Search results

1

Лицевые списки Слова Палладия мниха в старообрядческой книжности (новое в изучении иконографии памятника)

100%

Anufrieva N.

Acta Neophilologica

|

2019

|

vol. XXI/2

229-242

EN

This article is dedicated to an iconographic analysis of the miniatures in the medieval Russian literary artefact Sermon of Palladii the Monk. Systematisation of the fundamental pictorial attributes of the manuscript and the use of six different illustrated manuscripts from various collections and archives allows us to identify three stable iconographic editions. Emphasising characteristic peculiarities of the artefact and designating the fundamental features inherent in the development of bibliographic art in different regions can help us to reach a comprehensive evaluation of the arte-fact, its meaning, and the ways in which bibliographic art employed visual expression to emphasise the essentials of the Christian truth.

2

King, Prophet or Priest? The Charisma of a Consecrated Ruler in the Ottonian Miniatures: Ideological Contents and the Functions of Presentations of the Saxon Dynasty Emperors

100%

Tabor D.

Roczniki Humanistyczne

|

2018

|

vol. 66

|

issue 4: Historia sztuki - Selected Papers in English

7-35

EN

The Polish version of the article was published in “Roczniki Humanistyczne,” vol. 64 (2016), issue 4. The article focuses on miniatures of an enthroned emperor. These are: the miniature showing Otto II from the Registrum Gregorii (Chantilly, Musée Condé, MS 14), two miniatures from the so-called Gospels of Otto III (Munich, Bayerische Staatsbibliothek, Clm. 4453)—one showing Otto III and the other one showing the allegories of the provinces of the empire, two miniatures (Otto II and the provinces) contained in the Gospels bound in the code also containing works by Flavius Josephus (Bamberg, Staatsbibliothek, Class. 79) and the miniature with the figure of Otto III found in the Liuthar Gospels, also called the Aachener Evangeliars (Aachen, Domshatz). The pictures were studied by Percy Ernst Schramm, Piotr Skubiszewski, Henry Mayr-Harting, Wolfgang Christian Schneider, Ludger Körntgen, Hagen Keller and Eric Palazzo. Exaltation of the emperor has its precedents in the Carolingian art. Placing the royal space in the upper gallery of the Palatine Chapel in Aachen and the miniature showing the exalted Charles the Bald in the Count Vivian Bible witness to the Carolingian approach to the person of the ruler. The sources of the consecration of an exalted ruler over bishops and princes in miniatures should be looked for in the theological-political views of the epoch. Hincmar, Archbishop of Reims, Smaragdus, Alcuin and Thietmar of Merseburg define the ruler as one chosen and anointed by God for ruling the people. However, the exaltation of the ruler should be looked for in the liturgy of the consecration of the king that is documented in the Pontifical Romano-Germanique. The most important act of this liturgy is the anointing, unction, practiced during the consecration prayer. The image of the enthroned emperor mirrors the moment of the liturgy in which the consecrated one, after being anointed and handed the regalia, ascends the throne in the apse, led there by the metropolitans and princes. The anointing is derived from the Old Testament consecration of kings, prophets and judges. However, the consecration of a king is different from the consecration of a bishop, presbyter or deacon, so defining the anointed king as a sacerdos is unjustified. The image of the bishop consecrated and exalted on the pattern of a ruler also appears in the Ottonian art—in the Psalterium Egberti and the Codex Egberti. The analysed and interpreted pictures are put in the context of the set of Christological miniatures found in liturgical books where the mentioned miniatures appear. It follows from the above statements that the figure of the ruler as one who listens to God’s Word, and the figure of the ruler who is not a type of Christ, but should be shaped on the pattern of Christ, are the basic features of the contents of all the four miniatures.

3

Bariery i możliwości. O haiku na gruncie polskim

89%

Stusek M.

Forum Poetyki

|

2018

|

issue 14

74-85

EN

An excellent exemplum of a thus-understood synaesthetic sensitivity to texts is the inter-sensual prose penned by Vladimir Nabokov, an author gifted with a perceptive form of synaesthesia – both as a writer and a translator the man behind Lolita took care to chew on his words, carefully giving them their measure, shape, sound and identity. In Nabokov’s criticism as well as his translation practice, much as in Douglas Robinson’s translatological ideas (The Somatics of Translation), it is this synaesthetically sensed materiality of language which becomes the key criteria in choosing the lexical and syntactic means at the translators’ disposal. In both cases synaesthesia turns out to be – a more or less conscious – principle underlying the linguistic translators’ instincts. Inter-sensual, corporeal contact with language comes into being during the creative process, which should also include literary translation, but also a (Barthean) reception of the literary arts, as well as meta-reflection in literary studies. Synaesthesia seems to feed its own unique poetics of reading and translating the authors under analysis.

PL

Artykuł stanowi omówienie adaptacji haiku w Polsce. Autorka ukazuje problemy dotyczące recepcji i przekładu japońskiej miniatury oraz wątpliwości w rozumieniu istoty gatunku. W drugiej części pracy wskazane zostają możliwości twórczego wykorzystania haiku w celu osiągnięcia nowych efektów artystycznych. Analizie poddane zostały m.in. utwory Jadwigi Stańczakowej, Ryszarda Krynickiego, Leszka Engelkinga.

4

Word and Image. Polish Medieval and Renaissance Religious Writings in the European Context

63%

Kaczor-Scheitler K. A.

Verbum Vitae

|

2021

|

vol. 39

|

issue 4

1193-1215

EN

The article presents the Polish religious writing of the Middle Ages and Renaissance as an expression of correspondence between the word and image. It also demonstrates the impact of European graphics, including Albrecht Dürer’s woodcuts, upon Polish religious works of the period (such as the works by Pseudo-Bonaventura in his rendering of Baltazar Opec’s Żywot Pana Jezu Krysta and Jan Sandecki’s Historie biblijne or Rozmyślania dominikańskie. The article also emphasizes that it was Dürer who paved the way for the book illustration, thus turning woodcuts into an art form in their own right. The fifteenth century was a watershed in book culture. As new illustration techniques at the turn of the fifteenth and sixteenth centuries encouraged the growth of illustrated printed books, the codex became obsolete.

5

Król, prorok czy kapłan ? Charyzmat konsekrowanego władcy w miniaturach ottońskich: treści ideowe i funkcje przedstawień cesarzy dynastii saskiej

63%

Tabor D.

Roczniki Humanistyczne

|

2016

|

vol. 64

|

issue 4: Historia sztuki

5-32

PL

Przedmiotem artykułu są miniatury przedstawiające cesarza w majestacie. Są to: miniatura z przedstawieniem Ottona II z Registrum Gregorii (Chantilly, Musée Condé, MS 14),dwie miniatury z tzw. Ewangeliarza Ottona III (Monachium, Bayerische Staatsbibliothek, Clm. 4453) – przedstawiająca Ottona III oraz przedstawiająca alegorie krain, dwie miniatury (Otto II i krainy) znajdujące się w ewangeliarzu oprawionym w kodeksie zawierającym również dzieła Józefa Flawiusza (Bamberg, Staatsbibliothek, Class. 79) oraz miniatura z postacią Ottona III, umieszczona w Ewangeliarzu Liutara, zwanego ewangeliarzem akwizgrańskim (Aachen, Domschatz). Obrazy te były przedmiotem badań Percy Ernsta Schramma, Piotra Skubiszewskiego, Henry'ego Mayr-Hartinga, Wolfganga Christiana Schneidera, Ludgera Körntgena, Hagen Keller oraz Erica Palazzo. Wywyższenie cesarza ma swoje precedensy w sztuce karolińskiej. Usytuowanie miejsca cesarskiego w drugiej kondygnacji na emporze kaplicy pałacowejw Akwizgranie oraz miniatura z przedstawieniem wywyższonego Karola Łysego w Biblii Viviana dają świadectwo karolińskiemu podejściu do osoby władcy. Źródeł konsekracji władcy wywyższonego ponad biskupów i książąt w miniaturach należy szukać w poglądach teologiczno-politycznych epoki. Hinkmar z Reims. Samaragdus, Alkuin oraz Thietmar z Merseburga określają władcę jako wybranego i namaszczonego przez Boga do rządzenia ludem. Wywyższenia władcy należy jednak upatrywać w liturgii konsekracji króla, udokumentowanej w Pontifical Romano-Germanique. Najważniejszym aktem tej liturgii jest namaszczenie, unctio, dokonywane w kontekście modlitwy konsekracyjnej. Obraz tronującego cesarza odzwierciedla moment liturgii, w którym konsekrowany po namaszczeniu i wręczeniu insygniów zasiada na tronie w absydzie, zaprowadzony tam przez metropolitów i książąt. Namaszczenie wywodzi się ze starostementowej konsekracji królów, proroków i sędziów. Konsekracja królewska różni się jednak od konsekracji biskupa, prezbitera i diakona, tak wiec nieuzasadnione jest określanie namaszczonego króla sacerdos. Obraz konsekrowanego i wywyższonego na wzór władcy biskupa pojawia się również w sztuce ottońskiej – w Psalterium Egberti oraz Codex Egberti. Analizowane i interpretowane obrazy są osadzone w kontekście zbioru miniatur chrystologicznych występujących w księgach liturgicznych, w których pojawiają się wymienione miniatury. Wynika z tego, że zasadniczymi rysami treści wszystkich czterech miniatur jest postać władcy jako słuchacza słowa Bożego oraz postać władcy, który nie jest typem Chrystusa, lecz ma być kształtowany na wzór Chrystusa.

EN

The miniatures showing the enthroned emperor are the subject of the article. These are: the miniature showing Otto II from the Registrum Gregorii (Chantilly, Musée Condé, MS 14), two miniatures from the so-called Gospels of Otto III (Munich, Bayerische Staatsbibliothek, Clm. 4453) – one showing Otto III and the other one showing the allegories of the provinces of the empire, two miniatures (Otto II and the provinces) contained in the Gospels bound in the code also containing works by Flavius Josephus (Bamberg, Staatsbibliothek, Class. 79) and the miniature with the figure of Otto III found in the Liuthar Gospels, also called the Aachener Evangeliars (Aachen, Domshatz). The pictures were studied by Percy Ernst Schramm, Piotr Skubiszewski, Henry Mayr-Harting, Wolfgang Christian Schneider, Ludger Körntgen, Hagen Keller and Eric Palazzo. Exaltation of the emperor has its precedents in the Carolingian art. Placing the royal space in the upper gallery of the Palatine Chapel in Aachen and the miniature showing the exalted Charles the Bald in the Count Vivian Bible witness to the Carolingian approach to the person of the ruler. The sources of the consecration of an exalted ruler over bishops and princes in miniatures should be looked for in the theological-political views of the epoch. Hincmar, Archbishop of Reims, Smaragdus, Alcuin and Thietmar of Merseburg define the ruler as one chosen and anointed by God for ruling the people. However, the exaltation of the ruler should be looked for in the liturgy of the consecration of the king that is documented in the Pontifical Romano-Germanique. The most important act of this liturgy is the anointing, unction, practiced during the consecration prayer. The image of the enthroned emperor mirrors the moment of the liturgy in which the consecrated one, after being anointed and handed the regalia, ascends the throne in the apse, led there by the metropolitans and princes. The anointing is derived from the Old Testament consecration of kings, prophets and judges. However, the consecration of a king is different from the consecration of a bishop, presbyter or deacon, so defining the anointed king as sacerdos is unjustified. The image of the bishop consecrated and exalted on the pattern of a ruler also appears in the Ottonian art – in the Psalterium Egberti and the Codex Egberti. The analyzed and interpreted pictures are put in the context of the set of Christological miniatures found in liturgical books where the mentioned miniatures appear. It follows from the above statements that the figure of the ruler as one who listens to God’s Word, and the figure of the ruler who is not a type of Christ, but should be shaped on the pattern of Christ, are the basic features of the contents of all the four miniatures.

6

O znaczeniu relacji człowieka wobec przyrody na podstawie scen prac miesięcy w średniowiecznych kodeksach

51%

Żak-Kulesza M.

Roczniki Kulturoznawcze

|

2023

|

vol. 14

|

issue 4

113-154

EN

Selected scenes of Labours of the Months depict the world of nature, with which Medieval man remained in very close and multi-faceted relations, depended on it, but could also use it consciously, subjugating it. The article presents scenes from calendar works in miniature painting which can be interpreted as pro-environment mindsets. The article fits into the trend of currently discussed humanistic ecology, and broadly understood human ecology. The goal of this work is to portray, on chosen examples, selected Labours of the Months, actions, as well as garden and agricultural solutions which today can be recognised as pro-environment. The text is also an attempt to determine what expediency led to using particular methods of providing care to plants, crops, as well as the manner of arranging the spaces of fields and gardens perpetuated on the pages of codices. The text also indicates the possibility to interpret Labours of the Months in their metaphorical message, in reference to biblical symbolysm of such scenes as arable farming, sowing, or providing care to a vineyard. What is more, attention was payed to the social-historical context of these depictions in which the characteristics of social relations were hidden, i.e. betwen the working class and nobility, as well as the axiology of work.

PL

Wybrane sceny prac miesięcy obrazują świat przyrody, z którym człowiek średniowiecza pozostawał w bardzo bliskich i wielopłaszczyznowych relacjach, był od niego zależny, ale też potrafił z niego świadomie korzystać, podporządkowując go sobie. Artykuł prezentacje sceny prac miesięcy w malarstwie miniaturowym, które mogą zostać zinterpretowane jako postawy proekologiczne. Artykuł wpisuje się w nurt ekologii humanistycznej i szeroko rozumianej ekologii człowieka. Celem pracy jest ukazanie, na wybranych przykładach prac miesięcy, działań i rozwiązań ogrodowych i rolniczych, które można dzisiaj uznać za prośrodowiskowe. Tekst próbuje także wskazać, jakie względy praktyczne przemawiały za zastosowaniem określonych metod pielęgnacji roślin, upraw i sposobem aranżacji przestrzeni pól i ogrodów, które zostały utrwalone na kartach kodeksów. Tekst wskazuje również na możliwość interpretacji prac miesięcy w ich metaforycznym przesłaniu, w odniesieniu do biblijnej symboliki takich scen jak uprawa roli, siew, pielęgnacja winnicy. Ponadto zwrócono uwagę na społeczno-historyczny kontekst tych przedstawień, w których została ukryta charakterystyka relacji społecznych, tj. między warstwą pracujących a szlachetnie urodzonymi, jak i aksjologia pracy.

7

Początki wołoskiej autonomii - bitwa pod Posadą według XIV-wiecznej Kroniki Ilustrowanej

38%

Woszuk N.

Roczniki Kulturoznawcze

|

2020

|

vol. 11

|

issue 2

225-247

EN

The Illustrated Chronicle, manuscript from 1360, known under the Latin name Chronicon Pictum, ended with the story of the Battle of Posada. The armed clash that took place in 1330 between Hungary and Wallachia is today remembered as a momentous victory for the newly founded Basarab dynasty. Two miniatures depicting the Battle of Posada included on pages 143 and 146, often overlooked in the context of historical elaboration, are an integral part of the story and complement the written text. The picture serves as a record of events and additionally provides information on the then costumes, armaments and artistic means of expression. The analysis of the Battle of Posada based on the 14th-century Illustrated Chronicle is an attempt to supplement historical research with an analysis of miniature painting.

PL

Kronika Ilustrowana, manuskrypt z 1360 r., znana pod łacińską nazwą Chronicon Pictum, kończy się opowieścią o bitwie pod Posadą. Starcie zbrojne, do którego doszło w 1330 r. między Węgrami a Wołoszczyzną, dziś jest pamiętane jako doniosłe zwycięstwo nowo powstałej dynastii Basarabów. Dwie miniatury obrazujące bitwę pod Posadą zawarte na kartach 143 i 146 Kroniki Ilustrowanej, często pomijane w kontekście opracowania historycznego, stanowią integralną część opowieści i uzupełnienie tekstu pisanego. Obraz pełni funkcję zapisu wydarzeń oraz dodatkowo dostarcza informacji na temat ówczesnych strojów, uzbrojenia i artystycznych środków wyrazu. Analiza bitwy pod Posadą na podstawie XIV-wiecznej Kroniki Ilustrowanej stanowi próbę uzupełnienia badań historycznych o analizę malarstwa miniatorskiego.

Refine search results

2 Roczniki Humanistyczne

2 Roczniki Kulturoznawcze

1 Acta Neophilologica

1 Forum Poetyki

1 Verbum Vitae

2 Tabor D.

1 Anufrieva N.

1 Kaczor-Scheitler K. A.

1 Stusek M.

1 Woszuk N.

1 Żak-Kulesza M.

1 2023

1 2021

1 2020

1 2019

2 2018