Search results

1

A proposal for a systematic approach to moral philosophy

100%

Caruana C.

Language. Culture. Politics. International Journal

|

2022

|

vol. 1

181-202

EN

This article gives a methodological overview of three standards against which it is possible to examine the worth of moral theories and to test their true contribution to ethics. These standards or benchmarks are requirements pertaining to metaethics, moral psychology and practical reason. The proposal is that it is only when a theory answers questions raised by these three areas of inquiry together that such a theory can be said to be a substantive theory of morality. While defending the importance of each area I also provide examples on the way to highlight such areas of relevance.

2

„METAETYCZNY STATUS” ETYKI INŻYNIERSKIEJ

100%

SERAFIN K.

Studia Ełckie

|

2016

|

vol. 18

|

issue 1

17-29

EN

The article refers to the meta-theoretical aspects of contemporary reflec-tion about so-called ethics engineering in the context of ethics division be-tween: meta-ethics, normative ethics and sociology of morality. Analyses are based on the context of meta-ethical general principles attributable to the con-temporary discourse of engineering ethics, such as: cognitivism in naturalistic and anti-naturalistic version. Ethics engineering in its present form does not constitute a single conceptually self-mainstream ethical or philosophical disci-pline, but its nature of the idea reflects in “applied ethics”.

3

Expresivistické pojetí tolerance

88%

Sobek T.

Filosofický časopis (Philosophical Journal)

|

2022

|

vol. 70

|

issue 3

445-466

EN

In this text, the author concentrates on an analysis of the concept of tolerance, which plays an important role in moral and political thought. The semantic framework that he uses in his analysis is moral expressivism. This is one of the influential and intensively discussed theories of contemporary metaethics. The author starts from the assumption that if we are to take tolerance seriously, we must consistently distinguish it from other moral attitudes (approval, indifference, excuse). Only a precise understanding of the concept of tolerance will make it possible for us to better identify tolerance or, as the case may be, appreciate it. Tolerance is understood here as a practical attitude, specifically as a second-order attitude. To tolerate X means to suppress your negative attitude towards X. This approach has surprising consequences. It reveals, in fact, that conservative moral thinking gives us a wider space for the application of tolerance than liberal moral thinking. At the same time, it problematizes the classical tenet of political philosophy that tolerance is a quintessentially liberal virtue.

CS

V tomto textu se autor soustřeďuje na analýzu pojmu tolerance, který hraje významnou roli v morálním a politickém myšlení. Sémantickým aparátem jeho analýzy je morální expresivismus. To je jedna z vlivných a intenzivně diskutovaných teorií současné metaetiky. Autor vychází z předpokladu, že jestliže máme brát toleranci vážně, musíme ji důsledně odlišovat od jiných morálních postojů (schvalování, indiference, omluvení). Teprve precizní porozumění pojmu tolerance nám umožňuje, abychom dokázali toleranci lépe identifikovat a případně také ocenit. Toleranci chápe jako praktický postoj, konkrétně jako postoj druhého řádu. Tolerovat X znamená potlačovat svůj negativní postoj k X. Tento přístup má překvapivé důsledky. Odhaluje totiž, že konzervativní morální myšlení nám poskytuje širší prostor pro uplatnění tolerance než liberální morální myšlení. A zároveň problematizuje klasickou poučku politické filosofie, že tolerance je typicky liberální ctnost.

4

Disagreement, Cognitive Command, and the Indexicality of Moral Truth

88%

Reichardt B.

Studies in Logic, Grammar and Rhetoric

|

2015

|

vol. 42

|

issue 1

7-16

EN

Moral Relativism can be considered an attractive alternative to realism because relativists can make good sense of cultural and societal disagreements by seeing them as faultless. However, we can show that this advantage is made possible by systematically disagreeing with moral phenomenology. Relativists make a substantial distinction between intercultural and intracultural discourses which turns out to be incoherent. This can be shown by making use of Crispin Wright’s notion of Cognitive Command.

5

Business Ethics in Poland: A metatheoretical analysis

88%

Zadroga A.

Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym

|

2017

|

vol. 20

|

issue 8

19-32

EN

From the beginning of the 1990s, a considerable interest in business ethics has been observed in Poland. It seems that the legacy of Polish researchers concerned with this academic discipline is already rich enough, and at the same time so diverse, that it is worth making an attempt to systematise it, exploring and appropriately naming the basic approaches to deal with business ethics in Poland. The carried-out analyses allowed to determine the following leading methods in the formal aspect: firstly, metaethics of business ethics; secondly, business ethics practised in the framework of various modifications of normative ethics (mostly deontology, utilitarianism, virtue ethics and ethics of responsibility; on the other hand, it has been observed that there is a complete lack of clear references to personalistic ethics); thirdly, business ethics practised as descriptive ethics in economic life.

6

Metody ujmowania etyki biznesu w Polsce

88%

Zadroga A.

Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym

|

2009

|

vol. 12

|

issue 1

119-128

EN

From the beginning of the 1990s, a considerable interest in business ethics has been observed in Poland. It seems that the heritage of Polish researchers concerned with this academic discipline is already rich enough, and at the same time so diverse that it is worth making an attempt to systematize it, deepening and naming appropriate principle methods of grasping business ethics in Poland. The carried-out analyses allowed determining the following leading methods in the formal aspect: first, the metaethics of business ethics; second, business ethics grasped in the framework of various modifications of normative ethics (most often, deontology, utilitarianism, ethics of virtue and ethics of responsibility; on the other hand, it has been noticed that there is a complete lack of clear references to personalistic ethics); third, business ethics performed as etiology (descriptive ethics) in economic life.

7

Charting Moral Psychology’s Significance for Bioethics: Routes to Bioethical Progress, its Limits, and Lessons from Moral Philosophy

75%

Klenk M.

Diametros

|

2020

|

vol. 17

|

issue 64

36-55

EN

Empirical moral psychology is sometimes dismissed as normatively insignificant because it plays no decisive role in settling ethical disputes. But that conclusion, even if it is valid for normative ethics, does not extend to bioethics. First, in contrast to normative ethics, bioethics can legitimately proceed from a presupposed moral framework. Within that framework, moral psychology can be shown to play four significant roles: it can improve bioethicists’ understanding of (1) the decision situation, (2) the origin and legitimacy of their moral concepts, (3) efficient options for implementing (legitimate) decisions, and (4) how to change and improve some parts of their moral framework. Second, metaethical considerations suggest that moral psychology may lead to the radical revision of entire moral frameworks and thus prompt the radical revision of entire moral frameworks in bioethics. However, I show that bioethics must either relinquish these radical implications of moral psychology and accept that there are limits to progress in bioethics based on moral psychology or establish an epistemic framework that guides radical revision.

8

MacIntyre and Hauerwas on Metaethics and Science

63%

Patterson C.

Studia Ełckie

|

2013

|

vol. 15

|

issue 1

9-27

EN

The article seeks to sketch the outlines of an approach, based upon the work of MacIntyre and Hauerwas, which provides Christian moral theology with some congenial meta-ethical equipment. This sketch relies upon an examination of three concepts – freedom, virtue and narrative – together with the occasional sideways glance at contemporary secular moral traditions with which the Chris-tian tradition finds itself in competition. The author suggests that this approach has to pay more attention to what seems to be a basic epistemological difference between so-called scientific and moral narratives. He claims that, in opposition to the MacIntyre/Hauerwas affirmation that “the activities of natural science” are merely another “species of moral activity,” science in some way transcends the boundaries of rival moral traditions, though not as moral tradition, but in the subordinate role of an instrument of traditions. He gives some hints at possible ways of dealing with this challenge.

9

Etyka cnót w kontekście ogólnej koncepcji badań moralnych Alasdaira MacIntyre’a

63%

Wierzejski W.

Studia Philosophiae Christianae

|

2014

|

vol. 50

|

issue 3

57-80

EN

The article is devoted to a presentation of the moral philosophy of Alasdair MacIntyre, one of the most well-known of all contemporary American philosophers representing the Aristotelian and Thomistic tradition. MacIntyre is known as the reviver of virtue ethics and a critic of individualistic liberalism. The paper offers a new interpretation of his moral philosophy in light of his theory of metaethics. He writes it in a social and historical context. His overall view of moral inquiry is the least well-known. This article also presents the latest version of his ethical theory.

PL

Artykuł poświęcony jest przedstawieniu filozofii moralnej Alasdaira MacIntyre’a, jednego z najwybitniejszych współczesnych filozofów amerykańskich, reprezentującego tradycję arystotelesowską i tomistyczną. MacIntyre znany jest powszechnie jako odnowiciel etyki cnót i krytyk indywidualistycznego liberalizmu. Artykuł przynosi nową interpretację filozofii moralnej tego myśliciela w świetle pojęć zaczerpniętych z jego własnej koncepcji metaetyki. Chodzi szczególnie o wpisanie jej w kontekst społeczny i historyczny. Ogólna koncepcja badań moralnych jest najmniej znana z całego dorobku tego filozofa. Artykuł ukazuje także pewne nowe elementy najnowszej wersji MacIntyre’a teorii etycznej.

10

Co by było, gdyby… próbowano nie popełniać błędu naturalistycznego?

63%

Dudek M.

Logos i Ethos

|

2019

|

vol. 49

|

issue 1

EN

The paper discusses possible consequences of avoiding naturalistic fallacy (NF) in interpersonal communication. The hypothetical conversation between two subjects (X and Y) about an object (α) is outlined and its variants are specified. In the variant 1, X states that α is good and Y asks question, why it is good. X says that α is good, because, e.g., it is economically effective. This can be regarded, according to basically understood Moore’s view, as an instance of NF. In the variant 2, X avoids answering the Y’s question. X is saying only ‘α is good and that’s it!’, which can be interpreted as a reference to Moorean self-evidence category. Although X avoids NF, it impairs a conversation. One can also avoid NF through: not asking ‘why α is good?’ (variant 3) or not using word ‘good’ (variant 4). Analysis of all variants shows that avoiding NF can have troublesome consequences because of, i.a., common use of the word ‘good’ or frequent need to justify statements about goodness of some object. Those consequences seem to be independent from the mere evaluation of Moore’s argumentation about NF, e.g., a controversy whether NF is a real fallacy or only a consequence of Moore’s assumptions regarding, i.a., definitions.

PL

Artykuł omawia możliwe skutki unikania błędu naturalistycznego (BN) w komunikacji międzyludzkiej. Zarysowana jest hipotetyczna rozmowa dwóch podmiotów (X i Y) na temat przedmiotu (α) i sprecyzowane są jej warianty. W 1. wariancie X twierdzi, że α jest dobre, a Y zadaje pytanie, dlaczego jest dobre. X odpowiada, iż α jest dobre, bo jest, np. efektywne ekonomicznie. To można ocenić, zgodnie z podstawowo ujętymi poglądami Moore’a, jako przykład BN. W 2. wariancie X unika odpowiedzi na pytanie Y. X mówi tylko „α jest dobre i tyle!”, co można uznać za nawiązanie do Moore’owskiej kategorii oczywistości samej przez się. Choć X unika BN, to utrudnia rozmowę. Unikać BN można też przez: niezadawanie pytania „dlaczego α jest dobre?” (wariant 3) czy nieużywanie słowa „dobry” (wariant 4). Analiza wszystkich wariantów pokazuje, że unikanie BN może mieć problematyczne skutki z powodu, m.in., powszechnego użycia słowa „dobry” czy częstej potrzeby, by uzasadnić tezy o przysługującej czemuś cesze dobra. Te konsekwencje zdają się być niezależne od samej oceny argumentacji Moore’a o BN, np., kontrowersji, czy BN jest rzeczywistym błędem czy wynikiem przyjętych przez Moore’a założeń o, m.in., definicjach.

11

Radykalny emocjonalizm jako stanowisko metametaetyczne

63%

Hartman J.

Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris

|

2021

|

vol. 53

|

issue 2

30-55

EN

This paper attempts to develop a theoretical perspective which combines ethics and metaethics jointly with their links to the rational plots of the living moral reality. The author claims that the nature of morality is strictly emotional and criticizes false attempts to rationalize moral sphere, in many cases resulting from the ideas and arguments produced by the academic ethics or metaethics and subsequently infiltrating the social life. Imposed by the very theoretical nature of philosophy, intellectualism of the theoretical developments in ethics has a wrongful effect for public morals, falsifying the emotional nature of morality and providing individuals with false and rhapsodic, pseudo-theoretical topoi of contention, justifying and assessment. The article may be read as fundamentally undermining ethics as a historically influential moral as well as theoretical enterprise (with exclusion of the emotionalist tradition).

12

An attempt at an evaluation of Philippa Foot’s conception of naturalistic virtue ethics

63%

Zuziak W.

Logos i Ethos

|

2023

|

vol. 62

|

issue 2

85-98

PL

W artykule prezentuję poszczególne etapy rozwoju koncepcji Philippy Foot. Wskazuję, że jej koncepcje moralności, cnoty, sprawiedliwości, są oderwane od wcześniejszych wizji świata (antyczna harmonia, chrześcijański boski ład). W każdym z etapów ewolucji tego projektu autorka zmuszona jest albo do podejmowania arbitralnych rozstrzygnięć, albo do przyjmowania założeń metafizycznych. Podkreślam, że odwołania biologiczne w przypadku uzasadnienia potrzeby moralności mogą być zasadne, o ile rozumiemy etykę jako naukę praktyczną, której celem jest realizowanie praktycznych celów (w tym ochrona gatunku ludzkiego).

EN

In this article I present subsequent stages of the evolution of Ph. Foot’s conception. I point out that her concepts of morality, virtue and justice are detached from earlier visions of the world (ancient harmony, Christian divine order). At each stage of the evolution of her project, she is forced either to make arbitrary decisions or to make metaphysical assumptions. I emphasize that biological references in justifying the need for morality may be legitimate as long as we understand ethics as a practical science that aims to achieve practical goals (including the protection of the human species).

13

An introduction to the objectivist metaethics

51%

Gowin Z., Gowin Z.

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

|

2019

|

issue 3

14

Etyka ewolucji, ewolucja etyki. Czy drobne różnice w wizji ewolucji człowieka mogą skrywać przepaść w stanowiskach metaetycznych i metafizycznych?

51%

Tabisz D.

Folia Philosophica

|

2018

|

vol. 40

EN

“Evolution and Ethics” is both a fundamental problem to consider for any philosopher who accepts Darwin’s theory and title of two papers. First written by Thomas H. Huxley second by John Dewey. The former was philosophizing naturalist, creator of the early curriculum for biology. Despite supporting theory of evolution he opposed deriving any ethical principles from evolution. The latter was a philosopher associated with pragmatism and theories of pedagogy. He was also a supporter of evolutionism. In his paper “Evolution and Ethics” he commented “Romanes lecture” delivered by Huxley. Pragmatist proposed different understanding of the process of evolution and (what this paper try to show) different Ethical position induced from an understanding of the mentioned process. Huxley’s skeptical view on evolutionary ethics can be founded not only on his understanding of this process. His skepticism can be interpreted as opposition to any form of naturalism in ethics.

PL

„Etyka a Ewolucja” to zarazem fundamentalny problem do rozważenia dla każdego filozofa akceptującego teorię Darwina oraz tytuł prac Thomasa H. Huxleya i Johna Deweya. Pierwszy był filozofującym biologiem, twórcą wczesnych programów nauczania biologii. Drugi jest filozofem kojarzonym z nurtem pragmatyzmu i teoriami pedagogiki. Był także zwolennikiem ewolucjonizmu, w swej „Ewolucji a etyce” skomentował „wykład Romanesa” wygłoszony przez Huxleya. Pragmatysta zaproponował odmienne rozumienie procesu ewolucji, oraz (co niniejsza praca próbuje wykazać) odmienną pozycje etyczną wynikającą z rozumienia owego procesu. Sceptyczne nastawienie Huxleya do etyki ewolucyjnej może mieć podłoże nie tylko w jego sprzeciwie wobec darwinizmu społecznego. Może być interpretowane jako wyraz niezgody na jakąkolwiek formę naturalizmu w etyce.

15

Wokół intuicjonizmu metaetycznego Mariana Przełęckiego

51%

Jedynak A.

Edukacja Filozoficzna

|

2019

|

issue 67

63-81

PL

Choć Marian Przełęcki uważał poznanie moralne za nienaukowe, poglądy na nie modelował według swoich wcześniejszych poglądów na poznanie w naukach empirycznych. Nauka wychodzi od zdań jednostkowych, opartych na poznaniu zmysłowym i doświadczeniu, a następnie je indukcyjnie uogólnia, dochodząc do zasad. Poznanie moralne zaś wychodzi od jednostkowych ocen, których źródłem jest intuicja czy zmysł moralny, po czym uogólnia je indukcyjnie do postaci zasad etycznych. Swoje stanowisko metaetyczne nazwał zatem indukcjonistycznym intuicjonizmem. Niniejszy tekst przedstawia trzy refleksje, do jakich motywuje przemyślenie tego stanowiska: 1. Granica między intuicjonizmem a naturalizmem jest nieostra. Co więcej, wbrew rozpowszechnionemu przekonaniu i przekonaniu samego Przełęckiego, każde z tych stanowisk musi zawierać jakąś przymieszkę drugiego. 2. Istnieją pewne interesujące analogie (wykraczające poza projekt Przełęckiego) między złudzeniami zmysłowymi a złudzeniami intuicji moralnej. 3. A także analogie, dotyczące relacji, w jakie rozum wchodzi z jednej strony z poznaniem zmysłowym, a z drugiej – z intuicyjnym poznaniem moralnym.

EN

Although Marian Przełęcki considered moral cognition as non-scientific, he shaped his views on its sources and structure according to his earlier views on cognition in natural sciences. The starting point in the latter are individual sentences based on experience and sensual cognition, which are then generalized as empirical principles or laws. On the other hand, the starting point in moral cognition are individual assessments rooted in intuition or moral sense, next generalized inductively as moral principles. Therefore, Przełęcki named his metaethical views an inductive intuitionism. The paper presents three reflections evoked by those views: 1. In metaethics, the border between intuitionism and naturalism is vague. Moreover, in spite of the common view and Przełęcki’s conviction, each of those two concepts must include an admixture of the other. 2. There are some interesting analogies (going beyond Przełecki’s project) between sensual illusions and moral-sense illusions. 3. As well as there exist analogies dealing with the relations between the reason and, on the one hand, empirical cognition, and on the other hand, intuitive moral cognition.

16

FILOZOFICZNE ŹRÓDŁA ANTYREALIZMU ETYCZNEGO

51%

Saja K.

Roczniki Filozoficzne

|

2014

|

vol. 62

|

issue 1

5-24

EN

In the contemporary analytic philosophy about one-third of authors tend toward moral anti-realism. Sources of its popularity have to be found in many arguments justifying the abandonment of moral realism. Every realist should meet them. Unfortunately, in Polish literature about ethics it is difficult to find a presentation and a critique of these arguments. Many philosophers who represent continental philosophy like Neo-Thomism, material Value-Ethics, hermeneutic ethics, assume ethical realism and do not respond to the arguments of anti-realists. The purpose of the article is to present in one place the most important arguments that are important sources of ethical anti-realism in metaethics of analytic philosophy.

PL

We współczesnej filozofii analitycznej około jednej trzeciej autorów skłania się ku antyrealizmowi etycznemu. Źródeł tej popularności szukać należy w wielu argumentach, które uzasadniają porzucenie realizmu. Każdy realista etyczny powinien się z nimi zmierzyć. Niestety, w polskim piśmiennictwie poświęconym etyce trudno jest znaleźć prezentację oraz krytykę przedstawionych w artykule argumentów. Wielu przedstawicieli np. klasycznej etyki tomistycznej, niemieckiej etyki wartości, hermeneutycznej etyki odpowiedzialności lub innych nurtów filozofii, zakładając etyczny realizm, nie udziela odpowiedzi na zarzuty antyrealistów. Celem artykułu jest zaprezentowanie stanowiska oraz najważniejszych argumentów, które są istotnym źródłem etycznego antyrealizmu w metaetyce filozofii analitycznej.

17

In defence of the rationality of ethics. "Veritatis Splendor" and a robust conception of moral agency

51%

Cebula A.

Studia Philosophiae Christianae

|

2015

|

vol. 51

|

issue 2

115-126

EN

The central metaethical contention of "Veritatis Splendor" is that an indispensable element of any plausible conception of moral agency must always be a specific notion of a moral act – an act executed by a moral agent. In my paper I focus on the way in which the interpretation of a moral act as a specific enterprise fully identifiable and determined by its clearly outlined aim (the object of an act) informs the concept of moral agency – human faculty of deliberating upon and performing moral acts. In view of the pledge made by the encyclical’s author not to “impose upon the faithful any particular theological system, still less a philosophical one” I try to demonstrate that the dependence (or perhaps interdependence) in question is of the most basic nature and can thus be construed as a key condition for a genuinely rational character of any ethical theory.

18

Metaetyczne podstawy zmiany rozumienia wartości w etyce Petera Singera (w kontekście jego rozważań o wartości życia ludzkiego)

51%

Synowiec J.

Kultura i Wartości

|

2019

|

issue 28

DE

Der Artikel präsentiert metaethische Grundlagen für die Möglichkeit, die soziale Wahrnehmung der Werte in Anlehnung an die Analyse der Schriften von Peter Singer zu verändern. Es wird die These aufgestellt, dass Singer das Prinzip der Interessenabwägung als das Beurteilungsinstrument der vorgeschlagenen Veränderungen in den sozialen Werten anwendet. Einen innovativen Akzent des Artikels stellt die Bemerkung dar, dass einige Veränderungen im Verständnis des Wertes des menschlichen Lebens und ihre Implikationen, die aus der Anwendung des Prinzips der gleichen Interessenabwägung in der ethischen Reflexion (die vom Philosophen auf einem kritischen Niveau der moralischen Schlussfolgerung geführt wird) resultieren, nicht als Prinzipien auf intuitivem Niveau verbreitet werden können, wegen der Anwendung des Prinzips der gleichen Interessenabwägung auf metaethischem Niveau.

EN

Following an analysis of Peter Singer’s works the article reviews metaethical grounds for possible change of perception regarding social values. The author asserts that Singer applies the principle of equal consideration of interests as a tool to assess proposed changes in societal values. The novel point made in this paper is the observation that some changes in perceiving the values of human life and their implications arising from applying the principle of equal consideration of interests in ethical reflection conducted by the philosopher on the critical level of moral reasoning, cannot be promoted as principles on the intuitive level due to the application of the principle of equal consideration of interests on the metaethical level.

PL

Artykuł przedstawia metaetyczne podstawy dla możliwości zmiany społecznego postrzegania wartości, w oparciu o analizę prac Petera Singera. Tezą artykułu jest, że Singer stosuje zasadę równego rozważania interesów jako narzędzie oceny proponowanych zmian w wartościach społecznych. Nowatorskim akcentem artykułu jest dostrzeżenie, że niektóre zmiany w rozumieniu wartości życia ludzkiego oraz ich implikacje wynikające z zastosowania zasady równego rozważania interesów w refleksji etycznej, prowadzonej przez filozofa na krytycznym poziomie rozumowania moralnego, nie mogą być popularyzowane jako zasady ma poziomie intuicyjnym, ze względu na zastosowanie zasady równego rozważania interesów na poziomie metaetycznym.

19

Stoletý solitér Hans Albert v kontextu evropské filosofie (nejen) 20. století

51%

Paitlová J.

Filosofický časopis (Philosophical Journal)

|

2021

|

vol. 69

|

issue 3

425-444

EN

On the occasion of the hundredth birthday of an important proponent of critical rationalism, Hans Albert, this article maps the key moments of his intellectual development and above all outlines his relationship to selected philosophical currents of (not only) the twentieth century. Albert’s philosophical “breakthrough” occurred in the 1960s in an open dispute with the Frankfurt School. He then published his Traktat über kritische Vernunft (Treatise on Critical Reason), which stands out especially because of its surprising observations about the context of seemingly unconnected concepts in various problem areas. Albert thus finds, for example, a common property between scholastic and modern approaches to justifying knowledge (see the problem of justifying knowledge) and a similar inclination on the part of both neo-positivism and existentialism to create a conflict between objective knowledge and subjective decision (see the problem of value-neutrality), as well as finding an effort to create autonomous areas in analytical metaethics and philosophical hermeneutics (see the problem of the relativization of truth). The aim of this article is to explain these apparent incommensurabilities, especially through the prism of Albert’s Traktat über kritische Vernunft that will soon be published in the Czech translation.

CS

U příležitosti stých narozenin významného představitele kritického racionalismu, Hanse Alberta, mapuje tato stať klíčové momenty jeho intelektuálního vývoje, a především nastiňuje jeho vztah k vybraným filosofickým proudům (nejen) dvacátého století. Albertův filosofický „průlom“ nastal v šedesátých letech minulého století v otevřeném sporu s Frankfurtskou školou. Poté vydal svůj Traktat über kritische Vernunft, který vyniká zejména překvapivými postřehy ohledně souvislostí zdánlivě nespojitých koncepcí v různých problémových oblastech. Tak Albert například nachází společný rys mezi scholastickými a novověkými přístupy ke zdůvodnění poznání (viz problém zdůvodnění poznání) nebo podobný sklon novopozitivismu a existencialismu vytvářet rozpor mezi objektivním poznáním a subjektivním rozhodnutím (viz problém hodnotové neutrality) či snahu o vytvoření autonomních oblastí u analytické metaetiky či filosofické hermeneutiky (viz problém relativizace pravdy). Cílem této stati je vysvětlení těchto zdánlivých nesouměřitelností zejména prizmatem Albertova Traktat über kritische Vernunft, který se brzy dočká i českého vydání.

20

Lidská práva existují objektivně

51%

Sobek T.

Právník. Teoretický časopis pro otázky státu a práva (The Lawyer - Scientific Review for Problems of State and Law)

|

2019

|

vol. 158

|

issue 8

719-737

EN

In this text, I will address the question of whether human rights as moral rights exist objectively. This issue is of great practical importance because the recognition of human rights should not depend on anyoneʼs whim. Moral objectivity can be understood in different ways. A metaphysical realist considers moral objectivity in a strong sense. This means he assumes the existence of moral facts of a metaphysical nature. The expressivist prefers a weaker conception of moral objectivity. This conception can be explained by moral attitudes of the second order. These attitudes are one of the defining features of the language of human rights. The disadvantage of metaphysical realism is the epistemic uncertainty about the existence and content of metaphysical moral reality. This permanent uncertainty has the potential for moral skepticism. I will conclude that human rights are objective at least in a weaker sense. The objectivity of human rights is an entirely human matter. It is not encoded in metaphysical reality but rather in the way we think and talk about human rights. If we have doubts then the only thing we need is better self-understanding. This conclusion is optimistic because it means that human rights are objective regardless of the existence of a moral reality in a metaphysical sense. Moreover, a metaphysical realist can accept the expressivist solution as a good choice in case of loss of his faith.

CS

V tomto textu se budu věnovat otázce, zda lidská práva jakožto morální práva existují objektivně. Tato otázka má velký praktický význam, protože přiznání lidských práv by nemělo záviset na něčím rozmaru. Morální objektivitu lze chápat různými způsoby. Metafyzický realista uvažuje morální objektivitu v silném smyslu. To znamená, že předpokládá existenci morálních faktů metafyzické povahy. Expresivista preferuje slabší koncepci morální objektivity. Tu lze vysvětlit morálními postoji druhého řádu, které jsou jedním z defi ničních znaků jazyka lidských práv. Nevýhodou metafyzického realismu je epistemická nejistota, zda vůbec existuje něco takového jako metafyzická morální realita, respektive jaký má obsah. Tato trvalá nejistota má potenciál k morální skepsi. Své úvahy dovedu k závěru, že lidská práva jsou objektivní alespoň ve slabším smyslu. Objektivita lidských práv je veskrze lidská záležitost. Není zakódovaná v metafyzické realitě, ale ve způsobu, jakým o lidských právech myslíme a mluvíme. Jestliže máme pochybnosti, pak jediné, co potřebu jeme, je lepší sebeporozumění. Tento závěr je optimistický, neboť znamená, že lidská práva jsou objektivní bez ohledu, zda existuje morální realita v metafyzickém smyslu. Navíc, metafyzický realista může přijmout expresivistické řešení jako dobrou volbu pro případ ztráty své víry.

Refine search results

A proposal for a systematic approach to moral philosophy

„METAETYCZNY STATUS” ETYKI INŻYNIERSKIEJ

Expresivistické pojetí tolerance

Disagreement, Cognitive Command, and the Indexicality of Moral Truth

Business Ethics in Poland: A metatheoretical analysis

Metody ujmowania etyki biznesu w Polsce

Charting Moral Psychology’s Significance for Bioethics: Routes to Bioethical Progress, its Limits, and Lessons from Moral Philosophy

MacIntyre and Hauerwas on Metaethics and Science

Etyka cnót w kontekście ogólnej koncepcji badań moralnych Alasdaira MacIntyre’a

Co by było, gdyby… próbowano nie popełniać błędu naturalistycznego?

Radykalny emocjonalizm jako stanowisko metametaetyczne

An attempt at an evaluation of Philippa Foot’s conception of naturalistic virtue ethics

An introduction to the objectivist metaethics

Etyka ewolucji, ewolucja etyki. Czy drobne różnice w wizji ewolucji człowieka mogą skrywać przepaść w stanowiskach metaetycznych i metafizycznych?

Wokół intuicjonizmu metaetycznego Mariana Przełęckiego

FILOZOFICZNE ŹRÓDŁA ANTYREALIZMU ETYCZNEGO

In defence of the rationality of ethics. "Veritatis Splendor" and a robust conception of moral agency

Metaetyczne podstawy zmiany rozumienia wartości w etyce Petera Singera (w kontekście jego rozważań o wartości życia ludzkiego)

Stoletý solitér Hans Albert v kontextu evropské filosofie (nejen) 20. století

Lidská práva existují objektivně