Search results

1

Mistyka relacyjna i metafizyczna w Księdze św. Anieli z Foligno

100%

Stróżyński M.

Filozofia Chrześcijańska

|

2019

|

vol. 16

7-25

EN

The article discusses the coexistence of two forms of Christian mysticism – metaphysical and relational – in The Book of Angela of Foligno. The metaphysical type, associated with the Neoplatonic philosophy, is probably inspired by The Soul’s Journey Into God by Saint Bonaventure who describes the experience of God as viewing existence or being (esse). The relational type is focused on the human and personal aspect of Jesus and the experience of love in the I-You relationship. While in many medieval mystics there is only one type of mysticism (e.g. metaphysical in Eckhart, relational in Bernard of Clairvaux), in Angela there is an interesting coexistence of both these types of experience of God.

2

Czy Joachim z Fiore był mistykiem? Kilka uwag na temat apokaliptycznej duchowości kalabryjskiego opat

100%

GRZESZCZAK J.

Filozofia Chrześcijańska

|

2018

|

vol. 15

59-81

EN

The article attempts to examine the presence of mystical elements in the writings of the Calabrese exegete, Joachim of Fiore (circ. 1135-1202). The fi rst part constitutes an overview of 12th century characteristic elements of apocalyptic spirituality, as seen by Joachim. This spirituality is infl uenced by both personal refl ections of this author and his intensive studies as well as current events, especially the crisis in the Church and the crusaders’ movement, as well as spreading heresies in the West and the progressive expansion of Islam. The second part of the article analyzes two intuitions of mystical nature which Joachim of Fiore experienced during his stay at the Cistercian Casamari Abbey. He elaborates on them in his major writings – Expositio in Apocalypsim and Psalterium decem cordarum. The nature of these intuitions and their later infl uence on this author’s writings allow the conclusion that we are dealing here with an experience that is mystical in nature, which, in turn, opened before Joachim some interpretative horizons that had been previously inaccessible in matters concerning the understanding (intelligentia) of inspired Writings.

3

Dharma jako praktyczne studium umierania. Przyczynek do studiów nad podstawami mistyki buddyjskiej

88%

Kosior K.

Filozofia Chrześcijańska

|

2020

|

vol. 17

7-17

EN

Inspired by the Platonic defi nition of philosophy as preparation for death, the author sketches the way indicated by the Buddha (dharma) as an action aimed at ending the elementary circumstances of life. In addition, he tries to show that despite interpretative controversy and changing cultural context, this action is reproduced in the history of Buddhism. So it has solid, unchanging foundations. To make his reasoning clear, the author explains the key concepts present in Buddhist doctrine: dharma, kamma (karman) and skilful means (upaya kauśalya).

4

Ks. prof. Stanisław Urbański – twórca polskiej szkoły duchowości

75%

Poleszak L.

Sympozjum

|

2017

|

issue 2(33)

249-274

PL

Artykuł jest próbą podsumowania dotychczasowego dorobku naukowego ks. prof. dra hab. Stanisława Urbańskiego w związku z jego 30-leciem pracy na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Ksiądz profesor jest twórcą polskiej szkoły duchowości. Jego badania przyczyniły się do odkrycia nowych szkół duchowości na gruncie polskim. W swoich publikacjach dotyka między innymi zagadnień z teologii duchowości, mistyki, hagiografii.

EN

The article is an attempt to summarize previous academic achievements of Fr. Professor Stanisław Urbański in conjunction with his 30th anniversary of work at the Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw. He is the creator of the Polish school of spirituality. His studies contributed to the discovery of number of new schools of spirituality in the Polish context. In his publications he touches, among many others, issues of theology of spirituality, mysticism and hagiography.

5

Biblijna teologia góry jako miejsca spotkania z Bogiem

75%

Markiewicz A.

Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie

|

2020

|

issue 27

123-134

PL

Góra jest miejscem, które ma przede wszystkim znaczenie geograficzne. Góra jest również pojęciem, którym zajmują się teologowie. W Piśmie Świętym wzgórza pełnią różnorodne funkcje, co jest właściwe wszystkim ludom starożytnym, które łączyły górę z kultem. Na wzniesieniach nawiązywano dialog z Bogiem. Na górach objawia się Jahwe i proklamowana jest Jego wola. Hebrajczycy mieli wielki szacunek do gór i uważali, że jest to teren, przebóstwiony, gdzie czuje się obecność Stwórcy panującego nad światem. Jahwe jest wychwalany na wzgórzach. Góry łączą się także z działalnością Jezusa, który wielokrotnie modlił się na górze, na górze proklamował swoje błogosławieństwa, przemienił się na górze i zmarł na górze Kalwarii. Góra jest miejscem spotykania osób – Boga i człowieka. Góry w Piśmie Świętym stanowią nieodłączny element kultury religijnej.

EN

A mountain is primarily a place of geographical significance. However, a mountain is also a concept that theologians deal with. In the Scriptures, mountains perform a variety of functions, a rule common for all ancient civilizations, which associated them with worship. It is on a hill where the dialogue with God takes place. Jehovah reveals Himself in the mountains and there His will is proclaimed. The Hebrews respected the mountains and believed that they were an area that is divinized, where one can feel the presence of the Creator ruling over the world. As a result, Jehovah is praised in the hills. The mountains are also connected with the activity of Jesus, who repeatedly prays on the them and proclaims his blessings there. His transfiguration and takes place on a mountain and He dies on the mount of Calvary. Mountains are places of meeting – God and men. In the Holy Bible they are an inseparable element of religious culture.

6

Mistyka uwięziona w etyce, czyli Alberta Schweitzera mistyka etycznego zjednoczenia z bytem

75%

Jarosz K.

Studia Ecologiae et Bioethicae

|

2004

|

vol. 2

|

issue 1

695-710

7

The Thought of Blessed John van Ruusbroec in the Writings of St Elizabeth of the Trinity

75%

Wilk J.

Wrocławski Przegląd Teologiczny

|

2022

|

vol. 30

|

issue 1

139-158

EN

The article contributes to the study of Elizabeth of the Trinity’s readings (1880–1906) and their impact to her way of thinking and in consequence her style of writing. The search query was narrowed down only to one author – the blessed John van Ruusbroec (1293–1381) and his work which the nun had (Rusbrock l’admirable, transl. E. Hello, Paris 1902). The analysis was based against six leading topics to which the mystic from Dijon frequently came back. These are: 1. Love; 2. The abyss that is God; 3. The man simple and humble; 4. Free will; 5. Saint silence; 6. Eternal now. In Rusbrock l’admirable Elizabeth of the Trinity was discovering herself. Thanks to the reading of this book she perfectly specified what she herself was sensing and experiencing.

PL

Artykuł stanowi przyczynek w studium lektur Elżbiety od Trójcy Świętej (1880–1906) oraz ich oddziaływania na jej styl myślenia i w konsekwencji piśmiennictwa. Kwerendę zawężono do jednego tylko autora – błogosławionego Jana van Ruusbroeca (1293–1381) i jego dzieła, którym mniszka dysponowała (Rusbrock l’admirable, transl. E. Hello, Paris 1902). Opracowanie oparto na sześciu przewodnich tematach, do których mistyczka z Dijon najczęściej powracała. Są nimi: 1. Miłość; 2. Przepaść, którą jest Bóg; 3. Człowiek pokorny i prosty; 4. Wolna wola; 5. Święte milczenie; 6. Wieczne teraz. W Rusbrock l’admirable Elżbieta od Trójcy Świętej odnajdywała siebie. Dzięki lekturze tej książki doskonale sprecyzowała to, co sama wyczuwała i czego doświadczała.

8

Problem aktualności języka mistycznego

75%

Rutkowska I.

Colloquia Theologica Ottoniana

|

2014

|

issue 1

225-240

PL

W artykule rozważono różne aspekty funkcjonowania pojęcia mistyki i tekstów mistycznych we współczesnej kulturze. Jego celem jest wskazanie tych przestrzeni współczesnego życia, w których najbardziej dostrzegalna jest obecność języka mistycznego. Jak się jednak okazuje, pojęcie mistyki nie jest rozumiane jednoznacznie – jego popkulturowy obraz jest dość daleki od znaczenia teologicznego (chrześcijańskiego), a często wręcz z nim sprzeczny i przynależny raczej fałszywej mistyce. Wskazany w tytule problem dotyczy dzisiejszego odbioru mistycznych treści zapisanych przez autorów z dawnych lat. Z jednej bowiem strony chętnie sięga się po teksty mistyczne z uwagi na ich inność i niezwykłość, z drugiej zaś mało kto umie je rozumieć i przejmować do swojej sobistej praktyki duchowej. Ukazuje to zatem ogromną potrzebę dobrze przygotowanych katechetów, rekolekcjonistów czy duszpasterzy, którzy umieliby odpowiednio przekazać zawarte w tych dziełach treści. Prowadzone rozważanie wykazało także, że mistyka przeżywa w obecnych czasach swego rodzaju odrodzenie – staje się coraz popularniejsza zarówno w kręgach popkulturowych, jak i naukowych (teologicznych, filologicznych) czy kościelnych. Obserwacje te wskazują na duże zapotrzebowanie współczesnego człowieka na pogłębianie swojej duchowości.

EN

The article considers different ways of the presence of mystic and the mystical texts in the modern culture. As we proofed, the term ‘mystic’ has many meanings. Its pop cultural picture is often opposite to its theological, Christian meaning. ‘The problem’ indicated in the title concerns the level of understanding of mystical works – their language and their contents. We can see, that these texts can attract with their curiosity and supernatural origins, but there aren’t many people who want to read them as a spiritual doctrine. The presence of this works depends on good preparation and atmosphere, created specially during the retreats, for example. But we have to admired – we can see the renascence of the mystic nowadays. It is very popular not only in the pop cultural stream but also in the university knowledge (in theology, philology, psychology) and in the pastoral work of the Church. All this facts say that in our century there is a high level of spiritual demands

9

Egzystencjalna aplikacja dogmatu na przykładzie Thomasa Mertona

75%

Strumiłowski J. P.

Polonia Sacra

|

2015

|

vol. 19

|

issue 4

EN

The contemporary theology puts a stress on the existential dimension of the faith. The great theological works of the last century focus on the anthropological aspect of the faith which has been shown by the works of Karl Rahner, Hans Urs von Balthasar and others. The theology does need to have roots in the human existence, for it begins in the reading of the Revelation concretised in the human life. Unfortunately, the dogmas are very often considered by Catholics as abstractive formulas hardly linked with the inner life. The contemporary theological proposals, thanks to some implantation in so-called anthropological turn, seem to be really closer to the life. However, in spite of their existential direction, they remain products of intellectual speculations. In this context (i.e. tendency to join the faith teaching with the practice) the theology of the mystics and spiritual masters seems to be very useful since they did not practise the theology professionally but yet were perfect theologians thanks to their experience. T. Merton was one of such masters. His writings show how the theology explaining the fundamental dogmas (like Trinitarian or Christological dogmas) may be not so much a doctrinal investigation as a spiritual experience. Moreover, such theology is very strongly harmonised with the daily experience of the world and that is why it may help us accept the truths of the faith in the way they lead us to a deep spiritual experience.

PL

Współczesna teologia kładzie bardzo silny akcent na egzystencjalny wymiar wiary. Wielkie prace teologiczne ubiegłego wieku skupiają się na antropologicznej sferze wiary. Unaoczniają nam to chociażby dokonania takich teologów jak Karl Rahner czy Hans Urs von Balthasar. Teologia bowiem potrzebuje zakorzenienia w ludzkiej egzystencji, gdyż rodzi się ona w wyniku odczytania objawienia konkretyzującego się w życiu ludzkim. Niestety bardzo często dogmaty są traktowane przez katolików jako abstrakcyjne formuły mające niewielki związek z życiem duchowym. Współczesne propozycje teologiczne poprzez zakorzenienie w tzw. zwrocie antropologicznym rzeczywiście zdają się bliższe życiu. Niemniej jednak, pomimo swojego egzystencjalnego ukierunkowania, pozostają one nadal w dużej mierze produktem intelektualnych rozważań. W tym kontekście (dążenia do zespolenia nauki wiary z praktyką życia) bardzo cenna wydaje się teologia mistyków i mistrzów duchowych, którzy nie zajmowali się profesjonalnie tą dziedziną, a jednak dzięki swojemu doświadczeniu duchowemu byli doskonałymi teologami. Jednym z takich mistrzów był Thomas Merton, którego zapiski pokazują, w jaki sposób teologia wyjaśniająca podstawowe dogmaty chrześcijańskie, takie jak dogmat trynitarny i chrystologiczny, może być nie tyle rozważaniem doktrynalnym, ile opisem doświadczenia duchowego. Ponadto tego typu teologia jest bardzo ściśle zharmonizowana z codziennym doświadczeniem świata, przez co może nam pomóc tak przyjmować prawdy wiary, by to przyjęcie prowadziło do głębokiego doświadczenia duchowego.

10

Antropologiczne aspekty doświadczenia mistycznego w ujęciu Mieczysława Gogacza

75%

Andrzejuk I.

Rocznik Tomistyczny

|

2021

|

vol. 10

195-211

EN

Mieczysław Gogacz, the founder of consequent Thomism, is also known for his original concept of mystical experience. In his opinion, mystical experience is a passive experience of the existence of God by the mean of potential intellect of a man. In this account, mystical experience is a relationship that connects two beings: God and man. This means that the nature of mystical experience will depend precisely on the people who are engaged in it. It further follows that our understanding of the mystical experience will depend on the anthropology and theodicy. In order to understand Gogacz’s concept of mystical experience, the following issues in his anthropology seem to be of key importance: a. the concept of man as a person; b. the problem of manifestations of existence that constitute the basis for establishing personal relationships; c. the subject of personal relations as connections between real rational beings; d. the problem of indistinct cognition as a passive experience by the potential intellect of the principles of the cognized being (the word of the heart). The groups of issues mentioned above are also one of the most significant elements of consequent Thomism.

11

Między doświadczeniem a teorią, czyli o niektórych problemach filozofii mistyki

71%

Bańka A. R.

Roczniki Filozoficzne

|

2020

|

vol. 68

|

issue 1

137-159

EN

Mysticism today is not only a popular term often referred to the strange and incomprehensible phenomena, oscillating between psychology and spirituality. Mysticism is also a research problem, which has long been analyzing by the specialists from various scientific disciplines. Philosophy also has its own contribution to the study of mysticism. Moreover, one can also put forward the thesis about its special competencies for this. There is no doubt that a mystical intuition accompanies the philosophers from the very beginning, and for a long time the philosophy itself has been also developing, here and there, as a mystical philosophy. Currently, the attention of philosophers dealing with mysticism is mainly focused on problems determined by the philosophy of mysticism. Here the most important discussions and disputes are taking place-especially the so-called dispute between essentialism and contextualism. The author of the article formules the thesis that moderate contextualism, as the position that opts for the existence of several irreversible types of experiences defined today as mystical, better explains the complex phenomenon of mysticism than the reductionist essentialist attitude. This does not mean, however, that it gives an exhaustive explanation. Although the dispute examined in the article does not seem to be possible to unambiguously settle, the philosophical analysis of the most important, constitutive themes allows us to better understand the nature of the main processes that shape the broadly understood mysticism. The purpose of this article is therefore to identify the way in which philosophy enters the area of mysticism, the contribution it makes to the analysis of the mystical experience, as well as several major methodological problems that it encounters.

PL

Mistyka to dziś nie tylko popularny termin, którym określa się zjawiska często dziwne i niezrozumiałe, oscylujące między psychologią a duchowością. Mistyka to również problem badawczy, którym od dawna zajmują się specjaliści z rozmaitych dyscyplin naukowych. Swój wkład w badania nad mistyką wnosi także filozofia, co więcej - można również postawić tezę, że posiada ona do tego szczególne kompetencje. Nie ulega wątpliwości, że mistyczna intuicja towarzyszy filozofom niemal od zawsze, a sama filozofia od samego początku rozwijała się także, tu i ówdzie, jako filozofia mistyczna. Aktualnie uwaga filozofów zajmujących się mistyką koncentruje się głównie na problemach wyznaczonych przez filozofię mistyki - tu toczą się najważniejsze dyskusje i ogniskują spory, zwłaszcza tak zwany spór między esencjalizmem a kontekstualizmem. Autor artykułu stawia tezę, że umiarkowany kontekstualizm, jako stanowisko optujące za istnieniem kilku niesprowadzalnych do siebie typów doświadczeń określanych dziś jako mistyczne, lepiej wyjaśnia złożony fenomen mistycyzmu niż redukcyjne nastawienie esencjalistyczne. Nie znaczy to jednak, że daje wyjaśnienie wyczerpujące. Chociaż omawiany w artykule spór nie wydaje się możliwy do jednoznacznego rozstrzygnięcia, filozoficzna analiza głównych, konstytuujących go wątków pozwala lepiej zrozumieć naturę kluczowych, rządzących szeroko rozumiana mistyką procesów. Celem niniejszego artykułu jest zatem rozpoznanie sposobu, w jaki filozofia wkracza na teren mistyki, wkładu, jaki wnosi w analizę doświadczenia mistycznego, a także kilku głównych problemów metodologicznych, na które napotyka.

12

Góry w ujęciu transcendentnym

63%

Rosiński F. M.

Góry, Literatura, Kultura

|

2017

|

vol. 11

451-463

EN

In the history of culture and religion the mountains, owing to their verticality that makes them stand out in landscape, their massiveness and imperturbability, generated, from time immemorial, a lot of interest associated with their origin; they played an important role in beliefs, mythology, cult and symbolism. On their summit, sometimes also inside them, were located dwellings of supranatural creatures of varied provenance, character, activity and attitude to people. The mountains were also hierophantic, objects of pilgrimages and experiencing the sacred. In addition, they constituted a boundary between the ecumene and anecumene as well as the place where the spirit world was to be found. Sometimes the mountains were also regarded as a home of evil creatures and forces.

13

"Logos", "pathos", "ethos". Akt poznania teologicznego w perspektywie antropologicznej

63%

Wiończyk G.

Teologia w Polsce

|

2014

|

vol. 8

|

issue 1

179-194

EN

The theological cognition act, which has constituted a subject of investigation for ages, is today related to new questions posed by the contemporary context. The notion of the social humanity legitimization is what influences its understanding. The question concerning the theological cognition act has a deep anthropological dimension in a double sense: from the side of the method – it is a human act, therefore its analysis may be based on elements of anthropological structure: logos, ethos and pathos; from the side of the performer: it is an act of the particular person living in the particular time. This means that the theological cognition act cannot be limited only to sentence assertion or system construction, but it must consider the dynamics of a human being in its relative character, as well as the total dedication to God.

PL

Akt poznania teologicznego, który przez wieki wielokrotnie stanowił przedmiot dociekań, dzisiaj związany jest z nowymi pytaniami stawianymi przez współczesny kontekst. Na jego rozumienie wpływa współczesne zagadnienie społecznej legitymizacji humanistyki. Pytanie o akt poznania teologicznego posiada głęboki wymiar antropologiczny w podwójnym sensie: od strony metody jest aktem człowieka, a więc jego analiza może opierać się na elementach struktury antropologicznej (logos, ethos i pathos); od strony jego wykonawcy jest aktem konkretnej osoby żyjącej w konkretnym czasie. Oznacza to, że aktu poznania teologicznego nie można ograniczyć jedynie do asercji zdań lub systemu, ale trzeba w nim uwzględnić dynamikę ludzkiej osoby w jej relacyjnym charakterze oraz całoosobowe przylgnięcie do Boga.

14

Evelyn Underhill rozumienie mistyki

63%

Kiwka M.

Analecta Cracoviensia

|

2018

|

vol. 50

EN

In the English-speaking world of the first half of the twentieth century Evelyn Underhill (1875–1941) was one of the most widely read writers on religion and spiritual practice, in particular on Christian mysticism. The paper aims at Underhill’s understanding of mysticism. Beginning with the presentation of the concept of mysticism and its main characteristics, the classification of the phases of the mystical process, through the problem of the authenticity and unity of the mystical testimonies, including the philosophical context of her thought and anthropological structures used in her analysis – there are presented here the fundamental features of Underhill’s theory of mysticism. The whole supplements her inspiring vision of the mystical future of the mankind.

PL

W świecie anglojęzycznym I połowy XX wieku Evelyn Underhill (1875–1941) była jedną z najbardziej poczytnych autorek, piszących o religii i życiu duchowym, a szczególnie o mistyce chrześcijańskiej. Ukazanie zasadniczych elementów jej teorii mistyki stanowi zasadniczy cel niniejszego przedłożenia. Jego realizację otwiera przedstawienie wypracowanego przez nią pojęcia mistyki i jej zasadniczych charakterystyk. Omówienie etapów procesu mistycznego, problemu autentyczności oraz jedności doświadczenia mistycznego łącznie z kontekstem filozoficznym i strukturami antropologicznymi, które autorka wykorzystuje w swoich analizach – stanowi tematykę dalszej części opracowania. Całość zamyka niezwykle inspirująca wizja mistycznej przyszłości rodzaju ludzkiego, jaką znajdujemy w publikacjach tej anglikańskiej pisarki.

15

Obce ciało Krzysztofa Zanussiego — dotknięcie mistyki

63%

Lis M.

Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars

|

2016

|

vol. 22

|

issue 48

569-578

EN

Krzysztof Zanussi in his films has been exploring several themes from ethical and theological perspectives. His recent film, Obce ciało (Foreign Body), an analysis of conflict between faith in God and atheism and between a modern multinational corporation, symbolized by Kris, and Angelo, a man faithful to his catholic convictions, is in fact a story on dark night of the soul, described by St. John of the Cross. Main figures of the film are experiencing presence or absence of God: for Angelo, sure of his faith, serious doubts come when his close friend Kasia decides to become a nun. For Adam, struggling for his father’s life, who refuses image of God lacking of mercy, an unexpected answer comes: a miracle saves the life of his father. Zanussi’s philosophical-anthropological treatise, with theological foun- dations, reveals not only possible attitudes of his protagonists towards God, but suggests also how God can act in their lives.

PL

Krzysztof Zanussi w swoich filmach podejmuje od samego początku tematykę etyczną, często jednak z istotnymi odniesieniami do teologii. Jego najnowszy film, Obce ciało (2014), analiza sporu pomiędzy postawą wiary w Boga a ateizmem oraz między ponadnarodową korporacją, symbolizowaną przez Kris, a Angelo, człowieka wiernego swoim katolickim poglądom, jest w gruncie rzeczy opowieścią o nocy ciemnej, tak jak ją opisał św. Jan od Krzyża. Protagoniści doświadczają obecności bądź nieobecności Boga (Deus absconditus): Włoch Angelo, początkowo pewny swej wiary, przeżywa poważne wątpliwości, gdy jego bliska przyjaciółka Kasia postanawia wstąpić do klasztoru. Adam, walczący o życie ciężko chorego ojca, odrzucający obraz Boga niemiłosiernego, doświadcza nieoczekiwanej odpowiedzi: cud ratuje życie ojca. Filozoficzno-antropologiczny traktat Zanussiego, oparty na filozoficznych podstawach, odsłania nie tylko możliwe postawy głównych bohaterów wobec Boga, ale także sugeruje Jego działanie w ich życiu.

16

Słodko-gorzki smak mistyki. Leksyka zmysłu smaku w Dzienniczku św. Faustyny Kowalskiej

63%

Rutkowska I.

Polonia Sacra

|

2018

|

vol. 22

|

issue 3(52)

145-165

PL

Artykuł ma charakter badawczy. Jego celem jest odkrycie znaczeń, jakie św. Faustyna nadała zmysłowi smaku, a zarazem ukazanie poziomów metaforyzacji użytego przez nią słownictwa. Analiza jakościowo-ilościowa dotyczy leksyki opisującej smaki słodki i gorzki – są to bowiem jedyne nazwy smaków wskazane przez autorkę Dzienniczka. Jak wykazała analiza, większość słownictwa z tego pola została użyta do zobrazowania relacji duszy z Bogiem. Smak słodki posłużył na określenie samego Boga, obcowania z Nim. Smak gorzki konotuje głównie mękę Pańską i cierpienia, jakie Faustyna znosi w intencji dusz. W tworzeniu analogii między ciałem a duszą wyzyskuje ona słownictwo potoczne, łącząc je z biblijnym i liturgicznym. Jak wskazuje, dusza także ma swój pokarm – są nim wola Boża, łaska, mądrość Boża, a także Boże miłosierdzie.

EN

The article is of analytical character. Its aim is to discover the meanings which St Faustina attributed to the sense of taste as well as to reveal the levels of metaphorization of the vocabulary she used. The quality and quantity analysis involves the lexis which describes the sweet and bitter tastes – those are actually the only names of tastes indicated by the author of The Diary. As the analysis revealed, most of the vocabulary from this area was used to depict the relationship between the soul and God. The sweet taste served to define God Himself, communing with Him. The bitter taste is associated principally with Lord’s Passion and suffering which Faustina experiences in the intention of the souls. While creating the analogy between the body and the soul, she exploits colloquial vocabulary, combining it with the biblical and liturgical lexis. As she indicates, the soul has also its food – this is God’s will, grace, God’s wisdom and God’s mercy.

17

Duchowość i mistyka ewangelicka

63%

Müller A.

Teologia Praktyczna

|

2017

|

issue 18

7-23

EN

Is there any mysticism specifi cally evangelical and how does it diff er from other forms of mysticism conditioned by a confession or religion? To answer such questions, fi rst of all, mysticism, a diffi cult to defi ne term, has to be thematized. Mysticism as a phenomenon expanding boundaries of any confession or religion, can have an important meaning for the contemporary society, providing it with an old answer to the current challenges of our times. Experiencing the unity with God has played and still does play an important role also within Protestantism, even though originally the reformers were skeptical toward mysticism. A brief look at Martin Luther and his theology, as well as at the contemporary protestant theories of mysticism reveals that the evangelical identity and mysticism do not exclude each other. However, Evangelical Christians can communicate their mystical experiences only if they resort to the religious language of their tradition. In addition, they have to perceive such experiences in the light of the basic theses underlying evangelical theology in order to sustain their evangelical identity. Thus, mysticism in a modifi ed form constitutes one of the main sources evangelical spirituality stems from.

PL

Czy istnieje mistyka ewangelicka i czym różni się ona od mistyki w innych religiach lub wyznaniach? Aby odpowiedzieć na to pytanie, należy przede wszystkim opisać trudny do zdefiniowania termin „mistyka”. Mistyka jako zjawisko przekraczające granice religii i wyznań może mieć ważne znaczenie dla współczesnych społeczeństw i być dawną odpowiedzią na aktualne wyzwania naszych czasów. Doświadczenie jedności z Bogiem odgrywa i zawsze odgrywało ważną rolę także w protestantyzmie, chociaż pierwotnie reformatorzy byli sceptyczni wobec mistycznych doświadczeń. Krótkie spojrzenie na Marcina Lutra i jego teologię, a także na współczesne protestanckie teorie mistyki wskazuje, że tożsamość ewangelicka i mistyka nie wykluczają się wzajemnie. Jednakże ewangeliccy chrześcijanie mogą jedynie przekazywać swoje mistyczne doświadczenia w odwołaniu się do ich języka religijnego i własnej tradycji. Ponadto muszą oni interpretować te doświadczenia w świetle podstawowych założeń teologii ewangelickiej, aby w ten sposób zachować swoją ewangelicką tożsamość. Tak rozumiana mistyka stanowi jedno z głównych źródeł ewangelicznej duchowości.

18

Zjawisko „spoczynku w Duchu Świętym” w polskiej literaturze teologicznej i w VI Dokumencie z Malines

63%

Bujak J.

Studia Gdańskie

|

2019

|

issue 44

87-106

PL

Zjawisko „spoczynku w Duchu Świętym” obecne jest nie tylko w grupach zielonoświątkowych, ale również w wielu katolickich wspólnotach należących do nurtu charyzmatycznego. Refleksja teologiczna nad tym fenomenem jest jeszcze dość skromna. Również wśród polskich teologów niewielu dotychczas podjęło się teologicznej refleksji nad źródłem i znaczeniem zjawiska „spoczynku w Duchu”. W artykule zostały ukazane poglądy polskich teologów, którzy podjęli się teologicznej refleksji na temat „spoczynku w Duchu”. Autor artykułu dokonał analizy najważniejszych książek i artykułów polskich teologów poświęconych temu zagadnieniu. Wynika z nich, że „spoczynek” jest przejawem działania Ducha Świętego mającym oparcie w Piśmie Świętym i przynoszącym dobre owoce w życiu tych, którzy go doświadczyli. Refleksje polskich teologów zostały następnie skonfrontowane z poglądami kard. L.J. Suenensa wyrażonymi w książce „Spoczynek w duchu” kontrowersyjne zjawisko opublikowanej w roku 1986. Belgijski purpurat, mianowany przez papieża Pawła VI duchowym opiekunem ruchu Odnowy w Duchu Świętym w Kościele katolickim, jest autorem tzw. Dokumentów z Malines, w których poruszał aktualne kwestie dotyczące charyzmatów. Wspomniana książka jest szóstym i ostatnim dokumentem z Malines. Kardynał Suenens uzasadnia w niej, że zjawisko „spoczynku” obecne w grupach odnowy charyzmatycznej ma najprawdopodobniej przyczyny naturalne. Krytyczne i ostrożne podejście do zjawiska „upadku” reprezentowane przez kard. Suenensa jest uważane przez polskich teologów w dużej mierze za nieaktualne i przebrzmiałe.

EN

The phenomenon of “resting in the Holy Spirit” exists not only in Pentecostal groups, but also in many Catholic communities that belong to the charismatic movement. Theological reflection on this phenomenon is These reflections were then confronted with the views of Cardinal LJ Suenens, expressed in the book Resting in the Spirit published in 1986. The Belgian Purpurate, appointed by Pope Paul VI as the spiritual assistant of the Catholic Charismatic Renewal, is the author of the so-called Documents from Malines in which he raised the current issues relating to charisms. The book is the sixth and final document from Malines. Cardinal Suenens argues in the book that the phenomenon of “the rest” which is present in charismatic renewal groups has most likely natural causes. His critical and cautious approach to the phenomenon of “the fall” is considered by Polish theologians to be outmoded and no longer applicable.still quite diffident. So far, only a few Polish theologians have undertaken any such reflection on the source and meaning of the phenomenon of “resting in the Spirit”. The article presents an analysis of the most important books and articles devoted to this issue and written by Polish theologians. They show that “the rest” is a manifestation of the Holy Spirit and it is based on the Holy Scriptures. It brings good fruit in the lives of those who experience it.

19

Mistyka życia versus mistyka śmierci. Porównanie wizji św. Teresy od Jezusa z filozoficznym ujęciem Giorgia Agambena

63%

Moreno-Szypowska J. C.

Filozofia Chrześcijańska

|

2019

|

vol. 16

73-85

EN

Reading the text of the main representative of Spanish mysticism, which is Saint Teresa of Jesus, we can see similarities with the philosophical refl ections of the modern thinker Giorgio Agamben. In both of them we fi nd an analogous approach to the issues that concern them the most: for the mystic it is God, for Agamben, language. Poetic images used by Saint Teresa of Jesus, are transforming into the philosophical concepts used by Agamben. The thinking of both is similar, although the message is completely diff erent. Filled with the “faith, hope and love” of Saint Teresa of Jesus wants to draw a path, a leading soul to God, a synonym for life, and Agamben, infl uenced by the thoughts of Hegel and Heidegger, outlines a situation in which a lost human being is in a cul-de-sac ending with terrifying death wall. Hence the mysticism of the sixteenth century can be called the mysticism of life, while philosophical considerations over the language of the twentieth century, the mysticism of death.

20

Źródła unormowań prawnych życia anachoreckiego w pismach Ewagriusza z Pontu w świetle późniejszej recepcji tych norm

63%

Bider M.

Teologiczne Studia Siedleckie

|

2022

|

vol. XIX/19

195-214

EN

The article is the analysis of the legal norms of anachoretic life in the writings of Evagrius of Pontus in the light of subsequent reception of these norms. The article is of a scientific nature using the historical and legal method. The Byzantine monastic legislation, focusing on cenobitism, only indirectly adopted the anachoretic Evagrian doctrine. Otherwise, the sources of the theology of Byzantine spirituality adopted the Evagrian doctrine through the writings of John (Climacus) of Sinai.

PL

Artykuł stanowi analizę norm prawnych życia anachoretycznego w pismach Ewagriusza Pontyjskiego w świetle późniejszej recepcji tych unormowań. Artykuł ma charakter naukowy i został napisany z wykorzystaniem metody historyczno-prawnej. Bizantyjskie prawodawstwo monastyczne, koncentrujące się na cenobityzmie, jedynie pośrednio przyjęło anachorecką doktrynę ewagriańską. Natomiast źródła teologii duchowości bizantyjskiej szerzej przejęły doktrynę ewagriańską za pośrednictwem Jana Klimaka z Synaju.

Refine search results

Mistyka relacyjna i metafizyczna w Księdze św. Anieli z Foligno

Czy Joachim z Fiore był mistykiem? Kilka uwag na temat apokaliptycznej duchowości kalabryjskiego opat

Dharma jako praktyczne studium umierania. Przyczynek do studiów nad podstawami mistyki buddyjskiej

Ks. prof. Stanisław Urbański – twórca polskiej szkoły duchowości

Biblijna teologia góry jako miejsca spotkania z Bogiem

Mistyka uwięziona w etyce, czyli Alberta Schweitzera mistyka etycznego zjednoczenia z bytem

The Thought of Blessed John van Ruusbroec in the Writings of St Elizabeth of the Trinity

Problem aktualności języka mistycznego

Egzystencjalna aplikacja dogmatu na przykładzie Thomasa Mertona

Antropologiczne aspekty doświadczenia mistycznego w ujęciu Mieczysława Gogacza

Między doświadczeniem a teorią, czyli o niektórych problemach filozofii mistyki

Góry w ujęciu transcendentnym