Search results

1

War Reporting in 18th Century Polish Handwritten Newssheets

100%

Popiołek B.

Rocznik Historii Prasy Polskiej

|

2014

|

vol. 17

|

issue 3

EN

Polish newssheets of the 18th century not only had a great infl uence on the attitudes and patterns of behaviour of their readers but also imprinted the stereotypes they peddled into the social consciousness of the Poles. A number of the newssheet editors had a considerable knowledge of both national and international politics, which they saw primarily in terms of waging wars and diplomatic gamesmanship. They tested their own opinions against the views of their readers thus helping to spread perceptions and attitudes that were already functioning in some sections of the public opinion or, alternately, popularizing new patterns of behaviour (funded on the ideas of pacifi sm and toleration). In either case, they helped to wake up in their readers an interest in the wider world

2

RELIGIOZNAWCZE ASPEKTY FILOZOFII BEZPIECZEŃSTWA

100%

Ochmann J.

Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje

|

2016

|

vol. 21(21)

147-178

PL

Mankamenty filozofów bezpieczeństwa wynikają z płytkiego pragmatyzmu i z braku głębszej refleksji nad mentalnością. Na niedomagania te zwracają uwagę intelektualiści zajmujący się tematyką współczesnej mentalności, filozofowie (wymienieni zaledwie L. Kołakowski i A. Neher), socjologowie, psychologowie, teolodzy. Ukazują oni nie dostrzegane przez filozofów Bezpieczeństwa zagrożenia wynikające z zauroczenia cywilizacją, demokracją, rozumem, płytkimi systemami etyki, wątpliwymi systemami politycznymi, wyrafinowanymi manipulacjami ideami religijnymi i nowymi trendami duchowości. Ferują postulaty pogłębiania inteligencji, rozszerzania jej zakresów i ustawicznego śledzenia przemian mentalności. Podają również wskazówki, które, z ich punktu widzenia powinny albo zapobiec niebezpieczeństwu albo prowadzić do sytuacji stabilizacji społecznej.

3

Siedemnastowieczna refleksja o rolach kobiety i mężczyzny w małżeństwie (na podstawie kazań pogrzebowych)

100%

Krzysztofik M.

Res Gestae. Czasopismo Historyczne

|

2016

|

vol. 3

5-18

PL

Thee article is an analysis of the concept of marriage and the traditional roles ascribed to wife and husband, presented in a set of standard funeral sermons written by Jesuit Fr. Alexander Lorencowicz. The author’s vision of man and woman relationship has been built based on a combination of the biblical sources, Christian tradition and Old-Polish culture. Fr. Lorencowicz promotespatriarchal family model, characterized by enormous power of a father. e condition of happiness in marriage is compliance resulting from the wife’s obedience to her husband. A man was shown in sermons as a responsible husband, father, head of the family, a knight defending the homeland and the Catholic Faith and a statesman active in the eld of political-social affairs. While a woman is shown as wife, mother, nurse, focused on home, farm and the good education of children. The characteristics desired in both woman as well as in man, are: mutual respect, patience, love, endure life adversity and providing assistance to each other.

4

Inność w kontekście imigracji – ogląd światopoglądu studentów. Studium interpretacyjne w świetle teorii standardu kulturowego Krzysztofa Brozi

86%

Misiejuk D.

Multicultural Studies

|

2017

|

issue 2

47-56

PL

Prezentowany poniżej tekst dotyczy analiz światopoglądu w zakresie konceptu Inności młodego pokolenia Polaków. Poddano analizie wypowiedzi studentów. Przedmiotem analiz jest obszar kategoryzacji Inności w zakresie motywów, założeń i intencji. Za pomocą metody badawczej zogniskowanego wywiadu grupowego zebrano opinie, które analizowano w kierunku założeń i kategoryzacji czynionych przez badanych. Kluczem operacjonalizacji danych zebranych w procesie postępowania badawczego nie jest analiza treści wyrażanych opinii ale przewidywanie kategorii mentalnych organizujących myślenie i decyzje, budujące ich stosunek do imigrantów. Podłożem teoretycznym przeprowadzonych badań jest teoria standardu kulturowego Krzysztofa J. Broziego oraz teoria kontaktu międzykulturowego.

EN

The following text deals with analyses of the worldview regarding the concept of the Otherness of the young generation of Poles. Students’ statements were analysed. The subject of the analyses is the area of categorization of the Otherness in terms of motives, assumptions and intentions. By means of the focus group interview method, opinions were collected and analysed in terms of the assumptions and categorization made by the respondents. The key to operationalisation of the data collected in the research process is not to analyse the content of the opinions expressed but to predict mental categories that organise the thinking and decisions that build their relationship to immigrants. The theoretical basis of the research is Krzysztof J. Brozi’s theory of cultural standard and the theory of intercultural contact.

5

Aksjologiczny wymiar przestrzeni w starofrancuskiej literaturze dworskiej

72%

Abramowicz M.

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo

|

2014

|

issue 4(7)

127-139

EN

In medieval mentality the world is viewed in a dichotomous fashion, the prototypical case being the pervasive axiologically-loaded opposition between the sacred and the profane. This mental structure, also reflected in the literature of the period, is characterized by the chronotope: the unbreakable bond of space and time, in which literary plotsareset. The chronotope is not mere decorum but participates, on a par with the plot and the characters, in the construction of the meaning and didactic message of a given literary work. This is especially conspicuousin its basic component: space. A tone extreme of the axis there is the space of culture: the court, the human abode, etc. It is being idealized –it is utopian, where as the world of wild life is hostile, dangerous and dystopian. However, when the opposition is embedded in the context of a specific genreorind ividual work, an axiological reversal of space may ensue. This is particularly relevant in courtly literature, whose plots are strictly connected with travelling, i.e. progression through space, tantamount to progression along the axiological scale.

6

Zanikający chiński kolektywizm — przyczyny zmian w mentalności i zachowaniu młodych Chińczyków

72%

Sarek K.

Roczniki Humanistyczne

|

2018

|

vol. 66

|

issue 9: Sinologia

109-120

EN

The traditional perception of China as a collectivist country is slowly ceasing to be true. After the economic changes, the social changes are coming, as a result of which collectivism slowly gives way to individualism. Changes take place in many spheres of life: private—replacing a large, multi-generational family with a nuclear family with one child, a growing number of divorces, protection of the individual’s privacy; professional—the emergence of foreign companies with a different culture of work, competition and “rat race”; moral—verbal persistence to collectivist values that do not match the private patterns of behavior. China’s economic development and the actual promotion of capitalist values, with the persistent verbal attachment to socialist values, have caused an increasing number of Chinese people, especially those from the so-called post-80 generation and younger, to not identify any longer with the values of older generations and put their own interest over the interest of the family, kinship group or nation. The gap between official rhetoric and the declared attachment to collectivism is slowly growing, and the capitalist realities are forcing people to individualistic behavior and competition for access to goods and resources.

PL

Tradycyjne postrzeganie Chin jako kraju kolektywistycznego powoli przestaje być prawdziwe. Po zmianach gospodarczych nadchodzą zmiany społeczne, w wyniku których kolektywizm sukcesywnie ustępuje miejsca indywidualizmowi. Zmiany zachodzą w wielu sferach życia: prywatnie — zastępowanie dużej, wielopokoleniowej rodziny rodziną nuklearną z jednym dzieckiem, wzrost liczby rozwodów, ochrona prywatności jednostki; na gruncie zawodowym — pojawienie się zagranicznych firm o innej kulturze pracy, konkurencja i „wyścig szczurów”; w sferze moralnej — werbalny stosunek do wartości kolektywistycznych, które nie pasują do prywatnych wzorców zachowań. Rozwój gospodarczy Chin i faktyczna promocja wartości kapitalistycznych, z trwałym przywiązaniem werbalnym do wartości socjalistycznych, spowodowały, że coraz więcej Chińczyków, zwłaszcza z pokolenia post-80. i młodszych, nie identyfikuje się dłużej z wartościami starszych pokoleń i stawia własny interes w interesie rodziny, grupy pokrewieństwa lub narodu. Różnica między oficjalną retoryką a deklarowanym przywiązaniem do kolektywizmu powoli rośnie, a realia kapitalistyczne zmuszają ludzi do indywidualistycznych zachowań i rywalizacji o dostęp do dóbr i zasobów.

7

Polacy a Słowianie wschodni: społeczne uwarunkowania formowania się cech tożsamościowo-mentalnych

72%

Radzik R.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio I – Philosophia-Sociologia

|

2018

|

vol. 43

|

issue 1

EN

The article offers a discussion of those historically conditioned features of identity and mentality of the three East Slavic nations (Russians, Ukrainians, and Belarusians) and Poles which had an impact on the attitudes of the societies in question in the past and – most importantly – which still shape them today. The author focuses particularly on socio-cultural and class factors, as well as those related to the existence (or absence) of state structures, i.e. attitudes to authorities. Over the last two centuries, Belarusians and most Ukrainians moved from links with Western culture towards the inclusion in the Russian (orthodox) community. As a result of the Bolshevik Revolution, both societies lost their primary elites, and the new ones emerged following the social advancement of peasant masses. The new elites have become more other-directed, more inclined to build vertical power structures, more active in primary groups, and less open to grass-roots processes of social self-organization. Ukraine, which is breaking away from this pattern, is currently experiencing social tensions.

PL

Tekst jest poświęcony omówieniu tych historycznie uwarunkowanych cech tożsamościowo-mentalnych trzech narodów wschodniosłowiańskich (Rosjan, Ukraińców i Białorusinów) oraz Polaków, które wpływały niegdyś i zwłaszcza obecnie oddziałują na postawy opisywanych społeczeństw. Zwrócono uwagę głównie na uwarunkowania społeczno-kulturowe, klasowo-warstwowe oraz związane z istnieniem (bądź nie) struktur państwowych, zatem stosunkiem do władzy. Białorusini i większość Ukraińców ewoluowali w ciągu ostatnich dwóch wieków: od związków z łacińskim kręgiem kulturowym do włączenia się do wspólnoty rosyjskiej (prawosławnej). Oba społeczeństwa utraciły w wyniku rewolucji bolszewickiej pierwotne elity, a nowe powstały w wyniku awansu społecznego mas chłopskich. Stały się bardziej zewnątrzsterowne, nastawione na budowę pionowych struktur władzy, mało podatne na budowę oddolnych procesów samoorganizacji społecznej, aktywizujące się w ramach grup pierwotnych. Zrywająca z tymi uwarunkowaniami Ukraina przeżywa wstrząsy społeczne.

8

Kilka uwag o dominikańskich kazaniach XVIII wieku

72%

Rok B.

Roczniki Humanistyczne

|

2013

|

vol. 61

|

issue 2: Historia

209-220

EN

In the article vast possibilities are indicated of using Old Polish sermons to study culture, first of all popular culture. First, a typical collection of Sunday sermons is analyzed, presenting their rich contents and broad possibilities of their pastoral influence. Apart from that the reader's attention is drawn to Marian sermons shaping a peculiar religiousness connected with sanctuaries devoted to the Virgin Mary. In essence sermons of those times formed the faithful's sphere of axiotics, and besides that they shaped a specific image of the world. They also contributed to forming social bonds.

9

Historia społeczna i socjologia historyczna: rezultaty pewnego spotkania

72%

Gorlach K., Wierzba-Kubat M.

Studia Socjologiczne

|

2015

|

issue 1(216)

261-293

PL

Artykuł recenzyjny zawiera analizę dwóch opracowań historycznych: Marcina Zaremby i Eweliny Szpak. Omawiane prace wkraczają na obszar nauk społecznych czerpiąc materiał do analizy historycznej ze źródeł zastanych: zredagowanych wywiadów archiwalnych, pamiętników lub wykorzystując wywiady i opracowania socjologiczne. Autorzy artykułu starają się ukazać paradoks koegzystencji socjologii historycznej i historii społecznej oraz opisać wynikające z tego faktu konsekwencje. W analizowanych pracach socjologia wykorzystywana jest przede wszystkim jako źródło etykiet ukazujących określone charakterystyki procesów społecznych. Brakuje natomiast wykorzystania socjologii jako dostarczycielki ram analityczno-teoretycznych ułatwiających opis i wyjaśnienie omawianych procesów społecznych oraz umożliwiających konstrukcję bardziej ogólnych ujęć życia społecznego w dobie gwałtownych przemian. Obydwie omawiane prace dowodzą słabego wykorzystania analitycznego potencjału socjologii, traktując opracowania z tej dyscypliny jako mało znaczące tło dla historycznych rozważań.

EN

The present review article is the analysis of two historical books: Marcin Zaremba’s „Wielka trwoga. Polska 1944–1947: ludowa reakcja na kryzys” and Ewelina Szpak’s „Mentalność ludności wiejskiej w PRL. Studium zmian”. These works are also relerant to the field of sociology, deliberately using secondary sources such as edited archival personal interviews, diaries and also other sociological works. Authors try to demonstrate the paradox of coexistence of historical sociology and social history and to describe their results. In the works analyzed here sociology has been used mainly as a source of labels describing some particular characteristics of social processes. Unfortunately, the authors of the analyzed works do not use sociology as a source of analytical and theoretical frames to describe and explain social processes. Neither do they use it as a starting point for construction of more general considerations about social life under rapid changes.

10

The Formation and Transformation of Poles’ Mentality after 1989: An Analysis from the Perspective of Social Philosophy

72%

Hordiichuk O.

Konteksty Społeczne

|

2020

|

vol. 8

|

issue 1

EN

The subject of article is transformation as a multilevel social phenomenon, experience of transformation and modernization of Polish society (in the period from 1989 to the present day, including the turning point of the reforms in 1999 and the context of Poland's membership in NATO and the EU) and changes in its mental characteristics. Mental qualities play one of the most important roles in the processes of social transformation: they have their share in shaping the perception and implementation of attitudes, correspond to values, established norms of behavior. At the same time, they can signiﬁcantly complicate the rapid mastery of innovation (both consciously and subconsciously), because one of the main functions of mentality is to counteract violent revolutionary-reformist transformations and to promote paths of evolutionary cultural, social and other changes. The study of mental features should clarify which of them were helpful, and which rather the opposite – hindered at the stage of reforms and social changes and the creation of civil society. These considerations are based on the assumption that destructive mental traits are mainly associated with many years of subjecting Poland to the power of other countries, especially the Soviet Union, which led to negative state experiences, which in turn translates into a lack of liberal traditions and a low level of civic awareness of society. A very important task that Polish society faces is abandoning outdated Soviet behavior, increasing the level of responsibility and activity, mutual trust and cooperation, developing social activity, strengthening civil society, which is the engine of change and the controller of local and state self-government.

PL

Przedmiotem niniejszego artykułu jest transformacja jako wielopoziomowe zjawisko społeczne, doświadczenie transformacji i modernizacji polskiego społeczeństwa (od 1989 roku do dzisiaj) oraz zmiany jego cech mentalnych. Badanie zmiany mentalności obejmuje analizę przemian w systemach wartości i zainteresowań oraz orientacji społecznych, dominujących społecznych wzorców zachowań, typowych reakcji itd. Udowodniono, że cechy mentalne odgrywają jedną z najważniejszych ról w procesach transformacji społecznej. Mają one swój udział w kształtowaniu postrzegania i wdrażaniu postaw i nastawień, które są do pewnego stopnia nawykowe oraz odpowiadają wartościom i ustalonym normom zachowania. Jednocześnie potrafią znacznie skomplikować szybkie opanowanie innowacji, ponieważ jedną z głównych funkcji mentalności jest przeciwdziałanie gwałtownym rewolucyjno-reformistycznym przemianom i promowanie ścieżek ewolucyjnych zmian kulturowych, społecznych i innych. W artykule podjęto próbę ustalenia, które cechy mentalne były i są dalej pomocne dla rozwoju oraz modernizacji Polski, a które odwrotnie – przeszkadzają na etapie przeprowadzania reform i zmian społecznych oraz przy tworzeniu społeczeństwa obywatelskiego. Zgodnie z wnioskami płynącymi z badań polskiemu społeczeństwu ogólnie udało się odejść od strategii działania według reguł „starego systemu” i mentalności homo sovieticus. Przede wszystkim dotyczy to nowego pokolenia urodzonego w niepodległej Polsce. Ważnym zadaniem, które stoi przed polskim społeczeństwem jest porzucenie pozostałych przestarzałych sowieckich zachowań, zwiększenie poziomu odpowiedzialności oraz aktywności, wzajemnego zaufania i współpracy, rozwój działalności społecznej, wzmocnienie społeczeństwa obywatelskiego, które jest motorem zmian oraz kontrolerem samorządu lokalnego i władzy państwowej. Wtedy mentalność będzie mogła pełnić funkcję katalizatora, nie zaś hamulca rozwoju społecznego.

11

Psychologiczne rozważania o roli kobiety w Kościele

72%

Kuncewicz D.

Sympozjum

|

2023

|

vol. 2(45)

87-96

PL

Pytanie o rolę kobiety w Kościele stawiane jest w kontekście świata i uruchamia jego problemy. A współczesny świat ma trudność w akceptacji ról, wymagań i współzależności, ale także w docenianiu codziennego, żmudnego wysiłku ukierunkowanego na dobro wspólne. Kontekstem dla odpowiedzi na postawione pytanie powinny być równolegle dookreślane role innych członków wspólnoty – mężczyzn, księży, sióstr zakonnych. I oczywiście pozostaje kwestia, po co pytanie zostaje zadane i czy odpowiedź jest spójna z tą udzielaną w praktyce życia.

EN

The question about the role of a woman in the Church is asked in the context of the world and triggers its problems. And the modern world has difficulty accepting roles, requirements and interdependence, but also in appreciating every day, arduous effort aimed at the common good. The context for answering the question should also be the parallel definition of the roles of other members of the community - men, priests, nuns. And of course, there remains the question of why the question is asked and whether the answer is consistent with the one given in real life.

12

Przemiany religijności ludności katolickiej Galicji w świetle wybranych testamentów z lat 1772–1918

72%

Kozak S.

Galicja. Studia i materiały

|

2023

|

issue 9

43-73

EN

The article focuses on the analysis of testaments from the years 1772-1918 in the context of the information they contain about the religiousness of Galician society (peasants, burghers, nobility). The religious aspects are presented based on characteristic narrative elements of the sources, information about donations for religious and charitable purposes, descriptions of burials, and references to the world of values. As a result, two models of religiousness were identified, characteristic of the first and second half of the 19th century. The first model emphasizes the experience of religiousness, while the second model focuses on its manifestation.

PL

Artykuł zajmuje się analizą testamentów z lat 1772–1918 w kontekście zawartych w nich informacji na temat religijności społeczeństwa galicyjskiego (chłopów, mieszczan, szlachty). Aspekty religijne przedstawiono na podstawie charakterystycznych elementów narracji źródła, informacji o donacjach na cele religijne i dobroczynne, opisów pochówku czy odniesień do świata wartości. W rezultacie wyodrębniono dwa modele religijności charakterystyczne dla I i II połowy XIX w., pierwszy – kładący nacisk na przeżywanie religijności, drugi – na jej manifestowanie.

13

Этнокультурные наименования одежды в русскоязычном художественном тексте Казахстана

58%

Razbiekowa M.

humanistica 21

|

2018

|

vol. 2

189-208

PL

Artykuł prezentuje etnokulturowe nazwy ubrań narodu kazachskiego, wyrażone przy pomocy tzn. kazachizmów, czyli słów, które zachowują treściowe i formalne plany języka kazachskiego jako języka źródła w rosyjskojęzycznym tekście artystycznym. Autorka podkreśla się, że kazachskie ubrania zawierają w sobie sens symboliczny. Uzycie kazachskich słów w tego rodzaju tekstach jest nośnikiem kulturowej tożsamości narodu kazachskiego, jego dawnych tradycji, świata pracy. Symbolika elementów ubrania kazachskiego polega na tym, że one wskazują na społeczny status człowieka, jego rodową przynależność, poziom materialny. Artykuł jest zbudowany na podstawie analizy tłumaczenia na język rosyjski tekstu powieści słynnego kazachskiego pisarza I. Esinberlina Koczownicy. Dla wygody analizy materiału artykuł wprowadza pojęciowy aparat pozwalający przeanalizować takie dominujące pojęcia, jak bilingwizm, bilingwizm artystyczny, literacka dwujęzyczność, pisarz bilingwa, kazachizm. Dokładnie są prezentowane przez autora artykułu różne sposoby wprowadzenia nazw etnokul-turowych do rosyjskojęzycznego tekstu artystycznego, które wa-runkują się miarą ich znaczności w rosyjskim systemie językowym. Słowa kluczowe: nominacja, bilingwizm, bilingwizm artystyczny, leksyka narodowa, mentalność, obraz świata

EN

The article considers ethnocultural names of Kazakh people’s clothes and their use in Russian literary texts. It also explains the names of clothes. Peculiarities of translation from Kazakh into Russian are discussed in the article in terms of artistic bilingualism, types of artistic bilingualism, literary bilingualism. The cultural originality of Kazakh people is explained by the names of clothes: ancient traditions, labour activity, social status, family affiliation. The article analyzes the translation or well-known Kazakh writer I. Esenberlins novel Nomads into the Russian language. The author of the article introduces various ways of introducing namings into Russian literary text which are quite significant in Russian-speaking system.

14

Kim są Białorusini? Kształtowanie się mentalności ludu białoruskiego w przeszłości i współcześnie

58%

Siegień-Matyjewicz A. J.

Forum Oświatowe

|

2019

|

vol. 31

|

issue 1(61)

23-38

EN

The article discusses the issue of individual mentality and mechanisms that affect its formation based on the example of Belarusian mentality. It also discusses ideas on the formation of Belarusian mentality, its roots in pagan and Christian times, he people’s religious identification, territorial identification, dependence on nature and observance of established social norms. It also presents a contemporary image of Belarusian society.

PL

W artykule wyjaśniono, czym jest mentalność jednostki, jakie mechanizmy kształtują mentalność Białorusinów. Poruszono również kwestie związane z formowaniem się mentalności Białorusinów w czasach pogaństwa i chrześcijaństwa, ich identyfikacją religijną, identyfikacją terytorialną, ich zależnością życia od przyrody oraz przestrzeganiem przez nich ustalonych norm społecznych. Przedstawiono także współczesny obraz białoruskiego społeczeństwa.

15

Rytmy życia: codzienność i święto w gazetach rękopiśmiennych czasów saskich

58%

Bożena P.

Rocznik Historii Prasy Polskiej

|

2013

|

vol. 16

|

issue 2(32)

5-18

PL

Codzienność i święto to dwie odrębne kategorie rzeczywistości, które różnią się przede wszystkim odmiennym rodzajem ludzkich doświadczeń i w taki sposób były postrzegane przez redaktorów rękopiśmiennych awizów. Rękopiśmienne gazetki są więc przede wszystkim zapisem rzeczy nadzwyczajnych – spektakularnych widowisk, odświętnych ceremonii, rzadkich lub wstrząsających wydarzeń politycznych, które wpisywały się w społeczny odbiór. „Inność”, „odmienność” i „niecodzienność”, a więc to co zmienia i zaburza porządek codzienności, stanowiły ich podstawowy kanon informacyjny

EN

Everyday life and festival time, when the humdrum routine is suspended, are two categories of reality which correlate with different types of response. The value of the latter category was by no means missed by the 18th-century Polish editors when they compiled the contents of their avvisi. These handwritten newssheets bear witness to both their editors’ and readers’ preference for all things extraordinary, such as spectacles, pageants, ceremonies, uncommon or shocking political events. Or, in other words, ‘otherness’, ‘strangeness’ and anything that changed or challenged the familiar patterns of everyday life defi ned their information canon

16

Kulturowe bariery w kształtowaniu postaw prospołecznych wśród uczestników życia gospodarczego w Polsce

58%

Banach W.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2017

|

vol. 79

|

issue 4

305-312

EN

The aim of the article is to point to those elements of broadly understood culture that may constitute various obstacles and barriers to the effective development of prosocial attitudes among participants of Polish economic life. The author assumes that the satisfactory education of appropriate civic attitudes – among present and future students, staff and managers, and even consumers and customers – cannot be detached from the cultural context. In other words, if the educational activities are to produce the desired result, they cannot abstain from the v alues, norms, attitudes or behavioural patterns prevailing in a given society. It is important to realise that changes in the sphere of culture are quite limited, and always stretched out in time. The paper attempts to point to the most characteristic features of Polish mentality, grounded in particular in the last decades, that constitute a burdensome legacy of communism. It was then that the antisocial attitudes of selfishness, self-interest, learned passivity, and a lack of motivation or initiative emerged. The author of the paper emphasises that both as a society and its individual members, we have been unable to break free of this legacy. It seems therefore that modern educational activities will not produce satisfactory results until we get rid of this redundant ballast.

PL

Celem artykułu jest wskazanie na elementy szeroko pojętej kultury, które stanowić mogą różnego rodzaju utrudnienia i bariery w skutecznym kształtowaniu postaw prospołecznych wśród uczestników życia gospodarczego w Polsce. Autor wychodzi z założenia, że satysfakcjonujące kształcenie odpowiednich postaw obywatelskich – zarówno obecnych, jak i przyszłych studentów, kadr pracowniczych i menedżerskich, a nawet konsumentów i klientów – nie może być oderwane od kontekstu kulturowego. Innymi słowy, jeśli podejmowane działania edukacyjne przynieść mają pożądany rezultat, nie mogą abstrahować od dominujących w danym społeczeństwie wartości, norm, postaw czy wzorów zachowań. Należy przy tym zdawać sobie sprawę, że dokonywanie zmian w sferze kultury jest dość ograniczone i zawsze rozciągnięte w czasie. Artykuł podejmuje próbę wskazania na najbardziej charakterystyczne cechy polskiej mentalności, ugruntowane zwłaszcza w ostatnich dekadach, które stanowią uciążliwą spuściznę komunizmu. To wówczas wykształciły się antyspołeczne postawy egoizmu, prywaty, wyuczonej bierności, braku motywacji i inicjatywy. Autor referatu podkreśla, że zarówno jako społeczeństwo, jak i poszczególni jego członkowie nie do końca potrafiliśmy zerwać z tą spuścizną. Wydaje się zatem, że współczesne działania edukacyjne nie przyniosą w pełni zadowalających efektów póki nie pozbędziemy się tego zbędnego balastu.

17

Pod presją pamięci o narodowych traumach i urojeniach

58%

Dymkowski M.

Historyka Studia Metodologiczne

|

2019

|

vol. 49

18

Ways of Formation of the Personality Political Culture in the Ukrainian Society

58%

SIEKUNOVA I.

Edukacja-Technika-Informatyka

|

2012

|

vol. 3

|

issue 1

230-234

EN

The author of the article has attempted to analyze the ways of formation of the personality political culture in Ukrainian society.

PL

Autor artykułu podjął próbę analizy sposobów kształtowania się osobowości w kulturze politycznej w społeczeństwie ukraińskim.

19

Tertullian on the paradox of the Roman amphitheatre games: "De spectaculis" 22

58%

Burliga B.

Vox Patrum

|

2016

|

vol. 65

119-127

PL

Tematem artykułu jest ciekawy paradoks, o jakim mówi Tertulian w rozdziale 22. swego traktatu O widowiskach. Jest rzeczą wiadomą, że stanowisko tego żarliwego obrońcy wiary chrześcijańskiej było jak najbardziej nieprzychylne dawnej rzymskiej instytucji walk na arenie, wyścigów konnych i przedstawień scenicznych – Tertulian widział w nich niebezpieczeństwo i zagrożenie dla moralności chrześcijan. Przy okazji zwrócił on również uwagę na samo podejście Rzymian do walczących i skazańców, wskazując na sprzeczność w postawie tak organizatorów, jak i tłumów oglądających spektakle. Z jednej strony, walczący byli dla tłumów bohaterami areny, z drugiej ludźmi jednocześnie pogardzanymi i wyszydzanymi, zmuszanymi do upokarzających występów. Przyczynę takiego stanu rzeczy autor trafnie dostrzega w braku utrwalonych wzorców etycznych u Rzymian, w swoistym pomieszaniu pojęć dobra i zła. Instytucjami, które utrwalały taki stan rzeczy, były właśnie publiczne formy rozrywki.

20

Belarusian vs. Polish transformation. Two paths of institutional change

58%

Pieczewski A., Sidarava A.

UR Journal of Humanities and Social Sciences

|

2022

|

vol. 22

|

issue 1

168-198

PL

Celem artykułu jest porównanie i ocena rezultatów białoruskiej i polskiej transformacji systemowej. Autorzy pragną wskazać przyczyny dwóch różnych ścieżek zmian, jakie obrały te dwa kraje po upadku komunizmu. Stawiamy hipotezę, że zarówno historycznie ukształtowane różnice w mentalności, jak i silne powiązania oraz zależność od zewnętrznych protektorów stanowiły główne elementy determinujące kierunek transformacji. Oprócz analizy historycznej zmian transformacyjnych pokazujemy różnice w mentalności współczesnych Białorusinów i Polaków oraz prezentujemy aktualne matryce instytucjonalne obu krajów. Matryce te zostały zmodyfikowane poprzez dodanie nowego komponentu – „zewnętrznego protektora” – niezwykle ważnego, szczególnie jeśli chodzi o przypadek analizowanych krajów. W swoich analizach autorzy wykorzystują narzędzia i metody nowej ekonomii instytucjonalnej.

EN

The aim of the article is to compare the results of Belarus and Poland’s post- Communist transformation and to indicate the reasons for the two different paths followed. We hypothesize that both the historically shaped differences in mental models and strong ties with international protectors of these countries were the main elements that determined the paths of the transformations. We also try to highlight the main differences in the mentality and the contemporary institutional matrix of the two countries. We modify the matrix by adding a new element – an external protector – which is critical, especially regarding these two countries. We use the tools and methods of new institutional economics in our analyses.

Refine search results

War Reporting in 18th Century Polish Handwritten Newssheets

RELIGIOZNAWCZE ASPEKTY FILOZOFII BEZPIECZEŃSTWA

Siedemnastowieczna refleksja o rolach kobiety i mężczyzny w małżeństwie (na podstawie kazań pogrzebowych)

Inność w kontekście imigracji – ogląd światopoglądu studentów. Studium interpretacyjne w świetle teorii standardu kulturowego Krzysztofa Brozi

Aksjologiczny wymiar przestrzeni w starofrancuskiej literaturze dworskiej

Zanikający chiński kolektywizm — przyczyny zmian w mentalności i zachowaniu młodych Chińczyków

Polacy a Słowianie wschodni: społeczne uwarunkowania formowania się cech tożsamościowo-mentalnych

Kilka uwag o dominikańskich kazaniach XVIII wieku

Historia społeczna i socjologia historyczna: rezultaty pewnego spotkania

The Formation and Transformation of Poles’ Mentality after 1989: An Analysis from the Perspective of Social Philosophy

Psychologiczne rozważania o roli kobiety w Kościele

Przemiany religijności ludności katolickiej Galicji w świetle wybranych testamentów z lat 1772–1918

Этнокультурные наименования одежды в русскоязычном художественном тексте Казахстана

Kim są Białorusini? Kształtowanie się mentalności ludu białoruskiego w przeszłości i współcześnie

Rytmy życia: codzienność i święto w gazetach rękopiśmiennych czasów saskich

Kulturowe bariery w kształtowaniu postaw prospołecznych wśród uczestników życia gospodarczego w Polsce

Pod presją pamięci o narodowych traumach i urojeniach

Ways of Formation of the Personality Political Culture in the Ukrainian Society

Tertullian on the paradox of the Roman amphitheatre games: "De spectaculis" 22

Belarusian vs. Polish transformation. Two paths of institutional change