Search results

1

Adam Wolff – archiwista Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie (1924–1954) i jego wkład w badania mediewistyczne w Polsce

100%

Grabowski J.

|

2011

|

vol. 18

|

issue 18

209-219

EN

Adam Wolff (1899–1984) was an eminent archivist, expert on the history of Mazovia and Warsaw city, the editor of the late medieval written sources. From 1924 to 1954 he worked at the Central Archives of Historical Records. The archival works of Wolff were closely connected with his ongoing scientific research that focused on the preparation of a list of officials of the Duchy of Mazovia and the study on the Mazovian Register. Before World War II he also developed a register of parchment documents of The Krasiński Library and published Mazowieckie zapiski herbowe z XV i XVI w. [The Mazovian Heraldic Notes from 15th–16th c.] Particularly noteworthy is his work (published in 1929) devoted to the Mazovian Register. After World War II, Wolff worked at The Central Archives of Historical Records as a Head of the Department of the Old Polish Records, and in 1949 he was appointed Professor at the Warsaw University. During his 30–year–old career in The Central Archives of Historical Records he took part in the preparation of guidelines on the elaboration of documents in the Polish archives and dictionary entries to the Polish Archival Dictionary. At that time he also worked on the edition of Księga radziecka miasta Starej Warszawy z lat 1447–1527 [A Register of the Court of the City Council of the Old Warsaw City 1447-1527], and prepared Projekt instrukcji wydawniczej dla pisanych źródeł historycznych do połowy XVI w. [Project of a publishing instruction for written historical sources created up to the mid–16th century]. 1950 together with Prof. K. Kuraszkiewicz he published valuable notes and the Polish troops oaths of loyalty of 15th and 16th c. from the books of the land court in Warsaw city. In addition to the scientific and archival work, Wolff conducted classes at the Historical Institute of the Warsaw University. In 1954 he moved to work at the Institute of History of Material Culture, Polish Academy of Sciences, and became Head of the Editing Department.

2

ALEKSANDER GIEYSZTOR – PIERWSZY DYREKTOR ZAMKU KRÓLEWSKIEGO W WARSZAWIE

88%

Mrozowski P.

Muzealnictwo

|

2020

|

vol. 61

181-191

PL

Aleksander Gieysztor (1916–1999) był bez wątpienia jednym z najwybitniejszych przedstawicieli humanistyki polskiej XX wieku. Uważał się za historyka, a jego podstawowym miejscem pracy był Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego, zaś zainteresowania badawcze koncentrowały się wokół zagadnień kultury średniowiecznej. Muzealnikiem stał się, trochę wbrew własnej woli, w ostatnich dziesięcioleciach swojej aktywności zawodowej, obejmując w 1980 r. stanowisko dyrektora odbudowanego Zamku Królewskiego w Warszawie. Choć uważał się za historyka, Gieysztor był dobrze przygotowany do pełnienia tej funkcji, zawsze bowiem darzył wielkim zainteresowaniem źródła artystyczne, równie dlań ważne i czytelne jak narracja dziejopisa, akt prawny, czy zapiska kronikarska. Dał tym zainteresowaniom wyraz w licznych publikacjach, a także tworząc program i kierując w latach 1948–1955 pracami Zespołu Badań nad Początkami Państwa Polskiego. Zamek warszawski – ze względu na doniosłą rolę historyczną i symboliczną – zajął szczególne miejsce w działalności Gieysztora. Od samego początku wspierał on Stanisława Lorentza w staraniach o odbudowę Zamku, zaniechaną przez komunistyczne władze Polski. W 1971 r. został członkiem Obywatelskiego Komitetu Odbudowy Zamku, w którym kierował Komisją Archeologiczno-Historyczną. Od 1973 r. wszedł w skład zarządu tzw. Kuratorium Zamkowego – zespołu pełniącego kolegialnie funkcje dyrekcji. Wrażliwość estetyczna i erudycja artystyczna, a także głęboka znajomość kultury staropolskiej pozwoliły Gieysztorowi znakomicie odnaleźć się w gronie uczonych decydujących o kształcie i programie edukacyjnym odbudowywanego Zamku. Potem zaś – już samodzielnie – spełniać się w roli dyrektora kierującego jego urządzaniem. Była to – jak sam przyznawał – największa jego przygoda intelektualna w ostatnich dziesięcioleciach działalności naukowej. Traktował ją jako swą powinność – służbę wobec społeczeństwa złaknionego symboli kształtujących tożsamość historyczną.

3

Gerard Labuda - szkic do portretu uczonego

75%

Dobosz J.

Historia Slavorum Occidentis

|

2021

|

issue 3 (30)

11-33

EN

One of the most outstanding Polish historians, Gerard Labuda (1916-2010) was connected with the University of Adam Mickiewicz in Poznań and the Polish Academy of Sciences for many years. The article presents his scholarly profile and provides an overview of the fields of his research and activities for science.

4

Ménestrel – sieć w służbie sieci

75%

Draleants I., Ducourtieux C.

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

|

2015

|

issue 9

287-298

EN

The authors presents various aspects of the functioning of the international medieval portal Ménestrel. This text was prepared as a paper for the Warsaw conference of the Mnestrel milieu, held at the Polish National Library, in 2014. The authors recounts the beginnings of the portal, its development, and the research fields that are of interest to its editors. The international character of the collaborators of the portal is emphasised, as well as the fact that all contributrs are volunteers working for the common cause. Thanks to their effort, M nestrel is counted among the most important medieval research and documentation projects on the Internet. One of the fi elds that has gained prominence among the Ménestrel group lately is digitisation of medieval manuscripts and making tchem accessible on the network.

PL

Autorki przedstawiają rożne aspekty związane z funkcjonowaniem międzynarodowego portalu mediewistycznego Ménestrel. Okazją do powstania artykułu była doroczna konferencja środowiska związanego z tym portalem, która odbyła się w Bibliotece Narodowej w Warszawie. W artykule zostały przedstawione początki portalu mediewistycznego Ménestrel, jego rozwój oraz obszary badawcze będące w polu zainteresowania redaktorów. Podkreślone zostały aspekty międzynarodowej współpracy kilkuset współpracowników portalu, którzy, pracując w charakterze wolontariuszy, doprowadzili do tego, że portal Ménestrel należy do najważniejszych przedsięwzięć naukowych i dokumentacyjnych poświęconych średniowieczu w Internecie. Jednym z obszarów, które ostatnio znalazły się w polu zainteresowania grupy Ménestrel, jest digitalizacja rękopisów średniowiecznych i udostępnianie ich w sieci.

5

Początki komun(y) w miastach średniowiecznych Włoch w świetle rozważań Chrisa Wickhama

63%

Pomierny-Wąsińska A.

Kwartalnik Historyczny

|

2018

|

vol. 125

|

issue 3

PL

Chris Wickham podjął dyskusję na temat jednego z najważniejszych zagadnień włoskiej mediewistyki – powstania komun w miastach Półwyspu Apenińskiego. Artykuł prezentuje tezy autora, charakteryzuje jego instrumentarium oraz umiejscawia jego studium na tle innych prac podejmujących tę problematykę na przestrzeni ostatnich kilku dekad. Chris Wickham has undertaken a discussion about one of the most important problems of Italian medieval studies: the emergence of communes in Italian cities. The article presents Wickham’s theses, characterizes his instrumentarium, and places his study against the background of other works on the same subject published in last decades.

6

Powojenna mediewistyka polska wobec dziedzictwa dziewiętnastowiecznej myśli historycznej

63%

Boroń P.

Średniowiecze Polskie i Powszechne

|

2020

|

vol. 12

227-244

EN

The article presents reflection on the presence of the nineteenth-century convictions and visions of the past in the Polish post-war medieval studies practiced on the historical ground. The nineteenth century was the time when modern critical historiography started to be created. For practical reasons the article discusses only the field of history, without referring to other fields that also practice medieval studies. The author emphasizes numerous historiographic references to the nineteenth-century paradigms of perceiving the past. One of them was the paradigm of describing the “national” past. What is also signaled in this study are rather archaic manners of describing the past in the post-war period and the utilitarian character of some historical studies.

DE

Der Artikel beschäftigt sich mit den in der polnischen Nachkriegsmediävistik (nach 1945) vorhandenen Ansichten und Vorstellungen über die Vergangenheit, die noch im neunzehnten Jahrhundert verankert waren, als sich die moderne, kritische Geschichtsschreibung erst zu entwickeln begann. Aus praktischen Gründen betrifft die Skizze nur die historische Mediävistik, ohne sich auf andere Wissenschaften vom Mittelalter zu beziehen. Der Autor macht auf zahlreiche historiographische Bezüge auf die aus dem neunzehnten Jahrhundert stammenden Paradigmen über die Wahrnehmung der Vergangenheit aufmerksam. Eines der Paradigmen war die Betrachtung der Vergangenheit von einem „nationalen“ Standpunkt aus. Darüber hinaus wurde auf die Anwendung von ziemlich archaischen Methoden der Vergangenheitsbeschreibung in der Nachkriegszeit sowie auf einen utilitären Charakter mancher historischen Arbeiten hingewiesen.

PL

W artykule przedstawiono uwagi dotyczące obecności w polskiej mediewistyce historycznej czasów powojennych (po 1945 roku) przekonań i wizji przeszłości wypracowanych jeszcze w XIX stuleciu, czyli u progu tworzenia się nowoczesnej, krytycznej historiografii. Z praktycznych względów szkic dotyczy tylko mediewistyki historycznej, bez odwoływania się do innych nauk zajmujących się średniowieczem. Autor zwrócił uwagę na liczne odwołania historiografii do wypracowanych w XIX wieku paradygmatów postrzegania przeszłości. Jednym z nich był paradygmat opisywania przeszłości „narodowej”. Zasygnalizowano także zastosowanie dość archaicznych sposobów opisu przeszłości w okresie po II wojnie światowej oraz utylitarny charakter części prac historycznych.

7

KSIĄDZ PROFESOR MARIAN KURDZIAŁEK – PROMOTOR NEOPLATONIZMU BOECJAŃSKIEGO

63%

Kijewska A.

Roczniki Filozoficzne

|

2012

|

vol. 60

|

issue 3

35-51

EN

The eminent German medievalist, Joseph Koch, assumed that Neoplatonism had been handed down to the Middle Ages basically in two forms: the one given to the Neoplatonist outlook by St. Augustine, the other being the result of the reworking of Neoplatonist themes by Pseudo-Dionysius. Rev. Prof. Kurdziałek, when quoting Koch’s opinion, used to remark, that this bipartite typology was not adequate as it failed to take account of another variety of Neoplatonism that had been operative in the shaping of medieval intellectual culture, namely the Boethian Neoplatonism. Few scholars in Poland in the second half of the 20th century devoted much attention to Boethius’ philosophy; yet contrary to the general trend, Rev. Prof. Kurdziałek constantly discussed issues and themes concerning Boethius in his lectures, monographs and articles. The author of the Consolation of Philosophy was never viewed by him as a mere intermediary or transmitter standing between antiquity and the Middle Ages; rather he presented Boethius as a thinker that was seminal in shaping medieval philosophy up to and inclusive the 12th century and even later on, even though his later influence had not been predominant. This article, based upon the study and analysis of Rev. Prof. Kurdziałek’s output aims to present his contribution to the area of Boethian studies as well as contributions made in this field by his disciples and followers.

PL

Wybitny mediewista niemiecki, Joseph Koch twierdził, że neoplatonizm został przekazany wiekom średnim w dwóch zasadniczych postaciach, a mianowicie augustyńskiej i dionizjańskiej. Ksiądz profesor Marian Kurdziałek nawiązując do tej wypowiedzi Josepha Kocha zwykł był mawiać, że tę typologię średniowiecznych nurtów neoplatońskich należy uzupełnić o jeszcze jedną odmianę neoplatonizmu, neoplatonizm boecjański. W drugiej połowie XX wieku filozofią Boecjusza zajmowało się, zwłaszcza w Polsce, niewielu badaczy. Tymczasem, ks. Kurdziałek stale poświęcał Boecjuszowi wiele uwagi w swoich wykładach kursorycznych i monograficznych, czy też w swoich artykułach. Boecjusz nie był przez niego traktowany jako jedynie „pośrednik” pomiędzy starożytnością a średniowieczem, ale jako ten myśliciel, który w sposób zasadniczy uformował filozofię średniowieczną do XII wieku włącznie, a i później jego wpływ jest widoczny, choć już nie tak dominujący. Artykuł na podstawie analizy artykułów ks. prof. Kurdziałka przedstawia jego wkład do studiów nad Boecjuszem oraz prezentuje dokonania jego uczniów w tej właśnie dziedzinie.

8

KONCEPCJE MEDIEWISTYCZNE PRZEMYSŁAWA MROCZKOWSKIEGO NA TLE BADAŃ UCZONYCH Z ANGIELSKIEGO KRĘGU JĘZYKOWEGO

51%

Wicher A.

Rocznik Przemyski

|

2018

|

vol. 54

|

issue 1(21): Historia

173-192

EN

The present article is an attempt to define the characteristic and distinctive features of P. Mroczkowski’s thinking about the Middle Ages. The author distinguishes between Mroczkowski the professional medievalist, Mroczkowski the popularizer of knowledge about the Middle Ages, and Mroczkowski an ideologist of medievalism understood as a certain counterpoint and counter proposal in relation to modernity. In this latter role the professor reveals the somewhat sentimental and nostalgic aspects of his attitude towards the Middle Ages, which, however, by no means prevents him from being able to analyse that epoch, and its culture, in a more critical spirit too. The author of the article also tries to establish the degree and nature of Mroczkowski’s indebtedness to some English representatives of ideological medievalism, particularly C.S. Lewis and G.K. Chesterton. The Polish scholar appears from this comparison as perhaps a trifle less polemical or philosophical in his approach, but more firmly anchored in a thorough understanding of the materialist and dynamic context of medieval culture and literature.

Refine search results

1 Historia Slavorum Occidentis

1 Kwartalnik Historyczny

1 Miscellanea Historico-Archivistica

1 Muzealnictwo

1 Rocznik Przemyski

1 Roczniki Filozoficzne

1 Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

1 Średniowiecze Polskie i Powszechne

1 Boroń P.

1 Dobosz J.

1 Draleants I.

1 Ducourtieux C.

1 Grabowski J.

1 Kijewska A.

1 Mrozowski P.

1 Pomierny-Wąsińska A.

1 Wicher A.

1 2021

2 2020

2 2018

1 2015

1 2012

1 2011