Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 2

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  military settlement
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Artykuł omawia zagadnienie osadnictwa wojskowego na tzw. Ziemiach Odzyskanych w latach 1945–1948. W tekście omówiono rolę wojska i instytucji wojskowych w tym procesie, status osadnika wojskowego oraz systemu wzajemnych powiązań instytucji wojskowych i cywilnych zajmujących się osadnictwem wojskowym. W artykule zaprezentowano całokształt wysiłku organizacyjnego związanego z osadnictwem wojskowym, trudności towarzyszące osadnikom, problemy współpracy instytucji wojskowych z administracją cywilną oraz skalę osadnictwa wojskowego na tle ogólnokrajowej akcji osiedleńczej. Osadnictwo wojskowe przebiegało w niezwykle trudnych warunkach (np. ruchy migracyjne i przesiedleńcze ludności polskiej i niemieckiej, czy zniszczenia wojenne), lecz mimo to na tzw. Ziemiach Odzyskanych osiedliło się w latach 1945–1948 około 534 tys. osób mających status osadnika wojskowego (wliczając w to zdemobilizowanych żołnierzy, jak i członków ich rodzin oraz rodziny po poległych żołnierzach). Spośród nich, w powiatach wyznaczonych w czerwcu 1945 r. wyłącznie dla osadnictwa wojskowego osiedliło się 180 tys. osób, podczas gdy zdecydowana większość (354 tys.) zamieszkała poza tymi powiatami. Tym niemniej, osiedlenie 180 tys. osób w powiatach przygranicznych można uznać za duży sukces w procesie ich zagospodarowania, sprzyjający zarazem lepszej ochronie nowej granicy polsko-niemieckiej. Osadnicy wojskowi odegrali ważną rolę w procesie zasiedlania tzw. Ziem Odzyskanych, bowiem stanowili niemal 12% wszystkich osadników. Z uwagi na obszerność zagadnienia dotyczącego szeroko rozumianego osadnictwa polskiego na tych ziemiach w pierwszych latach powojennych – poruszaną w artykule tematykę ograniczono zasadniczo do wybranych zagadnień osadnictwa wojskowego, które omówiono w oparciu o materiały archiwalne oraz dorobek polskiej historiografii związanej z tematem tego typu osadnictwa.
EN
The article discusses the issue of military settlement on the so-called Recovered Territories in the years 1945–1948. The text examines the role of the army and military institutions in this process, the status of military settlers and the system of mutual links between military and civilian institutions dealing with military settlement. The article presents the overall organizational effort related to military settlement, difficulties accompanying settlers, problems of cooperation between military institutions and civil administration and the scale of military settlement against the background of the nationwide settlement action. The action of military settlement took place in extremely difficult conditions (e.g. migration and resettlement of the Polish and German population, or war damage). Despite this, between 1945 and 1948, about 534,000 people with the status of military settlers (including demobilized soldiers, as well as members of their families and families of fallen soldiers) settled in the so-called Recovered Territories. Of these, fewer than 180,000 people settled in the districts designated in June 1945 only for military settlements, while the vast majority (354,000) lived outside these districts. Nevertheless, the settlement of 180,000 people in border powiats can be considered a great success in the process of their development, conducive to better protection of the new Polish-German border. Military settlers played an important role in the process of settling the so-called Recovered Territories, because they constituted almost 12% of all settlers. Due to the extensiveness of the issue concerning the broadly understood Polish settlement in these lands in the first post-war years, the subject matter discussed in the article was limited to selected issues of military settlement, which were discussed on the basis of archival materials and Polish historiography related to the topic of this type of settlement.
EN
Between 1806 and 1813 Dalmatia became part of the French Empire. The province, whose continental part was inhabited by Vlach shepherds called Morlachs, was economically inefficient, which was a huge problem to the new administration. Various projects of the economic development of Dalmatia had already been drawn up under Venetian rule, but their implementation took time and the collection of taxes had to be regular in the face of the constant wars waged by the French Empire. Hence, the French authorities were convinced that the only form of any kind of financial compensation for their dominion over Dalmatia would be military conscription. The short period of French rule in Dalmatia resulted in analyses concerning the possibility of exploiting the military potential of the Vlach shepherds, which became a kind of summary of all previous considerations concerning this problem. Indeed, the French administrators ruled over areas where the traditional military duties of the Vlach settlers were used in very different ways. Hence, many of those analysis made by the French include a broader historical account of the evolution of Vlach communities in the borderlands of Dalmatia, Bosnia, and Croatia.
PL
W latach 1806–1813 Dalmacja stała się częścią Cesarstwa Francuskiego. Prowincja, której interior zamieszkany był przez pasterzy wołoskich zwanych Morlakami była jednak niewydolna gospodarczo, co stanowiło duże wyzwanie dla nowej administracji. Już wcześniej, w czasach panowania weneckiego powstały różnorakie projekty rozwoju gospodarczego Dalmacji, jednakże ich implementacja wymagała czasu, a ściąganie podatków musiało się w warunkach ustawicznie prowadzonych przez Cesarstwo Francuskie wojen odbywać regularnie. Stąd wśród władz francuskich pojawiło się przekonanie, że jedyną formą jakiegokolwiek zdyskontowania finansowego panowania nad Dalmacją będzie konskrypcja wojskowa. Krótki okres francuskich rządów w Dalmacji zaowocował analizami dotyczącymi możliwości wykorzystania potencjału militarnego pasterzy wołoskich, które stanowią swego rodzaju podsumowanie wszystkich wcześniejszych rozważań dotyczących tego problemu. Francuscy zarządcy zapanowali bowiem nad terenami, na których tradycyjne powinności wojskowe osadników wołoskich były wykorzystywane w bardzo różny sposób. W istocie wiele przywołanych uwag zawiera w sobie szerszy rys historyczny dotyczący ewolucji społeczności wołoskich na pograniczu Dalmacji, Bośni i Chorwacji.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.