Search results

1

Archiwa Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie

100%

Roman W. K.

Archiwa – Kancelarie – Zbiory

|

2016

|

issue 7(9)

49-75

PL

Skutkiem klęski państwa polskiego poniesionej w kampanii wrześniowej 1939 r. był exodus za granicę setek tysięcy Polaków. Podczas internowania w Rumunii archiwiści z ewakuowanego Archiwum Wojskowego wystąpili z inicjatywą zorganizowania służby archiwalnej dostosowanej do warunków wojennych i realizującej zadania zabezpieczania na bieżąco dokumentacji wywiezionej z Polski oraz wytwarzanej na bieżąco przez instytucje wojskowe powołane na emigracji. W ramach udziału Polaków w walce przeciwko III Rzeszy, u boku aliantów organizowano regularne formacje zbrojne nazwane Polskimi Siłami Zbrojnymi na Zachodzie. Każda z nich miała w strukturze komórki archiwalno-historyczno-muzealne. Były to m.in.: Referat Archiwalny w składzie odtworzonego Wojskowego Biura Historycznego w Armii Polskiej we Francji, Archiwum Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie, komórki historyczno-archiwalne w lotnictwie i marynarce w Wielkiej Brytanii, Samodzielny Referat Historyczny Polskich Sił Zbrojnych przy Dowództwie Sił Zbrojnych w ZSRR, Archiwum Wojsk Polskich na Środkowym Wschodzie, Archiwum Armii Polskiej na Wschodzie, Archiwum i Muzeum Polowe Nr 1, Archiwum i Muzeum Polowe Nr 2, Archiwum Oddziału Informacyjnego 2 Korpusu Polskiego. Mnogość inicjatyw nie zawsze przekładała się na jakość pracy archiwów i archiwistów. Próbowano scentralizować zarządzanie placówkami archiwalnymi i muzealnymi PSZ, powołując w 1942 r. Archiwum i Muzeum Sił Zbrojnych w Szkocji, które jednak nie odegrało swojej roli z powodu braku zainteresowania najwyższych władz wojskowych. Podobnie było z powołaniem w styczniu 1945 r. Służby Archiwalno-Historycznej PSZ na Zachodzie. Sukcesem zakończyła się inicjatywa grupy osób, uwieńczona utworzeniem Instytutu Historycznego im. gen. W. Sikorskiego w Londynie w maju 1945 r. Ta placówka zrealizowała plany zgromadzenia w jednym miejscu - w miarę możliwości - dokumentacji wytworzonej przez polskie emigracyjne instytucje wojskowe i cywilne.

EN

A result of a defeat of the Polish state during the September Campaign in 1939 was an exodus abroad of hundreds of thousands of Polish citizens. During internment in Romania archivists from the evacuated Military Archive put forward a proposal to organize an archival service adapted to the war conditions to preserve materials taken out of Poland, as well as those constantly created in military institutions set up in exile. As a part of the Polish fight against the Reich, regular military formations called the Polish Armed Forces in the West were organized at the Allies’ side. Every formation had a section of an archival/historical/museum character. There were: the Archival Office in the recreated Military Historical Bureau in the Polish Army in France; the Archive of the Bureau of the Commander-in-Chief in London; historical-archival sections in British air force and navy; the Independent Historical Office of the Polish Armed Forces attached to Command of the Armed Forces in the USSR; the Archive of the Polish Army in the Middle East; the Archive of the Polish Army in the East; the Field Archive and Museum No. 1 of the Polish II Corps; the Field Archive and Museum No. 2; the Archive of Information Unit of the Polish II Corps. The quantity of such initiatives did not always translate into quality of work of archives and archivists. There were attempts to centralize management of the Polish Armed Forces archival and museum institutions; the Archive and Museum of the PAF in Scotland was set up in 1942, but it could not fulfill its duties due to lack of interest from the highest military authorities. Similar situation occurred with the Archival-Historical Service of the PAF, set up in January 1945. In May 1945 an initiative of a group of people succeeded, and they created the General Sikorski Historical Institute in London. This initiative managed to collect in one place – as far as it was possible – materials created by the Polish military and civilian institutions in exile.

2

Archiwa Oceanii w Roku 1984 George’a Orwella i archiwa PZPR. Próba analizy porównawczej

100%

Czarnota T.

Archiwa – Kancelarie – Zbiory

|

2016

|

issue 7(9)

11-31

PL

Podobieństwo realiów rządzonego przez Partię totalitarnego państwa Oceania z Roku 1984 do rządów komunistycznych w Europie i poza nią skłania do porównań pomiędzy nimi. Pozwalają one, tak jak w przypadku mojego artykułu, na uzyskanie dodatkowej wiedzy nie tyle o owej książce, co o wspomnianym systemie. W tym artykule skoncentrowałem się na problematyce archiwów i po części przeszłości i historii, ilustrowanej informacjami z książki G. Orwella i z archiwaliów Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W Oceanii przeszłość była kategorią zmienną wskutek zdobycia pełnej kontroli nad wszystkimi elementami łączącymi ją z teraźniejszością (gazetami, książkami, dokumentami etc.), wiodącej do utrwalenia władzy Partii. Znajdujące się w archiwach dokumenty poddawano stałemu podmienianiu pod kątem ich zgodności z tym, co akurat twierdziła Partia. W tej sytuacji dostęp do spreparowanych opracowań i źródeł musiał być wolny. Nie było za to miejsca na obiektywną historiografię, choć wydawano książki mające uchodzić za „historyczne”. Z kolei rządząca w Polsce PZPR w dokonaniach własnych i swych ideowych poprzedniczek widziała element ważny dla jej ideologii oraz czynnik legitymizujący jej władzę. Zauważała korzyści płynące z inicjowania badań historycznych (nie koniecznie w pełni obiektywnych) oraz chronienia w swoich archiwach autentycznych dokumentów, służących prowadzeniu tychże badań i działalności propagandowej. Ale zasób jej archiwów nie był dostępny wszystkim. Reglamentacją objęte były dokumenty ilustrujące np. „nie postępowe” zjawiska. Z porównania podejścia do powyższych zagadnień odpowiednio oceańskiej Partii i PZPR wynika, że były to właściwie całkiem różne wizje i style postępowania. Wypływa stąd wniosek, że PZPR w niewielkim stopniu, jeśli chodzi o problematykę archiwalną, przypominała analogiczne wątki opisane przez G. Orwella.

EN

Similarities between totalitarian state Oceania ruled by the Party in Nineteen Eighty-Four to communist rule in Europe and outside of it provoke comparisons. They enable to obtain additional knowledge not only about the book, but also about the system; so it is in the case of my article. In this article I concentrated on the issue of archives and, partly, past and history, illustrated by information from the G. Orwell’s book and archival materials of the Polish United Workers' Party. In Oceania the past was a changing category as a result of full control of all elements linking it to the present (press, books, documents etc.), which led to strengthening the Party’s rule. Documents stored in archives were constantly swapped, so they conform what the Party was claiming at the time. In that situation access to the fabricated studies and sources must have been free. But objective historiography could not exist, even if “historical” books were published. In turn, for the PUWP that ruled in Poland, accomplishments of the party and its predecessors were important for the ideology and legitimizing its authority. The party discerned the benefits of initiating historical research (not necessarily fully objective) and preserving authentic documents in its archives, which could be used in the research and propaganda. But the holdings of the party’s archives were not accessible for everyone. For example, documents depicting “not progressive” phenomena were rationed. Comparing approach to this issue of the Oceanian Party and of the PUWP shows, that they actually had completely different visions and ways of acting. It leads to a conclusion, that the PUWP hardly resembled similar strands described by G. Orwell, looking on the archival issues.

3

Działalność popularyzacyjna Archiwum Wojskowego w Oleśnicy w latach 2011 – 2015.

84%

Trznadel Ł.

Archiwa – Kancelarie – Zbiory

|

2020

|

issue 11(13)

11-44

PL

W artykule przedstawiono szereg działań popularyzatorskich podejmowanych przez Archiwum Wojskowe w Oleśnicy w latach 2011 – 2015. Ukazano wykorzystanie strony internetowej instytucji, która była istotnym narzędziem do bezpośredniego dotarcia do użytkowników. Prezentowano tam m.in. skany wybranych akt wraz z krótkimi artykułami. Okazją do okolicznościowych publikacji w Internecie były przypadające w danym czasie wydarzenia (t.j. Święto Wojska Polskiego, Dzień Żołnierzy Wyklętych czy Dzień Weterana). Można tam było znaleźć również informacje o nabytkach ciekawszych akt. Ponadto w artykule opisano przebieg Dni Otwartych Archiwum Wojskowego w Oleśnicy, które zapoczątkowane w czerwcu 2013 r. stały się imprezą cykliczną. Autor wymienia akta, które archiwiści wojskowi wykorzystali do różnych działań popularyzatorskich. Starali się oni poprzez dokumenty i fotografie ukazać przebieg służby wojskowej w PRL oraz nawiązać do ważnych wydarzeń z historii Polski: walka z Niemcami w czasie II wojny światowej, zwalczanie Żołnierzy Wyklętych, inwazja na Czechosłowację w 1968 r. czy przebieg stanu wojennego w latach 1981-1983 Wykorzystywano też archiwalia obrazujące udział polskich żołnierzy w misjach pokojowych oraz pielgrzymki do Polski papieża Jana Pawła II. Autor wskazuje jak ważną rolę w procesie popularyzacji było wydanie w 2014 r. przez Archiwum Wojskowego w Oleśnicy informatora o zasobie. W czasie jego opracowywania starano się wyszczególnić akta, które mogą być przydatne dla osób zainteresowanych historią Wojska Polskiego oraz komunistycznego aparatu represji. Wyrazem chęci popularyzacji zasobu wśród badaczy historii najnowszej był udział pracowników Archiwum Wojskowego w Oleśnicy w spotkaniach i konferencjach naukowych.

EN

The article presents a series of outreach activities undertaken by the Military Archives in Oleśnica in 2011–2015. It shows the use of the institution's website, which was an important tool for reaching users directly. Among others, scans of selected files along with short articles were presented there. Occasional publications on the Internet were inspired by events falling at a given time (i.e. Polish Army Day, Cursed Soldiers Day or Veteran's Day). It also contained information on acquisitions of more interesting files. In addition, the article describes the course of the Open Door Days of the Military Archives in Oleśnica, which started in June 2013 and became a regular event. The author lists files that military archivists used for various outreach activities. Through documents and photographs, they tried to show the course of military service in the People's Republic of Poland and to refer to important events in the history of Poland: the fight against Germany during World War II, fighting the Cursed Soldiers, the invasion of Czechoslovakia in 1968 or the course of martial law in 1981–1983. Archives showing the participation of Polish soldiers in peacekeeping missions and the pilgrimages of Pope John Paul II to Poland were also used. The author points out the important role of the resource guide by the Military Archives in Oleśnica publication in 2014 in the outreach process. During its preparation, efforts were made to list files that may be useful for people interested in the history of the Polish Army and the communist repression apparatus. The willingness of employees of the Military Archives in Oleśnica to popularize the holdings among recent history researchers was showed through participation in meetings and scientific conferences.

Refine search results

3 Archiwa – Kancelarie – Zbiory

1 Czarnota T.

1 Roman W. K.

1 Trznadel Ł.

1 2020

2 2017

Archiwa Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie

Archiwa Oceanii w Roku 1984 George’a Orwella i archiwa PZPR. Próba analizy porównawczej

Działalność popularyzacyjna Archiwum Wojskowego w Oleśnicy w latach 2011 – 2015.