Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: moral action

Sort By:

Limit search:

Etyka a filozofia moralna. Problem podobieństw i różnic w filozoficznym ujęciu moralności pomiędzy Arystotelesem i Tomaszem z Akwinu

100%

Andrzejuk I.

Kwartalnik Filozoficzny

2010

vol. 38

issue 4

51-67

The article considers the ethical views of Aristotle and Thomas Aquinas. It focuses on Saint Thomas’s adaptation of Aristotle’s ethical theory. The most important issue in this regard is the structure man. By proposing the essential structure of man, Aristotle stresses his spiritual and physical nature and explains both change and identity in an individual. However, Aquinas changed Aristotle’s theory of substance fundamentally by introducing the concept of existence as the first act of being. The notions of freedom, will, synderesis and conscience are crucial in perceiving man as a subject of moral actions. By introducing the concepts of synderesis and conscience Aquinas changes the representation of man in the context of his actions. By emphasising the will as the power responsible for intellectual desire, he makes it easier to explain the proper improvement of man in choosing the means to reach his final end. After analysing the views of Aquinas and Aristotle one can conclude that the essential view on human structure does not lead to the issue of the person. The existential view of the structure of man makes it possible to explain the immortality of the human soul, and creates a space for relations between God and man. It seems therefore that the different starting points of Aristotle and Aquinas with regard to the structure of man led them to different conclusions in the field of moral philosophy.

A lived experience or a reason? From an ethics debate to contemporary culture

100%

Hołub G.

Logos i Ethos

2023

vol. 61

issue 1

139-152

Debata Karola Wojtyły z Maksem Schelerem jest wielowątkowa. Jednak jedną z centralnych kwestii jest spór o rolę przeżycia i racji w strukturze działania moralnego. Co jest punktem wyjścia do dania odpowiedzi na apel moralny skierowany do osoby ludzkiej? Czy jest to przeżycie jakości aksjologicznej zwanej wartością czy racja rozumowa, w której wartość doświadczona jest tylko jednym z elementów? Scheler opowiada się zasadniczo za pierwszym scenariuszem: wartość niesie ze sobą wystarczającą moc pociągania podmiotu do działania. I choć nie znika tu całkowicie jego sprawczość, to jednak jest ona zasadniczo zdominowana przez treść (i atrakcję) aksjologiczną wartości. Wojtyła ocenia krytycznie to stanowisko niemieckiego filozofa i stwierdza jego niewystarczalność w formowaniu dojrzałego działania moralnego. Przeżywanie wartości jest ważne, ale niewystarczające. Doświadczenie aksjologiczne porusza osobę i zawiera w sobie niezwykłą siłę motywującą do podjęcia określonego czynu. Jednak bez udziału rozumu, może być nietrafione, a nawet nieadekwatne. Osoba musi zobrazować sobie, poniekąd zobiektywizować przeżywaną wartość, aby stała się ona przedmiotem oceny racjonalnej. Spór Wojtyły z Schelerem nie jest tylko marginalną dyskusją pomiędzy dwoma myślicielami europejskimi, w obrębie hermetycznej debaty filozoficznej XX stulecia. W istocie wpisuje się on w odwieczne pytania, czym jest moralność, jaką rolę pełni w życiu człowieka i na ile człowiek ma wpływ na realizację dobra i zła moralnego. Debata ta również może być swoistym szkłem kontaktowym, przez które lepiej widać istotę współczesnych sporów, tak w obrębie moralności, jak i kultury. Osłabienie i marginalizacja rozumu (szczególnie w wersji mocnej, metafizycznej) w różnych sferach życia jest uderzająca. Napięcie pomiędzy kulturą odczuwania a kulturą myślenia jest dostrzegalne i musi skłaniać do debaty. Karol Wojtyła pokazuje, jak mógłby wyglądać kształt takiej debaty i że mogłaby ona być ubogacająca dla całej kultury współczesnej.

Karol Wojtyła’s debate with Max Scheler is multi-faceted. One of the central issues here is the dispute over the role of a lived experience and a reason in the structure of moral action. What is the starting point for providing an answer to the moral appeal directed at the human person? Is it a lived experience of an axiological quality called ‘value’ or a rational reason in which the value experienced is only one of the elements? Scheler is essentially in favour of the former scenario: the value carries sufficient power to pull the subject into action. And while his efficacy does not completely disappear here, it is fundamentally dominated by the axiological content (and attraction) of the value. Wojtyła takes a critical view of the German philosopher’s position, and states its inadequacy in the formation of mature moral action. A lived experience of a value is important, but it is not enough. The axiological experience moves the person, and contains an extraordinary force motivating one to undertake a specific act. However, without the participation of reason, it can be misguided and even inadequate. A person has to visualise, and to some extent objectivise the lived value for it to become the object of rational evaluation. Wojtyła’s dispute with Scheler is not just a marginal discussion between two European thinkers, within the hermetic philosophical debate of the 20th century. Indeed, it is part of the perennial questions as to what morality is, what role it plays in human life, and to what extent human beings influence the realisation of moral good and evil. The debate can also be a kind of lens affording a better view of the essence of contemporary disputes concerning both morality and culture. The diminishing and marginalisation of reason (especially in the strong, metaphysical version) in various spheres of life is striking. The tension between the culture of feeling and the culture of thinking is discernible and must prompt a debate. Karol Wojtyła shows what shape such a debate could take, and that it could be enriching for the entirety of contemporary culture.

Refine search results

1 Kwartalnik Filozoficzny

1 Logos i Ethos

1 Andrzejuk I.

1 Hołub G.

1 2023

1 2010

Search results

Etyka a filozofia moralna. Problem podobieństw i różnic w filozoficznym ujęciu moralności pomiędzy Arystotelesem i Tomaszem z Akwinu

A lived experience or a reason? From an ethics debate to contemporary culture