Search results

1

Українська релігійна лексика в газетних номінаціях-словосполуках

100%

Kowtun A.

Studia Ucrainica Varsoviensia

|

2018

|

vol. 6

185-197

PL

The article identifi es peculiarities of the stylistic transposition of religious lexemes that are the members of metaphorical phrase nominations in modern Ukrainian mass media. Renewal of nominative phrase metaphors by replacing frequent lexemes with religious lexemes reinforces the semantics of these semantic-syntactic associations giving them expressiveness. Religious lexemes that update phrase nominations, already known and the new ones, undergo semantic shifts. Semantic transformations of religious lexemes in contextual nominations are likely to demonstrate ironic connotations and combinations of the incongruous in terms of style and stylistics. Overcoming traditional syntagmatics and recurrent actualizations of new meanings in diff erent contexts “strengthen” the new semantics transforming particular meanings into separate ones.

2

Semantic structure of verbs of movement in Azerbaijani and Polish languages and their lexicographic description

100%

Abdullayeva S. F.

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza

|

2016

|

vol. 23

|

issue 2

11-20

PL

This article analyses semantic structures of verbs of movement in Azerbaijani and Polish languages in currently available dictionaries. Fuzziness becomes clearly visible in differentiating various sememes in the structure of the content of the words. In bilingual dictionaries right, decal part periodically copies the left. Thus, units of the second language are described under the influence of the units of the first language. Comparison of verbs of movement in Azerbaijani and Polish languages shows that these verbs disproportionately affect asymmetry, but in Azerbaijani language it is conveyed more vividly. In both languages the basic sememe gives rise to metaphorical conceptualization and engagement in phrase formation based on the integration of a natural movement form. Analysis of the existing dictionaries indicates that the semantic structure of the verbs of movement1 is not always accurately revealed in the process of lexicographic description. Consequently, one of the directions of an exploratory research should be aimed at identifying discrepancies, their explanation and motivation of the proposed correction. In this article we’ll review an expression of sememe “crawl” in Azerbaijani and Polish languages.

3

„Chrystus jest Aqua” – metafory chrystologiczne w poezji Symeona z Połocka

100%

Kozak B.

Acta Neophilologica

|

2013

|

issue XV/2

129-137

EN

Metaphor is universally manifest in every language past and present and conspicuously embedded in the system of human cognition. We can assert that it plays the central role in the process of exploration and familiarization of the world. As such, metaphor is also one of the most interesting and complex means of poetic expression. Metaphor confronts concepts and objects belonging to different orders to bring a complex reality to the human dimensions, filtering and conditioning the world to his or her mindset and mental capacities. As a tool of exploration and habituation of the world metaphor is deeply rooted in human imagination and reflects the values of a community. It transforms incomprehensible ideas – including scientific or metaphysical abstracts but also such concepts as time or love – into familiar shapes and formulas. This paper presents and reviews the process of metaphorization of Christ in the poetry of Symeon of Polotsk. That Polish-Russian poet took profusely from the riches of the Baroque to create such masterpieces as poems Chrystus Aqua, Kamień, Chleb, Kwiat, Dweri, Król, Żywot, Męka, Śmierć – to name only those discussed in this paper. The poems selected by the author form a particularly interesting continuum of visions entirely built around metaphors which constitute and organize poetic expressions.

4

Conflicting Tendencies in the Development of Scientific and Technical Language Varieties: Metaphorization vs. Standardization

86%

Iļjinska L., Smirnova T.

Research in Language

|

2014

|

vol. 12

|

issue 1

93-111

EN

The present paper discusses relations between meaning and context as an interactive process that promotes cognition and communication, both intralingual and interlingual. The article also studies two evident conflicting tendencies in the development of technical language: metaphorization and standardization. Metaphorical meaning extension is characteristic of technical vocabulary in all discourse domains. At the same time, contemporary development of corpus linguistics facilitates standardization of terms. Taking into account pragmatic aspects of the text environment, i.e. referential, situational, cultural and social contexts, language users can interpret the meaning of new terms, establish relations and interconnections between terms and concepts within a text, domain and entire scientific and technical discourse. In the present article, observations on the nature and application of contemporary technical terminology are made on the basis of extensive empirical research.

5

Conflicting Tendencies in the Development of Scientific and Technical Language Varieties: Metaphorization vs. Standardization

86%

Iļjinska L., Smirnova T.

Research in Language

|

2014

|

vol. 12

|

issue 1

93-111

EN

The present paper discusses relations between meaning and context as an interactive process that promotes cognition and communication, both intralingual and interlingual. The article also studies two evident conflicting tendencies in the development of technical language: metaphorization and standardization. Metaphorical meaning extension is characteristic of technical vocabulary in all discourse domains. At the same time, contemporary development of corpus linguistics facilitates standardization of terms. Taking into account pragmatic aspects of the text environment, i.e. referential, situational, cultural and social contexts, language users can interpret the meaning of new terms, establish relations and interconnections between terms and concepts within a text, domain and entire scientific and technical discourse. In the present article, observations on the nature and application of contemporary technical terminology are made on the basis of extensive empirical research.

6

On the meaning of light verbs. Hungarian light verb constructions within the system of verbal constructions with metaphorical meanings

86%

Hrenek É.

Język. Komunikacja. Informacja

|

2019

|

issue 14

14-32

PL

Konstrukcje z czasownikami funkcyjnymi (LVC, „light verb constructions”) stanowią szczególną kategorię w ramach systemu konstrukcji czasownikowych posiadających znaczenia metaforyczne, ponieważ ich semantyka jest przede wszystkim zdeterminowana nie przez czasownik, ale przez jego argument rzeczownikowy, która na ogół funkcjonuje jako dopełnienie. Jednakże kategoria LVC jest daleka od jednorodności. Cel niniejszej pracy jest dwojaki. Po pierwsze, staram się odpowiedzieć na pytanie o zróżnicowanie, które znajdujemy w kategorii LVC. Po drugie, analizuję strukturę semantyczną węgierskiego czasownika köt ‘wiązać’, aby dowiedzieć się, jak LVC z udziałem tego czasownika mogą być włączone do systemu konstrukcji czasownikowych o znaczeniu metaforycznym. Poprzez badanie sprawdzonych, rzeczywistych przykładów staram się również podkreślić fakt, że (w przeciwieństwie do popularnego założenia w literaturze specjalistycznej) elementy czasownikowe LVC nie mogą być uważane za elementy „bez znaczenia”. Choć ich znaczenie jest w mniejszym lub większym stopniu abstrakcyjne, nie są one bynajmniej semantycznie „puste”; co więcej, ich znaczenie nie jest koniecznie i wyłącznie „gramatyczne”.

EN

Light verb constructions (henceforth LVCs) constitute a peculiar category within the system of verbal constructions having metaphorical meanings, as their semantics is primarily determined not by the verb but rather by its nominal dependent, which generally functions as an object. However, the category of LVCs is far from being homogeneous. The goal of the present paper is twofold. Firstly, I attempt to account for the variability we find within the category of LVCs. Secondly, I analyse the semantic structure of the Hungarian verb köt ‘tie, bind’ in order to find out how LVCs involving this verb can be integrated into the system of verbal constructions with metaphorical meanings. By the study of attested, real-world examples, I also aim to highlight the fact that (contrary to a popular assumption in the specialized literature) the verbal components of LVCs cannot be considered “meaningless” elements. While their meaning is abstract to a lesser or higher degree, they are by no means semantically “empty”; moreover, their meaning is not necessarily and exclusively “grammatical”.

7

Tak zwana gramatyka kognitywna a problem stereotypu

72%

Kardela H.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

1988

|

vol. 1

35–46

PL

W artykule autor zajmuje się głównymi założeniami gramatyki kognitywnej, omawia jej przydatność w opisie zjawisk metaforyzacji oraz proponuje analizę stereotypu językowego, ściśle wiążącego się z tymi zjawiskami. Metaforyzacja jest jednym z najważniejszych problemów, jakie bada gramatyka kognitywna. Metafory stanowią podstawowy środek wyrażania myśli i komunikowania się. Autor zajmuje się jedną z grup metafor, a mianowicie porównaniami. Przedstawia mechanizmy ich powstawania oraz formułuje zasadę łączliwości składniowej wyrażeń występujących w porównaniach. Gramatyka kognitywna dzieli zdania na bardziej lub mniej prototypowe. Im dalej dane zdanie znajduje się od prototypu na skali gradacyjnej, tym bardziej będzie ono „udziwnione” i przez to mniej akceptowalne. „Odejście” zdania czy frazy na skali gradacyjnej od jego (jej) prototypu zwiększa możliwość powstawania porównań i szerzej – metafor. Metafory rodzą się na peryferiach prototypu. W dalszej analizie autor przyjmuje, że stereotyp jest rodzajem prototypu. Przedstawia analizę stereotypów funkcjonujących w literaturze ludowej, które kogą być źródłem porównań. Rozpatruje dwa takie stereotypy: zmory i konia. Na koniec wysuwa hipotezę, że im bardziej dany stereotyp odszedł od swojego prototypu we współczesnym języku polskim, tym słabsze są uwarunkowania nałożone na reguły łączenia składniowego.

EN

The paper discusses the problem of a stereotype against the background of the so-called Cognitive Grammar as proposed and developed by R. Langacker, G. Lakoff and others. After a short presentation of the main assumptions of the Cognitive Grammar an analysis of comparisons involving stereotypes is attempted. It is claimed that the mechanism underlying comparisons and, indeed, all metaphorical uses of language, involves a departure of a word, sentence or a phrase from the centre of a prototype; it is on the periphery of the prototype that metaphors are created. A great deal of light, it seems, can be shed on metaphorization processes if a diachronic aspect of stereotype formation is taken into account. In the case at hand, three stereotypes of 'ghost', 'devil' and 'horse' functioning in Polish folk texts have been examined. A hypothesis has been put forward that the farther on the scale of the prototype a given stereotype has moved during the process of historical change, the greater should be the number of elements compared with which it can appear. In other words ,movement to the "periphery" allows a considerable relaxation of selectional restrictions and other conditions on well formedness. This is why it is possible to say in Polish: I have a devilish headache (a strong headache) but not: I have a horse-like headache (Le. a strong headache). In the former case the stereotype of the devil has undergone far greater changes in its historical development than the stereotype of the horse, or, to put it differently: the former is more peripheral on the prototype scale than the latter.

8

Канцэпт «дом» у паэзii Нiла Гiлевiча

72%

Навасельцава I.

Białorutenistyka Białostocka

|

2017

|

vol. 9

PL

W artykule omówiono cechy i wielopoziomową identyfikację pojęcia „dom” w poetyckim kontekście utworów Niła Hilewicza. Na poziomie językowym mentalny model „domu” reprezentowany przez pisarza jest ambiwalentny, odzwierciedla cechy kulturowe i elementy pojęciowe związane z językowym obrazem świata Białorusinów. Ponadto prezentuje zarówno wartości moralne i kulturowe, jak i cechy etniczne regionu, którego Hilewicz jest nieodrodnym synem.

EN

The peculiarities and multilevel identification of the “home” concept in the poetic context of Nil Ghilevich’s oeuvre are discussed. It is noted that the topos of home as the author’s individual mental-linguistic model is ambivalent. Not only does it reflect conceptual and sultural elements that are connected with the presentation of national linguistic picture of Belarusians world but it also describes moral and cultural values and ethnic features of the region the author comes from.

9

From Spatial Concepts to Time in the History of English: Continuity and Remoteness in Time Metonymy and Metaphor

72%

Dekeyser X.

Anglica. An International Journal of English Studies

|

2014

|

issue 23/2

63-75

EN

The study highlights the transition of the temporal adverbs always/algates, expressing continuity in time, and ago, expressing remoteness in time, from their historical prototypical concept of space to that of time and beyond. In these processes both metonymy and metaphor play an important role. The data regarding always and algates suggest a gradual cline from SPACE to TIME and an array of other meanings, subsumed under the cover-term UNCONSTRAINEDNESS. The SPACE-TIME-X chain (with X standing for other more abstract meanings) seems to occur in most languages. The semantic development of these adverbs also features all the properties associated with a change like this: metonymy followed by ever increasing or proliferating metaphorization, fuzzy or non-discrete categories (mostly in the stages of transition). Ago owes its origin to the grammaticalization of the past participle of a verb of movement. This spatial concept is metaphorically mapped on to a new temporal prototype. As compared with always/algates, the temporal frame of ago is monosemous and marked throughout by metaphorization from ‘remoteness in space’ to ‘remoteness in time’.

10

Antropocentryczne nacechowanie frazeologizmów z nazwami ptaków

58%

Burska-Ratajczyk B.

Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies

|

2021

|

issue 7

1-14

RU

В статье описана антропоцентрическая характеристика фразеологизмов, содержащих в своем составе видовые названия птиц. На основании представленного материала видно, что отношения между птицами и людьми, закрепленные в польской фразеологии, являются важными. Структурно разнообразные связи с «птичьим» компонентом образно характеризуют человека. Сосредоточенный в них опыт и наблюдения означают как положительные, так и отрицательные ценности, которые касаются не только внешнего вида, но также интеллекта, человеческого опыта и общих правил человеческого существования.

EN

This article describes anthropocentrically marked idioms with species names of birds in their structure. The material presented here shows the importance of the relationships between birds and humans as fixed in Polish phraseology. Structurally varied combinations of words containing a bird component serve as metaphorical characterizations of humans. Experiences and observations contained in them connote both positive and negative values. Those values concern not only the appearance of people, but also the intellect, human experience, and the general principles of human life.

PL

Artykuł opisuje antropocentryczne nacechowanie frazeologizmów, które zawierają w swej strukturze nazwy ptaków. Przedstawiony materiał pokazuje, że utrwalone w polskiej frazeologii relacje między ptakami i ludźmi są ważne. Zróżnicowane strukturalnie połączenia z ptasim komponentem w sposób metaforyczny charakteryzują człowieka. Doświadczenia i spostrzeżenia w nich skupione konotują zarówno pozytywne, jak i negatywne wartości, które dotyczą nie tylko wyglądu zewnętrznego, ale także intelektu, doświadczenia człowieka oraz ogólnych prawideł ludzkiej egzystencji.

11

Semantiko-simvoličeskaja paradigma cveta k kontekste slovoobrazovanija

58%

Vendina T. j. I.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

2000

|

vol. 12

189–203

PL

Autorka rozprawy Semantyczno-symboliczny paradygmat kolorów w aspekcie słowotwórczym koncentruje się na roli koloru w systemie etnokulturowym i usiłuje zbadać, które z konceptualnych kategorii barw znajdują odbicie w języku i taka jest ich symbolika. Przedmiotem badań jest rosyjskie słownictwo gwarowe, które różni się w dziedzinie nazw kolorów od rosyjskiego języka literackiego leksykalnie – por. gw. burnistyj ‘ryževatyj, bez černoty i ognenoj krasoty’, želtogorjačij ‘oranževyj’ – i semantycznie, por. ros. literackie bagrjanyj ‘vchodjaščij v blok krasnych cvetov’ i gw. bagrjanyj ‘pestryj, polosatyj’. Autorka skupiła uwagę na barwach: belyj, černyj, krasnyj, želtyj, zelenyj, sinij, goluboj i przeprowadziła analizę na trzech poziomach (rejestrach semantycznych): ontologicznym, metaforycznym, komunikatywnym. Kolor biały wykorzystywany jest na wszystkich rejestrach semantycznych i tworzy najbogatszy paradygmat semantyczno-symboliczny. Do tworzenia zoonimów wykorzystywane są wszystkie kolory, jednak w ich użyciach można zaobserwować pewne tendencje. Np. biała barwa służy najczęściej do określania zwierząt domowych, np. belucha ‘krowa maści białej’. Czarny kolor występuje przede wszystkim w nazwach dzikiego ptactwa, černedjucha ‘rodzaj kaczki’. Czerwony kolor przeważa z kolei w nazwach ryb, por. krasnucha ‘łosoś’, ‘płotka’. Podobne różnice obserwowane są również na poziomie metaforyzacji, np. z białym kolorem kojarzone są najczęściej semy ‘dobry’. ‘swobodny’, ‘czysty’, z zielonym – ‘młody’, z czerwonym – ‘piękny’, ‘szczęśliwy’, ‘dobry’.

EN

The article focuses on the role of colour in ethnocultural system. An attempt is made to find out which of the conceptual categories of colour are reflected in language and what is their symbolic value. In focus is Russian dialectal vocabulary, different from that used in the literary variety of the language in two respects: (1) lexically (cf. dialectal burnistyi ‘ryzhevatyi, bez chernoty i ogenoy krasoty’, zheltogorachiy ‘oranzhevyi’; and (2) semantically, cf. literary bagryanyi ‘vhodashchyi v blok krasnykh cvetov’ and dialectal bagryanyi ‘pestriy, polosatyi’. The article concentrates on belyi ‘white’, chernyi ‘black’, krasnyi ‘red’, zheltyi ‘yellow’, siniy ‘navy blue’, goluboy ‘blue’, and provides analysis at three levels (semantic registers): ontological, metaphorical and communicative. White is utilized at all semantic registers and provides the richest semantic-symbolic pattern. Although all the colours are used to form zoonyms, certain tendencies can be observed. For instance, white is used mainly to refer to domesticated animals, e.g. belukha ‘a cow of white colour’. Black is mainly present in the names of wild birds, e.g. chernedyukha ‘a kind of duck’. Red, in turn, is most frequent in the names of fish, cf. krasnukha ‘salmon, ‘roach’. Similar differences can also be observed at the metaphorical level, e.g. white is mainly associated with ‘good’, ‘free’, ‘pure’, green with ‘young’, red with ‘beautiful’, ‘happy’, or ‘good’.

12

Семантико-когнитивный подход к исследованию метафоры: методологические основания и перспективы развития

51%

Кравцова Ю.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica

|

2016

|

issue 12

83-91

EN

The basic theses of a semantic and cognitive approach to study of metaphors, developed by the author, are set forth in the article. This approach implies interpretation of metaphor as a mental and verbal construct. The principles, methods and technique of the corpus semantic and cognitive analysis of metaphors research are described, the prospects of its development are outlined.

RU

В статье изложены основные положения разработанного автором семантико-когнитивного подхода к изучению метафоры, при котором она рассматривается как ментально-вербальный конструкт. Описаны принципы, методы и методика корпусного семантико-когнитивного исследования метафор, намечены перспективы его развития.

13

Oб особенностях профессиональной речи артистов балета XXI века

51%

Hикульцева B. B.

Studia Rossica Gedanensia

|

2016

|

issue 3

31-44

RU

Современная речь профессиональных артистов балета значительно отличается от речи советских артистов балета. В ней наблюдаются такие изменения, как усечение терминов французского происхождения, сокращение терминологических сочетаний, неблагозвучная аббревиация и мн. др., а также активно идёт процесс жаргонизации и обсценизации.

EN

The language of the contemporary professional ballet dancers significantly differs from the language used by the Soviet ballet artists. The author notices such changes as syncopation of the terms of the French origin, reduction of terminological combinations, disharmonious abbreviation, etc. Ballet artists’ language in 21st century is also characterized by the active processes of jargonization and vulgarization.

Refine search results

Українська релігійна лексика в газетних номінаціях-словосполуках

Semantic structure of verbs of movement in Azerbaijani and Polish languages and their lexicographic description

„Chrystus jest Aqua” – metafory chrystologiczne w poezji Symeona z Połocka

Conflicting Tendencies in the Development of Scientific and Technical Language Varieties: Metaphorization vs. Standardization

Conflicting Tendencies in the Development of Scientific and Technical Language Varieties: Metaphorization vs. Standardization

On the meaning of light verbs. Hungarian light verb constructions within the system of verbal constructions with metaphorical meanings

Tak zwana gramatyka kognitywna a problem stereotypu

Канцэпт «дом» у паэзii Нiла Гiлевiча

From Spatial Concepts to Time in the History of English: Continuity and Remoteness in Time Metonymy and Metaphor

Antropocentryczne nacechowanie frazeologizmów z nazwami ptaków

Semantiko-simvoličeskaja paradigma cveta k kontekste slovoobrazovanija

Семантико-когнитивный подход к исследованию метафоры: методологические основания и перспективы развития

Oб особенностях профессиональной речи артистов балета XXI века