Search results

1

Angielskie nazwy zawodów w języku rosyjskich mass mediów

100%

Romanik A.

Studia Wschodniosłowiańskie

|

2014

|

vol. 14

249-260

EN

The author of the paper deals with names of occupations and specializations borrowed from English into modern Russian language. Analysed material was selected from vacancy announcement on Russian web-sides. The main purpose of the article was to describe reasons of dynamic process of lexical borrowing, to indicate lexical-semantic group dominated by searched loanwords and to identify the level of their assimilation. The research has shown that the largest number of English names of professions is observed in economy, marketing, information technology, show business, public service, etc. New loanwords come into Russian mainly under the influence of linguistic fashion and result from the need to define a new referent.

2

Pielęgniarka ery cyfrowej. Feminatywy w funkcji generycznej

86%

Szpyra-Kozłowska J.

Język Polski

|

2023

|

vol. 103

|

issue 1

71-85

EN

While the generic function of masculine personal nouns is a well-known and thoroughly described phenomenon, there have been no studies devoted to this role of feminine nouns, such as pielęgniarka ‘female nurse’ or przedszkolanka ‘female kindergarten teacher’. This paper fills this gap and examines the use of feminitives in this function and its consequences. It also reports on a questionnaire study the results of which point to the participants’ uncertainty as to the choice of the generic masculine or feminine nouns and its dependence on the subjects’ gender and the morphological structure of words.

PL

O ile ogólne (odnoszące się do obu płci) znaczenie rzeczowników męskoosobowych jest dobrze znanym i opisanym zjawiskiem, o tyle funkcja generyczna nazw żeńskich, takich jak pielęgniarka czy przedszkolanka, nie została dotąd zbadana. Artykuł uzupełnia istniejącą lukę i analizuje użycie feminatywów w tej roli wraz z jego konsekwencjami. Relacjonuje także badanie, którego wyniki wskazują na niepewność ankietowanych w kwestii wyboru ogólnych nazw sfeminizowanych zawodów oraz zależność podejmowanych przez nich decyzji od płci oraz struktury morfologicznej wyrazów.

3

„Promotor”, „prezenter” i inne: innowacje semantyczne w nazwach zawodów

86%

Zabawa M.

Język Polski

|

2012

|

vol. 92

|

issue 3

174–183

PL

Świat szeroko rozumianej pracy ulega dziś bardzo silnym przeobrażeniom, a co za tym idzie — zmienia się także opisujący go język. Pojawiają się wciąż nowe konstrukcje określające nie tylko nieznane wcześniej zawody, ale i te stare. Celem artykułu jest przedstawienie kilku najnowszych neosemantyzmów związanych z nazwami zawodów. Praca koncentruje się na opisie następujących noeosemantyzmów: „promotor”, „prezenter”, „rezydent” oraz „animator”. W artykule porównano obecne i dawniejsze znaczenia wyszczególnionych wyrazów; ich nowe znaczenia zostały zilustrowane przykładami pochodzącymi z Narodowego Korpusu Języka Polskiego oraz tekstów ogłoszeń opublikowanych w Internecie.

EN

The world of broadly understood work is under constant changes nowadays; consequently, the language describing it is changing as well. New constructions appear constantly, describing not only new professions, but those existing before as well. The aim of the article is thus to describe some new semantic innovations in the world of work. To be more precise, the paper describes the following innovations in Polish: "promotor" (English 'promoter'), "prezenter" ('presenter'), "rezydent" ('resident') oraz "animator" ('animateur'). The author compares the old and new meaning of the selected words; their new meanings are illustrated with examples taken from NKJP (the National Corpus of Polish) as well as from job advertisements published on the Internet.

4

"Z Maliniaka prezydenta nie będzie". Inwektywy we frazeologicznych nazwach zawodów w języku polskim i rosyjskim

72%

Klyus J.

Językoznawstwo

|

2019

|

vol. 13

133-148

EN

The article provides an analysis of Polish and Russian phraseologisms related to a person’s designation by profession. The article discusses phraseological expressions with an invective overtone containing names of professions, or referring to them semantically. The semantic field approach is used for analysis. 7 comparative subcategories are identified as specific, invective semantic fields of specific names of professions. Other subcategories (28) refer to Polish or Russian. There are 52 essential meanings called traits, which are connotated by the meaning of the analysed phraseologisms. These traits create specific semantic micropoles. The analysed material is also considered in terms of syntactic functions performed by phraseological expressions. The analysis shows the similarities and differences in the studied area of the linguistic worldview of Poles and Russians.

PL

Niniejszy artykuł stanowi analizę frazeologizmów polskich i rosyjskich związanych z nazwami zawodów we frazeologii polskiej i rosyjskiej. Rozpatrywane są w nim frazeologizmy o wydźwięku inwektywnym zawierające nazwy zawodów bądź odwołujące się do nich znaczeniowo. Do analizy zastosowano metodę pól semantycznych. Wydzielono 7 subkategorii porównawczych stanowiących swoiste, inwektywne pola semantyczne określonych nazw zawodów. Pozostałe subkategorie (28) odnoszą się odpowiednio do języka polskiego lub rosyjskiego. Wyróżniono 52 zasadnicze znaczenia zwane dalej cechami, które są konotowane przez znaczenie badanych frazeologizmów. Cechy te tworzą swoiste mikropola semantyczne. Badany materiał przeanalizowano także pod kątem funkcji składniowych pełnionych przez frazeologizmy. Analiza ukazuje podobieństwa i różnice w badanym obszarze językowego obrazu świata Polaków i Rosjan.

5

Kim były szesnastowieczne malarki, murarki i mydlarki?

72%

Luto-Kamińska A.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica

|

2021

|

vol. 55

11-35

EN

The article describes difficulties connected with interpreting 16th century names of women created out of men’s profession names. The analyzed lexical material was limited to feminine formations created with the use of the -ka suffix out of masculine names ending with -arz. Due to such a clear formal restriction, I analyzed all feminatives in this class found in SPXVI as well as additional occurrences excerpted by me, which constituted over 60% of textual usages analyzed herein. I focused on two functions of the -ka suffix creating nomina feminativa of the time – the names of wives and the “simple” feminatives, that is those in which the formant provides the formative base only with the meaning of femininity. Over 60 lexemes were analyzed. In the first place, I examined all registered appearances of every word in Renaissance texts, with a particular emphasis of uses in non-literary sources providing authentic historical data about the people described. I confronted thus obtained information with 1) the findings of historians, demographics scholars or sociologists researching the role of women in Renaissance society and the opportunities available for women regarding taking up paid work and performing specific professions; 2) lexicographic descriptions of particular entries in SPXVI, broadening lexicographic analysis with the earlier lexis as registered in SStp and the later lexis found in source dictionary (Cn). The final stage of research involved a formal historical word formation analysis of the described feminatives and its dependencies with lexicographic descriptions of particular items.

PL

Artykuł opisuje trudności związane z interpretacją szesnastowiecznych nazw kobiet utworzonych od męskich nazw zawodowych. Badany materiał leksykalny ograniczono do żeńskich formacji utworzonych za pomocą przyrostka -ka od męskich nazw na -arz. Dzięki takiemu wyraźnemu zawężeniu formalnemu poddano analizie wszystkie feminatywa z tej klasy odnotowane w SPXVI oraz dodatkowe wystąpienia pochodzące z ekscerpcji własnej, które stanowiły ponad 60% przeanalizowanych tu użyć tekstowych. Skupiono się na dwu produktywnych wówczas funkcjach przyrostka -ka tworzącego nomina feminativa – nazwy żon oraz feminatywa „proste”, czyli takie, w których formant wnosi do znaczenia podstawy słowotwórczej jedynie znaczenie żeńskości. Analizie poddano ponad 60 leksemów. W pierwszej kolejności zbadano wszystkie zarejestrowane wystąpienia każdego wyrazu w renesansowych tekstach, ze szczególnym uwzględnieniem użyć w źródłach nieliterackich, dostarczających autentycznych danych historycznych o opisywanych osobach. Uzyskane informacje skonfrontowano z: 1) ustaleniami historyków, demografów czy socjologów badających rolę kobiety w renesansowym społeczeństwie oraz możliwości podejmowania przez nią pracy zarobkowej i wykonywania konkretnych zawodów; 2) opisami leksykograficznymi poszczególnych haseł w SPXVI, poszerzając analizę leksykograficzną o leksykę wcześniejszą zarejestrowaną w SStp oraz późniejszą w słowniku źródłowym (Cn). Ostatni etap badań obejmował formalną historyczną analizę słowotwórczą opisywanych feminatywów i jej zależności z opisami leksykograficznymi poszczególnych jednostek.

6

Zwischen sozialem Bedarf und Potenzial der Sprache: Zu Realisierungsmöglichkeiten der Äquivalenz von weiblichen Personen- und Berufsbezeichnungen im Polnischen und Deutschen – ein Update

72%

Bąk P.

Roczniki Humanistyczne

|

2022

|

vol. 70

|

issue 6

27-41

EN

The socioculturally determined need for corresponding forms of expression is often different in various cultural circles, which is in turn influenced by social factors. However, the socially determined use of language is only possible within the framework of the currently available linguistic means. This paper presents the recent results of a survey the problem formulated in the title conducted among women in Germany and Poland. The aim of the study was to examine, 10 years after the last similarly designed survey, the development and possible changes in the linguistic realisation of female personal names in German and Polish language use. The study differs from other research in that here the use of the language is presented in relation to the language users themselves. A certain asymmetry in the formation and use of feminine personal names is confirmed between German and Polish. However, it is not merely an expression of attitudes, and cannot serve as the sole criterion for an evaluation of the mentality of a particular cultural group; it is also partly conditioned by the possibilities of the language system itself.

PL

Uwarunkowane społecznie potrzeby realizacji pewnych form wyrazu często są odmienne w różnych kręgach kulturowych. Nawet najbardziej zdeterminowane społecznie użycie języka jest jednak możliwe wyłącznie w ramach aktualnie dostępnych środków językowych. Artykuł przedstawia wyniki najnowszych badań nad sformułowanym w tytule problemem przeprowadzonych wśród kobiet w Polsce oraz w Niemczech. Celem pracy jest stwierdzenia ewentualnych zmian, zachodzących od czasu przeprowadzonej dziesięć lat temu analizy realizacji żeńskich nazw osobowych w języku polskim oraz niemieckim. Badanie wyróżnia się spośród innych analiz tym, że obserwacji poddano nazwy sformułowane przez użytkowniczki języka w odniesieniu do samych siebie. Praca potwierdza istniejącą nadal asymetrię w tworzeniu i używaniu żeńskich nazw osobowych w obydwu językach. Asymetria ta nie jest jednak wyłącznie wyrazem postaw i nie może stanowić jedynego kryterium oceny mentalności danej grupy kulturowej. Jest ona także uwarunkowana aktualnymi możliwościami systemu językowego.

DE

Der soziokulturell determinierte Bedarf an entsprechenden Ausdrucksformen ist oft in verschiedenen Kulturkreisen anders. Der sozial bedingte Sprachgebrauch ist jedoch nur im Rahmen der aktuell verfügbaren sprachlichen Mittel möglich. Im Beitrag werden aktuell gewonnene Ergebnisse einer Umfrage über das im Titel formulierte Problem präsentiert, die unter Frauen in Deutschland und Polen durchgeführt wurde. Ziel der Studie ist es, nach zehn Jahren seit der letzten ähnlich konzipierten Untersuchung eine Entwicklung und eventuelle Veränderungen in der sprachlichen Realisierung von weiblichen Personenbezeichnungen im deutschen und polnischen Sprachgebrauch zu beleuchten. Die Studie unterscheidet sich von anderen Untersuchungen dadurch, dass hier der Gebrauch der Sprache in Bezug auf die Sprachbenutzerinnen selbst untersucht wird. Zwischen dem Deutschen und Polnischen wird eine gewisse Asymmetrie in der Bildung und Verwendung von femininen Personenbezeichnungen bestätigt. Sie ist allerdings nicht bloß Ausdruck von Einstellungen und kann nicht als einziges Kriterium einer Bewertung der Mentalität eines bestimmten Kulturkreises dienen. Sie ist auch zum Teil durch Möglichkeiten des Sprachsystems bedingt.

Refine search results

2 Język Polski

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica

1 Językoznawstwo

1 Roczniki Humanistyczne

1 Studia Wschodniosłowiańskie

1 Bąk P.

1 Klyus J.

1 Luto-Kamińska A.

1 Romanik A.

1 Szpyra-Kozłowska J.

1 Zabawa M.

1 2023

1 2022

1 2021

1 2019