Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 5

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  naród polski
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Realizacja zasady równości w zakresie dostępu do dóbr kultury narodowej

100%
Frankiewicz-Bodynek A.
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
|
2021
|
issue 5 (63)
295-306
EN
The purpose of this text is to prove that Art. 6 sec. 1 is a provision indicating a specific area in which the principle of equality expressed in art. 32 and 33 of the Polish Constitution. To prove this, it is explained how equality relates to the range of entities entitled to disseminate and make available to them national cultural goods. It has also been proved that the reference of equality to the dissemination and sharing of national cultural goods requires the application of a compensatory privilege resulting from factual, not only legal, premises. On the occasion of such extensive research, it was also shown that Art. 6 sec. 1 is also a concretization of Art. 5 in fine and that it contains a subjective right.
PL
Celem niniejszego tekstu jest udowodnienie, że art. 6 ust. 1 jest przepisem wskazującym na szczegółową dziedzinę, w której zastosowanie ma zasada równości wyrażona w treści art. 32 i 33 Konstytucji RP. Aby tego dowieźć, wyjaśniono, jak równość odnosi się do zakresu podmiotów uprawnionych do tego, aby im upowszechniać i udostępniać dobra kultury narodowej. Udowodnione zostało również, że odniesienie równości do upowszechniania i udostępniania dóbr kultury narodowej wymaga zastosowania uprzywilejowania wyrównawczego wynikającego z przesłanek faktycznych, a nie tylko prawnych. Przy okazji tak zakrojonych badań wykazane zostało również, że art. 6 ust. 1 jest także konkretyzacją art. 5 in fine oraz, że zawiera on w sobie prawo podmiotowe.
2
Content available remote

Definicja pojęcia „narodu” u J. M. Bocheńskiego. Analiza pragmatyczno-logiczna i krytyka

100%
Sękowski P. M.
Diametros
|
2016
|
issue 48
89-104
PL
Artykuł jest analizą badań Józefa Bocheńskiego nad pojęciem narodu. Bocheński wylicza trudności w definiowaniu narodu w ogóle, po czym stwierdza, że wobec tego będzie dążył do podania definicji narodu polskiego. Naród (a dokładnie naród polski) jest to grupa społeczna skupiona wokół pewnego ideału kulturowego. Niniejsze analizy pokazują, że Bocheński nie ustrzegł się poważnych problemów logicznych. Przede wszystkim w swych tezach popada stale w błędne koło. Ponadto podane w wątpliwość zostaje, że w ogóle odwoływanie się w definiowaniu narodu do ideału kulturowego, czy ideologii, ma sens – czy przypadkiem ze swej istoty nie jest skazane na błędne koło? A także postawiony jest problem, czy dziś, w obliczu migracji ludności na wielką skalę i wieloścci idei kulturowych, można sensownie mówić o narodach.
EN
The article offers an analysis of Józef Bocheński's studies of the concept of nation. Bocheński acknowledges that there are difficulties in defining a nation. After that he claims that he will attempt to propose a definition of the Polish nation. Nation (in particular, the Polish nation) is a social group centered around some cultural ideal. The analysis shows that Bocheński did not avoid serious logical problems. First of all, he constantly falls into a circular reasoning. Furthermore, it is called into question if it makes sense to refer to a cultural ideal or ideology while defining a nation. Is not such an attempt essentially bound to become circular? A doubt is also raised whether nowadays, in the face of constant migration of people and cultural ideals, one can continue to reasonably talk about nations.
3

O potrzebie opisu i kształtowania świadomości językowej współczesnych Polaków

100%
Miodunka W. T.
Język Polski
|
2017
|
vol. 97
|
issue 3
5-18
PL
Artykuł rozpoczyna się od przeglądu polskich prac na temat świadomości językowej. Wśród nich wyróżniają się dwie monografie historyczne, które odnoszą się do świadomości całego społeczeństwa polskiego – od X do XV wieku (K. Maćkowiak 2011) oraz w okresie 1918–1939 (M. Sagan-Bielawa 2014). Autorzy innych prac analizują świadomość polskich grup społecznych, żyjących współcześnie. W części drugiej autor przedstawił definicje świadomości językowej K. Maćkowiaka i M. Sagan-Bielawy oraz cechy świadomości językowej według P. Scherfera (1983), a także definicję postaw wobec języka A. Markowskiego (1999). Mimo że wielu autorów proponowało wcześniej prowadzenie badań świadomości językowej Polaków, nie powstał żaden program takich badań. Dlatego autor proponuje siedmiopunktowy program badań świadomości językowej współczesnych Polaków, także tych mieszkających poza Polską. Artykuł kończy część poświęcona kształtowaniu świadomości językowej w przyszłości. Autor omawia tu prace analizujące fakt, że ok. 70% polskich migrantów europejskich nie przekazuje języka polskiego swoim dzieciom, uważając go za niepotrzebny.
EN
The article opens with a review of Polish research devoted to language awareness. Two monographs adopting a historic perspective seem particularly important, one characterising language awareness in the Polish society from the 10th to the 15th century (K. Maćkowiak 2011) and the other in the years 1918–1939 (M. Sagan-Bielawa 2014). The remaining body of reviewed research investigates language awareness among various Polish groups living contemporarily. This part is followed by a discussion of the definitions of language awareness proposed by K. Maćkowiak and M. Sagan-Bielawa, the features of language awareness by P. Scherfer, as well as attitudes towards language by A. Markowski. Despite numerous earlier suggestions of the necessity to conduct research on language awareness among Polish people, no program of such research has to date been proposed. In the present article, W. Miodunka puts forward a seven-point program to guide further research into language awareness among Polish people, including those who live abroad. The article concludes with reflections on how to shape language awareness in the future. Here, the author takes into account research demonstrating that about 70% of Polish emigrants in Europe do not transmit Polish to their children, deeming it unnecessary. Those parents should be educated on the benefits resulting from bilingualism and on the many advantages offered to multilinguals in Europe.
4
Publication available in full text mode
Content available

Naród - pojęcie niedookreślone?

100%
Banaszkiewicz A.
Studia Administracyjne
|
2018
|
issue 10
5-21
EN
The aim of the article was to try to answer the question (under the influence of current events): „can the concept of a nation be interpreted in such a way that it can be deprived of its most important features and understood not in accordance to its essence”? The entry point was a provision placed in the amendment to the Polish Act on the Institute of National Remembrance of January 26, 2018, which provides for penalties for attributing responsibility or co-responsibility to the Polish Nation or Polish State for the crimes of the Third Reich. Can these concepts be recognized differently and lead to results that are not consistent with the intention of the legislator? The author presents their definitions formulated in the literature and key legal texts, expressing his opinion on the subject discussed.
PL
Celem artykułu było podjęcie, pod wpływem aktualnych wydarzeń, próby odpowiedzi na pytanie: „Czy pojęcie narodu może być interpretowane w taki sposób, aby mogło zostać pozbawione najważniejszych dla niego cech i tym samym rozumiane wbrew jego istocie?”. Punktem wyjścia był przepis umieszczony w nowelizacji polskiej ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej z dnia 26 stycznia 2018 r., w którym przewidziano karanie za przypisywanie narodowi lub państwu polskiemu odpowiedzialności lub współodpowiedzialności za zbrodnie III Rzeszy Niemieckiej. Czy przedmiotowe pojęcia mogą być ujmowane inaczej i prowadzić do rezultatów niezgodnych z intencją ustawodawcy? Autor przedstawia ich definicje sformułowane w literaturze oraz kluczowych tekstach prawnych, wyrażając swoją opinię na poruszany temat.
5
Publication available in full text mode
Content available

Dyskurs historiograficzny, historiozoficzny i pedagogiczny o charakterze narodowym Polaków z przełomu XIX i XX w.

80%
Jakubiak K.
Podstawy Edukacji
|
2020
|
vol. 13
207-215
EN
The issues of mentality and characteristics of the national character were raised in the literature, mainly in the historical and political journalism of modern times. A significant feature of Polish historiography and historiosophy of the 19th and early 20th centuries was the discussion on the Polish national character. The diagnoses of their national character, most often unfavorable for Poles, formulated at that time, were intended to inspire the desired and expected educational mission in this field. The path to eradicating national defects was to lead from self-knowledge to individual and social improvement.
PL
Zagadnienia mentalności i właściwości charakteru narodowego aktualne były w piśmiennictwie, głównie w publicystyce historycznej i politycznej czasów nowożytnych. Istotną cechą polskiej historiografii i historiozofii XIX i początków XX w. była dyskusja o polskim charakterze narodowym. Formułowane wówczas, najczęściej niekorzystne dla Polaków, diagnozy ich charakteru narodowego, miały na celu inspirowania pożądanej i oczekiwanej w tej dziedzinie misji wychowawczej. Droga do wykorzenienia wad narodowych miała prowadzić od ich samopoznania do doskonalenia jednostkowego i społecznego.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.