia, co poddaje się kontroli medycyny i jak przekłada się to na życie prywatne i zawodowe oraz na zmianę w postrzeganiu i rozumienia kategorii „zdrowie” i „choroba”. Przywołane zostaną podejścia do ciała, wymiary i praktyki medykalizacji w odniesieniu do niego oraz przybliżone zostanie pojęcie lookismu.

EN

Process of medicalization is inevitably connected with a human body. Nowadays it becomes more and more expanding appropriating subsequent areas of everyday life. Medicalization relates to two categories of events: 1) in a narrow medical meaning it relates to changes within one`s life in the process of an illness (hospitalization, taking medications, rehabilitation). It is important to underline the objectivity of an illness; 2) in a broad sense, given by medical sociologists, it is a process of appropriation of the subsequent areas of everyday life under the control of medicine. Those areas were previously treated as natural, normal (shyness, pregnancy) or they were under the power of other institutions (law, family). The article related to the second meaning. Its aim is to depict one of the areas subject to the medicalization which is human body, and – to be more precise – external appearance (image). The article is to show how the area f medical treatment broadens, what is being subjected to medical control and what are the consequences in private as well as professional life, how definitions of health and illness are being changed. Approaches to the body, dimensions and practices of medicalization will be recalled as well as the concept of lookism will be considered.

20

Teoretyczne i metodologiczne aspekty badań nad procesami medykalizacji – zarys problematyki

63%

Wieczorkowska M.

Przegląd Socjologiczny

|

2017

|

vol. LXVI

|

issue 1

33-51

PL

Medykalizacja to proces w Polsce wciąż niezbadany, choć cieszący się coraz większym zainteresowaniem socjologów medycyny. Zarówno medycyna, jak i socjologia zgadzają się co do tego, że medykalizacja istnieje, choć nieco inaczej jest rozumiana przez przedstawicieli obu tych dyscyplin. Medycyna widzi ten proces jako naturalny i wręcz pożądany, podczas gdy socjologia medycyny często podkreśla jego negatywne konsekwencje, mówiąc o przemedykalizowaniu. Jako jedno z pierwszych polskich opracowań problematyki medykalizacji, artykuł przedstawia zarys podstawowych dylematów teoretycznych i metodologicznych, jakie trzeba rozstrzygnąć lub mieć na uwadze, podejmując badania procesów medykalizacji.

EN

Medicalization in Poland is still a quite new and unexplored field, but is gaining popularity among medical sociology researchers. The sciences of medicine and sociology are in agreement that the process of medicalization is taking place, but each of them defines it differently. The science of medicine treats it as something natural and even desired, while medical sociology often underlines negative aspects and explores the dangers of over-medicalization. As one of first Polish texts on medicalization, this paper offers an outline of the main theoretical and methodological dilemmas which a researcher must address when undertaking research on the medicalization processes.

Refine search results

W stronę Czarnobyla Postpamięć siłą napędową dla medykalizacji czy odwrotnie?

Refleksje nad ciążą i porodem. Perspektywa krytycznej analizy dyskursu

The Role of a Medicalized Discourse in the Global Activities of the World Health Organization

How Do Poles Perceive Health? The Social Representation of Health and its Importance for the Social Order

“Niewiadomość [...] nie jest obłędem”. O listach Marii Komornickiej do matki

Jasna strona medykalizacji życia pacjentów onkologicznych

Samoleczenie: medykalizacja czy demedykalizacja? Granice władzy medycyny

Społeczne nierówności w zdrowiu – efekt medykalizacji promocji zdrowia?

Macierzyństwo pod medycznym nadzorem. Wybrane aspekty medykalizacji macierzyństwa

Zrzucając maski. Refleksje na temat podmiotowości w świetle procesów (bio)medykalizacji

Medical Knowledge as a Subject of Research in Medical Sociology and Sociology of Knowledge

Zmedykalizowana psychiatria jako przykład „geokultury”? Propozycja zastosowania analizy systemów-światów Immanuela Wallersteina w krytycznej socjologii medycyny

Religijna perspektywa medycyny alternatywnej w konfrontacji z medykalizacją życia

Medykalizacja pracy socjalnej w obszarze działania z osobami zaburzonymi psychicznie

Medykalizacja a genetyzacja: ciągłość czy zmiana?

Medykalizacja w kulturze strachu: przykład medialnej ekspozycji grypy A/H1N1

Technologia jako narzędzie społecznej dystynkcji. Nieoczywiste relacje techniki i niepełnosprawności

Opieka okołoporodowa w Polsce po transformacji ustrojowej – między medykalizacją a demedykalizacją?

Medykalizacja wyglądu – nowy wymiar zdrowego ciała

Teoretyczne i metodologiczne aspekty badań nad procesami medykalizacji – zarys problematyki