Search results

1

Publiczna pomoc bezrobotnym do końca lat 20. XX wieku – wokół genezy tworzenia polskich rozwiązań systemowych w aspekcie społeczno-prawnym

100%

Kruk A. M.

Praca Socjalna

|

2019

|

vol. 34(2)

91-110

PL

Artykuł ma charakter historyczny oraz społeczno-politologiczny. Autorka prezentuje rezultaty badania aktów prawnych oraz literatury przedmiotu, w odniesieniu do pomocy bezrobotnym w latach 20. XX wieku, w początkowym okresie funkcjonowania systemu polityki społecznej na rzecz rynku pracy w Polsce. Badanie zostało zrealizowane przy pomocy metodyki „desk research”. Analiza aktów prawnych pokazała występowanie konstruktywnych i kompleksowych rozwiązań systemowych na rzecz osób bezrobotnych tuż po I wojnie światowej oraz w pierwszym dziesięcioleciu dwudziestolecia międzywojennego w Polsce. Mogą nad nimi się zastanowić współczesne pokolenia oraz uczyć się na podstawie historycznych narodowych tradycji oraz doświadczeń.

2

Krajowe Stronnictwo Ludowe Ziem Litewsko–Białoruskich „Zjednoczenie” i jego organ prasowy „Wioska” w kampanii wyborczej do Sejmu II kadencji (1928–1930)

70%

Wojtacki M.

Historia i Polityka

|

2015

|

issue 13(20)

129-140

EN

In this article the political and publishing activity of the Native Peasants’ Party of Lithuanian-Belorussian Lands ‘Unification’ was presented, which has hitherto been omitted in the studies of the history of Polish political parties in the interwar period. The formation of this new political organization was inspired by the central authorities of Pilsudski’s ruling camp. Its main task was to keep under surveillance, and finally take over or split political structures of peasants’ and Belorussian parties acting in the northeastern provinces of the Second Republic of Poland (those of Vilnius and Nowogrodek), which in the assessment of the representatives of the post-May regime could pose a threat to the electoral register of the Nonpartisan Bloc for Cooperation with the Government. Similar activities were undertaken by supporters of Pilsudski during the election campaign for the Second Term Sejm (1928–1930) all over the country. The press organ of the new party was a weekly ‘Village’, which was published at the beginning of 1928. Apart from that, the party’s authorities issued their announcements and political programme on the pages of ‘Kurier Wilenski’ and ‘Białoruski Dzień’. The latter title functioned as a platform for Native Peasants’ Party of Lithuanian-Belorussian Lands ‘Unification’ aimed at the Belorussian population inhabiting the so-called Eastern borderlands of the Second Republic of Poland.

3

Kościół w Polsce w okresie międzywojennym (1918-1939)

70%

Olszar H.

Sympozjum

|

2004

|

issue 1(12)

7-48

PL

Kościół w Polsce w okresie międzywojennym (1918-1939).

4

Międzynarodowe uwarunkowania bezpieczeństwa morskiego Polski w okresie międzywojennym. Próba usystematyzowania

61%

Bedzmirowski J.

Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego

|

2014

|

vol. 8

|

issue 2

52-76

EN

The end of the World War I, the peace treaties signed there and the creation of the League of Nations, were meant to ensure a peaceful co-existence of the international community. The very same allied powers, which during the peace conference in Paris, France, determined the creation and the shape of borders of both new and existing states, assumed the role of guarantors of such a co-existence. Executing the role they imposed on the perpetrators of that horrific war a number of limitations, mainly with respect to armaments. It is noteworthy that the allied powers barred Bolshevik Russia from talks which was tantamount to its exclusion from the political life on the European continent. As it turned out, that great body of politicians and policy-makers did not avoid mistakes which in diplomacy â just like in football, to use the famous adage â, could, and in fact did, come back to haunt them. The whole world, and Europe in particular, after twenty years full of political turmoil both at the state and regional levels, learned that whatever is covered by and signed in the multilateral or bilateral agreements entails responsibility. Unfortunately, Poland was among the countries that learned their responsibility the hard way, and paid a huge price for such tuition. The interwar years were a time when Poland was trying to find its place on the political and military map of the continent of Europe, knowing well that the only potential ally to back its maritime security up was either the United Kingdom or France. Sadly, the choice finally made proved somewhat unfortunate. At this point, the following question must be asked: If not them, then who? Even in hindsight, answering this question is not an easy task; it is enough to say that the political and military situation in the Baltic Sea region in the interwar period was extremely complex. The Polish Ministry of Foreign Affairs enjoyed little room for maneuvering in its search for allies. Someone once famously said that the allies should be first sought in one’s neighborhood, but the saying was unknown to the Polish decision-makers of the time. The effects of their actions proved disastrous for Poland as tested by the leaders of the neighboring states, that is Germany and the Soviet Union.

PL

Zakończenie I wojny światowej i podpisane traktaty pokojowe, a także powołanie do życia Ligi Narodów, miały zagwarantować społeczności międzynarodowej pokojowe współistnienie. Gwarantami tego miały być państwa sojusznicze, które podczas konferencji pokojowej w Paryżu decydowały o kształcie granic i powstaniu nowych państw. Nałożyły one na sprawców tej strasznej wojny szereg ograniczeń, głównie w obszarze zbrojeń. Nie dopuściły do rozmów Rosji bolszewickiej, co było jednoznaczne z wykluczeniem jej z politycznego życia na kontynencie europejskim. Jak się okazało, to znakomite gremium polityków i decydentów nie uniknęło błędów, które w dyplomacji, tak jak w piłce nożnej, mszczą się. Świat i Europa po dwudziestu latach, pełnych zawirowań politycznych w państwach i regionach, przekonały się, że trzeba być odpowiedzialnym za treści zawarte i podpisane w porozumieniach wielostronnych, czy też bilateralnych. Niestety, wśród państw, które przekonały się o braku odpowiedzialności za treść porozumień, znalazła się Polska, płacąc za to ogromną cenę. Lata międzywojenne to czas, w którym Polska poszukiwała swojego miejsca polityczno-militarnego na kontynencie europejskim, a sojusznikiem, który mógłby wesprzeć bezpieczeństwo morskie państwa, była Wielka Brytania lub Francja. Niestety, wybory okazały się niefortunne. W tym miejscu należy zadać pytanie: Jeśli nie oni, to kto? I udzielenie odpowiedzi na tak postawione pytanie nie jest proste, ponieważ w okresie międzywojennym sytuacja polityczno-militarna w basenie Morza Bałtyckiego była bardzo złożona. Polskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych miało ograniczone „pole manewru” w poszukiwaniu sojuszników. Ktoś kiedyś stwierdził, iż sojuszników należy szukać najbliżej siebie, niestety – to powiedzenie nie było osiągalne dla ówczesnych polskich decydentów. Efekty ich działań okazały się dla Polski tragiczne, a weryfikatorem byli przywódcy państw „za miedzą” – Niemiec i Związku Radzieckiego.

5

Bajecznie egzotyczne Polesie? Reportaż z krainy tęsknych pieśni Maksymiliana Emmera w perspektywie ekokrytycznej.

51%

Łotysz S.

Kwartalnik Filmowy

|

2022

|

issue 118 Jedno ujęcie

113-125

PL

W 1936 r. pierwszym polskim filmem krótkometrażowym nagrodzonym na Festiwalu Filmowym w Wenecji zostało Polesie. Reportaż z krainy tęsknych pieśni w reżyserii Maksymiliana Emmera i ze zdjęciami Jerzego Maliniaka. Film doceniono za autentyzm, z jakim autorzy pokazali przyrodę i życie społeczne mieszkańców Polesia, podmokłej krainy we wschodniej części II Rzeczpospolitej. Zarówno spojrzenie twórców na Polesie, jak i odbiór dzieła przez krytyków, opierało się na głęboko ugruntowanym przekonaniu, że to region niemal pierwotnej przyrody. Artykuł konfrontuje te wyobrażenia, żywe zresztą do dziś, z wynikami badań nad historią środowiskową Polesia, z których wynika, że z winy człowieka tamtejsze środowisko naturalne znajdowało się na skraju katastrofy. Autor wykorzystuje ten przykład jako pretekst do rozważań nad kwestią autentyzmu i autentyczności w tekstach kultury.

EN

In 1936, a Polish short documentary Polesie directed by Maksymilian Emmer was awarded the silver medal at the Venice International Film Festival. The judges, as well as Polish film critics, praised work of the camera operator Jerzy Maliniak, particularly in landscape scenes. Among the critics, however, there were some controversies regarding the authenticity of how Polesie was portrayed. Some of them asserted that the movie was free from the idyllic convention, while the others thought that producers deliberately avoided showing what life really looked like in the poorest and most neglected areas of the country. The alleged primaveral character of nature in Polesie, as shown in the film, may also be challenged in the light of recent findings in the field of environmental history studies. The article argues that while Emmer and Maliniak did not show the real living conditions of indigenous population quite deliberately, they failed to recognize the real condition of local nature being lured by the common myth of fabulously exotic Polesie that thrived in Poland in interwar period.

6

„Ankieta duszpasterska z 1930 r.” oraz „Sprawozdanie duszpasterskie za rok 1930” i ich rola w planach odnowy życia społeczno-religijnego w diecezji kieleckiej w okresie międzywojennym

51%

Bujak G.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2020

|

vol. 114

67-82

EN

This article reviews the preserved fragments of two questionnaire surveys conducted in the Kielce Diocese over the years 1930-1931 in the context of the religious renewal in that area after World War I. The measures implemented in this respect after 1918 were expressed to the fullest extend in the decisions of the diocesan synod of 1927. One of its elements was to systematically observe the socio-religious changes by appointing a Commission of Faith and Customs in the curia. It was supposed to supervise the implementation of the synodal renewal plan in the Diocese. On the basis of surveys and other instruments, it was to determine the needs in respect of pastoral care at the level of the entire Diocese and individual parishes. Upon the establishment of the Catholic Action, which had been developed as a supra-diocesan organisation aimed at conducting a nationwide programme of religious renewal, the earlier local project was not continued. Consequently, the two questionnaire surveys discussed herein, much as they had not been fully preserved, constitute the most extensive testimonies thereof.

PL

Tematem artykułu jest omówienie zachowanych fragmentów dwóch badań ankietowych przeprowadzonych w diecezji kieleckiej w latach 1930-1931, w kontekście wprowadzanej po I wojnie światowej odnowy życia religijnego na jej terenie. Podejmowane w tym zakresie działania po 1918 r. znalazły najpełniejszy wyraz w postanowieniach synodu diecezjalnego z 1927 r. Jednym z jego elementów było prowadzenie systematycznych obserwacji zmian społeczno-religijnych poprzez powołanie w kurii Komisji wiary i obyczajów, która miała czuwać nad realizacją odnowy synodalnej w diecezji. Między innymi na podstawie prowadzonych badań ankietowych miała ona wskazywać potrzeby w zakresie duszpasterstwa na poziomie całej diecezji i poszczególnych parafii. Jednak wraz z rozwojem ogólnopolskiego programu odnowy życia religijnego opartego na ponaddiecezjalnej organizacji, jaką była Akcja Katolicka, wcześniejszy lokalny projekt nie był kontynuowany, a omawiane dwa badania ankietowe stanowią jego najobszerniejsze, choć nie w pełni zachowane świadectwa.

7

Małe Seminarium Księży Misjonarzy w Wilnie w okresie międzywojennym

51%

Bałuka CM T.

Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce

|

2014

|

vol. 122

139-165

PL

Artykuł prezentuje dzieje Małego Seminarium prowadzonego przez Księży Misjonarzy we Wilnie w okresie międzywojennym. Ta instytucja swymi początkami sięga czasów św. Wincentego a Paulo żyjącego w XVII w. W Polsce pierwsze Małe Seminaria prowadzone przez misjonarzy pojawiły się dopiero w czasie zaborów na początku XIX wieku w prowincji litewskiej misjonarzy. W prowincji krakowskiej misjonarzy takie Małe Seminarium utworzono w 1878 r. W latach 20tych XX w. o miejsce w Małym Seminarium ubiegało się bardzo dużo kandydatów, dlatego misjonarze podjęli decyzję, aby od roku szkolnego 1924/25 uruchomić w Wilnie drugie tego typu seminarium. Miało ono jednocześnie rozładować tłok w krakowskim zakładzie misjonarskim oraz ułatwić dostęp do nauki uczniom z terenów wschodniej Polski. Małe Seminarium Księży Misjonarzy było prywatnym zakładem naukowym, w którym kształciła się młodzież, pragnąca w większości poświecić się stanowi duchownemu. Zakład ten obejmował cztery niższe klasy szkoły średniej, według programu nauk gimnazjów państwowych typu klasycznego. Uczniowie odbywając edukację w tym zakładzie naukowym pod wpływem przełożonych rozeznawali swoje powołanie i zdatność do poświęcenia się pracy w Zgromadzeniu poprzez podejmowanie w przyszłości misji i pracy formacyjnej w diecezjalnych seminariach duchownych. Inni poprzez naukę w męskim gimnazjum zgromadzenia korzystali z wszechstronnego rozwoju jaki gwarantowała szkoła, aby w ten sposób przygotować się do życia w społeczeństwie lub podjąć wyższe studia na uczelniach, obierając różne kierunki w procesie zdobywania wiedzy.

EN

The article presents the history of the Small Seminary of Vincentian Fathers in Vilnius in the interwar period. The institution has its roots in the 17th century, in the times of St. Vincent de Paul. The first Small Seminaries administered by Missionaries appeared in Poland only in the times of partitions, at the beginning of the 19th century in the Province of Lithuania. In the Province of Cracow a Small Seminary was created in 1878. In the 1920s a great number of candidates applied to the Cracow Seminary, that being the reason why the Vincentian Fathers decided to create a second institution of this type in Vilnius, in the school year 1924/25. Its dual aim was to reduce the number of applicants in the Cracow institution as well as to facilitate the access to the seminary for students from Easter Poland. The Small Seminary of Vincentian Fathers was a private educational institution for young people who wanted to dedicate themselves to priesthood. The institution com-prised four lower grades of secondary school according to the programme of state gymnasiums of classical type. With the help of their superiors, Seminary students had a possibility to recognize their calling and qualifications for future work in the Con-gregation on missions or in formative work in diocesan seminaries. Others – through learning in male gymnasium of the Congregation – could benefit from the compre-hensive development guaranteed by the school as a way of preparation for social life or undertaking university studies of various branches.

8

(Nie)widoczna obecność starych kobiet w międzywojennej prasie dla Polek

51%

Maj E.

Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych

|

2023

|

issue 1(14)

165-187

EN

The issue of old women was not a priority topic in the press. It appeared indirectly, most often when describing other social issues. It accompanied the problems of social exclusion due to gender, age, financial condition, education, and professional status. Three separate images of old women emerged on the pages of the interwar press for Polish women. Firstly, there was the image of a matron, that is a dignified married woman, a mother, a tireless social activist who skilfully combined sacrificial work for the benefit of the family and the interests of the community. The figure of a matron was identified with noble features of a woman who demanded a lot from herself, becoming a moral role model for other women. In turn, in the image of the old lady, there was a tendency to show a younger, modernized version of the matron. The lady was ready to introduce innovative elements of family, social and professional life. She knew how to modernize the work of social associations. The third image contained the representation of poor, lonely, hopeless old age. It reflected the vision of an old woman who experienced material poverty, unemployment and homelessness.

PL

Problematyka starych kobiet nie była priorytetowym tematem prasowym. Pojawiała się pośrednio, niejako przy okazji opisywania innych zagadnień społecznych. Towarzyszyła problemom wykluczenia społecznego ze względu na płeć, wiek, kondycję finansową, wykształcenie, status zawodowy. Na łamach międzywojennej prasy dla Polek wyodrębniły się trzy rozłączne obrazy starych kobiet. Po pierwsze, istniał obraz matrony, czyli dostojnej mężatki, matki, niestrudzonej działaczki społecznej, która umiejętnie łączyła ofiarną pracę na rzecz dobra rodziny oraz interesów wspólnoty. Figura matrony była identyfikowana ze szlachetnymi cechami kobiety, która wiele wymagała od siebie, stając się moralnym wzorcem dla innych kobiet. Z kolei w obrazie starej damy widoczna była dążność do ukazania młodszej, zmodernizowanej wersji matrony. Dama była gotowa do wprowadzania innowacyjnych składników życia rodzinnego, towarzyskiego, zawodowego. Umiała unowocześnić pracę stowarzyszeń społecznych. Trzeci z obrazów zawierał wyobrażenie starości ubogiej, samotnej, pozbawionej nadziei. W nim odzwierciedlała się wizja staruszki, która doświadczyła nędzy materialnej, bezrobocia, bezdomności.

9

Czyny zabronione w polskiej spółdzielczości okresu międzywojennego

51%

Łukasiak P.

Pieniądze i Więź

|

2019

|

vol. 22

|

issue 4(85)

94-101

PL

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, wraz z potrzebą jednolitej organizacji spółdzielczości, pojawiła się konieczność wprowadzenia mechanizmów ochronnych dla kooperatyw. Pierwsza polska ustawa o spółdzielniach wdrożyła nie tylko system rewizji, jak określano wówczas lustrację, ale także instrumenty karnoprawne. Pierwszy z cyklu artykułów dotyczących odpowiedzialności karnej w prawie spółdzielczym poświęcony jest regulacjom prawa karnego materialnego w prawie spółdzielczym, obowiązującym w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Autor omawia nie tylko przestępstwa, ale także delikty, określane przez ustawodawcę jako przewinienia, które zagrożone były nie karą kryminalną lecz porządkową, nakładaną przez sąd rejestrowy.

EN

After Poland regained independence, along with the need for a unified organization of cooperative movement, emerged a need to introduce protective mechanisms for cooperatives. The first Polish Act on cooperatives introduced not only a system of revision, as lustration was called at the time, but also criminal law instruments. The first of a series of articles on criminal liability in cooperative law is devoted to substantive criminal law regulations in cooperative law in force during the interwar period. The author discusses not only crimes, but also delicts, defined by the legislator as offenses, which were threatened not by criminal punishment but by order punishment imposed by the registry court.

10

Leon Bykowski – emigrant ukraiński oddany sprawie bibliotekarstwa polskiego

51%

Kramar R.

Acta Polono-Ruthenica

|

2021

|

vol. Tom 1 Nr XXVI

11-26

PL

W artykule omówiono wkład ukraińskiego księgoznawcy Leona Bykow-skiego (1895–1992) w rozwój polskiej nauki o bibliotekarstwie oraz pokazano jego zasługi w ratowaniu polskich zbiorów bibliotecznych podczas II wojny światowej. Szczególną uwagę poświęcono działalności bibliotecznej Bykowskiego w ekstremalnych warunkach powstania warszawskiego na przełomie lata i jesieni 1944 roku. Artykuł w dużej mierze jest napisany na podstawie wspomnień Bykowskiego, które były wydane po II wojnie świa-towej w Niemczech Zachodnich, Wielkiej Brytanii i USA. Podkreślone zostały szczególne dokonania dyrektora warszawskiej biblioteki w ocaleniu księgozbiorów znanych emigran-tów-Ukraińców oraz ukraińskich instytucji emigracyjnych, które w okresie powstania warszawskiego narażone były na zniszczenie.

EN

Leon Bykowski (1895–1992) was a Ukrainian bibliologist who in the interwar period found himself in Poland as a refugee from Ukraine occupied by the Bolsheviks. In the years 1928–1944 he worked at the Municipal Public Library of Warsaw, where he was responsible for completing the collections. During the German occupation, Bykowski was the director of this library. At that time, he was a lecturer at the Higher Courses in Library Studies andan he was also author of numerous scientific publications in the field of bibliology. The aim of the article is to present Bykowski’s role in the development of Polish librarianship science and to show his contribution to saving library collections during World War II. The article is written mostly the basis of Bykowski’s memoirs published after World War II in West Germany, Great Britain and the USA.

11

Zapach fajki. Marek Pytasz. 9 kwietnia 1953 – 2 grudnia 2021

51%

Kisiel M.

Postscriptum Polonistyczne

|

2022

|

vol. 29

|

issue 1

1-8

EN

This reminiscence is dedicated to Professor Marek Pytasz (1953–2021), a researcher of twentieth-century literature, who made great contributions to the study of Polish emigration literature. At the University of Silesia, he initiated the publication of literary-historical syntheses, dictionaries, and anthologies, which considerably enhanced the involvement of Silesian literary scholars in the process of school and academic education.

PL

Szkic jest wspomnieniem o prof. Marku Pytaszu (1953–2021), badaczu literatury XX wieku, który położył wielkie zasługi dla lepszego opracowania polskiej literatury emigracyjnej. W Uniwersytecie Śląskim zainicjował powstanie syntez historycznoliterackich, słowników i antologii, co zaowocowało szerszym włączeniem się śląskich literaturoznawców w proces edukacji szkolnej i akademickiej.

12

Zadania administracji publicznej z zakresu pomocy osobom bezdomnym w II Rzeczypospolitej

41%

Cendrowicz D.

Prawo

|

2019

|

issue 327

39-54

EN

The article describes the legal aspects of providing help to homeless people by public administration in the Second Polish Republic. Homelessness in the interwar period in Poland had taken on particularly worrying dimensions and was not only the result of war damages from the years 1914‒1918, but also of many social problems which had been accumulating throughout the whole interwar period. Despite all these difficulties, the Polish state made a great effort in order to establish the legal system of social assistance which focused on helping the homeless. However, the Social Assistance Act of August 16, 1923, differentiated homeless people into two categories. In the first category were homeless who deserved help from the state and its administration. In the second group were those named “beggars” and “vagrants” who, as it was thought, didn’t deserve help and in respect of whom repressive measures were taken. Despite many shortcomings of the social assistance system of that time, it was based on the principle of subsidiarity which is worth mentioning here. The basic subject obliged to provide help to the homeless in the Second Republic of Poland was a commune. It was also noticed then that poor housing conditions result in homelessness. The continuity of the system of social assistance from the interwar period was interrupted when World War II broke out. It was then thwarted in the People’s Republic of Poland which was a time when the problem of homeless was hidden and state administration was not concerned with it.

13

Słowacka post-przeszłość po 1918 roku. Kilka uwag wstępnych

41%

Bystrzak M.

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo

|

2021

|

issue 11 (14)

81-92

EN

The caesura of 1918 in the history of Slovak culture and literature is customarily defined by political and historical breakthrough - the establishment of Czechoslovakia. Political change does not correspond immediately with the changes within the Slovak society and culture. In the Slovak interwar milieu, there are still traces of the past, which significantly affect the Slovak reality after 1918. Michal Chorváth, Alexander Matuška, and Alžbeta Göllnerová-Gwerková describe the Slovak culture after 1918 according to this thesis. The article summarizes their diagnoses and focuses on the presence of the past in the sociocultural Slovak interwar reality.

PL

Cezurę roku 1918 w historii słowackiej kultury i literatury zwyczajowo ustalają względy polityczno-historyczne, związane z powstaniem Pierwszej Republiki Czechosłowackiej. Zmiana polityczna nie przekłada się od razu na kondycję społeczeństwa i kultury – w słowackiej kulturze międzywojnia nadal istnieją ślady przeszłości, które znacząco wpływają na słowacką rzeczywistość po 1918 roku. Powyższą tezę rozwija między innymi publicystyka społeczno-kulturalna Michala Chorvátha, Alexandra Matuški i Alžbety Göllnerovej-Gwerkovej z lat trzydziestych XX wieku. Artykuł podsumowuje ich diagnozy i skupia się na obecności przeszłości w rzeczywistości społeczno-kulturalnej słowackiego międzywojnia.

14

Nowoczesne myślenie o kształceniu.Człowiek i różne drogi edukacji u źródeł współczesności (w perspektywie badań nad polskim szkolnictwem we Francji)

41%

Kempiński Ł., Rezmer-Mrówczyńska N.

humanistica 21

|

2018

|

vol. 2

247-266

PL

Celem naukowych rozważań o człowieku w kontekście kształcenia i rozwoju jednostki (u progu współczesności) jest prezentacja różnych obszarów badań dotyczących szkolnictwa w Polsce i za granicą w wyznaczonych okresach historycznych. Człowiek, stanowiący oś konstrukcyjną refleksji nad kwestiami edukacji, zaprezentowany zostanie w orbicie nowożytnych pojęć, kategorii i wartości, z których wykrystalizowały się nowoczesne oraz współczesne systemy nauczania. Całość naukowego dyskursu zostanie zawarta w dwóch częściach. Będą one ukazywać kolejno: a) źródła myślenia nowoczesnego o kształceniu oraz realizację nowożytnych ideałów w edukacji przełomu osiemnastego i dziewiętnastego wieku, a następnie b) nowe drogi edukacji w okresie międzywojnia w perspektywie badań nad polskim szkolnictwem we Francji. W pierwszej części artykułu autorzy będą poszukiwać źródeł nowoczesnego myślenia o kształceniu ludzkiej jednostki, począwszy od starożytnych rozważań filozofów o doskonałości duszy i ciała a skończywszy na dążeniu w stronę człowieka wieku świateł. Jednostka ludzka u progu współczesności zyskała wolność, niezależność intelektualną i nowy potencjał rozwoju, dzięki czemu znalazła się w centrum refleksji naukowej oraz filozoficznej. Zainteresowanie człowiekiem oraz jego rozwojem stało się zalążkiem nowoczesnej myśli pedagogicznej. Materiałem egzemplifikacyjnym tej części artykułu staną się źródła, które ukazują obraz szkolnictwa u schyłku Rzeczpospolitej. W drugiej części artykułu naukowej eksploracji podlegać będą zagadnienia nowych ścieżek edukacji po roku 1918 w Polsce i za granicą – zwłaszcza tam, gdzie Polacy naj-liczniej emigrowali, tzn. we Francji. Ponad półmilionowa kolonia polska we Francji stała się w analizowanym okresie jednym z najważniejszych składników polonii zagranicznej. Polska emigracja przynajmniej od połowy lat dwudziestych XX w. stanowiła grupę znaczącą, zarówno z racji swej liczebności, jak i pozycji w całej populacji cudzoziemskiej we Francji. Badając zawiłe problemy polskiego szkolnictwa i nauczania języka polskiego, autorzy przyjęli za punkt wyjścia to, co już dotąd na ten temat napisano we Francji i w Polsce, uzupełnili jednak obecny stan wiedzy o analizę dokumentów jeszcze niezbadanych lub niepublikowanych.

EN

The aim of the academic discussion about man in terms of education and development of an individual (at the beginning of the modern times) is to present different research areas in schooling in Poland and abroad in the given historical periods. Man, being the elemental axis of reflection on the educational issues, will be presented in the orbit of modern notions, categories and values, which gave rise to modern and contemporary systems of education. The whole of the academic discourse will be contained in two parts, presenting consecutively: the origins of modern thought about education and fulfilling modern-times ideas in education of the turn of the 18th and the 19th centuries, and then new ways of education in the interwar period in the perspective of research into the Polish educational system in France. In the first part of the article, the authors will look for the origins of modern thinking about developing human individual, beginning with considerations of ancient philosophers concerning the perfection of body and soul – heading towards the man of the Age of Light. Human individual, on the verge of modern times, gained freedom, intellectual independence and new potential for development, due to which, man found himself in the centre of scientific and philosophical reflection. The interest in man and his development was the germ of modern pedagogical thought. The second part of the article will explore the issues and matters of new ways of education after 1918 in Poland and abroad, in places where Poles immigrated in biggest numbers, namely, France. Polish colony in France, counting over half a million, in the analyzed period, was the major constituent of the Polish community abroad. Polish emigration constituted an important group, due to its population, as well as its importance among foreign nations in France in the mid 20s. Studying complex problems of Polish education and Polish language teaching, we took as the starting point what had been published about it in France and Poland, broadening our knowledge by analysis of documents which have not yet been research or published.

15

Rozmowa Władysława Broniewskiego z Historią. Mity i role artysty w symbolicznym imaginarium Polski

29%

Czapska E.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2018

|

issue 66

111-127

EN

The article concerns the life and work of Władysław Broniewski, a poet whose voice was strongly marked in the history of Poland in the interwar period and the times of the Polish People’s Republic. It shows the role of the artist’s work, which it played in the 20th anniversary and in subsequent years – during the Second World War and in the new social landscape of the PRL up to the present day. Broniewski’s intricate artistic and life path has been discussed in the broad context of artistic myths.

PL

Artykuł dotyczy życia i twórczości Władysława Broniewskiego, poety, którego głos silnie zaznaczył się w historii Polski okresu międzywojennego i czasów PRL. Ukazuje rolę artysty i różne funkcje jego poezji w dwudziestoleciu międzywojennym oraz w następnych latach – podczas II wojny światowej oraz w nowym krajobrazie społecznym PRL, aż po współczesność. Powikłana droga twórcza i życiowa Broniewskiego omówiona została w szerokim kontekście mitów artystycznych.

Refine search results

Publiczna pomoc bezrobotnym do końca lat 20. XX wieku – wokół genezy tworzenia polskich rozwiązań systemowych w aspekcie społeczno-prawnym

Krajowe Stronnictwo Ludowe Ziem Litewsko–Białoruskich „Zjednoczenie” i jego organ prasowy „Wioska” w kampanii wyborczej do Sejmu II kadencji (1928–1930)

Kościół w Polsce w okresie międzywojennym (1918-1939)

Międzynarodowe uwarunkowania bezpieczeństwa morskiego Polski w okresie międzywojennym. Próba usystematyzowania

Bajecznie egzotyczne Polesie? Reportaż z krainy tęsknych pieśni Maksymiliana Emmera w perspektywie ekokrytycznej.

„Ankieta duszpasterska z 1930 r.” oraz „Sprawozdanie duszpasterskie za rok 1930” i ich rola w planach odnowy życia społeczno-religijnego w diecezji kieleckiej w okresie międzywojennym

Małe Seminarium Księży Misjonarzy w Wilnie w okresie międzywojennym

(Nie)widoczna obecność starych kobiet w międzywojennej prasie dla Polek

Czyny zabronione w polskiej spółdzielczości okresu międzywojennego

Leon Bykowski – emigrant ukraiński oddany sprawie bibliotekarstwa polskiego

Zapach fajki. Marek Pytasz. 9 kwietnia 1953 – 2 grudnia 2021

Zadania administracji publicznej z zakresu pomocy osobom bezdomnym w II Rzeczypospolitej

Słowacka post-przeszłość po 1918 roku. Kilka uwag wstępnych

Nowoczesne myślenie o kształceniu.Człowiek i różne drogi edukacji u źródeł współczesności (w perspektywie badań nad polskim szkolnictwem we Francji)

Rozmowa Władysława Broniewskiego z Historią. Mity i role artysty w symbolicznym imaginarium Polski