Search results

1

Muzyczne komponenty dramatu mimicznego Skrzypek Opętany Bolesława Leśmiana

100%

Suchowiejko R.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2012

|

vol. 15

|

issue 1

77-91

EN

Bolesław Leśmian’s The Mad Violinist contains many suggestions concerning the musical side of the drama, especially its properties of sound and expression. The violin and vio-lin playing fulfill an important function – coloristic, dramaturgic and symbolic – in the work. Also appearing are the sounds of other instruments (gong, dulcimer, plucked string instrument), refined musical timbres and acoustic effects (sound portrait of the Woodland Water Nymph), musical profiling of the characters (Alaryel plays the violin, Chryza dances on stilts, the Witch strikes the clock) and ‘ballet’ scenes – solo and ensem-ble (Chryza’s dance, Chryza and the Water Nymph’s dramatic duet, the dance suite in the Second Delusion). The poet also described very suggestively the expressive categories of the fragments set to music. Their skillful distribution in time and combination on a contrast principle, as well as the utilization of their dramatic potential, contribute to the reinforcement of their power of expression. Alaryel’s virtuoso showpiece, maintained in a furioso-type tone, leads to a true explosion of sound and contrasts with the lyrical and wistful lamentoso played over the grave of the Water Nymph. However, the ethereal timbre of the Water Nymph, who is accompanied by an indigo dawn, emphasizes the symbolic significance of this character. The musical components in The Mad Violinist blend perfectly with the other elements – word, gesture, stage movement and the visual side of the drama, creat-ing an extraordinary whole of great artistic value. The present article also proposes a reference to the violin music of Belgian violinist and composer Eugène Ysaÿe, whose oeuvre fits into the European Symbolist trend. His Six Sonatas for Violin Solo op. 27 from 1927 form a peculiar interpretative context for Leśmian’s drama. The point here is not to suggest any actual relationship, but rather to draw attention to the similar type of artistic sensitivity and imagination, feel for color and deeply sensual manner of experiencing the world.

2

Johannes Volkelt a problem metafizyki

86%

Kubalica T.

Estetyka i Krytyka

|

2012

|

issue 4(26)

27-49

XX

The aim of the paper is a historical analysis and evaluate of the metaphysic of neo-Kantian philosopher Johannes Volkelt and of post-neo-Kantian Martin Heidegger. Heidegger’s approach to Kant’s critique of pure reason (transcendental philosophy) as the foundation of metaphysics is not new and it had a major precursor in the metaphysical neo-Kantianism. In the neo-Kantianism was taken inside the question of the possibility of metaphysics, not only as metaphysica specialis, but also as the ontology (metaphysica generalis).

3

O współczesnych badaniach obejmujących zakres stanowiska neowitalistycznego Hansa Driescha. Ogólne uwagi krytyczne

81%

Szkutnik D. A.

Semina Scientiarum

|

2017

|

vol. 16

EN

Achievements of Hans Driesch (1867–1941), German embryologist and philosopher,are contemporarily viewed almost exclusively from their later metaphysicalphase of development, while his earlier scientific experimental researchesare not appreciated sufficiently enough. They consisted in highlighting thespecifically totipotential character of biological, and especially of embryological,processes what is still methodologically inspiring in many dimensions ofcontemporary biological investigations. The author postulates thus a deeperanalysis of Driesch’s scientific accomplishments and broader assessment oftheir actual significance in contemporary biology.

4

Sapientia – Scientia – Metafisica. Uwagi na marginesie tekstu Stanisława Kamińskiego o mądrości

72%

Manikowski M.

Logos i Ethos

|

2020

|

vol. 53

|

issue 1

7-29

EN

Stanisław Kamiński, polish philosopher and methodologist of metaphysics, is an author of very interesting and inspiring text on wisdom. In his philosophical analysis we discover very important question not only of wisdom itself but also on our philosophical thinking. Wisdom is not just a set of human knowledge that man accumulates over the years of his activity in the world, even if it was knowledge supported by his scientific activity. Wisdom is not only the ability to cope in the world resulting from accumulated experience, resulting even from a long life of man. Wisdom is an in-depth knowledge of reality in its aspect of ultimate causes and goals. Wisdom is knowledge, metaphysical knowledge, the most basic, because the most grounded, because it reaches the very fundamental basis of existence, the real being, not only a notion of being. Wisdom is theoretical knowledge, which is the final and exhaustive understanding of the world, its most basic, deepest and eternal order. Practical wisdom is then the skill of practical, efficient and intelligent application of theoretical wisdom, which we apply in practice, in acting and creating our attitude towards the world and other people. At this point, one can finally refer to the title of the collection of methodological and metaphilosophical works of Stanisław Kamiński, from which comes his fundamental work on wisdom – Science and philosophy, and wisdom – which reads: How to philosophize? “To achieve wisdom,” answers Stanisław Kamiński.

PL

Stanisław Kamiński, polski filozofii i metodolog metafizyki jest autorem bardzo interesującego i inspirującego tekstu o mądrości. W jego filozoficznej analizie odkrywamy bardzo ważne pytanie dotyczące nie tylko samej mądrości, lecz także samego naszego filozoficznego myślenia. Mądrość nie jest jedynie zbiorem jakichś informacji pozyskanych w wyniku ludzkiej działalności w świecie, nawet gdyby taka wiedza była w pewien sposób wspomagana przez naukę. Mądrość nie jest tylko zbiorem ludzkich doświadczeń, wynikających z długiego i owocnego życia człowieka. Mądrość jest wiedzą dogłębną o rzeczywistości, w jej aspekcie odkrywania ostatecznych przyczyn i celów. Mądrość jest wiedzą, wiedzą metafizyczną, najbardziej ugruntowaną, a zatem fundamentalną, ponieważ w niej osiąga się najbardziej zasadniczą podstawę istnienia, realnie istniejący byt, a nie tylko pojęcie bytu. Mądrość jest wiedzą teoretyczną, która jest ostateczną i najpełniejszą wiedzą o świecie, jego wiecznym i najgłębszym porządku. Mądrość praktyczna natomiast jest praktyczną, użyteczną i rozumną aplikacją mądrości teoretycznej, którą wykorzystujemy w praktyce naszego codziennego życia, podejmując działania wobec świata i drugiego człowieka. W tym miejscu można się odwołać do tytułu zbioru metodologicznych i metafilozoficznych studiów Stanisława Kamińskiego, z którego pochodzi omawiany tekst Nauka a filozofia i mądrość, a który to tytuł brzmi Jak filozofować?. „Tak, by osiągnąć mądrość” – odpowiedziałby na tytułowe pytanie Kamiński.

5

Estetyzacja rzeczywistości – skutek dobrobytu czy upadek wartości? Analiza i krytyka poglądów Wolfganga Welsch’a względem procesu estetyzacji

58%

Kociołek K.

Analiza i Egzystencja. Czasopismo Filozoficzne

|

2020

|

vol. 52

37-54

EN

The article is a polemic with Wolfgang Welsch's criticism of the aestheticization process presented in his article entitled ‘Aestheticization Processes. Phenomena, Distinctions and Prospects’. Its purpose is to show that arguments suggesting a negative assessment of this phenomenon are unfounded and the aestheticization should be rather treated as a sign of human civilization welfare which revealing favourable perspectives than as a problem threatens a degeneration or the fall of values. In the first part of the text, I present the definition of aestheticization and some examples of it. Next, I analyse the potentially negative consequences of this process and fears about its further development pointed out by Welsch. I argue that the aestheticization is a positive phenomenon because people may care of aesthetic values only after satisfying more basic needs. The real consequence of this process is a better understanding of the reality, as the aestheticization emphasizes its immanent susceptibility to modelling which simultaneously enhance a possibilities of influencing on it by the human will. Therefore, instead of a danger for humanity, aestheticization may become a breakthrough in the development of our civilization.

PL

Artykuł stanowi polemikę z krytyką procesu estetyzacji przeprowadzoną przez Wolfgang’a Welsch’a w artykule pt. "Procesy estetyzacji – zjawiska, rozróżnienia, perspektywy". Jego celem jest udowodnienie, że argumenty sugerujące negatywną ocenę tego zjawiska są nieuzasadnione, a estetyzacja powinna być traktowana raczej jako odsłaniający wyjątkowo korzystne perspektywy rezultat powszechnego dobrobytu, aniżeli problem grożący degeneracją czy upadkiem wartości. W pierwszej części tekstu przedstawiona zostaje definicja omawianego procesu oraz kilka przykładów jego zachodzenia. Następnie przeprowadzona zostaje analiza wyróżnionych przez Welsch’a negatywnych skutków jego funkcjonowania oraz obaw przed jego postępującym rozwojem. Argumentacja oparta na piramidzie potrzeb Maslowa uwidacznia, iż troska o wartości estetyczne jest możliwa dopiero w sytuacji zaspokojenia potrzeb niższych, przez co świadczy o wysokim poziomie dobrobytu, a nie załamaniu wartości, na który wskazuje Welsch. Faktyczną konsekwencją omawianego procesu okazuje się lepsze rozumienie struktury rzeczywistości, możliwe do uzyskania dzięki procesowi estetyzacji, który uzmysławia niemalże nieograniczoną podatność świata na jego przekształcanie i modelowanie, jednocześnie zwiększając możliwości oddziaływania na niego poprzez ludzką wolę. W tym świetle estetyzacja nie stanowi przepowiadanego przez wielu zagrożenia, ale raczej szansę zrobienia przełomowego kroku na drodze rozwoju ludzkości.

6

Lekcja godności, lekcja duchowości z Józefem Czapskim

58%

Krakowiak M.

Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne

|

2021

|

vol. 12

|

issue 1

164-178

EN

The starting point of this article is the question what permanent and timeless elements are contained in the heritage of Józef Czapski – the painter and writer. Examples of relations between the artist’s biography and work in his last years are shown. The idea of the article is to present how Czapski expressed his interest in different aspects of the human spirit, which was certainly the basis for his decisions and activity. This aspect also influenced the perspective applied when describing his painting Lustro na drewnianych drzwiach (the mirror on the wooden door) – an evident example of metaphysical painting.

PL

W artykule punktem wyjścia uczyniono pytanie o to, jakie trwałe i ponadczasowe elementy zawiera w sobie spuścizna malarza i pisarza – Józefa Czapskiego. Ukazane zostały przykłady nawiązywania, czyli „powrotów” do biografii i twórczości artysty w ostatnich latach. Myślą przewodnią artykułu jest wskazywanie na zainteresowanie Czapskiego różnymi aspektami duchowości. Duchowość bowiem uznawał on za fundament swoich decyzji i działań. Z takiej też perspektywy przedstawiono jego obraz Lustro na drewnianych drzwiach – nieoczywisty przykład malarstwa metafizycznego.

Refine search results

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

1 Analiza i Egzystencja. Czasopismo Filozoficzne

1 Estetyka i Krytyka

1 Logos i Ethos

1 Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne

1 Semina Scientiarum

1 Kociołek K.

1 Krakowiak M.

1 Kubalica T.

1 Manikowski M.

1 Suchowiejko R.

1 Szkutnik D. A.

1 2021

2 2020

1 2017

2 2012

Muzyczne komponenty dramatu mimicznego Skrzypek Opętany Bolesława Leśmiana

Johannes Volkelt a problem metafizyki

O współczesnych badaniach obejmujących zakres stanowiska neowitalistycznego Hansa Driescha. Ogólne uwagi krytyczne

Sapientia – Scientia – Metafisica. Uwagi na marginesie tekstu Stanisława Kamińskiego o mądrości

Estetyzacja rzeczywistości – skutek dobrobytu czy upadek wartości? Analiza i krytyka poglądów Wolfganga Welsch’a względem procesu estetyzacji

Lekcja godności, lekcja duchowości z Józefem Czapskim