Search results

1

Język a myślenie. Kilka krytycznych refleksji dotyczących rozważań tej relacji

100%

Grucza S.

Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik

|

2012

|

issue 5

155-173

EN

This article is a reflection on the current discussion concerning the relation ‘language vs thinking'. It has been inspired by the book ‘O relacji między myślą a językiem. Studium krytyczne stanowisk utożsamiających myśl z językiem' [On the Relation between Thought and Language. A Critical Study of Approaches that Identify Thought and Language] by Arkadiusz Gut (published by Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II in 2009). The paper consists of three parts. The first part presents the history of dealing with the relation ‘language vs thinking' within philosophy, language philosophy and cognitive linguistics. The second part outlines the remarks on the modern discussion concerning this relation. It refers in particular to the fallacies of this discussion which ignores the ontological questions concerning language and thinking. The last part suggests, on the basis of the anthropocentric theory of human languages, the manner of putting the relation of ‘language and thinking' in order

2

Wykorzystanie klocków w matematycznej edukacji przedszkolnej

100%

Komorowska-Zielony A. H.

Forum Oświatowe

|

2018

|

vol. 30

|

issue 2(60)

103-114

PL

Artykuł jest próbą zaprezentowania wykorzystania różnego rodzaju klocków w matematycznej edukacji przedszkolnej jako tworzywa konstruowania pojęć , operacji umysłowych i aktywności badawczej dziecka. Zawiera przykłady aktywności zaproponowanych przez nauczyciela oraz pomysłów tworzonych przez dzieci z zastosowaniem klocków Dienesa i Reko.

3

Myślenie jako ciągle super ważny proces w świecie technokracji

75%

Miąso J.

Edukacja-Technika-Informatyka

|

2017

|

vol. 8

|

issue 1

25-31

PL

Myślenie człowieka to jeden z najważniejszych i najbardziej twórczych procesów, który wyniósł nas na szczyty istot żywych i pozwolił stworzyć niesamowity postęp kulturowy i cywilizacyjny. Dziś w świecie technokracji, gdy coraz więcej czynności przejmuje za nas technologia – próbując kreować w jakiś automatyczny sposób wiele trendów, gdzie trzeba oddać jakieś uznanie technologii, że w wielu kwestiach ułatwia życie, równocześnie pojawia się coraz więcej pytań i wątpliwości dotyczących osłabienia wielu procesów w człowieku. Martwimy się o naszą pamięć, bo wielu informacji, np. numery telefonów, nie musimy pamiętać. Jest to duży plus, ale równocześnie nie trenujemy pamięci i ona niestety słabnie. Podobnie jest z myśleniem – czasem zaczyna za nas myśleć maszyna, np. GPS w nowych miejscach jest bardzo pomocny, ale trochę niestety przestajemy myśleć, przestajemy szybko analizować sytuację i dochodzić do szybkich syntez, przewidywać trudności, niebezpieczeństwa, szukać rozwiązań. Jak daleko zaszliśmy w tych transformacjach myślenie? Trudno powiedzieć. Jednak pragnę gorąco prosić, aby nie rezygnować z wysiłku autonomicznego, twórczego myślenia, które pozostaje jednak ciągle bardzo potrzebne człowiekowi także w świecie technokracji.

EN

Human thinking is one of the most important and most creative processes which has elevated us to the top of living creatures hierarchy and has let us achieve incredible cultural and civilization development. Today in the world of technocracy when more and more activities are taken over by technology – trying to create many trends automatically, which in some aspects makes our lives easier, but at the same time it raises more and more questions and doubts about weakening of many processes that take place in the human. Our memory is a subject of concern as a lot of information eg. telephone numbers are no more required to be memorized, which is a big advantage, but at the same time we do not train our memory and, unfortunately, it is deteriorating. The same thing happens to our thinking. Sometimes it is replaced with a device, eg. GPS is very helpful when we are in a place we do not know but we stop thinking, analyzing situations quickly, synthesizing, predicting difficulties, dangers and looking for solutions. How far have we gone in these thinking transformations? It is hard to say. However, I would like to encourage you not to resign from this autonomic creative effort of thinking which still remains very necessary for the human even in the world of technocracy.

4

Kultury działania i podzielane sposoby organizacji konstrukcji sensu

71%

Barbier J.-M.

Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne

|

2016

|

vol. 3

|

issue 2

14-46

EN

The object of the culture of action concept is the framework of thinking of entities and verbalization of activity. There has been observed a diversity of cultures of action in various fields, such as education, social work, therapy, management, scientific activity. The culture of action concept can be defined as a shared and evolving way of organizing the process of constructing sense around the activity of the involved entities. It is close to the notion of episteme within the meaning given by Foucault and mental habit (habitude mentale) by Panofsky.

PL

Przedmiotem konceptu kultury działania są ramy myślenia podmiotów i werbalizacji działania. Obserwuje się różnorodność kultur działania w różnych dziedzinach, takich jak: edukacja, praca socjalna, terapia, zarządzanie, aktywność naukowa. Koncept kultury działania może być zdefiniowany jako podzielany i ewoluujący sposób organizacji procesu konstruowania sensu wokół aktywności podmiotów, w które są zaangażowane. Jest on bliski pojęciu episteme w znaczeniu nadanym przez Foucaulta oraz przyzwyczajenia mentalnego (habitude mentale) Panofskiego.

5

Homo narrans – wymiar dziecięcego istnienia

71%

Wojciechowska J.

Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce

|

2020

|

vol. 15

|

issue 2(56)

11-22

EN

The objective of the article is discussing the issue of narrative. The author considers the essence of narrative in children’s cultural, educational and developmental perspective. She defined the meaning of narrative imaging. The source material was the analysis of literature. The author emphasized its importance, its recent development and the essence of the pedagogical discourse on education. The considerations were placed within the context of culture and education which are strictly connected with each other. The author underlined the meaning of language in human life and in the pedagogical discourse as something that shapes the personality and attitudes of the young generation. It was emphasized that, in the entire process of education, the task of pedagogical discourse is fostering the level of students’ linguistic competence, which influences a person’s future functioning in the world. In the further part of the text the author discussed the structure of narrative that was separated and named by Ida Kurcz. Also, she indicated the role of teachers and parents who should, with full awareness and responsibility, care about the narrative dimension of childhood existence. It was determined that narrative is necessary in the life of homo narrans, not only in people’s childhood, but also in their adulthood. It is all the more important taking into account the current dominance of the culture of image and the increasing inflow of information.

PL

Celem artykułu jest omówienie zagadnienia narracji. Podjęto w nim rozważania na temat istoty narracji w perspektywie kulturowej i edukacyjnej oraz rozwojowej dzieci. Zdefiniowano znaczenie obrazowania narracyjnego. Wykorzystano analizę literatury jako materiału źródłowego. Wskazano na ważność zagadnienia, jego rozwój w ostatnich latach oraz istotę pedagogicznego dyskursu kształcenia. Rozważania osadzono w kontekście istoty kultury i edukacji, które ściśle wiążą się ze sobą. Podkreślona została rola języka w życiu człowieka, a także w dyskursie pedagogicznym, jako tym, który kształtuje osobowość i wnętrze młodego pokolenia. Podkreślono fakt, iż zadaniem pedagogicznego dyskursu w całym procesie edukacji jest wykazanie dbałości o poziom kompetencji językowej uczniów, co warunkuje w przyszłości istnienie człowieka w świecie. W dalszej części tekstu omówiono strukturę narracji wyodrębnioną i nazwaną przez Idę Kurcz. Wskazano również na rolę pedagogów, wychowawców, rodziców, którzy powinni z pełną świadomością i odpowiedzialnością dbać o narracyjny wymiar istnienia dziecka. Jednoznacznie stwierdzono nieodzowność narracji w życiu homo narrans, nie tylko w okresie dzieciństwa, ale również w życiu dorosłym, tym bardziej w czasach dominacji kultury obrazu oraz wzmożonego napływu wielości informacji.

6

Dydaktyczne zastosowanie teorii kreatywności w edukacji szkolnej

63%

Shvay R.

Prima Educatione

|

2019

|

vol. 3

EN

The teaching process depends on various factors. This paper attempts to show that two factors have a significant impact on the acquisition of knowledge, namely the personality of the teacher and the individual perception of the new material by the student. One of the main tasks of teaching and upbringing is the development of individual thinking. Different paths of development of logical thinking in the didactics of natural sciences have been defined, while there are no descriptions of ways for developing the right-hemispheric thinking and the implementation of image-centered teaching. Teaching children creativity allows to perform appropriate pedagogical technologies. The aims of the CARUS method are based on structural and functional transformations and the use of main strategies in creativity (combinatorial activities, analogue search, reconstruction, universal strategies, resultant exchanges) and tactics (interpolation, duplication, reproduction, convergence, deformation/transformation). The psychological characteristics of the CARUS system are education with the use of hindering conditions. The development of creative strategies constitutes an important indicator of the mental formation of the individual.

PL

Proces nauczania zależy od wielu czynników, z których dwa istotnie wpływają na proces przyswojenia wiedzy, mianowicie osobowość nauczyciela oraz indywidualne percypowanie nowego materiału przez ucznia. Jednym z naczelnych zadań nauczania i wychowania jest rozwój myślenia jednostki. W dydaktyce nauk przyrodniczych określono różne drogi rozwoju myślenia logicznego, brakuje natomiast opisów sposobów rozwoju myślenia prawopółkulnego i realizacji nauczania opartego na obrazach. Nauczanie dzieci twórczości umożliwia wykorzystanie stosownych technologii pedagogicznych. Metoda KARUS ma na celu transformacje strukturalne i funkcjonalne oraz zastosowanie w twórczości głównych strategii (takich jak czynności kombinatoryczne, poszukiwanie analogów, rekonstrukcja, strategie uniwersalne, wypadkowe wymiany) i taktyki (jak np. interpolacja, dublowanie, rozmnażanie, konwergencja, deformacja/transformacja). Charakterystyką psychologiczną systemu KARUS jest kształcenie z wykorzystaniem warunków utrudniających. Kształtowanie twórczych strategii staje się ważnym wskaźnikiem wychowania umysłowego jednostki.

7

Thinking in the Cognitive System and in the World of Values. On the Duties of Teaching in the Age of Neuroscience

63%

Grodecka A.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio N – Educatio Nova

|

2020

|

issue 5

EN

Starting from the contemporary determinants of changes in the field of mental operations, such as the transcultural nature of the world and neuroscientific concepts of mind (Francisco Varela, Daniel C. Dennett, Gilles Fauconnier, Mark Turner), the author shapes the foundations of mental didactics, recreates clues related to cognitive mechanisms in Polish language didactics (Maria Nagajowa, constructivism, new media), and continues to present such fields of teaching activity sensitive to shaping thinking as: interpretation, rhetoric, discursive manners and perceptual exercises, leading to the exposure of qualia. “Mental didactics” proposed in the article means integrated training of thinking, perception, attention and value system.

PL

Wychodząc od współczesnych determinantów zmian w zakresie operacji myślowych, takich jak transkulturowy charakter świata i neuronaukowe koncepcje umysłu (Francisco Varela, Daniel C. Dennett, Gilles Fauconnier, Mark Turner), autorka kształtuje podstawy dydaktyki mentalnej, odtwarza tropy związane z mechanizmami poznawczymi w dydaktyce polonistycznej (Maria Nagajowa, konstruktywizm, nowe media) oraz wskazuje takie pola aktywności nauczycielskiej wrażliwe na kształtowanie myślenia, jak: interpretacja, retoryka, kultura dyskusji i ćwiczenia percepcyjne, prowadzące do odsłonięcia qualiów. Zaproponowana w artykule „dydaktyka mentalna” oznacza zintegrowane kształcenie myślenia, percepcji, uwagi i systemu wartości.

8

Porządek wśród mitów według Mircei Eliadego

63%

Korczak A.

IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych

|

2014

|

vol. 26

279-290

EN

This article is an attempt at presenting Mircea Eliade’s classification of myths. Despite the fact that the Romanian scholar did not attach great importance to the formal definition of the myth, both his definition and classification of myths reveal a very interesting structure of the mythical vision of the world. It contains a peculiar logic which substantially differs from the logic of the myth as described by Levi-Strauss. Unlike the French scholar, Eliade is not concerned with the grammar of the myth but with its immanent content and with the mythical vision of the world.

9

Zarys filozoficznej doktryny Henry'ego More'a

63%

Ługiewicz P.

IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych

|

2014

|

vol. 26

39-58

EN

This paper constitutes an endeavor to present the thought of dr Henry More, a seventeenth century English philosopher and theologian, who is regarded as one of the so-called Cambridge Platonists. Historians usually consider thinkers such as Descartes, Hobbes and Spinoza as their adversaries, but it is only partially true in relation to Henry More because in his early years he was a follower of Descartes. More perceived him as a committed defender of faith and spirituality; eventually Descartes argued in favor of God’s existence and defended the immortality of the soul as well. However, a few years after Descartes’ death, More realised that the main framework of his philosophy (in particular his doctrine of the soul as a thinking thing and his explanation of natural motions in mechanical terms) was overwhelmed with errors and inaccuracies, which led to materialism, ontic accidentalism and moral relativism, and thus made a loophole to atheism and nihilism. This article illustrates both episodes in More’s life, but it also focuses on the variety of his representative conceptions. These include: his strongly non-orthodox belief in reincarnation and universal salvation influenced by the work of Plotinus and Origen; a conception of The Spirit of Nature (similar to the Platonic conception of World Soul); evidence of the existence of God; a conception of infinite space, which might have been an influence on Isaac Newton. Finally, the article deals with relations between More and his students (especially Anne Conway) and Christian Kabbalists. By describing all these aspects of More’s philosophical journey, the author of this work wishes to show his thought as an original and eclectic marriage of influences, which can be an interesting study in itself, but the author’s aim is also to draw the reader’s attention to several problems which make the designation of More as a “Platonist sensu stricto” very controversial.

10

COMMENT LA RÉFLEXION SUR LE TRANSCULTURING CONDUIT À REPENSER LA COMPÉTENCE INTERCULTURELLE

63%

Narcy-Combes J.-P.

Neofilolog

|

2019

|

issue 52/2

353-371

EN

This article deals with the link between transculturing and translanguaging and what this link reveals. The ensuing transdisciplinary analysis shows that so-called intercultural competence results from the same emotional and cognitive processes as the theory of mind (social comprehension) that we all develop to relate to others. Turning to social psychology may then lead to more effective pedagogical approaches to “intercultural competence”.

11

O potrzebie odnalezienia swojego miejsca w świecie – humanistyczne inspiracje do działań wychowawczych

63%

Joachimowska M.

Horyzonty Wychowania

|

2020

|

vol. 19

|

issue 52

45-55

EN

RESEARCH OBJECTIVE: The aim of the undertaken analyzes is to indicate coherent – in their significance and meaning, although variously defined – ways and processes read as educational inspirations flowing from the discussed authors. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The research problem is to realize the possibilities of managing your life, to experience responsible agency in your activities in various spheres of human life. The research methods used constitute an analysis isolating the concepts and categories relevant for our purpose (comparative analysis) and reading their sense and meaning in the context of the adopted research issues (content analysis) using elements of the method phenomenological insight and elements of philosophical hermeneutics. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The paths indicated by selected authors are opportunities for finding yourself and thus your place in the world in a sense of agency and self-determination. They constitute certain processes and mechanisms that can and should inspire to educational activities in the spirit of humanities. RESEARCH RESULTS: They can be included in five key categories necessary to achieve the indicated goal, which are: narrative of yourself and your activities (reflection, self-reflection, internal conversation, dialogue and narrative imagination); asking yourself questions about the sense of being in the world in a sense of authenticity; understanding of yourself and the surrounding reality; responsibility for your own thinking, speaking, understanding and acting; commitment to personal and social development, taking a position (a conscious way of being in the world).CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: They are read inspirations such as waking up, moving, shaking to change, to be better yourself, to develop in the process of education. It is actions (praxis) that create self-awareness and identity by defining a place in the world, which is why education should be the art of a responsible and satisfying life.

PL

CEL NAUKOWY: Celem podjętych rozważań jest wskazanie spójnych – w swej wymowie i znaczeniu, choć różnie określanych – dróg oraz procesów odczytanych jako inspiracje do działań wychowawczych, które wypływają z twórczości omawianych autorów. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problem badawczy stanowi uświadomienie (jak uświadomić sobie oraz jak pomóc drugiemu człowiekowi uświadomić sobie?) możliwości kierowania swoim życiem zmierzające do doświadczenia odpowiedzialnego sprawstwa w swoich działaniach w różnych sferach życia człowieka. Zastosowane metody badawcze to analiza polegająca na wyodrębnieniu istotnych, dla podjętego celu, pojęć i kategorii (analiza porównawcza) oraz odczytaniu ich sensu i znaczenia w kontekście przyjętej problematyki badawczej (analiza treści) z zastosowaniem elementów metody wglądu fenomenologicznego i elementów hermeneutyki filozoficznej. PROCES WYWODU: Wskazane przez wybranych autorów drogi stanowią możliwości sprzyjające odnajdywaniu siebie, a tym samym swojego miejsca w świecie w poczuciu sprawstwa i samostanowienia. Stanowią one pewne procesy i mechanizmy, które mogą i powinny inspirować do działań wychowawczych w duchu humanistyki. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Można je ująć w pięć kluczowych, niezbędnych/koniecznych w osiągnięciu wskazanego celu, kategorii, jakimi są: 1) narracja siebie i swoich aktywności (refleksja, autorefleksja, konwersacja wewnętrzna, dialog i wyobraźnia narracyjna); 2) stawianie sobie pytania o sens bycia w świecie w poczuciu autentyczności; 3) rozumienie siebie i otaczającej rzeczywistości; 4) odpowiedzialność za własne myślenie, mówienie, rozumienie i działanie; 5) zaangażowanie w rozwój osobisty i społeczny, zajmowanie stanowiska (świadomy sposób bycia w świecie). WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Stanowią one odczytane inspiracje, takie jak budzenie, poruszanie, wstrząsanie ku przemianie, ku lepszemu byciu sobą, ku rozwojowi w procesie wychowania. To działania (praxis) tworzą świadomość i tożsamość siebie, wyznaczając miejsce w świecie, dlatego wychowanie winno być sztuką życia odpowiedzialnego i satysfakcjonującego.

12

Technologia rozszerzonej rzeczywistości w rozwijaniu wyobraźni dzieci i młodzieży

63%

WARCHOŁ T.

Edukacja-Technika-Informatyka

|

2016

|

vol. 7

|

issue 3

184-190

PL

W artykule przedstawiono teoretyczną analizę definicji wyobraźni wraz z jej podziałem, na podstawie której przedstawiono praktyczną realizację aplikacji AR-book, której działanie opiera się na wykorzystaniu rozszerzonej rzeczywistości w rozwijaniu wyobraźni dzieci i młodzieży.

EN

The article presents a theoretical analysis of the definition of the imagination with its division on the basis of which shows the practical implementation of application AR-book, whose operation is based on the use of augmented reality in developing the imagination of children and young people.

13

Odmienność a poczucie bezpieczeństwa, czyli co możemy i co powinniśmy zmienić w naszym myśleniu o Innych w ilustracji filmowo-teatralnej

63%

Rzymełka-Frąckiewicz A., Wilk T.

Edukacja Międzykulturowa

|

2021

|

vol. 15

|

issue 2

326-343

EN

One of many modern images is the mutual functioning of people who represent different cultures, nationality, race, and religion. This causes a number of misunderstandings or conflicts in individual communities, motivated by a lack of knowledge about each other’s culture. The increasingly common dissimilarity in modern societies, generating multiple fears and anxieties, makes it impossible to maintain a sense of security. Meanwhile, variety - cultural, ethnic, national diversity - should be seen as a common good for building communities. Thus, there is a lack of awareness that cultural diversity is a value, a specific richness that determines the broad possibilities of holistic development rather than a threat to identity or freedom. In order to achieve this, awareness and knowledge are needed. This text is therefore an attempt to interest the society in the subject matter, which can be tamed and developed through intercultural education, which can take various forms, including specific fields of art, such as theater or film. These art fields are not only a field of education, learning about diversity, but they are a tool for shaping attitudes, interests, expressing emotions, modelling the way of thinking about diversity. The suggested (selected) performances or films are mostly based on the full conviction that art is not only an autotelic and artistic value, but is a tool that shapes the direction of thinking within a certain range.

PL

Jednym z wielu obrazów współczesności jest wzajemne funkcjonowanie osób reprezentujących odmienne kultury, narodowość, rasę czy religię. To sprawia, że w poszczególnych społecznościach pojawia się szereg nieporozumień czy konfliktów, powodowanych brakiem wiedzy o wzajemnej kulturze. Rysująca się coraz powszechniej odmienność we współczesnych społeczeństwach generując wielorakie obawy i lęk uniemożliwia zachowanie poczucia bezpieczeństwa. Tymczasem odmienność/różnorodność kulturowa, etniczna, narodowa winna być postrzegana jako wspólne dobro służące budującym się wspólnotom. Tym samym ujawnia się brak świadomości, że odmienność kulturowa to wartość, swoiste bogactwo warunkujące szerokie możliwości holistycznego rozwoju, a nie zagrożenie tożsamości czy wolności. By stan taki osiągną potrzeba świadomości i wiedzy. Niniejszy tekst jest zatem próbą zainteresowania społeczeństwa przedmiotowym zagadnieniem, które można oswoić i rozwinąć dzięki edukacji międzykulturowej, która może przybrać różne formy edukacji, także poprzez poszczególne dziedziny sztuki, takie jak teatr czy film. Wspomniane dziedziny sztuki stanowią nie tylko pole edukacji, poznania różnorodności, ale są narzędziem kształtowania postaw, zainteresowań, wyrażania emocji czy modelowania sposobu myślenia o odmienności. Propozycje konkretnych (wybranych) spektakli czy filmów, oparto zasadniczo na pełnym przekonaniu, że sztuka stanowi nie tylko wartość autoteliczną, artystyczną, ale jest narzędziem formującym kierunek myślenia w określonym zakresie.

14

Fenomen dzieciństwa w kontekście edukacyjnym. Myśląc z Walterem Kohanem

63%

Brth G.

|

2019

|

vol. 66

|

issue 11: Katechetyka

111-122

EN

The article aims to show how our understanding of childhood, thinking and time determine our values, understanding and educational practices. In its basic structure, it includes five well-known terms: childhood, education, philosophy, time, and thinking, which demand rethinking, both individually and in their interrelationships. Each of these terms is developed in the course of our reflection. To achieve this goal, the article focuses on the work of Walter Kohan, whose contribution to contemporary philosophy of education is important and original. In key terms in the field of philosophy of education, Kohan describes education as childish (philosophy for children). Kohan develops his views on education in dialogue with many philosophers and educators. Through a series of questions, Kohan problematizes the pedagogical and political value of placing philosophical practices in the field of civic education in the context of childhood. In this way, he creates conditions for responsible education.

PL

Artykuł ma na celu ukazanie, w jaki sposób nasze rozumienie dzieciństwa, myślenia i czasu determinuje nasze wartości, rozumienie i praktyki edukacyjne. W zasadniczej strukturze obejmuje on pięć dobrze znanych terminów: dzieciństwo, edukacja, filozofia, czas, myślenie, które domagają się ponownego przemyślenia, zarówno indywidualnie, jak i w ich wzajemnych powiązaniach. Każdy z tych terminów zostaje rozwinięty w toku refleksji. Aby osiągnąć to zamierzenie artykuł koncentruje się na pracach Waltera Kohana, którego wkład we współczesną filozofię edukacji jest ważny i oryginalny. W kluczowych terminach w dziedzinie filozofii edukacji Kohan opisuje edukację jako dziecięcą (philosophy for children). Kohan rozwija swoje poglądy na temat edukacji w dialogu z wieloma filozofami i wychowawcami. Poprzez szereg pytań Kohan problematyzuje pedagogiczną, polityczną wartość umieszczania praktyki filozoficznej w dziedzinie edukacji obywatelskiej w kontekście dzieciństwa. W ten sposób tworzy on warunki dla edukacji odpowiedzialnej.

15

Chwała i dziękczynienie – o myśleniu jako wdzięczności

63%

Bohdziewicz J.

Konteksty - Polska Sztuka Ludowa

|

2023

|

vol. 340

|

issue 1-2

17-24

EN

The theme of gratitude is topical and important owing to the fact that it goes against the tide of the widespread consumer, capitalist, legal, and subjective stand – it appears at the antipodes of the conviction that: “you make your own destiny”, “everyone is free and independent”, “everyone has an equal chance”, “nothing is for free”, and “quid pro quo”, and goes beyond “I must”, “I should”, “I want”, beyond will and conquest, but also beyond sacrifice and potlach. Generally speaking, this is a question asking whether there exists the possibility of selflessness, some sort of surplus in Nature and daily marketability, mercy in the world of politics and law – can gratitude be expressed and practised, what are its relations with memory, love, and “ordinary” recognition, what sort of placement in the face of ordinary dependences of being.

PL

Celem artykułu jest zarysowanie możliwości myślenia jako wdzięczności – a zadanie to sytuuje w kontekście aktualnej rewolucji związanej z upowszechnieniem sztucznej inteligencji (chatGPT). Esej wyprowadza tę kwestię z pism Martina Heideggera, który może pierwszy skojarzył myśl z podzięką – a następnie rozwija ją w kontekście prac filozofa Jeana-Luca Nancy’ego, pedagoga Jana Masscheleina oraz antropologa Tima Ingolda. Tezą jest przekonanie, że myślenie wdzięczne jest w opozycji do myśli metafizycznej, tradycyjnie rozumianej wiedzy i nauki – wynika z uważnego, nie-intencjonalnego otwarcia na dany świat. Nie zatroskane poznanie i pewność są odtąd celami myślenia, ale jego źródłem jest przyjmowanie nieobliczalnych zdarzeń w ich chwale oraz dziękczynienie im poprzez adorację. Myślenie jako wdzięczność jest afirmacją niezbywalnej istoty człowieczeństwa, a jego kształtowanie nadzieją na zdolność życia w obliczu niepewności czasów.

16

Mądrość jako (z)dewaluowana wartość rozwoju zrównoważonego

62%

Łukaszewska K.

Studia Ecologiae et Bioethicae

|

2019

|

vol. 17

|

issue 4

37-44

EN

In this article, wisdom is presented as an elementary guarantor of development. The value of wisdom is not often treated as a part of development in any of personal, social or economic way. More common is the language of benefits, profits and effects. Wisdom is not treated as very helpful in development because it requires too much time spent thinking. However, as we can learn from Hannah Arendt, there is a connection between evil and the absence of thinking. If sustainable development matters to us, we must remember that wisdom determines our will and choice to do right.

PL

Celem tekstu jest przypomnienie kategorii mądrości jako podstawowego gwaranta rozwoju. Wartość mądrości rzadko pojawia się we współczesnym dyskursie; rzadko pojawia się w kontekście rozwoju czy to w znaczeniu osobistym, społecznym, czy tym bardziej gospodarczym. Przyzwyczailiśmy się bowiem do operowania językiem korzyści, zysków i efektów. Mądrość zaś nie wydaje się nam przydatna, nie jest rozwojowa, a poza tym wymaga tracenia czasu na myślenie. Tymczasem istnieje przecież, jak twierdzi Hannah Arendt, związek pomiędzy złem a brakiem myślenia. Skoro chcemy równoważyć rozwój tak, by nie zaprzepaszczał szans przyszłych pokoleń, to może warto przypomnieć, że mądrość jest gwarantem dobrego działania w wymiarze woli. To właśnie mądrość determinuje tę wolę.

17

The Praise of Self-Instruction in the 21st Century – against a Background of Selected Concepts of Self-Education in Poland during the Partitions and Interwar Period

51%

Wrońska K.

Paedagogia Christiana

|

2020

|

vol. 1/45

65-82

EN

In the text, the author considers the present sense and meaning of self-instruction – in connection to the issue of being alone – against a background of selected historical concepts of self-education in Poland. Considering education and its role in learning to think, the author assumes that being alone as a mode of human existence is a philosophical starting point. Therefore, self-instruction presents itself as an adequate example, illustrating the possibility of experiencing solitude and learning to be alone as a way of being a person. In the times of the partitions, self-instruction was a very popular postulate among Polish intellectuals involved in activities promoting civil and patriotic attitudes, in a country subjected to denationalising politics. In the interwar period, the concepts of self-instruction were still developing, due to defects in the created official school system at the time. The author focuses on one such concept, created by Władysław M. Kozłowski. Kozłowski himself assessed his work for the education of compatriots as fulfilling a civil duty and acting for a free and democratic Poland. Today, recalling the concept of self-instruction allows us to see it as a necessary humanizing complement to school education in Poland, balancing between the extremes of encyclopaedism and instrumentalism. It can be used to bring out a few arguments for education not being reduced to professionalisation and which promotes the human condition as vita activa.

PL

W tekście autorka proponuje rozważyć dzisiejszy sens i znaczenie samouctwa – w powiązaniu z zagadnieniem osobności – na tle wybranych historycznych koncepcji samokształceniowych w Polsce. Osobność jako sposób istnienia człowieka jest dla autorki filozoficznym punktem wyjścia w rozważaniach nad edukacją i jej rolą w uczeniu myślenia wymagającego bycia ze sobą samym (u siebie). W związku z czym samouctwo prezentuje się jako adekwatny przykład ilustrujący możliwość doświadczania i uczenia się osobności jako sposobu bycia. W czasach zaborów samouctwo było hasłem popularnym postulowanym w gronie polskich intelektualistów zaangażowanych w działalność krzewiącą postawy obywatelskie i patriotyczne w kraju poddanym zaborczej wynaradawiającej polityce. W międzywojniu w dalszym ciągu koncepcje samouctwa były rozwijane z powodu wad w tworzonym oficjalnym systemie szkolnictwa. Autorka skupia uwagę na jednej z koncepcji, tworzonej przez Władysława M. Kozłowskiego. Sam Kozłowski oceniał swoją pracę na rzecz kształcenia się rodaków jako spełnianie obowiązku obywatelskiego i działanie na rzecz wolnej i demokratycznej Polski, która wymaga od swoich obywateli rozumu i samodzielności. Przywoływanie dziś koncepcji samouctwa pozwala widzieć ją jako potrzebne humanizujące dopełnienie szkoły w Polsce, balansującej między skrajnościami encyklopedyzmu i instrumentalizmu. Można z owej koncepcji wydobyć wiązkę argumentów na rzecz wykształcenia niesprowadzalnego do uzawodowienia a sprzyjającego kondycji ludzkiej jako vita activa.

18

(Nie)wolna wola

51%

Biegalska A.

Logos i Ethos

|

2022

|

vol. 59

|

issue 1

213-232

EN

The author discusses the question of human free will, which seems incredibly these days. As the posthumanist trends have declared the death of the subject, the issue has been also put in question. The questions posed in the article are: is freedom a category to define humanity today and does it serve as a basis of all kinds of relations (moral, legal, economic, social ones, etc.) or, maybe, has the time come to announce the reign of unfree will? To find some answers to those questions, the author studies how we lost the control of the will and answers the question of why the will has been enslaved and what its relation to the power of thinking means for a human being.

PL

Autorka podejmuje ważną dziś kwestię wolności ludzkiej woli, która wraz z ogłoszeniem przez nurty posthumanistyczne śmierci podmiotu została zakwestionowana. W tekście są postawione pytania: czy dziś wolność nadal jest kategorią definiującą człowieczeństwo i stanowi podstawę wszelkiego rodzaju relacji (moralnych, prawnych, ekonomicznych, społecznych itp.)? Czy może czas obwieścić panowanie królestwa niewolnej woli? W poszukiwaniu odpowiedzi autorka przygląda się temu, jak utraciliśmy władzę woli i odpowiada na pytanie, dlaczego wola została zniewolona oraz jaką rolę w tym procesie odegrało odrzucenie klasycznych zasad racjonalnego myślenia.

19

Uniwersytet w czasach bezmyślności

51%

Gadacz T.

ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura

|

2023

|

issue 47

33-43

EN

If, as Hannah Arendt stated in Eichmann in Jerusalem, evil is thoughtless, can thinking protect us from evil? In the first part of the article, I make a distinction between intellect (which follows the logic of thinking) and reason (which follows the ethics of thinking). I put forward the thesis that if the ethics of thinking (reason) does not guide the logic of thinking (intellect), it breeds evil and fanaticism. In the second part of this text, I address causes of contemporary thoughtlessness, including mediocrity, pragmatism, measurability, and the dominance of the mercantile mentality. The final part of this essay emphasizes the responsibility of universities (especially in the area of the humanities) and, in broader perspective, of culture, for the education of reason.

PL

Jeśli zło jest bezmyślne, jak stwierdziła Hannah Arendt w Eichmann w Jerozolimie, to czy myślenie może ochronić nas przed złem? W pierwszej części artykułu dokonuję rozróżnienia między intelektem, który kieruje się logiką myślenia i rozumem, który kieruje się etyką myślenia. Stawiam tezę, że jeśli etyka myślenia (rozum) nie kieruje logiką myślenia (intelektem), to rodzi zło i fanatyzm. W części drugiej rozważam takie przyczyny współczesnej bezmyślności, jak: przeciętność, pragmatyzm, mierzalność i dominację mentalności merkantylnej. W części trzeciej piszę o odpowiedzialności uniwersytetów, a szczególnie nauk humanistycznych i szeroko pojętej kultury, za kształcenie rozumu.

20

Imperatyw działania

51%

Federowicz M.

Polonistyka. Innowacje

|

2022

|

issue 15

9-20

EN

The key concept of the text is a relational learning experience which expose the role of mutual relations and actions of participants of a learning group. The diagnosis of the present Polish education system shows that formal education focuses mostly at training students in routine tasks and less so at confronting them with non-routine activities. The paper argues that the learning process consisting of relational experiences and actions can better prepare the students for future unpredicted tasks and roles, and in general, for uncertainty of the future. The latter we consider as a major challenge of education nowadays. Another shortcoming of the system is its negligence of the social dimension of the learning process. We call it social deficit. However, the human being develops, flourishes, and learns in relations with others. We argue, that the idea of mutual learning calls for group actions of learners as a major way to achieve educational goals and might be included in the core curriculum.

PL

Centralnym pojęciem zaproponowanej tu refleksji jest doświadczenie edukacyjne. Generalna diagnoza systemu edukacji, odzwierciedlona w pojęciu deficytu społecznego, mówi o jego nieprzystawaniu do kształtowania umiejętności radzenia sobie z niepewnością. Dotyka także sprawy powiązań myślenia i działania w uczeniu się. Droga przezwyciężenia przedstawionych słabości opiera się na zrozumieniu, na czym polega relacyjność uczenia się i znaczenia relacji z innymi w rozwoju człowieka. Doświadczenie edukacyjne przybiera postać doświadczenia relacyjnego, zaś tytułowy imperatyw działania staje się praktycznym sposobem generowania sytuacji, w których edukowanie dokonuje się we wzajemnych relacjach między uczestniczącymi w nim osobami. Mówienie powiązane ze słuchaniem nabiera tu dodatkowego znaczenia jako rodzaj działania szczególnie znaczący dla rozwoju człowieka. Zaproponowana siatka pojęciowa jest jednym z możliwych układów odniesienia dla oglądu podstawy programowej, ale też innych aspektów powszechnej edukacji, w tym sposobów wykorzystania przeznaczonego na nią czasu.

Refine search results

Język a myślenie. Kilka krytycznych refleksji dotyczących rozważań tej relacji

Wykorzystanie klocków w matematycznej edukacji przedszkolnej

Myślenie jako ciągle super ważny proces w świecie technokracji

Kultury działania i podzielane sposoby organizacji konstrukcji sensu

Homo narrans – wymiar dziecięcego istnienia

Dydaktyczne zastosowanie teorii kreatywności w edukacji szkolnej

Thinking in the Cognitive System and in the World of Values. On the Duties of Teaching in the Age of Neuroscience

Porządek wśród mitów według Mircei Eliadego

Zarys filozoficznej doktryny Henry'ego More'a

COMMENT LA RÉFLEXION SUR LE TRANSCULTURING CONDUIT À REPENSER LA COMPÉTENCE INTERCULTURELLE

O potrzebie odnalezienia swojego miejsca w świecie – humanistyczne inspiracje do działań wychowawczych

Technologia rozszerzonej rzeczywistości w rozwijaniu wyobraźni dzieci i młodzieży

Odmienność a poczucie bezpieczeństwa, czyli co możemy i co powinniśmy zmienić w naszym myśleniu o Innych w ilustracji filmowo-teatralnej

Fenomen dzieciństwa w kontekście edukacyjnym. Myśląc z Walterem Kohanem

Chwała i dziękczynienie – o myśleniu jako wdzięczności

Mądrość jako (z)dewaluowana wartość rozwoju zrównoważonego

The Praise of Self-Instruction in the 21st Century – against a Background of Selected Concepts of Self-Education in Poland during the Partitions and Interwar Period

(Nie)wolna wola

Uniwersytet w czasach bezmyślności

Imperatyw działania