Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  metodologia filozofii
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

Modelowanie komputerowe w filozofii – uwagi metodologiczne

100%
Polak P.
Filozofia i nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne
|
2020
|
vol. 8/1
203-212
PL
Modelowanie komputerowe odgrywa istotną rolę we współczesnej nauce. Epi-stemologiczna rola, jaką odgrywają takie modele oraz prowadzone na ich bazie sy-mulacje skłaniają do postawienia pytań o możliwe użycie podobnych metod w filozo-fii. Pomysły wykorzystania narzędzi matematycznych do sformułowania koncepcji filozoficznych sięgają czasów Barucha Spinozy i Isaaca Newtona. Newtonowska filo-zofia przyrody stała się przykładem udanego zastosowania matematycznych rozwa-żań do opisu przyrody na poziomie fundamentalnym. Oczywiście podejście Newtona otworzyło zarówno nowe obszary badań w fizyce, jak i stało się źródłem dla nowych rozważań o rzeczywistości fizycznej. Według Michała Hellera niektóre teorie fizyczne można traktować jako specyficzne formalizacje koncepcji filozoficznych. Modelowa-nie komputerowe w filozofii może być traktowane jako rozszerzenie tej idei, co będę starał się ukazać w niniejszym artykule. Będę również rozważał rolę modelowania komputerowego jako źródła nowych metafor filozoficznych zgodnie z koncepcją technologii definiującej D. J. Boltera. Rozważania te wiodą do konkluzji mówiącej, że w metodologii filozofii zachodzą istotne zmiany. Nowe podejście nie sugeruje od-rzucenia bądź zanegowania dotychczasowych metod, a wskazuje raczej nowe narzę-dzie analityczne filozofii i źródło inspirujących metafor.
2
Publication available in full text mode
Content available

Obraz świata zakładany w pytaniach filozoficznych – na przykładzie fenomenologii (Ingarden) i tomizmu egzystencjalnego (Krąpiec)

75%
Duchliński P.
Logos i Ethos
|
2016
|
issue 2(42)
7-31
3
Publication available in full text mode
Content available

Computational modelling in philosophy – some methodological remarks

75%
Polak P.
Filozofia i Nauka
|
2020
|
vol. 8
4
Publication available in full text mode
Content available

Kilka uwag w sprawie metaforyczności zdań niereistycznych. Na marginesie rozważań Jerzego Pelca i Mariana Przełęckiego

63%
Będkowski M.
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
|
2018
|
issue 2
5
Publication available in full text mode
Content available

Making dark depths bright. Methodological analysis of Ingarden’s conception of the work of music

63%
Brożek A., Brożek A.
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
|
2020
|
issue 4
6
Content available remote

On Nicholas Rescher’s Orientational Pluralism in Metaphilosophy

63%
Gurba M.
Filozofia i nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne
|
2018
|
vol. 6
175-180
EN
The article discusses Nicholas Rescher’s metaphilosophical view of orientational pluralism. In his essay Philosophical Disagreement: An Essay towards Orientational Pluralism in Metaphilosophy Rescher explains a substantial difference between philosophy and science—namely, that philosophers—differently than scientists— continuously propose and undermine various solutions to the same old problems. In philosophy it is difficult to find any consensus or convergence of theories. According to Rescher, this pluralism of theoretical positions is caused by holding by philosophers different sets and hierarchies of cognitive values, i.e. methodological orientations. These orientations are chosen in virtue of some practical postulates, they are of axiological, normative, but not strictly theoretical character. Different methodological orientations yield different evaluations of philosophical theses and arguments. This article shows that Rescher’s account does not determine clearly acceptable cognitive values. If there are no clear criteria of evaluation of methodological orientations, then the described view seems to be identical to relativism adopting the everything goes rule. In addition, accepting orientational pluralism it is hard to avoid the conclusion that discussions between various philosophical schools are futile or can be reduced to non-rational persuasion.
PL
Artykuł przedstawia metafilozoficzne poglądy Nicholasa Reschera i pewne uwagi krytyczne pod adresem jego koncepcji orientacyjnego pluralizmu. W swym tekście Philosophical Disagreement: An Essay towards Orientational Pluralism in Metaphilosophy Rescher wyjaśnia istotną różnicę pomiędzy filozofią a nauką: filozofowie nieustannie proponują i odrzucają różne rozstrzygnięcia tych samych dawnych problemów. W filozofii trudno dostrzec konsens lub konwergencję teorii. Zdaniem Reschera pluralizm stanowisk jest spowodowany tym, że filozofowie przyjmują różne zbiory i hierarchie wartości poznawczych, tj. różne metodologiczne orientacje, wybierane na mocy pewnych postulatów praktycznych i mające charakter aksjologiczny, normatywny. Różne takie orientacje rozmaicie oceniają filozoficzne tezy i argumenty. W artykule pokazuję, że Rescher nie wyznacza jasno zbioru dopuszczalnych wartości poznawczych. Jeśli nie ma kryteriów oceny orientacji metodologicznych, to stanowisko Reschera wydaje się identyczne z tezą radykalnego relatywizmu: „wszystko jest dozwolone”. Ponadto, gdy akceptuje się orientacyjny pluralizm, trudno jest uniknąć konkluzji mówiącej, że dyskusje pomiędzy różnymi szkołami filozoficznymi są daremne lub redukowalne do nieracjonalnej perswazji.
7
Publication available in full text mode
Content available

On Nicholas Rescher’s Orientational Pluralism in Metaphilosophy

63%
Gurba M.
Filozofia i Nauka
|
2018
|
vol. 6
175-180
EN
The article discusses Nicholas Rescher’s metaphilosophical view of orientational pluralism. In his essay Philosophical Disagreement: An Essay towards Orientational Pluralism in Metaphilosophy Rescher explains a substantial difference between philosophy and science-namely, that philosophers-differently than scientists- continuously propose and undermine various solutions to the same old problems. In philosophy it is difficult to find any consensus or convergence of theories. According to Rescher, this pluralism of theoretical positions is caused by holding by philosophers different sets and hierarchies of cognitive values, i.e. methodological orientations. These orientations are chosen in virtue of some practical postulates, they are of axiological, normative, but not strictly theoretical character. Different methodological orientations yield different evaluations of philosophical theses and arguments. This article shows that Rescher’s account does not determine clearly acceptable cognitive values. If there are no clear criteria of evaluation of methodological orientations, then the described view seems to be identical to relativism adopting the everything goes rule. In addition, accepting orientational pluralism it is hard to avoid the conclusion that discussions between various philosophical schools are futile or can be reduced to non-rational persuasion.
PL
Artykuł przedstawia metafilozoficzne poglądy Nicholasa Reschera i pewne uwagi krytyczne pod adresem jego koncepcji orientacyjnego pluralizmu. W swym tekście Philosophical Disagreement: An Essay towards Orientational Pluralism in Metaphilosophy Rescher wyjaśnia istotną różnicę pomiędzy filozofią a nauką: filozofowie nieustannie proponują i odrzucają różne rozstrzygnięcia tych samych dawnych problemów. W filozofii trudno dostrzec konsens lub konwergencję teorii. Zdaniem Reschera pluralizm stanowisk jest spowodowany tym, że filozofowie przyjmują różne zbiory i hierarchie wartości poznawczych, tj. różne metodologiczne orientacje, wybierane na mocy pewnych postulatów praktycznych i mające charakter aksjologiczny, normatywny. Różne takie orientacje rozmaicie oceniają filozoficzne tezy i argumenty. W artykule pokazuję, że Rescher nie wyznacza jasno zbioru dopuszczalnych wartości poznawczych. Jeśli nie ma kryteriów oceny orientacji metodologicznych, to stanowisko Reschera wydaje się identyczne z tezą radykalnego relatywizmu: „wszystko jest dozwolone”. Ponadto, gdy akceptuje się orientacyjny pluralizm, trudno jest uniknąć konkluzji mówiącej, że dyskusje pomiędzy różnymi szkołami filozoficznymi są daremne lub redukowalne do nieracjonalnej perswazji.
8
Publication available in full text mode
Content available

Wstęp do metafizyki Stanisława Ignacego Witkiewicza

38%
Kościuszko K.
Humanistyka i Przyrodoznawstwo
|
2016
|
issue 22
207-219
PL
Autor niniejszego artykułu omawia Witkiewiczowskie pojęcie metafizycznej implikacji, spekulatywny charakter metafizyki wynikający z używania eksperymentów myślowych, metodę metafizycznej dedukcji pojęć, zadania metafizyki, stosunek metafizyki do badań empirycznych, stosunek metafizyki do nauki, krytykę fizykalizmu, stanowisko monadologiczne.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.