Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Refine search results

Journals help
Authors help
Years help

Results found: 70

first rewind previous Page / 4 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  nauki społeczne
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 4 next fast forward last
EN
The paper is an analysis of Weberian social science from the perspective of Leo Strauss. It consists of the critical presentation of Max Weber’s ideas, his epistemological views and understanding of the relation between ethics and social science. Strauss points at the difficulties in Weber’s thought, especially those concerning value-neutrality and historical understanding. It is an outline of Strauss’s diagnosis.
PL
Książka Andrzeja M. Zawiślaka, O kwantach, rynkach i ekonomistach. Ikebana zadziwień i paradoksów, jest retrospekcją zmian, jakie zaszły w ostatnich dwudziestu latach w polskiej i światowej nauce i gospodarce. Autor nie tylko omawia poszczególne jej rozdziały, ale również dzieli się własnymi przemyśleniami i spostrzeżeniami, na temat stanu i kierunków rozwoju ekonomii i nauk społecznych. Jego zdaniem książkę zaliczyć można do ważnych wypowiedzi przedstawicieli polskiej myśli nauki o zarządzaniu, ekonomii oraz nauk społecznych.
PL
The article carries out a reflection on practical, theoretical and methodological problems faced by social science researchers investigating armed conflicts. Based on Colombia’s ongoing internal war, the paper will discuss the difficulties in data collection (including source selection and information extraction), data sharing and the limitations of exiting theoretical language. It will also exploit other related factors such as the fragmentation of sociological research and the growth of publications regarding the conflict, violence, and the peace processes initiating in Colombia. In the presented article, the author analysis both governmental and non-governmental reports and also outlines several key cultural and political issues affecting data collection and their further publication in Colombia.
|
2020
|
vol. 74
|
issue 3 (330)
54-63
PL
Mamy zwyczaj nazywać wierzeniami koncepcje, w które nie wierzymy, podczas gdy rezerwujemy godność wiedzy dla koncepcji, w które wierzymy bez zastrzeżeń. Nie jesteśmy jednak w stanie udowodnić większości idei jakie uważamy za pozytywną wiedzę. Teorie nauk społecznych należą często do tej właśnie kategorii: stają się modnymi dogmatami, a ich autorzy − przedmiotem kultu. Antropologia kultury dostarcza narzędzi, które pozwalają wyjaśnić mechanizm tego zjawiska. Biorąc za przykład cztery znane teorie francuskich nauk społecznych (socjo-antropologia Émila Durkheima, antropologia strukturalna Clauda Lévi-Straussa, socjologia Pierra Bourdieu i antropologia symetryczna Bruno Latoura), artykuł proponuje zrozumieć je jako konstrukcje myślowe o sile atrakcji zależnej mniej od wiedzy naukowej, jaka jest w nich ewentualnie zawarta, a bardziej od wizji świata, które te teorie proponują. Artykuł jest uzupełnioną wersją wykładu wygłoszonego na Uniwersytecie Warszawskim w grudniu 2018 roku jako Ósmy Doroczny Wykład Antropologiczny pamięci Profesora Andrzeja Wiercińskiego.
EN
We are accustomed to describing as beliefs conceptions that we do not believe while preserving the dignity of knowledge for conceptions that we believe without reservations. We are incapable, however, of proving the majority of ideas that we consider to be positive knowledge. Social science theories often belong precisely to this category: they become fashionable dogmas, and their authors – the object of a cult. Anthropology of culture provides us with tools enabling to explain the mechanism of this phenomenon. Taking as an example four known theories of the French social sciences (socio-anthropology by Émil Durkheim, structural anthropology by Claude Lévi-Strauss, sociology by Pierre Bourdieu, and symmetric anthropology by Bruno Latour) this article attempts to understand them as intellectual constructions endowed with an attraction whose force depends less on the scientific knowledge eventually contained therein, and more on the vision of the world proposed by those theories. The article is a supplemented version of a lecture given at the University of Warsaw in December 2018 as the Eighth Annual Anthropological Lecture in Memory of Professor Wierciński.
EN
This article discusses the transformations of Polish journals caused by the Polish journal ranking evaluation system. We focused on the internationalization of journals in the social sciences and humanities (N = 801), with the goal of investigating how science policy has transformed editorial practices at Polish journals. We used a mixed-method approach involving both one-way analysis of variance, two-way mixed design analysis of variance, and semi-structured interviews. Our findings showed that science policy has transformed editorial practices, but that there is no actual internationalization in Polish social sciences and humanities journals. Rather, there is only the ostensible internationalization that manifests in “gaming” the journal evaluation system. We found that the editors of Polish journals do not discuss the challenges of internationalization, and implement only those internationalization practices that are explicitly required in the system regulations. We conclude with recommendations for how to motivate the internationalization of journals and stem the corruption of parameters measuring internationalization.
PL
W tym artykule omawiamy przemiany polskich czasopism, które spowodowane były wprowadzeniem systemu ewaluacji nauki wykorzystującego wykaz czasopism punktowanych. Skupiliśmy się na umiędzynarodowieniu czasopism z nauk społecznych i humanistycznych (N = 801), aby zbadać, w jaki sposób polityka naukowa przekształciła praktyki redakcyjne w polskich czasopismach. Zastosowaliśmy metody mieszane obejmujące zarówno jednoczynnikową analizę wariancji i dwuczynnikową analizę wariancji w schemacie mieszanym, jak i częściowo ustrukturyzowane wywiady. Wyniki badania wykazały, że polityka naukowa zmieniła praktyki redakcyjne, ale nie nastąpiło rzeczywiste umiędzynarodowienie polskich czasopism z obszaru nauk humanistycznych i społecznych. Przeciwnie, nastąpiło jedynie pozorne umiędzynarodowienie, które manifestuje się w „ogrywaniu” systemu oceny czasopism naukowych. Badanie wykazało, że redaktorzy polskich czasopism nie podejmują dyskusji nad wyzwaniami, jakie niesie ze sobą umiędzynarodowienie, ale stosują wyłącznie te praktyki związane z umiędzynarodowieniem, których wprowadzenie narzucają regulacje systemowe. Artykuł kończy się rekomendacjami, jak motywować redakcje do umiędzynarodowienia czasopism, a także jak powstrzymać korumpowanie parametrów mierzących umiędzynarodowienie.
PL
Poniższy artykuł jest raportem z etnograficznego studium przypadku dotyczącego konceptualizacji aborcji eugenicznej przez 22 studentów kierunku pedagogika specjalna, studiów II stopnia. Aborcja eugeniczna była eksplorowana w listopadzie 2016 roku, w perspektywie dwóch uniwersalnych wzorów podejścia kultur do anomalii, koncepcji Douglas (2002) interpretacji oraz kontroli fizycznej tego fenomenu. Główne pytanie badawcze brzmiało: w jaki sposób konceptualizują aborcję eugeniczną studenci II. stopnia studiów na kierunku pedagogika specjalna? Badania obejmowały też uzyskanie odpowiedzi na pytania szczegółowe, dotyczące: studenckich postaw wobec aborcji eugenicznej oraz ich uwarunkowań. Ostatnie ze szczegółowych pytań badawczych dotyczyło poznania perspektywy teoretycznej, z jakiej studenci uzasadniają własną postawę wobec aborcji eugenicznej. Wyniki badań wskazały triadę kategorii koncepcji aborcji eugenicznej explicite (od dezaprobaty, poprzez aprobatę dla wolności wyboru oraz relatywizację aborcji eugenicznej zależnie od warunków i okoliczności). Ponadto wyniki badań ujawniły triadę kategorii wiedzy ukrytej (tacit), wskazującej fenomeny, które dodatkowo ujawniły się w danych mimo, iż nie było formułowanych o nie pytań badawczych. Były to: stosunek osobisty studentów do dziecka/osoby z niepełnosprawnością – podmiotu pedagogiki specjalnej w kontekście aborcji eugenicznej, retoryka własnej narracji ugruntowana w teoretycznych modelach niepełnosprawności oraz sprzeczności na linii informator – inni.
PL
Celem artykułu jest refleksja nad implikacjami, jakie specyfika nauk ekonomicznych stwarza badaniom marketingowym. Rozważania oparto na O osobliwościach nauk społecznych – cennym studium wybitnego polskiego socjologa S. Ossowskiego. Strukturę „osobliwości” w artykule ujęto w dwie podstawowe grupy elementów: problemy pojęć („perypetie pojęciowe”) i terminologia („aparatura pojęciowa”). Skupiają one w sobie szczegółowe kwestie definiowania kategorii, precyzji języka, aspektu badań, charakteru sporów naukowych oraz ciągłości w nauce i stosunku do poprzedników. Każde z tych zagadnień jest „odczytane” w artykule poprzez nawiązanie do standardów i kryteriów oceny rygoru metodologicznego badań marketingowych.
EN
This article addresses the complex issue of normative redefinition, total ideology and totalitarianism. The main goal of the Author was to identify and preliminary explication of the process of becoming and development of total ideology as the essence of modern hybrid totalitarianism. The author focused on two analytical strands, i.e. on the stages of normative redefinition, which became the axis of the formation of a new ideology.
PL
Niniejszy tekst odnosi się do złożonej problematyki redefinicji normatywnej, ideologii totalnej oraz totalitaryzmu. Głównym celem Autora była identyfikacja i wstępna eksplikacja procesu stawania się i rozwoju ideologii totalnej jako istoty współczesnego totalitaryzmu hybrydowego. Autor skupił się na dwóch wątkach analitycznych, tj. na etapach redefinicji normatywnej, która stawała się osią tworzenia nowej ideologii.
PL
Mimo znacznego rozwoju metod badawczych w naukach społecznych oraz rozkwitu wysoko standaryzowanych metod ilościowych wpływ osoby badacza na cały proces badawczy pozostaje faktem oraz specyfiką nauk społecznych tak, jak na to wskazywał, na początku lat sześćdziesiątych dwudziestego wieku, Stanisław Ossowski, wybitny socjolog. Nakłada to na naukowca obowiązek samodoskonalenia i rozwoju osobistego, pozwala mu jednak kształtować swą rolę w sposób twórczy i doskonalący go. Doskonałą okazją do takiej refleksji jest badanie terenowe prowadzone w biednych dzielnicach krajów globalnego Południa, które można i warto podejmować bez zbędnego strachu i uprzedzeń. Należy jednak przyjąć odpowiednio otwartą postawę i gotowość do przystosowania narzędzi badawczych do panujących w miejscu badania warunków.
EN
Despite considerable development of research methods in social sciences and popularity of highly standardized quantitative methods, the researcher's influence on the entire research process remains a fact and a characteristic feature of social sciences, as pointed out in the early 1960s by Stanisław Ossowski, a great sociologist. It makes the researcher responsible for his self-improvement and personal development, but also allows him to shape his role in a creative and enriching way. A field study conducted in the poor neighborhoods of the global South, which can and should be done without unnecessary fear and prejudice is an excellent opportunity for such reflection. Before approaching the field, an adequate open attitude and willingness to adapt research tools to the prevailing conditions in investigated space, should be taken.
Forum Pedagogiczne
|
2019
|
vol. 9
|
issue 2/1
157-173
PL
Autor podejmuje problem kształcenia młodych kadr akademickich w związku z wdrażaną w Polsce reformą szkolnictwa wyższego. Uniwersytety mają do spełnienia szczególną rolę w rozwijaniu kultury i społeczeństw jako nośnik ponadczasowych wartości humanistycznych, toteż muszą rozwiązywać problemy przejścia od tradycyjnego, humboldtowskiego modelu do zdecentrowanego i zdecentralizowanego, ale zrównoważonego rozwoju szkolnictwa wyższego i nauki. Opisuję, w jakim zakresie konieczne jest zatem reformowanie uniwersytetów w wymiarze organizacyjnym i w zakresie kształcenia młodych kadr naukowych tak, aby nie niszczyć potencjału rozwojowego polskich badaczy oraz możliwych do tworzenia przez nich inter- i transdyscyplinarnych zespołów naukowych, których efekty pracy mogą i powinny zmieniać oblicze także polskiej nauki.
PL
Jakość życia jest złożoną kategorią badawczą, w której przedmiotowy zakres, badań jak i ich interdyscyplinarny charakter mogą nasuwać wiele problemów metodologicznych. Celem artykułu jest zwrócenie szczególnej uwagi na wybrane problemy odnoszące się do projektowania badań empirycznych dotyczących jakości życia człowieka, począwszy od samego definiowania pojęcia, poprzez jego zakres znaczeniowy, po trudności w pomiarze. Przeprowadzona analiza piśmiennictwa dowodzi, że pomimo rozwoju badań nad jakością życia naukowcy nadal borykają się w tej tematyce z problemami natury metodologicznej.
EN
Quality of life is a complex category of research in which the scope of research as well as their interdisciplinary nature may entail many methodological problems. The aim of this study is to pay special attention to the selected problems in the design of empirical research on the quality of human life, starting from the very definition of the concept, through its semantic domain to the difficulty in measuring. The analysis of literature shows that, despite the development of research into the quality of life, researchers still face problems of methodological nature.
13
Content available remote

Kłopoty z demonami

75%
EN
The author, from the perspective of a contemporary history researcher, indicates the potential common foundations, but also the differences in using the oral history method in an interdisciplinary perspective. Based on practical experience, he concludes that the assumptions of oral history and other disciplines for which research material is a conversation are very similar. The difference between the particular fields lies in specific methods. This article is a reflection on certain current oral history problems. The author's starting point is the current situation, where on the one hand there is an increasing interest in oral history, because of a human need for stories, but on the other hand, people are losing their ability to tell stories or listen to them intently more and more every day. On this occasion, he introduces the issue of the speed of life in today's times, striving for simplicity and conciseness in the context of a narrative relationship. The author continues to deal with some methodological issues that have not been given special attention to in the past. This is particularly true about the problem of subjectivity, memory and its role in the construction of biographical narratives, the issue of social and political context (both past and present) in which interviews are carried out. In the end, the author indicates how the study of oral history helps to learn and understand not only the past but also the present. In fact, this is the great strength of this method, in this aspect it is an inspiration for researchers in other fields of social sciences, for which conversation is the basic source.
PL
Autor z perspektywy badacza historii współczesnej wskazuje nie tylko potencjalne wspólne podstawy, lecz także różnice w wykorzystywaniu metody oral history w perspektywie interdyscyplinarnej. Na podstawie praktycznego doświadczenia dochodzi do wniosku, że założenia oral history i innych dyscyplin, dla których materiał badawczy stanowią rozmowy, są bardzo podobne. Różnica między poszczególnymi dziedzinami leży w konkretnych metodach. Artykuł jest refleksją nad pewnymi aktualnymi problemami oral history. Punktem wyjścia autora jest obecna sytuacja, kiedy to z jednej strony wzrasta zainteresowanie oral history, bo przecież ludzie potrzebują opowieści, a z drugiej strony z każdym dniem coraz bardziej tracą zdolność opowiadania historii życia czy ich chętnego słuchania. Przy tej okazji wprowadza kwestię „zabiegania” w dzisiejszych czasach, dążenia do uproszczenia i skrótu w kontekście relacji narracyjnej. Dalej zajmuje się pewnymi kwestiami metodologicznymi, którym w przeszłości nie poświęcano szczególnej uwagi. Chodzi tu szczególnie o problem subiektywności, pamięci i jej roli w konstruowaniu narracji biograficznych czy  kwestię kontekstu społecznego i politycznego (zarówno przeszłego, jak i współczesnego), w którym realizowane są wywiady. W zakończeniu wskazuje, w jaki sposób badaniom oral history pomaga poznanie i zrozumienie nie tylko przeszłości, lecz także współczesności. W tym właśnie bowiem tkwi wielka siła tej metody, która jest inspiracją dla badaczy innych dziedzin nauk społecznych, dla których podstawowym źródłem jest rozmowa.
EN
The text deals with the problem of cultural relativism in the present-day school education. It describes two notions of culture, the classic and the relativist one as well as the classical and postmodern philosophy behind them. It depicts the situation in school education (humanities, art education) under the massive impact of sociologically influenced notion of culture. The main aim of the text is to show that despite living in the postmodern era educators cannot completely resign from the principle of value-hierarchisation as they have responsibility for cultural tradition. The text also emphasizes that helping children to search for distinctions between what only is and what should be is an educational task, too.
PL
Tekst dotyczy problemu relatywizmu kulturowego w dzisiejszym systemie edukacji szkolnej. Opisuje dwa ujęcia kultury, klasyczne i relatywistyczne, a także filozofię klasyczną i postmodernistyczną, które są podłożem tych ujęć. Przedstawia sytuację w edukacji szkolnej (humanistycznej, edukacji artystycznej) w kontekście ogromnego wpływu socjologicznego ujęcia kultury. Głównym celem artykułu jest wykazanie, że pomimo życia w erze postmodernizmu edukatorzy nie mogą całkowicie zrezygnować z zasady hierarchizacji wartości, ponieważ ponoszą odpowiedzialność za przekaz tradycji kulturowej. W tekście podkreśla się również, że pomaganie dzieciom w poszukiwaniu rozróżnień między tym, co jest tylko, i tym, co powinno być, jest również zadaniem edukacyjnym.
EN
Due to the aging of societies, the increased prevalence of patients with dementia is observed. Parkinson’s disease is one of the most frequent neurodegenerative disorders and occurs mainly in people in age over 50 years. The core symptoms of Parkinson’s disease are bradykinesia, tremor and plastic rigidity. The main purpose of the study was to looked for answers to questions about the individual sense of experience, about relationships with others, and to change behaviours focused on taking life actions. The following research questions were sought: What meaning does the respondent give to her experience? How does she respond to news of chronic illness? How does illness change a person’s life? How does living with a chronic disease affect an individual’s identity? The study was conducted in February 2019 by the author of the article, using the biographical method and narrative interview technique. Social scientific research on experiencing chronic illness focuses directly on pivotal players in health care – people who are sick. The research on experiencing chronic illness emphasizes how people come to view themselves as chronically ill, and how illness affects their lives.
PL
Z uwagi na proces starzenia się społeczeństw częstość występowania zespołów otępiennych stale wzrasta. Choroba Parkinsona jest jedną z najczęstszych chorób neurozwyrodnieniowych i dotyczy przede wszystkim pacjentów po 50. roku życia. Głównymi objawami choroby Parkinsona są zaburzenia w postaci spowolnienia ruchowego, drżenia spoczynkowego i wzmożenia napięcia mięśni typu plastycznego. Głównym celem przeprowadzonego badania było poszukiwanie odpowiedzi na pytania o indywidualny sens doświadczeń, relacje z innymi oraz zmianę zachowań ukierunkowanych na podejmowanie działań życiowych. Poszukiwano odpowiedzi na następujące pytania badawcze: Jakie znaczenie nadaje respondentka treści swoich doświadczeń? Jak reaguje na wiadomość o chorobie przewlekłej? Jak choroba zmienia życie człowieka? Jak życie z chorobą przewlekłą wpływa na tożsamość jednostki? Badanie zostało przeprowadzone w lutym 2019 r. przez autorkę artykułu za pomocą metody biograficznej i techniki wywiadu narracyjnego. Badania naukowe w zakresie nauk społecznych nad doświadczaniem chorób przewlekłych koncentrują się bezpośrednio na kluczowych graczach w służbie zdrowia – ludziach chorych. Badania nad chorobą przewlekłą ukazują, jak ludzie postrzegają siebie jako osoby przewlekle chore i jak choroba wpływa na ich życie.
Avant
|
2017
|
vol. 8
|
issue 3
PL
Autor poddaje recenzji i krótko komentuje szósty numer antydyscyplinarnego czasopisma Stan Rzeczy, który poświęcony jest roli naukowców jak i socjologii jako nauki krytycznej. Punktem odniesienia dla publikowanych w periodyku tekstów są postacie Witolda Gombrowicza i Pierre’a Bourdieu, jako egzemplifikacje socjologii zaangażowanej oraz uprawianej z akademickiego dystansu. 
EN
The author reviews and briefly comments on the sixth issue of the antidisciplinary journal Stan Rzeczy (State of Affairs) which is devoted to the role of scientists and sociology as a critical science. Figures of Witold Gombrowicz and Pierre Bourdieu are used as benchmarks for texts published in the journal; they exemplify engaged sociology and sociology practiced from an academic distance.
PL
W artykule podjęto problematykę współpracy nauk społecznych z gospodarką. Wydaje się bowiem, iż te dwa światy: nauki społeczne i gospodarka są jeszcze zbyt odległe od siebie, a potencjał wspomnianych nauk nie jest wykorzystywany w optymalnym stopniu. Szeroki kontekst teoretyczny dla prezentowanych analiz oparto na zagadnieniu niskiej innowacyjności Polski na tle krajów Unii Europejskiej, a także roli uczelni wyższych we wdrażaniu innowacji i ich komercjalizacji. Centralną część niniejszej pracy stanowi zagadnienie komercjalizacji wiedzy w naukach społecznych.
EN
The article concerns the issue of the cooperation of social sciences and economy. It seems that those two worlds: social sciences and economy are still too distant from each other, and their potential is not realized in an optimal way. A broad theoretical context for the presented analyses was based on the question of the low innovativeness of Poland when compared to the other European Union member countries, as well as on the role of tertiary schools in introducing innovation and commercialising it. The central part of this article is the issue of the commercialisation of knowledge in social sciences.
EN
The article concerns the functions of book reviews in scientific journals and the threats facing them. The first part of the article is an attempt to identify the functions of reviews in the dissemination of knowledge, ideas and scientific concepts, and in building the authority of authors of peer-reviewed books and their reviewers. The author presents the threats resulting from the monetization of social life and bureaucratization of science. In the second part of the article, based on empirical research, three types of reviews are presented: a review of a book by an outstanding author, of a book raising an important and interesting problem, and a review of a book addressed to practitioners. The article concludes by identifying the impact of changes in science and its environmenton the role of the reviewer.
PL
Artykuł dotyczy funkcji i zagrożeń stojących przed recenzjami książek w czasopismach naukowych. W pierwszej części artykułu wskazano na funkcje w upowszechnianiu wiedzy, idei i koncepcji naukowych oraz budowaniu autorytetu zarówno autorów recenzowanych książek, jak i recenzentów. Autor przedstawił zagrożenia wynikające z ekonomizacji życia społecznego oraz biurokratyzacji nauki. W drugiej części opartej na badaniach empirycznych przedstawiono trzy typy recenzji: książki wybitnego autora, książki poruszającej ważny interesujący problem i książki adresowanej do praktyków. W zakończeniu wskazano na wpływ zmian dokonujących się w nauce i jej otoczeniu na zmianę roli recenzenta.
first rewind previous Page / 4 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.