Search results

1

AUTOBIOGRAFICZNA MITYZACJA CZASU I PRZESTRZENI W DOLINIE ISSY CZESŁAWA MIŁOSZA

100%

Cierniak-Nielub I.

Świat Tekstów. Rocznik Słupski

|

2019

|

vol. 17

43-54

PL

Dolina Issy to powieść, w której Czesław Miłosz zawarł szereg tropów wiodących do jego własnej biografii. Fascynujące wydaje się podjęcie kwestii, na ile Tomasz, główny bohater utworu, tożsamy jest Miłoszowi, a na ile zaś stanowi literacką kreację. W Dolinie Issy możemy wyróżnić kilka rodzajów autobiografizmów, które znakomicie obrazują relację pomiędzy autorem – narratorem i bohaterem. Spaja ich swoisty mit sielankowego dzieciństwa, jakie noblista wiódł nad brzegiem Niewiaży – pierwowzoru ziem Doliny Issy. Mit ten ściśle łączy się z problematyką czasu i przestrzeni, nad którymi ostatecznie góruje akt doświadczania. W swoim artykule pragnę udowodnić, iż czytanie Doliny Issy w kontekście autobiograficznym jest nie tylko sensowne, ale wręcz stanowi swoisty klucz do zrozumienia samego Czesława Miłosza.

EN

Dolinna Issy is a novel in which Czesław Miłosz has included series of clues leading to his own biography. It seems interesting to take on the question to what extent Tomasz – the main character of composition – is identical to Miłosz and to what extent he is only a literary creation. In Dolina Issy we may distinguish several types of autobiographisms that perfectly illustrate the relationships between of author, narrator and the character in novel. They are joined by specific myth of idyllic childhood, which The Nobel Prize laureate had at the Niewiaża riverside – the prototype of the lands of Issa Valley. This myth is closely connected with the problem of time and space – dimensions dominated by act of experiencing. In my article I want to prove that reading the Dolina Issy in the autobiographical context is not only sensible but it is also the point to understand the essence of Miłosz.

2

Terapia i odmowa terapii – autobiograficzne narracje „postenerdowskie” lat ostatnich. Eugen Ruge i Marion Brasch

80%

Helbig-Mischewski B.

Autobiografia. Literatura. Kultura. Media

|

2013

|

issue 1

51–68

PL

Powieści autobiograficzne o dzieciństwie i młodości w NRD, o konfliktach międzypokoleniowych, tragediach rodzinnych, do których przyczyniły się funkcjonujące w tym społeczeństwie zakłamania i tabu, jak również o kryzysie tożsamościowym związanym ze zjednoczeniem, przeżywają w ostatnich latach okres rozkwitu, ich popularność wzrosła jeszcze od 2006 roku, po wydaniu przez Uwe Tellkampa powieści Der Turm [Wieża]. Autorka analizuje porównawczo dwie wydane w 2011 roku powieści autobiograficzne, które zyskały dużą popularność: In Zeiten des abnehmenden Lichts [W czasach ubywającego światła] Eugena Ruge, tłumacza Czechowa, syna znanego enerdowskiego historyka, który wiele lat spędził w sowieckich łagrach, oraz Ab jetzt ist Ruhe [Od teraz ma być spokój] Marion Ruge, moderatorki radiowej, córki byłego ministra kultury NRD, siostry znanych pisarzy. Autor i autorka mają korzenie wielokulturowe, są dziećmi tragicznie rozdartych komunistów, piszą z pozycji tego, który „przeżył”. Okazuje się, że powieść Ruge, brutalnie konfrontująca czytelnika z prawdą psychologiczną przedstawianych postaci, kompozycyjnie i stylistycznie nawiązuje do narracyjnych schematów mitycznych i spełnia ważną funkcję terapeutyczną. Inaczej książka Brasch, nieukładająca się w żaden mit, także w mit terapeutyczny, która jednak w przekornej, subwersywnej lekturze ujawnia interesujące podteksty.

DE

Autobiographische Romane, die über Kindheit – und Jugendzeit in der DDR berichten, Generationenkonflikte und Familientragödien, Verlogenheit und Tabus dieser Zeit, aber auch die Identitätskrise nach der Vereinigung Deutschlands reflektieren, erleben in den letzten Jahren ihre Blütezeit. Ihre Popularität stieg noch seit der Veröffentlichung des Romans von Uwe Tellkamp Der Turm. Die Verfasserin analysiert vergleichend zwei 2011 erschienene erfolgreiche autobiographische Romane: In Zeiten des abnehmenden Lichts von Eugen Ruge (Tschechow-Übersetzer, Sohn eines bekannten DDR-Historikers, der viele Jahre in sowjetischen Lagern verbrachte) und Ab jetzt ist Ruhe von Marion Brasch (Radiomoderatorin, Tochter eines ehemaligen Kulturministers der DDR, Schwester von bekannten Schriftstellern). Beide Autoren sind Kinder von Kommunisten, beide haben nicht nur deutsche Wurzeln, beide schreiben aus der Position des Überlebenden. Es zeigt sich, dass der Roman von Ruge, der den Leser brutal mit der psychologischen Wahrheit seiner Figuren konfrontiert, in kompositioneller und stilistischer Hinsicht an mythische narrative Muster anknüpft und eine wichtige therapeutische Funktion erfüllt. Anders das Buch von Brasch, das sich zu keinem Mythos zusammenfügen lässt, auch nicht in einem therapeutischen. Erst in einer subversiven, „trotzigen“ Lektüre offenbart der Text interessante unterschwellige Botschaften.

3

Kulturowe spojrzenie na programy powszechnych szczepień ochronnych wczoraj i dziś

80%

Pietrzyk A.

Ogrody Nauk i Sztuk

|

2019

|

issue 9

113-132

PL

Cel badań: Celem badania było wskazanie kulturowych mechanizmów utrudniających wdrażanie programów powszechnych szczepień ochronnych oraz ujawnienie ich szerszego geograficzno-historycznego tła. Metoda badań: Badania wpisują się w nurt folklorystyki oraz antropologii kulturowej i jej subdyscypliny – antropologii medycznej. Analizie poddano treści wierzeniowe, na które składają się materiały ikonograficzne, zasoby elektroniczne bibliotek dotyczące historii profilaktyki szczepiennej oraz dostępne w Internecie wypowiedzi przeciwników szczepień, stosując podejście interpretatywne, które odwołuje się do systemu wiedzy, wartości i kategorii analitycznych, jakimi posługują się badani, celem odkrywania sensu ich działań. Wyniki badań: Analiza antropologiczna warstwy folklorystycznej przekazów o szczepieniach obnaża braki oficjalnych programów i kampanii proszczepiennych, nie uwzględniających żywotności oraz roli struktur mitycznych w stosunku do decyzji podejmowanych w kwestiach zdrowotnych. W przekazach tych uwidocznia się tradycyjny sposób postrzegania zjawisk zdrowotnych (choroby, epidemii), kategoryzacji przestrzeni (opozycja orbis interior/orbis eksterior), kolorów i ciała (jako odbicia makrokosmosu), profesjonalistów i technologii biomedycznych. Okruchy dawnego myślenia wierzeniowego, choć już nie tak mocno jak dawniej, nadal dają o sobie znać w nowoczesnym i laicyzującym się społeczeństwie zachodniego kręgu kulturowego, które gubi się w natłoku szumu informacyjnego nowych odkryć i szybko zmieniających się technologii oraz nagłaśnianych przez media afer w służbie zdrowia dotyczących fałszowania lub nieodpowiedniego przechowywania szczepionek. Wnioski: Folklor szczepionkowy jest próbą oswojenia chaosu, jaki towarzyszy szczepieniom jako technologii biomedycznej, poprzez przełożenie jej na wciąż czytelny dla ogółu język kulturowych skojarzeń, wierzeń i symboli. I choć nie niweluje do końca tej ambiwalencji, albo strachu przed szczepieniami, pozwala myśleniu potocznemu znaleźć dla nich miejsce w kulturowym uniwersum.

EN

Aims: The aim of the research is to indicate the cultural mechanisms hindering the implementation of wide-ranging preventative vaccination programmes, as well as showing their wider geo-historical background. Methods: The research is part of a trend in folklore and cultural anthropology and its subdiscipline - medical anthropology. The author analyzes belief content, which includes iconographic materials, electronic library resources relating to the history of prophylaxis vaccine, and online statements of opponents of vaccination, using an interpretative approach which refers to the system of knowledge, values and analytical categories used by respondents to discover the reason for their actions. Results: Illness as an unavoidable aspect of the biological nature of man, and is not only a medical, but also a cultural fact, just as the methods of fighting disease offered by modern advanced medical technologies, such as vaccination. People are trying to find a place for them in contemporary popular thinking, describe and interpret them according to some generally understood rules through a processes of mythologization. This process is based on the mechanism of creating secondary meanings, which are integrated into traditional motifs, symbols and patterns of thinking. The process results in certain health attitudes and beliefs, hidden in the legends of modern health folklore (rumours, urban legends, etc.), as well as in common thinking concerning medicine, doctors, illnesses and vaccinations. They show the health awareness of contemporary society. Conclusion: Hospitals may improve patient outcomes by redesigning their processes. Studying them may show to what extent and how the knowledge of new medical technologies popularized through health campaigns filters into the common awareness and is absorbed. The reaction of culture to modern medical technologies is ambivalent, and mythologization is an attempt to “tame” new medical phenomena. Although it does not prevent this ambivalence altogether, it make it possible to find a place for them in the cultural universe.

4

Menstruation poverty from the perspective of Polish women

80%

Adryjan B.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2023

|

issue 86

77-89

PL

Artykuł przedstawia wyniki badania ankietowego, dotyczącego wiedzy oraz doświadczeń Polek w obszarze ubóstwa menstruacyjnego. Podjęto w nim takie kwestie jak: wiedza respondentek na temat przejawów ubóstwa menstruacyjnego, charakterystyka grup szczególnie narażonych na deprywacje w zakresie zdrowia i higieny menstruacyjnej, a także wpływ ubóstwa menstruacyjnego na życie osób jego doświadczających. W badaniu poruszono problematykę tabuizacji oraz mityzacji tematu miesiączki. Respondentki zapytano również o inicjatywy na rzecz walki z ubóstwem menstruacyjnym. Kluczowym wątkiem w badaniu były także indywidualne doświadczenia respondentek w kwestii ubóstwa menstruacyjnego. Rezultaty badania wskazują, że ubóstw menstruacyjne to niewidzialny i wstydliwy temat, zwłaszcza w polskim społeczeństwie. Istotnym jest zatem wprowadzenie do publicznego dyskursu nieskrępowanej debaty na temat psychospołecznych trudności związanych z menstruacją.

EN

The article presents the results of a survey on the knowledge and experience of Polish women in the area of menstrual poverty. The article raises issues such as: respondents’ knowledge of the symptoms of menstrual poverty, characteristics of groups particularly vulnerable to deprivation in terms of menstrual health and hygiene, as well as the impact of menstrual poverty on the lives of people experiencing it. The survey raises the issue of tabooing and mythicizing the topic of menstruation. Respondents were also asked about initiatives to combat menstrual poverty. The respondents’ experience of menstrual poverty was also a key theme in the survey. The results of the survey indicate that menstrual poverty is an invisible and embarrassing subject, especially in Polish society. It is therefore essential to introduce into the public discourse an uninhibited debate on the psychosocial difficulties related to menstruation.

Refine search results

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

1 Autobiografia. Literatura. Kultura. Media

1 Ogrody Nauk i Sztuk

1 Świat Tekstów. Rocznik Słupski

1 Adryjan B.

1 Cierniak-Nielub I.

1 Helbig-Mischewski B.

1 Pietrzyk A.

1 2023

1 2020

1 2019

1 2013

AUTOBIOGRAFICZNA MITYZACJA CZASU I PRZESTRZENI W DOLINIE ISSY CZESŁAWA MIŁOSZA

Terapia i odmowa terapii – autobiograficzne narracje „postenerdowskie” lat ostatnich. Eugen Ruge i Marion Brasch

Kulturowe spojrzenie na programy powszechnych szczepień ochronnych wczoraj i dziś

Menstruation poverty from the perspective of Polish women