Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  miasta wojewódzkie
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
The study presents the definition and research aspects of quality of life, an interdisciplinary category that arouses widespread interest among representatives of various scientific disciplines as well as state and local government institutions. The main purpose of the work was to examine the relationship between the level of budgetary expenses of a voivodeship city and the quality of life of its inhabitants. To determine the objective quality of life, quantitative and valuable indicators were used in the field of: technical infrastructure, labour market, health protection, social welfare, public education / pro-family policy and culture, the level of which depends on the expenditure of local authorities. Based on data from the Local Data Bank of the Central Statistical Office, a multidimensional comparative analysis of voivodeship cities was carried out. Based on the selected diagnostic variables, a synthetic Perkal index was determined for individual provincial cities in 2019. The method used allowed the ranking of provincial cities to be determined in the analysed period of time and them to be grouped according to the level of quality of life achieved in four typological groups. The conducted research confirmed the existence of significant disproportions in the level of the quality of life of inhabitants of particular voivodeship cities. It was also found that with an increase in budgetary expenditure per capita, the level of quality of life may improve.
PL
W opracowaniu zaprezentowano aspekty definicyjno-badawcze jakości życia, interdyscyplinarnej kategorii, która budzi powszechne zainteresowanie wśród przedstawicieli różnych dyscyplin naukowych oraz instytucji państwowych i samorządowych. Zasadniczym celem pracy było zbadanie zależności pomiędzy poziomem wydatków budżetowych miasta wojewódzkiego a jakością życia jego mieszkańców. Do określenia obiektywnej jakości życia wykorzystano ilościowe i wartościowe wskaźniki z zakresu: infrastruktury technicznej, rynku pracy, ochrony zdrowia, opieki socjalnej, edukacji publicznej/polityki prorodzinnej oraz kultury, których poziom uzależniony jest od wydatków władz samorządowych. W oparciu o dane pochodzące z Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego przeprowadzono wielowymiarową analizę porównawczą miast wojewódzkich. Na podstawie wyselekcjonowanych zmiennych diagnostycznych, wyznaczono syntetyczny wskaźnik Perkala dla poszczególnych miast wojewódzkich w 2019 r. Zastosowana metoda pozwoliła na ustalenie rankingu miast wojewódzkich w analizowanym okresie oraz ich pogrupowanie według osiągniętego poziomu jakości życia w cztery grupy typologiczne. Przeprowadzone badania potwierdziły występowanie znacznych dysproporcji w poziomie jakości życia mieszkańców poszczególnych miast wojewódzkich. Ustalono również, że wraz ze wzrostem wydatków budżetowych per capita poziom jakości życia może ulec poprawie.
RU
Целью обследования является разработка рейтинга 18 городов на основе признаков касающихся фондов и активности в области культуры. Исчисления были проведены для 18 воеводских городов а также для городов Торунь и Гожув Велькопольски. В исчислениях был использован метод образца развития Гельвига. Статья состоится из двух частей — теоретической и эмпирической. В теоретической части обсуждается растущая роль сектора культуры в современной экономике. Были представлены отрасли культуры состаля-ющие сектор культуры, а также проблемы финансирования культуры в национальной экономике.
PL
Celem badania jest sporządzenie rankingu 18 miast na podstawie cech odnoszących się do zasobów i aktywności w zakresie kultury. Obliczenia przeprowadzono dla 18 miast wojewódzkich oraz Torunia oraz Gorzowa Wielkopolskiego. W obliczeniach tych wykorzystano metodę wzorca rozwoju Hellwiga. Artykuł składa się z części teoretycznej i empirycznej. Część teoretyczną poświęcono rosnącej roli sektora kultury we współczesnej gospodarce. Opisano dziedziny zaliczane do sektora kultury oraz zarysowano problemy związane z finansowaniem kultury w gospodarce narodowej.
EN
The aim of the study is to draw up a ranking of 18 cities on the basis of characteristics related to resources and activities in the field of culture. Calculations were performed for 16 provincial (voivodship) cities and Toruń and Gorzów Wielkopolski. In this calculation method was used Hellwig development pattern. The article consists of two parts: theoretical and empirical. Theoretical part is devoted to the growing role of the cultural sector in the modern economy. The fields included in the cultural sector as well as problems with the financing of culture in the national economy are described.
PL
Celem artykułu jest porównanie stanu i dynamiki rozwoju 49 polskich miast – byłych i aktualnych stolic wojewódzkich – prowadzące do określenia zróżnicowania oraz zmian ich kondycji gospodarczej, sytuacji demograficznej oraz zainwestowania infrastrukturalnego. W postępowaniu badawczym wykorzystano metodę odległości od wzorca umożliwiającą wielowymiarową analizę porównawczą na podstawie zmiennych syntetycznych. Wyniki badań wskazują, że byłe miasta wojewódzkie znajdują się w gorszej sytuacji rozwojowej w stosunku do miast, które w wyniku reformy samorządowej z 1999 roku zachowały status ośrodka wojewódzkiego.
PL
Miasta wojewódzkie stanowią istotny element systemu samorządu terytorialnego w Polsce. Dysponują one ogromnym majątkiem i finansami publicznymi, co nakazuje ich efektywne wykorzystanie w interesie mieszkańców wspólnoty miejskiej. Przedmiotem i celem artykułu jest próba oceny poziomu bezpieczeństwa finansowego, rozumianego jako korzystny stan kon-dycji finansowej badanych miast. Problem ten jest bardzo istotny, ponieważ miasta są coraz bardziej zadłużone, co stanowi realne zagrożenie dla wykorzystania nowych środków unijnych. W badaniu zastosowano metody analizy opisowej, porównawczej oraz proste metody analizy statystycznej. Z badania wyłania się zróżnicowany obraz sytuacji finansowej miast wojewódzkich. Realiza-cja inwestycji infrastrukturalnych wymaga relatywnie dużych nakładów finansowych i prowadzi do wzrostu zadłużenia, nawet nadmiernego. Wobec zmiany zasad i kryteriów oceny w stosunku do jednostek samorządu terytorialnego, kategoria nadwyżki operacyjnej stanowi kluczowy parametr oceny bezpieczeństwa finansowego i wyznacza granicę możliwości inwestycyjnych bądź spłaty wcześniej zaciągniętych zobowiązań. Dla rzetelnej oceny stanu bezpieczeństwa finansowego jednostek sektora samorządowego potrzebna jest rzetelna i pełna informacja dotycząca nie tylko danych budżetowych, ale pozostałego zadłużenia, w tym jego struktury.
EN
Provincial cities are an essential element of the system of local government in Poland. They administer huge assets and public finances, which dictates their efficient use in the interests of the inhabitants of the community. The subject and purpose of the article is an attempt to assess the level of financial security, understood as a beneficial state of financial health of cities. This prob-lem is very important, because cities are increasingly indebted, which represents a real threat to the use of new EU measures. In a study of the methods of analysis used the descriptive, comparative and simple methods of statistical analysis. From the study of emerging diversified picture of the financial situation of the provincial cit-ies. Implementation of infrastructure investment requires relatively large financial expenditures and leads to an increase in debt, even excessive. To change the rules and criteria for the evaluation of the relative to units of local government, the category operating surplus is a key parameter for the evaluation of financial security and cross-border investment opportunities or the repayment of earlier commitments. For a fair assessment of the State of the financial security of self-government sector entities need a reliable and full information concerning not only budgetary data, but the remaining debt, including its structure.
EN
The turn of the 21st century has been a period of significant change in procreational behaviour in Poland and the aim of the article is to present the changes observed in regional capitals (of voievodships) in a broader context. The main tool used is the total fertility rate (TFR). The most important findings are those related to the observed similarity of the changes, but at the same time a fixed difference between ‘pioneers’ (the biggest cities) and ‘laggards’ (smaller cities located in the eastern part of Poland) is visible.
PL
Przełom XX i XXI w. to okres znaczących zmian w sferze zachowań rozrodczych w Polsce. Celem artykułu jest prezentacja w szerszym kontekście przemian zachodzących na bazie współczynnika dzietności (płodności całkowitej) w miastach będących aktualnie stolicami województw. Przeprowadzona analiza wykazała podobieństwo występujących zmian, choć równocześnie utrzymywanie się grup miast pionierów (największe miasta) i miast, w których – w stosunku do pionierów – występuje pewne opóźnienie względem obserwowanych tendencji przemian demograficznych (mniejsze ośrodki, ulokowane zwłaszcza we wschodniej części kraju).
EN
Railway connections play an important role in intercity transport. The railway network on Polish territory is well developed, but in recent years, mainly for economic reasons, is closing more and more routes. Due to the mountainous terrain and consequently, long time passing, the availability of rail some Polish regions is small. Present study is to show how the network of rail links between the capitals of provinces and spa towns on Polish territory.
PL
Połączenia kolejowe pełnią ważną rolę w transporcie międzymiastowym. Sieć kolejowa na obszarze Polski jest dobrze rozwinięta, jednak mimo to nie do każdej miejscowości można dojechać koleją. Na podstawie danych z rozkładu jazdy na rok 2011/2012 poniżej została określona możliwość dojazdu z miast wojewódzkich do miejscowości uzdrowiskowych. Połączenia takie są dostępne jedynie do niespełna połowy uzdrowisk, co może stanowić spore utrudnienie dla podróżujących kuracjuszy.
PL
Celem artykułu jest zbadanie wpływu zmiany ustawy o samorządzie gminnym (dalej UOSG; Dz.U. 2018 poz. 994) na implementację budżetów obywatelskich (BO) w edycjach 2019 i 2020 w miastach wojewódzkich Polski. Przy użyciu metody desk research przeanalizowano 36 regulaminów BO oraz ponad 3,4 tys. projektów wybranych do realizacji w 10 kategoriach: 1) sport (inwestycyjne i nieinwestycyjne), 2) wypoczynek i rekreacja (inwestycyjne i nieinwestycyjne), 3) budowa lub modernizacja chodników, 4) budowa lub modernizacja ulic, 5) przejścia dla pieszych, 6) parkingi, 7) oświetlenie, 8) rower miejski (infrastruktura rowerowa), 9) modernizacja budynków oraz 10) inne (np. edukacyjne, kulturalne, szkoleniowe). Szczegółowym analizom poddano zakres oddziaływania zmian legislacyjnych na: 1) mechanizm finansowy, 2) zasady i organizację procesu budżetowania, 3) strukturę rodzajową projektów, 4) model budżetowania partycypacyjnego. Aby zweryfikować otrzymane wyniki, dodatkowo przeanalizowano zmiany w regulaminach BO niewynikające z zapisów UOSG. Wykazano, że nowelizacja ustawy wywarła wpływ na implementację BO we wszystkich analizowanych miastach. Zmiany te dotyczyły głównie strony finansowej i formalno-organizacyjnej procesu budżetowania. Do najważniejszych należą: wzrost wielkości dotacji ogólnej (w 15 miastach), modyfikacja podziału puli środków (9), wprowadzenie list poparcia na etapie zgłaszania projektów (7) oraz procedury odwoławczej (9). Wśród działań „pozaustawowych” należy wyróżnić zniesienie limitów wieku w pozostałych 7 miastach. Działania te przyniosły pozytywne efekty w postaci wzrostu frekwencji (15) oraz liczby projektów wybranych do realizacji (12) i ich średniej wartości (13). Z kolei zmiany UOSG w przewadze nie miały wpływu na strukturę rodzajową projektów (w obu edycjach w 10 miastach dominowały „wypoczynek i rekreacja”; do realizacji wybrano łącznie 1149 projektów z tej kategorii). W wyniku wdrożenia zapisów noweli UOSG doszło do ostatecznego ujednolicenia modelu implementacji BO w miastach wojewódzkich Polski. Na koniec wskazano trzy tryby implementacji BO według nowych zasad: finansowy (4), proceduralny (1) i mieszany (13).
EN
The aim of the study is to examine the impact of the amendment to the Municipal Self-Government Act (hereinafter: MSGA; Journal of Laws 2018, item 994) on the implementation of participatory budgeting (PB) in 2019 and 2020 in Polish voivodship cities. Using the desk research method, 36 PB regulations and over 3.4 thousand projects were selected for implementation in 10 categories: 1) sports (investment and other), 2) leisure and recreation (investment and other), 3) construction or modernisation of sidewalks, 4) construction or modernisation of streets, 5) pedestrian walkways, 6) parking lots, 7) lighting, 8) city bicycles (bicycle infrastructure), 9) modernisation of buildings, and 10) other (e.g. educational, cultural, training). Detailed studies were carried on the influence of legislative changes on: 1) financial mechanisms; 2) principles and organisation of the budgeting process; 3) generic structure of projects; 4) participatory budgeting model. In order to verify the results obtained, changes in the PB regulations not resulting from the MSGA provisions were additionally analysed. It was shown that the amendment to the Act had a significant impact on the implementation of PB in all the analysed cities. The changes mainly concerned the financial and formal-organisational aspects of participatory budgeting process. The most crucial ones include: increase in the size of the overall subsidies (in 15 cities), modification of the distribution of the financial means (9), introduction of letters of support at the stage of project submission (7) and appeal procedure (9). Among the “non-statutory” activities, the abolition of age limits in the remaining 7 cities should be mentioned. These activities brought positive effects on the increase in turnout (15), the number of projects selected for implementation (12) and their average value (13). On the other hand, the changes in MSGA did not affect the generic structure of the projects (in both years, in 10 cities the category “leisure and recreation” prevailed, and 1149 projects from this category were selected for implementation). The final unification of the PB implementation model in Polish voivodship cities has been completed. Finally, three modes of PB implementation according to the new rules were indicated: financial, procedural and combined.
PL
Bezpieczeństwo publiczne i drogowe w miejscu zamieszkania stanowi jedno z najważniejszych uwarunkowań jakości życia ludzi, a ochrona bezpieczeństwa jest jednym z najważniejszych zadań państwa oraz władz powiatowych, gminnych i miast. Celem opracowania było przedstawienie zróżnicowania bezpieczeństwa publicznego i drogowego jako wyznacznika jakości życia mieszkańców miast wojewódzkich w Polsce. Jako podstawowe wskaźniki służące do oceny poziomu bezpieczeństwa życia w miejscu zamieszkania użyto między innymi liczbę przestępstw przypadających na 10 tys. mieszkańców miasta, w szczególności przestępstw o charakterze kryminalnym, gospodarczym i drogowym. Jako wskaźniki służące do oceny poziomu bezpieczeństwa drogowego przyjęto liczbę wypadków drogowych, liczbę rannych i zabitych osób w wypadkach oraz liczbę kolizji drogowych. Na podstawie przyjętych do analizy wskaźników sporządzono ranking miast o najwyższym i najniższym poziomie bezpieczeństwa publicznego i drogowego w Polsce. Zróżnicowanie poziomu bezpieczeństwa w polskich miastach wojewódzkich jest wyso-kie. W ostatnich latach liczba przestępstw ogółem w miastach wojewódzkich utrzymuje się na podobnym poziomie, przy czym jest największa w Katowicach, we Wrocławiu, w Zielonej Górze i w Gorzowie Wielkopolskim, a najmniejsza w Białymstoku i w Rzeszowie. Liczba wypadków i kolizji drogowych w ostatnich latach zmniejszyła się, jednak w dalszym ciągu jest relatywnie wysoka i istotnie zróżnicowana. W 2014 r. najwięcej wypadków drogowych przypadło na mieszkańca Łodzi i Rzeszowa, a najmniej Torunia, Bydgoszczy, Poznania i Gorzowa Wielkopolskiego.
EN
Public and road safety in the place of residence is one of the most important determinants of quality of life. Protection of the safety is one of the most important tasks of the state and county, municipal and city authorities. The aim of the study was to show the diversity of public and road safety as an indicator of the quality of life for residents of provincial cities in Poland. As the basic indicators to assess the level of safety of life at the residence was used, inter alia, the number of crimes per 10 thousand. residents of the city, in particular criminal, economic and traffic offenses. As indicators to assess the level of road safety takes into account the number of road accidents, the number of wounded and killed people in accidents and the number of road traffic collisions. On the basis of the analyzed indicators were prepared ranking of cities with the highest and lowest level of public safety and road in Poland. Different levels of safety in the Polish provincial cities is high. In recent years, the total number of crimes in provincial cities remained at the same level, and is the largest Katowice, Wrocław, Zielona Góra and Gorzów Wielkopolski and the smallest in Białystok and Rzeszów. The number of road accidents and collisions in recent years has decreased but is still in a relatively high, and varies considerably. In 2014 years accounted for most traffic accidents per capita Łódź and Rzeszów, and the least per capita Toruń, Bydgoszcz, Poznań and Gorzów Wielkopolski.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.