Search results

1

Własność materiałów archiwalnych. Kilka uwag o potrzebie zmian regulacji prawnych

100%

Niewęgłowski A.

Archeion

|

2020

|

vol. 121

68-81

EN

The article presents the problem of ownership relations in the area of archival materials. This issue is not easy, also due to the political transformations that took place in Poland. The author does not believe that a new law on archives should be enacted. Nevertheless, the current law (Law on National Archival Fonds and Archives) requires thorough amendment. In the article, the author tries to indicate which provisions should be changed. These provisions concern various legal issues, not just the fundamental structure of the national archival fonds. The legal regulations related to what happens to archive materials following bankruptcy and liquidation are not less important.

PL

Artykuł przedstawia problematykę stosunków własnościowych w dziedzinie materiałów archiwalnych. Zagadnienie to jest niełatwe, także z uwagi na transformacje ustrojowe, które miały miejsce w Polsce. Autor jest zdania, że nie powinno się tworzyć nowej ustawy z zakresu prawa archiwalnego. Tym niemniej obowiązujący akt prawny (ustawa o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach) wymaga gruntownej nowelizacji. W artykule starano się wskazać, które przepisy powinny zostać zmienione. Dotyczą one różnych zagadnień prawnych, w tym fundamentalnej: konstrukcji narodowego zasobu archiwalnego. Nie mniej ważną rolę odgrywają regulacje prawne odnoszące się do losów materiałów archiwalnych w razie upadłości i likwidacji.

2

Przechowywanie materiałów archiwalnych – obowiązki państwowych jednostek organizacyjnych

100%

Róg Ł.

Kontrola Państwowa

|

2022

|

vol. 67

|

issue 6 (407)

94-105

EN

The protection of the national archival resources lies with the public authorities. This implies a series of specific responsibilities, including protection against damage, destruction or loss – so that the national archives can be preserved for future generations. It is possible to fulfil these responsibilities only if concrete conditions for storage have been set and complied with. However, there is no commonly binding legal act that would set the organisation, tasks and scope of the archives in state organisational units. The units can adopt recognised international standards on the conditions for long-term storage of archival materials included in the Polish Norm, yet it is voluntary. If these are not adopted in a unit, the only regulation is an instruction on the organisation and scope of the unit’s archives that the given unit has developed on its own in agreement with the government administration body tasked with state archival resources. The author postulates to fill in this legal gap with an archival instruction which could be elaborated by the minister responsible for culture and national heritage protection. It is very important to have legally binding requirements, among others, for companies from the radio and television broadcasting sector, especially the Polish Radio (PR SA) and the Polish Television (TVP SA) that possess unique archival materials considered the national archival resources.

PL

Narodowy zasób archiwalny służy nauce, kulturze, gospodarce oraz potrzebom obywateli. Jego ochrona ma szczególnie znaczenie, jednak nie istnieje akt normatywny powszechnie obowiązujący, określający organizację, zadania i zakres działania archiwum zakładowego, w tym warunki przechowywania zbiorów, który obejmowałby zakresem podmiotowym państwowe jednostki organizacyjne. Część z nich przechowuje unikatowe materiały. Należą do nich np. dwie spółki publicznej radiofonii i telewizji, tj. Polskie Radio SA oraz Telewizja Polska SA. Pod ich opieką znajdują się materiały i zbiory dokumentacji powstałe w latach 1945–1993, na które składa się prawie 135 tys. filmów i audycji telewizyjnych zarejestrowanych na taśmach światłoczułych i magnetycznych różnych formatów oraz 665 tys. nagrań z audycjami słownymi i muzycznymi prezentowanymi na czterech antenach Polskiego Radia. Autor wskazuje, że brak rygoryzmu w sprawie ochrony takich zasobów jest niekorzystny z punktu widzenia interesu publicznego. Może być czynnikiem ryzyka potencjalnego uszkodzenia archiwaliów, utraty bądź zniszczenia. Jego zdaniem zasadne wydaje się podniesienie standardów ochrony narodowego zasobu archiwalnego przez uregulowanie tej kwestii. Artykuł przybliża przepisy prawa mogące mieć obecnie zastosowanie do ochrony archiwaliów, ale niemające charakteru obligatoryjnego oraz przedstawia wnioski de lege ferenda w sprawie trybu i sposobu uregulowania tych kwestii w akcie prawa o randze ustawowej.

3

Narodowe dziedzictwo archiwalne z perspektywy stulecia odzyskania państwowości

71%

Stępniak W.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2020

|

vol. 27

275-286

EN

The process of rebuilding sovereign statehood after more than 120 years of captivity is a complicated phenomenon for a country with several centuries of history, encompassing a whole range of problems. One of the conditions for independent statehood was organizing archives and providing access to documents concerning both the distant past and the current functioning of the administration taken over after the collapse of the partitioning states. Since 1917, while still under German occupation, legislative works were carried out in Poland with the participation of outstanding representatives of the academic world. They were archivists, historians and lawyers. Thanks to this, it was possible to adopt the Decree on the Organization of State Archives and Care of Archival Materials on 7 February 1919. It was a very modern legal act. It enabled creation of a network of state archives, managed and operated with a high level of professionalism appreciated internationally. The 1919 decree remained in force in Poland until 29 March 1951, when, under changed political conditions, the democratic principles of organizing and functioning of the archival field were abandoned. They were restored in the current archival law. Thus, when celebrating the centenary of the restoration of sovereignty, and at the same time the centenary of the decree, we must be aware that it is not an „expired” letter of the law. Drawing conclusions from the achievements of our predecessors and creatively continuing their achievements is the highest form of commemoration of this important historical fact.

PL

Proces odbudowy niepodległej państwowości po ponad 120 latach niewoli w przypadku kraju o kilkusetletniej historii, to zjawisko skomplikowane, obejmujące cały szereg problemów. Jednym z warunków niepodległego bytu państwowego była organizacja archiwów i zapewnienie dostępu do dokumentów dotyczących zarówno odległej przeszłości, jak też bieżącego funkcjonowania administracji przejmowanej po upadku państw zaborczych. Od 1917 r., jeszcze w warunkach okupacji niemieckiej, w Polsce prowadzono prace legislacyjne, w których uczestniczyli wybitni przedstawiciele świata nauki. Byli to archiwiści, historycy i prawnicy. Dzięki temu możliwe było przyjęcie 7 II 1919 r. „Dekretu o organizacji archiwów państwowych i opiece nad archiwaliami”. Był to bardzo nowoczesny akt prawny. Umożliwił stworzenie sieci archiwów państwowych, których zarządzanie i funkcjonowanie cechował wysoki profesjonalizm doceniany w skali międzynarodowej. Dekret z 1919 r. obowiązywał w Polsce do 29 III 1951 r., kiedy w zmienionych warunkach ustrojowych nastąpiło odejście od demokratycznych zasad organizacji i funkcjonowania dziedziny archiwalnej. Zostały one przywrócone w obowiązującym obecnie prawie archiwalnym. Obchodząc jubileusz 100-lecia odzyskania niepodległości, a zarazem jubileusz 100-lecia tego dekretu, musimy być świadomi iż nie jest on „wygasłą” literą prawa. Wyciągnięcie wniosków z dokonań naszych poprzedników i twórcza kontynuacja ich dokonań to najwyższa forma uczczenia tego ważnego faktu historycznego.

Refine search results

1 Archeion

1 Kontrola Państwowa

1 Miscellanea Historico-Archivistica

1 Niewęgłowski A.

1 Róg Ł.

1 Stępniak W.

1 2022

2 2020

Własność materiałów archiwalnych. Kilka uwag o potrzebie zmian regulacji prawnych

Przechowywanie materiałów archiwalnych – obowiązki państwowych jednostek organizacyjnych

Narodowe dziedzictwo archiwalne z perspektywy stulecia odzyskania państwowości