Search results

1

Религиозные мотивы в лирике лагерников ГУЛАГ-а

100%

Kološuk N. G. N. K.

Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education

|

2013

|

issue 4(4)

155-186

EN

Camp poetry, which belongs to the underground branch of Soviet culture, indicates spiritual resistance to the totalitarian regime and underlines the fact that the regime didn’t manage to uproot the spiritual and godlike qualities in human beings. The topicality of the research consists in investigating the social and cultural meanings of Gulag poetry, and the novelty of the research lies in the choice of the material which has not been analyzed and critically commented upon before. Methodologically, the study makes use of the classical methods of literary criticism ( drawing on elements of literary history, historical comparative studies, typology and biography) and modern approaches of receptive aesthetics, hermeneutics, structuralist and semiotical analysis. The purpose of the research is a presentation and examination of religious motifs in the Ukrainian and Russian camp lyrics included in a few anthologies which are valuable for the researcher because they contain poetic material so far rarely dealt with critically. Main results. Camp poetry spread in the camp itself, then passed out of the camp, was revived from oblivion outside the camp and had been kept secret, passed on verbally for many years by many people. The evidence of the unique peculiarities of its existence shows that it had particular functions and meaning which refer only to the sphere of the sacred, being linked to prayer, amulet, ritual, myth. Prayer, psalm, lamentation and song became the most useful generic forms. Poetry was, 179 literally, a miracle of salvation – many authors who survived the camp can testify to that (e.g. Ivan Hnatyuk). Camp poetry is saturated with religious motifs expressed in the images that are symbolic of Christianity: the Cross, the Crucifix, Christ’s sorrows, the chalice of suffering, Calvary. The motifs also include martyr’s death, unbroken spirit, God’s miracle, prayer about salvation, Christmas, absolution of sins and Resurrection. In comparison with the literature published officially i.e. ‘continental’ literature, the lyrics of “the Gulag Archipelago” demonstrate a greatly increased amount of such religious symbols and images. This list of religious motifs which have been used by poets-inmates is incomplete: there are a number of religious motifs which have not been included in the present research. There is no doubt that a further study of the camp heritage is called for. The opinions of aesthetically low poetic value of camp lyrics are insubstantial. The lyrics’ distinctive features are simplicity, naivety of the style, prevalence of classical means of versification as poems were destined for verbal perception and remembering. But simplicity is inseparable from terse clearness and boldness of statement, which gives many poems an aphoristic character. Many camp poets didn’t need formal and stylistic experiments to express their meaning and the works of the Ukrainian poets of the postwar generation of the 1960s provides evidence in this respect. Their works are not well known to the readers and have not been studied in depth in modern Ukraine (H. Kochur, M. Sarma-Sokolovskyi, M. Vasilenko, I. Hnatyuk).

PL

Poezja łagrowa stanowiła podziemie kultury sowieckiej. Świadczyła o sprzeciwie wobec totalitarnego reżimu oraz o tym, że duchowność i uczciwość nie mogły być przez reżim komunistyczny wykorzenione w człowieku. Aktualność zagadnienia jest uwarunkowana ważnością społeczną i kulturalną poezji łagrowej, a nowość ujęcia tematu polega na wyborze oryginalnego materiału i wynika z faktu dotychczasowej nieobecności komentarzy naukowych i analiz tekstowych w tym zakresie (na Ukrainie). Metodologicznie badanie opiera się o klasyczne metody literaturoznawstwa (historyczno-literacką i opisową) oraz o współczesne pozycje estetyki receptywnej. Celem artykułu było opanowanie (zbadanie) motywów religijnych w ukraińskiej i rosyjskiej liryce łagrowej, przedstawianej przede wszystkim przez nieliczne antologie, które są cenne dla badacza przez to, że dają dość szeroki przegląd mało znanego materiału. Główne wyniki analizy. Poezja łagrowa rozpowszechniała się w łagrach, przedostawała się na wolność, odradzała się z odrętwie180 nia poza granicami obozu, długie lata żyła w ukryciu dzięki wysiłkom wielu osób, przeważnie w formie ustnej. Wszystkie świadectwa o unikatowości i osobliwości jej istnienia mówią o tym, że owa poezja pełniła istotne funkcje, które mogą być porównywalne tylko ze znaczeniem sakralnego Słowa-modlitwy, strażnika pamięci, rytuału, mitu. Wymagalnymi gatunkowymi (stylistycznymi) formami liryki obozowej stały się: modlitwa, psalm, lament (lamentacja), pieśń. Poezja była cudem zbawienia w dosłownym znaczeniu tego słowa, o czym świadczą liczni autorzy łagrowi, którzy przeżyli łagier, na przykład Iwan Hnatiuk. W podziemnej liryce „archipelagu GUŁAG”, w porównaniu z tzw. „literaturą kontynentalną” (czyli legalną), wzrastało nasycenie motywami religijnymi, pojawiały się obrazy-symbole drogi krzyżowej, ukrzyżowania, mąk Chrystusowych, kielicha cierpień, Golgoty, śmierci męczeńskiej, Ducha niezłomnego, cudu Bożego, modlitwy o zbawienie, Bożego Narodzenia, Bożego przebaczenia, Zmartwychwstania. To zaledwie niepełny, przykładowy spis motywów najczęściej używanych przez poetów-łagierników. Jednak istnieje cały szereg wątków religijnych, które wykraczają poza zakres badawczy niniejszego artykułu. Postuluje się systematyczne przebadanie poetyckiego dziedzictwa łagrowego. Opinie o niskiej (pod względem estetyczno-poetyckim) wartości liryki łagrowej są nieuzasadnione. Dla tejże liryki charakterystyczne są następujące cechy: widoczna łatwość, naturalność stylu, dominacja klasycznych środków poetyki wierszowej (rymowanej, rytmicznej), ponieważ była przeznaczona dla percepcji słuchowej i łatwego zapamiętywania w ustnym przekazie. Jednak prostota jest nieodłączna od ‘twardości’, wyrazistości ekspresji, śmiałości wyrażeń i aforystyczności. Wielu poetów-łagierników nie stroniło od formalnych i stylistycznych eksperymentów, o czym można się przekonać na przykładzie twórczości tzw. ‘sześćdziesiątników’ ukraińskich z generacji powojennej (I. Hnatiuk, H. Koczur, M. Sarma- Sokołowski, M. Wasyłenko oraz inni). Owa twórczość współcześnie na Ukrainie jest mało znana czytelnikom i niezbadana przez literaturoznawców.

2

„Pociesz i mię tu na chwilę…” Problematyka religijna "Pieśni" Nikodema Muśnickiego SJ

67%

Janiec A.

Tematy i Konteksty

|

2016

|

issue 6(11)

347-363

EN

The article presents the most important religious themes in Pieśni [Songs] by Nikodem Muśnicki, a Jesuit from Polotsk, who was active during the Enlightenment. His biography, as presented in the introductory section, places him among forgotten writers, representatives of classicism after King Stanislaus II, and is a starting point in the interpretation of his songs. The analysis of selected pieces, published in the volume Drobniejsze poetyckie zabawki [Smaller Poetic Toys] and those which remained in manuscript, clearly indicates that Muśnicki chose the most important religious problems as his object of poetic reflection. He is interested in God, man and the world. Within these themes he also analyses more detailed issues: the essence of the Supreme Being, the existential situation of the human being, the place of man in the universe, and, last but not least, relations of God and man. The poet’s works are an interesting example of Polish religious poetry during the Enlightenment.

3

Religious Elements in the novels of Emma Andiyevska and Toni Morrison

59%

Uglâj L. V. L. U., Zimomrâ I. N. I. Z.

Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education

|

2013

|

issue 4(4)

139-154

EN

The aim of the article is a characterization of Emma Andiyevska’s and Toni Morrison’s fiction in the context of religious elements present in the novels. In the course of an ideological and thematic analysis of a few selected novels the features of the writers’ outlook and their individual ideologies have been described and commented upon. Specific characteristics of their prose writing, the philosophical content and existential problems in their novels have been also identified. Both the Ukrainians and the Afro-Americans – despite the differences in their history – formed their national and cultural identity in the course of enslavement and suffering they had undergone in their past and this finds an expression in the novels of both authors under discussion. The conclusion points out that religion in its moral, psychological and symbolic aspects plays an important role in both Ukrainian and Afro-American cultures. The article focuses on the following novels selected for analysis: “Herostrats”, “A Novel about a Good Person” and “A Novel about Human Destiny” by Emma Andiyevska and “Beloved” and “Jazz” by Toni Morrison. The main characters of these novels serve a noble aim – to preserve their moral principles in order not to lose their own and national identity. They react to various hard moments and twists of fortune and are exposed to boundary situations in their lives which cause various changes in the structure of the “I-person” (the narrator). Special attention is devoted to the characters’ complex inner world. The writers highlight universal spiritual values against the background of historical events and everyday reality. Characters of their novels have to survive in an alien environment and take care to preserve their national consciousness. The trinity concept of „God – motherland – an individual person” as the principle providing order and structure to the life of a community or of a nation can be seen in the novels of both authors. Emma Andiyevska’s and Toni Morrison’s fiction makes use of the religionrelated patriotic ideology to preserve the people’s experiences i.e. the Afro-American community’s painful life and the Ukrainian nation’s suffering, for the benefit of the future generations.

PL

Celem artykułu jest charakterystyka prozy (beletrystyki) Emmy Andijewskiej i Toni Morrison w kontekście religijnych elementów obecnych w opowiadaniach. W wyniku ideologicznej i tematycznej analizy kilku wybranych opowiadań i bohaterów opisano i wyjaśniono poglądy pisarek oraz ich indywidualne ideologie (literackie). Zidentyfikowano także specyficzną właściwość ich prozatorskiego pisarstwa, filozoficzną treść oraz problemy egzystencjalne poruszane w ich opowiadaniach. 149 Zarówno Ukraińcy, jak i Afroamerykanie – pomimo różnic w swojej historii – ukształtowali swoją narodową i kulturalną tożsamość podczas niewoli i cierpienia, jakie przeszli w swojej przeszłości i to znajduje wyraz, jak zauważono w trakcie dyskusji, w opowiadaniach obu autorek. Wniosek wskazuje na to, że religia w swoich moralnych, psychologicznych i symbolicznych aspektach odgrywa ważną rolę zarówno w kulturze ukraińskiej, jak i afroamerykańskiej. Artykuł skupia się na następujących opowiadaniach wybranych do analizy: „Herostrates”, „Opowiadanie o dobrej osobie” i „Opowiadanie o ludzkim przeznaczeniu” autorstwa Emmy Andijewskiej oraz „Ukochany” („Beloved”) i „Jazz” autorstwa Toni Morrison. Główni bohaterowie tych opowiadań służą szlachetnemu celowi – zachowaniu swoich moralnych zasad w porządku, aby nie utracić swojej własnej oraz narodowej tożsamości. Przeciwdziałają rozmaitym trudnym momentom i zwrotom losu oraz są wystawieni na graniczne sytuacje w swoim życiu, które powodują rozmaite zmiany w strukturze „ja-osoby” (narratora w pierwszej osobie). Specjalną uwagę poświęcono zespołowi wewnętrznego świata bohaterów. Pisarki naświetlają powszechne wartości duchowe na tle wydarzeń historycznych i rzeczywistości dnia powszedniego. Bohaterowie ich opowiadań muszą przetrwać w obcym środowisku i zadbać o zachowanie swojej świadomości narodowej. Trójca idei „Bóg – Ojczyzna – osoba indywidualna” jako zasada zapewniająca uporządkowanie i ustrukturowanie w życiu społeczności lub narodu daje się zauważyć w opowiadaniach obydwu autorek. Proza (beletrystyka) Emmy Andijewskiej i Toni Morrison czyni użytek z powiązanej z religią patriotycznej ideologii ,aby zachować ludzkie doświadczenie, np. bolesnego życia społeczności afroamerykańskiej i cierpień narodu ukraińskiego, przynoszących korzyści w przyszłych pokoleniach. [polski przekład: Marek Mariusz Tytko]

4

Motywy religijne w przyśpiewkach kibiców klubów piłkarskich

59%

Bieszke Ł.

Język - Szkoła - Religia

|

2014

|

vol. 9

|

issue 1

35-44

PL

Tekst ukazuje, jak kibice piłki nożnej używają religijnych motywów w swoich przyśpiewkach. Istnieje kilka przyczyn tego rodzaju działania. Pieśni religijne stanowią istotny element polskiej kultury. Parafrazowanie ich ułatwia zapamiętanie rytmu. Klub piłkarski bardzo często bywa określany „świętym”. Kibice porównują klub do Boga, co dodaje wagi i wprowadza klub w sferę sacrum. Tego rodzaju przyśpiewki pokazują również, że klub piłkarski jest uważany za święty przez kibiców tworzących tego typu przyśpiewki.

EN

Text shows how football fans use religious motifs in their songs. There are a few reasons for that. Religious songs are an important part of Polish culture. Paraphrasing them makes it easier to remember the rhythm. Club is very often said to be “saint”. It is compared to the God. It adds importance and brings the club into sacrum zone. It also shows that club is regarded by sacrum by fans who create this kind of songs.

Refine search results

2 Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education

1 Język - Szkoła - Religia

1 Tematy i Konteksty

1 Bieszke Ł.

1 Janiec A.

1 Kološuk N. G. N. K.

1 Uglâj L. V. L. U.

1 Zimomrâ I. N. I. Z.

1 2016

1 2014

2 2013

Религиозные мотивы в лирике лагерников ГУЛАГ-а

„Pociesz i mię tu na chwilę…” Problematyka religijna "Pieśni" Nikodema Muśnickiego SJ

Religious Elements in the novels of Emma Andiyevska and Toni Morrison

Motywy religijne w przyśpiewkach kibiców klubów piłkarskich