Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 15

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  nacjonalizacja
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Wywłaszczenie z mocy prawa (ex lege) a nacjonalizacja – refleksje w przedmiocie publicznoprawnych ingerencji w prawo własności

100%
Pawłowski S.
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
|
2019
|
vol. 81
|
issue 1
87-100
EN
The deliberations presented in this article are an attempt to evaluate the legislative acts issued in Poland after the political transformation, the main purpose of which was to organize the existing factual state of affairs (ownership relations). Particularly groundbreaking in this respect is Article 73 of the Act of 13 October 1998 – Provisions Introducing Acts Reforming Public Administration. The Constitutional Tribunal referred to the interference of public law in the right of ownership as ex lege expropriation, occurring directly by virtue of law. Meanwhile, the removal of ownership in this mode is, as a rule, pertinent to nationalization, which in the present political system is de lege fundamentali unacceptable. Thus, the immediate goal of this study is first of all to distinguish between these two institutions of ownership transformation and then to critically analyze the adopted solutions. The final conclusions indicate that if expropriation ex lege meets constitutional standards, it is an institution different from nationalization and therefore acceptable. However, Article 73 and other similar articles do not meet these standards due to the detailed rules of their making. Doubts arise, for example, when it comes to paying compensationonly on request, or to the possibility of its expiration due to the lapse of time.
PL
Przedmiotem rozważań w prezentowanym opracowaniu jest próba dokonania oceny aktów prawnych wydanych w Polsce po transformacji ustrojowej, których celem było uporządkowanie zastanych stanów faktycznych (stosunków własnościowych). Przełomowe znacznie w tym zakresie ma art. 73 ustawy z 13 października 1998 r. – Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną. Dokonana publicznoprawna ingerencja w prawo własności została przez Trybunał Konstytucyjny nazwana wywłaszczeniem ex lege, a więc wprost z mocy prawa. Tymczasem przeprowadzenie odjęcia prawa własności w tym trybie co do zasady właściwe jest nacjonalizacji, która w obecnych realiach ustrojowych jest de lege fundamentali niedopuszczalna. Stąd bezpośrednim celem artykułu jest przede wszystkim rozróżnienie obu instytucji przeprowadzania przekształceń własnościowych, a następnie krytyczna analiza przyjętych rozwiązań. W konkluzjach końcowych wskazuje się, że jeśli wywłaszczenie ex lege spełnia standardy konstytucyjne, to jest instytucją różną od nacjonalizacji i tym samym jest dopuszczalne. Jednakże wskazany powyżej art. 73 i inne jemu podobne standardów tych nie spełniają ze względu na szczegółowe zasady jego dokonywania. Wątpliwości bowiem budzi między innymi wypłacanie odszkodowania wyłącznie na wniosek, a także możliwości jego przedawnienia się.
2
Publication available in full text mode
Content available

Antyliberalizm i kolektywizm. Polityka i gospodarka od II wojny światowej do lat siedemdziesiątych na przykładzie polskich programów powojennej odbudowy

100%
Leszczyński A.
Pamięć i Sprawiedliwość
|
2015
|
issue 1(25)
131-143
EN
Anti-liberalism and Collectivism. The Politics and Economy from World War II to 1970s, based on Example of Polish Reconstruction Plans written during the War The article is an attempt at reconstructing the views and motivations of statism, nationalization and the planned economy – dominant in the world economy (including in the so-called capitalist world) from the 1930s, and particularly after World War II. The author invokes one little-known example of particular interest to the Polish reader, that of the manifestoes of underground political parties written during World War II, both under occupation and in emigration. They all envisions fundamental changes in Poland’ s economic structure after the war: both the left and the right (while differing significantly) assumed a greater role for economic planning and nationalization of key industries (including banking, transport, energy and large industrial enterprises). Authors from the left to the right side of the spectrum associated the free market with irrationality, ineffeciency and chaos. Without an understanding of this state of mind, it is impossible to understand economic policy from the end of World War II until at least the 1970s.
3
Publication available in full text mode
Content available

Revindication of religious organizations’ properties in Poland: Thirty years’ experience of building a democratic state ruled by law

100%
Walencik D.
Studia z Prawa Wyznaniowego
|
2022
|
vol. 25
5-41
PL
Celem tego artykułu jest analiza przepisów, na mocy których odbywa się w Polsce po 1989 r. rewindykacja nieruchomości osób prawnych związków wyznaniowych upaństwowionych w okresie Polski Ludowej. Omówiono w nim zarówno tryby, jak i sposoby regulacji spraw majątkowych wyznaniowych osób prawnych, uwzględniając liczne zmiany stanu prawnego wprowadzane kolejnymi nowelizacjami przepisów oraz ewolucję ich wykładni dokonywanej przez judykaturę i doktrynę. Zwrócono szczególną uwagę na dyskusyjne kwestie prawne, w tym na nieuprawnione zróżnicowanie sytuacji prawnej poszczególnych związków wyznaniowych. Przeprowadzone w artykule analizy prowadzą do wniosku, że ustawodawca konsekwentnie uwłaszczył wszystkie wyznaniowe osoby prawne, stosując zasadę status quo. Zastrzeżenia budzą jedynie przepisy art. 60 ust. 6 ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego i art. 35 ust. 3 ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego, zgodnie z którymi skarga na niewydanie przez wojewodę decyzji jest dopuszczalna po upływie 2 lat od daty wszczęcia postępowania administracyjnego. Wprowadzone do polskiego systemu prawnego przepisami ustawy z 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego postępowanie regulacyjne, powielone następnie w przepisach ustaw o stosunku Państwa do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego oraz gmin wyznaniowych żydowskich, a także w ustawie o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, było pod wieloma względami oryginalne i nowatorskie. Stwarzało bowiem możliwość pozasądowego dochodzenia roszczeń z udziałem zainteresowanych – wyznaniowych osób prawnych i państwa. Z perspektywy czasu postępowanie regulacyjne można postrzegać jako instrument sprawiedliwości tranzycyjnej. Z upływem lat w wyniku zaniedbań ustawodawcy instrument ten stawał się jednak coraz bardziej niespójny z obowiązującą Konstytucją RP i wyznaczonymi przez nią standardami. Odnośnie do możliwości przekazania nieruchomości rolnych osobom prawnym związków wyznaniowych na Ziemiach Zachodnich i Północnych Polski nie ustanowiono terminu ad quem dla składania wniosków w przypadku osób prawnych Kościoła Katolickiego, ale równocześnie wprowadzono dodatkowe kryteria obostrzające oraz zawężono krąg podmiotów uprawnionych do przekazania nieruchomości. Negatywnie należy ocenić stworzenie w 2004 r. możliwości składania nowych wniosków rewindykacyjnych przez osoby prawne Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, Kościoła Ewangelicko-Reformowanego oraz Kościoła Chrześcijan Baptystów w trakcie przekształcenia postępowania administracyjnego w postępowanie regulacyjne. Zasygnalizowane zastrzeżenia są w głównej mierze efektem braku po przemianach ustrojowych systemowego rozwiązania problemu rewindykacji nie tylko mienia związków wyznaniowych, ale przede wszystkim pozostałych podmiotów. Uporządkowanie stosunków własnościowych w Polsce, w tym również zrekompensowanie strat będących wynikiem działalności władz komunistycznych, mimo upływu 30 lat od zmiany systemu politycznego, pozostaje sprawą ostatecznie nierozwiązaną.
EN
This article analyzes the provisions under which the property of legal entities of religious organizations in Poland nationalized during the Polish People’s Republic is revindicated after the year 1989. The paper discusses models and methods of regulating the property matters of church legal entities, taking into account numerous changes in the legal status due to subsequent amendments to the provisions as well as the evolution of their interpretation by the judicature and doctrine. Special attention is paid to debatable legal issues, including the unauthorized differentiation of the legal situations of individual religious organizations. It can be concluded that the legislator has consistently enfranchised all church legal entities by applying the status quo principle. The only provisions that raise objections are those of Art. 60 para. 6 of the Act on the relationship between the State and the Catholic Church and Art. 35 para. 3 of the Act on the relationship between the State and the Evangelical Methodist Church, according to which a complaint to a voivode on the failure to issue a decision can be submitted after a period of two years from the date of initiation of administrative proceedings. The regulatory proceedings introduced into the Polish legal system by the provisions of the Act of 1989 on the relationship between the State and the Catholic Church, duplicated in the provisions of the Acts on the relationship between the State and the Polish Autocephalous Orthodox Church, Evangelical Church of the Augsburg Confession, and Jewish Religious Communities, as well as in the Act on guarantees of freedom of conscience and religion were original and innovative in many respects. Based on the proceedings, it was possible to pursue claims out-of-court with the participation of the interested parties, that is, church legal entities and the State. In retrospect, the regulatory proceedings can be considered an instrument of transitional justice. Over the years, however, as a result of the negligence of the legislator, that instrument has become increasingly inconsistent with the 1997 Constitution of the Republic of Poland and the standards set by it. With regard to the possibility of transferring agricultural property located in the Western and Northern Territories of Poland to legal entities of religious organizations, no ad quem deadline to submit applications has been established for legal entities of the Catholic Church. Meanwhile, additional restrictive criteria have been introduced and the list of entities authorized to transfer the property narrowed down. Allowing legal entities of the Polish Autocephalous Orthodox Church, Evangelical Reformed Church, and Baptist Church to file new revindication requests in 2004 in the course of transforming the administrative proceedings into regulatory proceedings should be assessed negatively. The objections raised are mainly the result of the lack of a post-transition systemic solution to the issue of revindication not only of the property of religious organizations but, most of all, other entities. Even though 30 years have passed since the change in the political system in Poland, regulating property relations, including compensation for losses resulting from the activities of the communist authorities, remains an unsolved issue.
4
Publication available in full text mode
Content available

Czy wyniki wyborów do sejmików przybliżają wyniki wyborów do Sejmu? O nacjonalizacji regionalnych systemów partyjnych w Polsce

100%
Grzyb T., Gendźwiłł A.
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne
|
2019
|
vol. 61
95-115
EN
The article aims to answer the question concerning the similarity of the electoral results between regional election and subsequent parliamentary (Sejm) election in Poland. Three consecutive electoral cycles from 2006 to 2015 allow assessing systematically the scale of nationalization of regional political systems. After discussing the factors influencing the differences between the elections held at different tiers of government, the authors review the literature describing the nationalization of party systems and discuss the construction of the dissimilarity index used in the studies of party systems’ nationalization. They propose a simple decomposition of dissimilarity index, which allows indicating the factors affecting the differences in electoral outcomes at different tiers. The analysis demonstrates that during the last decade the patterns of voting in regional elections have become more distinct from the patterns of voting in parliamentary elections. The main factor affecting the differences in the electoral outcomes at various tiers is the difference in the level of support for the established parties, competing in both (national and regional) electoral races.
PL
Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie o podobieństwo wyników wyborów do sejmików województw i następujących po nich wyborów do Sejmu RP. Trzy nakładające się na siebie cykle wyborcze w latach 2006–2015 pozwalają na bardziej systematyczną ocenę zjawiska nacjonalizacji regionalnych systemów politycznych. Po przedyskutowaniu różnych czynników, kształtujących odmienność wyników wyborów różnych szczebli, autorzy dokonują przeglądu literatury na temat nacjonalizacji systemów partyjnych. Omawiają również konstrukcję wskaźnika niepodobieństwa, używanego do badania nacjonalizacji – i jego dekompozycję pozwalającą na dokładniejsze wskazanie przyczyn odmienności wyników wyborów różnych szczebli. Badanie pokazuje, że w ciągu ostatniej dekady wzorce głosowania w wyborach regionalnych stawały się coraz bardziej odmienne od wzorców głosowania w wyborach do Sejmu. Najważniejszym czynnikiem wpływającym na zróżnicowanie wyników wyborów pozostają różnice w poparciu najbardziej stabilnych partii politycznych występujących na obu arenach rywalizacji.
5
Publication available in full text mode
Content available

Projekcja skuteczności procesów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków w przypadku kryzysu bankowego

100%
Hryckiewicz A.
Bezpieczny Bank
|
2021
|
vol. 82
|
issue 1
48-69
EN
Financial crises cause a substantial destruction in the financial system if not timely and correctly managed. For many years government guarantees and banks’ recapitalizations have allowed to counteract the contagion effects of crises and to restore the confidence in the financial market. The recent regulatory changes, like the implementation of the Bank Recovery and Resolution Directive (BRRD) tries to eliminate the government’s role in managing a financial crisis. However, the question which arises is whether and under what circumstances available methods of resolution are effective during a systemic event. We test the effectiveness of main resolution mechanisms available in the regulatory document on the sample of 215 distressed banks, which were in need of an intervention during 39 systemic banking crises between 1990 and 2017. Our regression results document that the effectiveness of the resolution measures largely depends on the scale and phase of the financial crisis. While the government-assisted merger seems to be effective in the initial phase of crisis (or during less severe crises), during systemic banking crises it does not help to stop the contagion effects. In turn, we find that Asset Management Vehicle (AMV) with sufficient (generally induced by the government) recapitalization is the only effective measure to address banks’ distress, at the same time limiting the systemic effect of the crisis. Our further analysis documents that government should participate in the resolution process, however its role should be limited to minority stakes. In turn, the full bailouts do not appear out to be successful. We find that the regulatory framework is imperfect and the regulators should rethink the design of resolution measures for systemic crises.
PL
Kryzysy bankowe powodują znaczące zniszczenia w systemie finansowym, w przypadku, gdy nie są odpowiednio zarządzane. Przez wiele lat gwarancje państwa, jak również ogromna skala dokapitalizowania banków pozwoliły na szybkie przeciwdziałanie ich negatywnym skutkom w gospodarce. Ostatnie zmiany regulacyjne, takie jak Dyrektywa dot. naprawy i restrukturyzacji oraz uporządkowanej likwidacji instytucji kredytowych, dalej zwanych „bankami” (ang. Bank Recovery and Resolution Directive – BRRD) ma stworzyć mechanizmy interwencyjne umożliwiające restrukturyzację zagrożonych upadłością banków bez ingerencji państwa. Powstaje jednak pytanie, czy i w jakich okolicznościach dostępne metody okażą się skuteczne podczas zdarzeń kryzysowych, a w szczególności podczas zdarzeń systemowych. Celem naszego badania jest empiryczna analiza skuteczności określonych w dokumencie BRRD mechanizmów restrukturyzacyjnych na próbie 215 banków, które doświadczyły różnych działań interwencyjnych podczas 39 systemowych kryzysów bankowych w latach 1992–2017. Wyniki badania wskazują, że skuteczność mechanizmów zależy w dużej mierze od skali kryzysu i jego fazy. Podczas gdy sprzedaż zagrożonego upadłością banku przez instytucję nadzorczą jest skuteczna w początkowej fazie kryzysu, w trakcie zdarzeń systemowych nie przyczynia się do przywrócenia zaufania do rynku, co jest kluczowe w rozprzestrzenianiu się tego typu zjawisk. W czasie kryzysów systemowych jedynym skutecznym mechanizmem okazuje się dokapitalizowanie problematycznego banku wraz z przeprowadzeniem głębokiej restrukturyzacji w ramach Asset Management Vehicle („AMV”). W dalszej kolejności wyniki wskazują, że dokapitalizowanie powinno odbyć się przy mniejszościowym udziale państwa w akcjonariacie banku. Wyniki badania są znaczące dla organów regulacyjnych, które muszą dostosować swoje regulacje do dyrektywy, jak również opracować swoje własne plany dotyczące uporządkowanej restrukturyzacji sektora bankowego na wypadek kryzysów bankowych.
6
Publication available in full text mode
Content available

Problemy indemnizacyjne w stosunkach polsko-belgijskich po II wojnie światowej

100%
Jarosz D.
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
|
2021
|
vol. 56
|
issue 1
123-146
EN
The article deals with the question of compensation for Belgian properties, rights, and interests affected by Polish nationalisation regulations. It is based on source materials previously unused by researchers and stored in Polish and Belgian archives. The article focuses primarily on explaining the role of the indemnification dispute in the Polish-Belgian relations after World War II, especially in financial ties.
PL
Artykuł dotyczy problemu odszkodowań za mienie, prawa i interesy belgijskie, dotknięte polskimi przepisami nacjonalizacyjnymi. Został oparty na wcześniej niewykorzystywanych przez badaczy materiałach źródłowych przechowywanych w archiwach polskich i belgijskich. Artykuł koncentruje się przede wszystkim na wyjaśnieniu, jaką rolę spełnił spór o indemnizację w stosunkach polsko-belgijskich po II wojnie światowej, w tym zwłaszcza w relacjach finansowych.
7
Publication available in full text mode
Content available

Legitymacja czynna domu zakonnego Ojców Augustianów w Krakowie w postępowaniu regulacyjnym

100%
Walencik D.
Annales Canonici
|
2021
|
vol. 17
|
issue 1
57-73
EN
While filing a petition and lawsuit pursuant to Article 61 Section 1 and Article 64 Section 2 of a relation between the state and the Catholic Church in the Republic of Poland, the legal church entity must produce its standing to file a petition (lawsuit), to support it and to acquire property rights. It must prove that it is the legal church entity that had been deprived of real estate ownership as a result of its nationalization (identity of entities), or a legal successor of this entity. Filing a claim to regain a nationalized property does not depend on whether this property was owned by the legal entity. There may be a legal succession in the strict sense of the word, or a right to regain the ownership of a property formerly owned by a legal entity of this Church (sensu largo succession), as stipulated by a relation between the state and the Catholic Church in the Republic of Poland. Identity or legal succession of legal church entities require an indication of legal basis in both canon law and Polish law. To meet this requirement, one must provide an interpretation of substantive and procedural law. However, it goes without saying that after unilateral termination of concordat from 1925 until 23 May 1989, there were no such legal norms in Polish law, because the legislator at that time avoided passing such legal norms, in spite of the existence of the binding regulation of the Constitution of the Polish People’s Republic in this respect. These issues have been analysed in detail in the article, using an example of nationalization and revindication of the real estate of a convent of Augustinian Fathers in Krakow.
PL
Składając wniosek, a następnie pozew w trybie przepisów art. 61 ust. 1 i art. 64 ust. 2 ustawy o stosunku państwa do Kościoła katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej kościelna osoba prawna musi wykazać swoją legitymację czynną do złożenia wniosku (pozwu), jego popierania oraz nabycia prawa własności. Musi zatem wykazać, że jest tą kościelną osobą prawną, która została pozbawiona własności nieruchomości wskutek jej upaństwowienia (tożsamość podmiotów), lub że jest następcą prawnym tej osoby. Wystąpienie z roszczeniem o przywrócenie własności nieruchomości upaństwowionej nie jest uzależnione od tego, czy nieruchomość ta uprzednio stanowiła własność tej osoby prawnej. Może bowiem zachodzić zarówno następstwo prawne w ścisłym tego słowa znaczeniu, jak i określone przepisami ustawy o stosunku państwa do Kościoła katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej uprawnienie do przywrócenia własności nieruchomości, należącej uprzednio do osoby prawnej tego Kościoła (następstwo sensu largo). Tożsamość lub następstwo prawne kościelnych osób prawnych wymagają wskazania podstawy prawnej nie tylko w prawie kanonicznym, lecz również w prawie polskim. W tym celu należy dokonać zarówno wykładni przepisów prawa materialnego, jak i procesowego. Nie ulega jednak wątpliwości, że w obowiązujących po jednostronnym wypowiedzeniu konkordatu z 1925 roku aż do 23 maja 1989 roku przepisach prawa polskiego takiej normy prawnej nie było, ponieważ ówczesny ustawodawca uchylał się od jej uchwalenia, mimo obowiązywania przepisu Konstytucji PRL w tym zakresie. Kwestie te zostały szczegółowo omówione w artykule na przykładzie nacjonalizacji i rewindykacji nieruchomości domu zakonnego Ojców Augustianów w Krakowie.
8
Publication available in full text mode
Content available

Odpowiedzialność Skarbu Państwa za przejęcie nieruchomości rolnych na mocy dekretu PKWN z 6 września 1944 roku o przeprowadzeniu reformy rolnej na przykładzie majątku Lubowicz Wielki

100%
Stokowski M. P.
Miscellanea Historico-Iuridica
|
2020
|
vol. 19
|
issue 2
383-403
EN
The decree of the Polish Committee of National Liberation of September 6, 1944 on the land reform nationalized numerous agricultural properties, changing the ownership structure of the Polish countryside at that time. The aim of the article will be to present the actual state of the property of Lubowicz Wielki, which became a victim of the expropriation contrary to the law at that time. The current proceedings of the legal successors of the former property owners to declare the invalidity of expropriation judgments will be analyzed, as well as the issue of the State Treasury's liability for damages. The considerations will show the unprecedented nature of the facts, the negligence of the current legislator in the issue of re-privatization and the conclusions that result from the implementation of the land reform. The work was largely based on court findings, decisions of administrative bodies, memories of the current heir of Romuald K., testimonies of witnesses, as well as documents that were addressed to numerous bodies and institutions in the years 1949 - 1990. In the facts described by me, there were numerous violations by the expropriation authority, which allowed for the annulment of nationalization judgments by the Minister of Agriculture and Rural Development in 2009, and then seeking compensation for damage resulting from the issue of a defective administrative decision, as well as bringing an action to establish the content of the land and mortgage register with the actual legal status, towards real estate owned by the State Treasury. The described facts are a unique and unprecedented example of the restitution of legal successors more than 70 years after the expropriation of their predecessors. The aim of the study is to answer the question of the expropriated owners or their legal successors, whether they can claim any compensation from the State Treasury today for the damage caused as a result of a faulty land reform.
PL
Dekret PKWN z 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej dokonał nacjonalizacji licznych nieruchomości rolnych, zmieniając ówczesną strukturę własnościową polskiej wsi. Celem artykułu będzie przedstawienie stanu faktycznego majątku Lubowicz Wielki, który stał się ofiarą, niezgodnego z ówczesnym prawem, wywłaszczenia. Analizie zostanie poddane obecne postępowanie następców prawnych dawnych właścicieli majątku o stwierdzenie nieważności orzeczeń wywłaszczeniowych, a także kwestia odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa. W rozważaniach zostanie ukazana bezprecedensowość stanu faktycznego, zaniedbania obecnego ustawodawcy w kwestii reprywatyzacji oraz wnioski jakie wynikają z przeprowadzenia reformy rolnej. Praca została w dużej mierze oparta na ustaleniach sądu, decyzjach organów administracyjnych, wspomnieniach obecnego spadkobiercy Romualda K., zeznaniach świadków, a także dokumentach, które były kierowane do licznych organów i instytucji w latach 1949 – 1990. W opisanym przez mnie stanie faktycznym miały miejsce liczne naruszenia ze strony organu wywłaszczającego, które pozwoliły stwierdzić nieważność orzeczeń nacjonalizacyjnych przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w 2009 r., a później dochodzenia odszkodowania za szkodę wynikającą z wydania wadliwej decyzji administracyjnej, a także wytoczenie powództwa o ustalenie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, wobec nieruchomości, które pozostały we władaniu Skarbu Państwa. Opisany stan faktyczny, jest wyjątkowym i bezprecedensowym przykładem restytucji następców prawnych po ponad 70 latach od wywłaszczenia ich poprzedników. Celem pracy jest odpowiedzieć na pytanie wywłaszczonym właścicielom czy ich następcom prawnym, czy mogą rościć sobie dziś jakąkolwiek rekompensatę od Skarbu Państwa za szkodę jaka powstała w wyniku wadliwie przeprowadzonej reformy rolnej.
9
Publication available in full text mode
Content available

Krótki opis kwestii reprywatyzacji znacjonalizowanych nieruchomości kościelnych w Rumunii, ze szczególnym uwzględnieniem przypadku Kolegium im. Mikó Székelya

100%
Veress E.
Opolskie Studia Administracyjno-Prawne
|
2022
|
issue 1
237-259
EN
The “communist” regime nationalized church property also in Romania. Minority (Hungarian and German) churches were traditionally extensively involved in school maintenance and were particularly hard hit. In the interwar period, these schools provided education in minority languages. Nationalization affected the entire property of the denominational schools and often broke centuries of tradition. The property included school buildings, teachers’ residences, and economic assets that served to finance the school. After the regime change, the state gradually established a framework for restitution. Still, after a positive start, the trend was reversed and restitution of the nationalized property to churches, without any change in the legal framework, began to be prevented by administrative and judicial practice. Through a concrete example, the article illustrates contraditictions in case law, ideological obstacles to restitution, and the complex legal history and civil law issues that arise.
PL
Mienie kościelne w Rumunii zostało znacjonalizowane przez reżim komunistyczny. Kościoły mniejszości narodowych (węgierskich i niemieckich), które tradycyjnie były szeroko zaangażowane w utrzymanie i prowadzenie szkół, zostały szczególnie dotknięte przez proces nacjonalizacji. W okresie międzywojennym szkoły te prowadziły nauczanie w językach mniejszości narodowych. Nacjonalizacja objęła cały majątek szkół wyznaniowych, często niszcząc wielowiekową tradycję. Majątek podlegający upaństwowieniu obejmował zarówno budynki szkolne, jak i mieszkania nauczycieli oraz aktywa gospodarcze, które służyły do finansowania działalności szkoły. Po transformacji ustrojowej państwo rumuńskie stopniowo tworzyło ramy prawne restytucji. Po obiecujących początkach tendencja uległa zmianie, a zwrot znacjonalizowanego majątku kościołom zaczęto utrudniać w praktyce orzeczniczej sądów i organów administracji. Zmianie praktyki nie towarzyszyły jednak zmiany legislacyjne. Niniejszy artykuł ilustruje na konkretnym przykładzie sprzeczności w orzecznictwie, przeszkody o charakterze ideologicznym utrudniające reprywatyzację, a także złożone tło historyczne i pojawiające się problemy cywilnoprawne.
10

Nationalisation and Reprivatisation in Warsaw

100%
Bernatowicz Ł.
Studia Iuridica
|
2016
|
vol. 63
143-150
EN
Real estate has always been an inseparable component of the history of human kind, reflecting historical events in a very wide spectrum on may occasions referenced in historical events from the ancient times, through the investiture dispute, till the Russian revolution. Nationalisation, is the process of transforming private assets into public assets by bringing them under the public ownership of a national government or state. Reprivatisation, on the other hand, is a process that leads to restitution of property that has been overtaken by the state in the way of nationalization or expropriation, to its former owners or their legal successors. The article describes the nationalization performed in Warsaw by communist authorities, and the later the reprivatisation procedure.
PL
Nieruchomości były i są nieodłącznym elementem historii ludzkości, stanowiąc punkt odniesienia w historycznych wydarzeniach w bardzo szerokim spectrum, od czasów antycznych, poprzez okres sporu o inwestyturę, po rewolucję bolszewicką. Nacjonalizacją jest przejęcie przez państwo, w drodze aktu prawnego, prywatnego mienia na własność państwa lub samorządu. Reprywatyzacją natomiast nazywa się proces polegający na zwrocie poprzednim właścicielom lub ich następcom prawnym mienia zabranego właścicielom przez państwo w drodze wywłaszczenia bądź nacjonalizacji. Niniejszy artykuł opisuje proces nacjonalizacji dokonany w Warszawie przez władze komunistyczne i późniejszy proces reprywatyzacji.
11
Publication available in full text mode
Content available

Nationalisation and Reprivatisation of Forests in Poland after World War II

100%
Jaroszyk J.
UR Journal of Humanities and Social Sciences
|
2021
|
vol. 20
|
issue 3
113-126
PL
Artykuł dotyczy problematyki przeniesienia własności nieruchomości leśnych znacjonalizowanych po II wojnie światowej. Obejmuje tematykę nabywania majątku w drodze dekretów nacjonalizacyjnych oraz dylematy związane z kwestią reprywatyzacji. Nacjonalizacja lasów w całym kraju odbywała się głównie na podstawie dekretu PKWN z dnia 12 grudnia 1944 r. o przejęciu niektórych lasów na własność Skarbu Państwa. Dekret ten był uzupełnieniem dekretu o reformie rolnej, który zapoczątkował zmiany ustrojowe i właścicielskie po II wojnie światowej. W pewnym sensie ukoronował dzieło nacjonalizacji, obejmując lasy o mniejszej powierzchni, niepodlegające przejęciu na mocy dekretu o reformie rolnej. Różne podstawy prawne nacjonalizacji lasów determinowały procedury reprywatyzacyjne wszczęte po 1989 r. W artykule uwzględniono inicjatywy legislacyjne podejmowane na przestrzeni lat oraz istniejące rozwiązania ustawowe, a także orzecznictwo wpływające na wykładnię norm prawnych.
EN
The article concerns the transfer of ownership of forest property, nationalized after World War II. It covers the process of property acquisition by way of nationalization decrees and dilemmas related to the issue of reprivatisation. Nationalization of forests throughout the country was mainly based on the Decree of the PKWN of December 12, 1944. on the takeover of some forests under the ownership of the Treasury. This decree was a supplement to the decree on agricultural reform, which initiated changes in the system and ownership after the Second World War. In a sense, it crowned the ‘task’ of nationalization, covering forests with a smaller area, not subject to the takeover under the agricultural reform decree. Different legal grounds for the nationalization of forests determined different re-privatization procedures initiated after 1989. The work includes issues proposed over the years and existing statutory solutions, as well as case law affecting the interpretation of legal norms.
12
Content available remote

Aksjologia i prawo przekształceń własnościowych w gospodarce

80%
Powałowski A.
Przegląd Prawa i Administracji
|
2018
|
vol. 114
609-621
EN
The possessional transformations have mainly subjective character, depending first of all on “replacing” the definite subjects of right of property by other subjects. The forms of possessional transformations are nationalization and its consequences, and so to say reverse: reprivatization, affranchisement, municipalisation and privatization. Each of these forms is connected with undertaking legal and actual actions, the aim of which is the induction of suitable change of subject of the property right. The basis of these actions are acts of law with legal ranks introducing the obligation — being actualized in the course of a suitable procedure — taking over of the property right from the existing owner (owners). In each case of performing the possessional transformation, formulated — in clear way or inferred — the premise or the aim of transformation, in peculiarity is then the public business which is given diverse content and the meaning. Not only however generally comprehended and not always identified public business is the premise of making of possessional transformations. The basis of those transformations are different kind of values of the character both legal and economic as well as social and as a consequence there were and still are different motives (premise) of their making.
13
Publication available in full text mode
Content available

Wpływ interwencjonizmu państwowego w XX wieku na współczesną kondycję gospodarczą regionów włoskich

80%
Noviello M.
Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego
|
2021
|
vol. 35
|
issue 4
227-248
EN
Artykuł traktuje o znaczeniu interwencji państwa włoskiego w XX wieku w wybrane sektory gospodarki (w ujęciu regionalnym) na późniejszą sytuację społeczno-ekonomiczną regionów. Ze względu na obserwowane współcześnie bardzo duże zróżnicowanie gospodarcze regionów, postawiono sobie pytanie, czy i w jakim stopniu centralna polityka państwa włoskiego okresu postzjednoczeniowego wpłynęła na występujące dziś dysproporcje? Artykuł składa się z trzech zasadniczych części: w pierwszej nakreślono współczesne zróżnicowanie społeczno-ekonomiczne regionów, w drugiej przedstawiono kondycję gospodarczą regionów po zjednoczeniu kraju oraz stanowisko państwa i podjęte przez nie działania, w tym programy naprawcze służące poprawie warunków społeczno-ekonomicznych regionów, w trzeciej części dokonano oceny trafności i zasadności realizacji tych działań w kontekście aktualnej sytuacji gospodarczej kraju. Celem artykułu jest wskazanie na znaczenie roli polityki państwa i decyzji podjętych w przeszłości na współczesną kondycję gospodarczą regionów włoskich. Tym samym autor na podstawie kwerendy literatury oraz przy zastosowaniu wybranych metod statystycznych podejmuje próby wyjaśnienia permanentnych, a w niektórych obszarach nadal pogłębiających się, różnic w rozwoju społeczno-ekonomicznym włoskich regionów, ze szczególnym uwzględnieniem wpływu działań politycznych podjętych po zjednoczeniu kraju.
PL
The article deals with the importance of the Italian state intervention in the 20th century in selected sectors of the economy (in regional terms) on the subsequent socio-economic situation of the regions. Due to the observed today very large differentiation of the regions, the question is whether and to what extent the central policy of the Italian state of the post-unification period influenced the disproportions occurring today? The article consists of three main parts: the first outlines the contemporary socio-economic differentiation of the regions, the second presents the economic condition of the regions after the unification of the country, and the position of the state, and the measures it has taken, including repair programs used to improve the socio-economic conditions of the regions, the third part assesses the relevance and legitimacy of the implementation of these measures in the context of the current situation of the country. The aim of the article is to indicate the importance of the role of state policy, and the decisions taken in the past on the contemporary economic condition of Italian regions. Thus, the author attempts to explain the permanent, and in some areas still deepening, differences in the socio-economic development of Italian regions.
14
Publication available in full text mode
Content available

From Procedural Issues of Expropriation Under the Decree of the Polish Committee of National Liberation Concerning the Implementation of the Agrarian Reform of 6 September 1944

80%
Hasińska I.
Studia Iuridica Lublinensia
|
2017
|
vol. 26
|
issue 1
EN
As a rule, in civil proceedings, courts are not capable of examining the correctness of administrative decisions. It is the administrative decision that resolves whether the designated real estate is subject to the provisions of the decree on the implementation of the agrarian reform dated 6 September 1944. The common court is bound by such a decision. The legislator, recognising the instances of defective implementation of the agrarian reform, attempted to validate the illegal takeovers of real estate. The assessment of their effectiveness is disputable. The article presents selected legal problems related to the expropriation of real estate under the decree of the Polish Committee of National Liberation of 6 September 1944. In particular, it indicates the consequences of legislative changes with regard to claiming damages, the period of limitation, as well as refers to judicial decisions in selected matters.
PL
Zasadą jest, iż w postępowaniu cywilnym sądy nie są władne do badania prawidłowości wydanej decyzji administracyjnej. To decyzja administracyjna rozstrzyga o tym, czy oznaczona nieruchomość podpada pod regulację dekretu z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej. Sąd powszechny taką decyzją jest związany. Ustawodawca, dostrzegając przypadki wadliwej realizacji reformy rolnej, podejmował próby „konwalidacji” przejęć nieruchomości dokonanych niezgodnie z prawem. Ocena ich skuteczności pozostaje sporna. W artykule przedstawiono wybrane problemy prawne związane z wywłaszczeniem nieruchomości na podstawie dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. W szczególności wskazano na skutki zmian prawodawczych w zakresie dochodzenia odszkodowania i instytucję przedawnienia oraz przytoczono orzecznictwo sądowe w wybranych kwestiach.
15

Reprywatyzacja w świetle zasad prawa

71%
Zdziennicki B.
Studia Prawnicze
|
2015
|
issue 3 (203)
5-34
EN
Restitution claims are divided in two groups. One of them questions legal continuity between the Polish People’s Republic and the Third Republic of Poland. As a non-sovereign country, Polish People’s Republic was supposed to become a “black hole” in the history of Polish statehood. Therefore its nationalisation and expropriation acts concerning restoration of the country from war damages and its development according to the principles of social justice should be considered void and the properties returned to their former owners. Private property is inviolable and should be restored. The second group of the claims recognizes legal continuity between Polish People’s Republic and the Third Republic of Poland but predicates that all nationalisation and expropriation decisions grossly violated the law and because of that should be cancelled according to mode supervisory procedures. The claims of both groups were supported by Institute of National Remembrance actions fighting “Communist regime’s crimes” and “Communist lawlessness” as well as in the programmes of the parties which would define postwar nationalisation as the plunder of inviolable private property, and also in Senat’s resolutions which regularly condemned “denaturalized” Polish People’s Republic. The large scale of restitution claims (at this moment they are approximately estimated at 250 billion zlotys) created a special type of “business” which is connected with numerous pathologies (frauds, forgeries, extortions etc.). The pressure coming from former owners’ inheritors and purchasers of their claims supported by signalled political-ideological actions unfortunately has affected the directions of administrative and judicial jurisprudence. It negated the meaning of acquisitive prescription (Civil Code, article No. 172) by assuming that the period of the Polish People’s Republic was force majeure (Civil Code, article No. 121, subparagraph 4 with regard to Civil Code, article No. 172) which made it impossible to start the limitation period or to stop it. Hence the Polish State could not prescribe the nationalised or the expropriated properties. The civil courts adjudge restitutions in kind or compensations for lost estate according to the Civil Code. In turn administrative courts started to cancel expropriating and nationalisating decisions without any censorship time and in this way started to run in civil courts the compensation from the State Treasury procedures. By cancelling these decisions, the administrative courts accepted incompatible with the Constitution interpretation of article 156 section 1 subparagraph 2 in fine with regard to section 2 Code of Administrative Proceedings. Incompatible because not limited with any censorship time. Currently ongoing restitution procedures with constantly growing range and pathologies connected with it are therefore based on incorrect understanding of applicable law. Claims of former owners or their legal successors can only have moral ground (sense of injustice) and because of that it is necessary to confront them with current public functions of estate taken over after the war and with rights of people who in the mean time obtained ownership as well as the possibilities of public finances. After balancing these causes (following the Constitution principles and values) and after having them accessed by a properly prepared referendum after which (with a positive result of it) an act about limited compensation with different subjective exemptions could be prepared. Reprivatisation proceeding today has therefore no legal ground and does a lot of harm. That’s why it should be stopped and settled according to supervisory proceedings.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.