Search results

1

Spisane nie będą czyny i rozmowy

100%

Bartoś T.

|

2020

|

vol. 74

|

issue 1-2 (328-329)

31-35

PL

Naturalna biologiczna potrzeba ekspansji, utwierdzania własnego istnienia, czy to poprzez potomstwo, dokonane dzieła, wytwory materialne i duchowe karmi się iluzją niezniszczalności. Iluzją wiecznej pamięci archiwów, w których zapisane zostaną wszystkie czyny i rozmowy. Tymczasem nic nie przetrwa, omnis moriar. Potrzeba iluzji, oszukiwania siebie rozpoznawana jest przez niektórych filozofów (Nietzsche, Cioran) jako istotowa ekspresja życia. Nieistnienie więc, konsekwentnie, nicość, jest spotkaniem z tym, co niefikcyjne, wyjściem ze świata iluzji. Tym, co rzeczywiście jest, jest nicość. Wartościowanie (wszelka aksjologia) uznawanie za cenne, jest biokulturowym motorem podsycającym pragnienia. Te zaś są źródłem cierpienia. Próba myślenia poza wszelką aksjologią to wysiłek Heideggera w polemice z Nietzschem. Istnieje pilna potrzeba krytycznego namysłu nad bezmyślnym wiązaniem oraz kojarzeniem istnienia i dobra. Buddyjskie wygaszenie pragnień, konsekwentnie pomyślane, oznacza rozpoznanie braku wartości. Jeśli nic nie jest cenne – ostatecznie – nic nie zasługuje na pożądanie. Tylko w ten sposób możemy pomyśleć konsekwentnie ową osławioną nirwanę.

EN

The natural biological need for expansion and the confirmation of one’s existence either via offspring, accomplished deeds, or material and spiritual products are nourished by the illusion of indestructibility and the eternal memory of archives, which shall record all deeds and conversations. Meanwhile, nothing survives, omnis moriar. Certain philosophers (Nietzsche, Cioran) recognise the need for illusion and self-deception as an essential expression of life. Non-existence, therefore, and consequently nothingness comprise an encounter with the non-fictitious, a departure from the world of illusion. That, which actually exists, is nothingness. Evaluation (axiology of all sorts) is recognised as valuable and constitutes a bio-cultural motor stoking desires. The latter are a source of suffering. An attempt at thinking outside all axiology is Heidegger’s effort in a polemic with Nietzsche. There exists an urgent need for critical reflection on thoughtlessly linking existence and good. The Buddhist stifling of desires, consistently devised, denotes recognition of the absence of value. If nothing is valuable then, ultimately, nothing deserves to be desired. Only in this way may we consistently conceive that much vaunted nirvana.

2

Eriugeny koncepcja stworzenia wszystkiego z niczego w człowieku

63%

Grzegorzyca A.

Studia Philosophiae Christianae

|

2019

|

vol. 55

|

issue 1

47-69

EN

The Old Testament reveals the truth about God’s creation of everything from nothing. Christianity has accepted this revelation and Christian thinkers have further developed this concept. The Christian Neoplatonist Eriugena, in particular, considered the creation and nothingness out of which God made everything. Interpreting the biblical description of creation in the context of his own philosophical system, Eriugena came to the conclusion that nothingness is the perfect fullness of the goodness of God, who created all the qualities of human nature. A perfect creature was created in a perfect man. The error resulting from an unreasonable choice caused man to get rid of perfection and exist in an imperfect form. The concept of creating everything from nothing in a human being seems to be a prelude to Eriugena’s reflections on the incarnation of the eternal Logos – the Word – God the Son, which makes it possible to return to the state of perfection.

PL

Stary Testament objawia prawdę o stworzeniu przez Boga wszystkiego z niczego, a chrześcijaństwo przyjęło to objawienie i chrześcijańscy myśliciele rozwinęli tę koncepcję. Chrześcijański neoplatonik Jan Szkot Eriugena prowadził rozważania dotyczące stworzenia oraz nicości, z której Bóg uczynił wszystko. Interpretując biblijny opis stworzenia na gruncie autorskiego systemu filozoficznego Eriugena doszedł do wniosku, że nicość jest doskonałą pełnią dobroci Boga, który dokonał aktu stworzenia wszystkiego w ludzkiej naturze. W doskonałym człowieku powstało doskonałe stworzenie. Błąd wynikający z nierozumnego wyboru spowodował, że człowiek pozbył się doskonałości i zaczął istnieć w niedoskonałej formie. Wraz z człowiekiem do gorszej formy istnienia zeszło również całe stworzenie, które w ludzkiej naturze powstało. Koncepcja stworzenia wszystkiego z niczego w człowieku wydaje się stanowić wstęp do rozważań Eriugeny dotyczących wcielenia odwiecznego Logosu – Słowa – Boga Syna, który umożliwia powrót do stanu doskonałości.

3

Wniknąć w nicość. Bernharda Weltego wykład o nadziei i rozpaczy

51%

Piecuch J.

ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal

|

2013

|

vol. 3

|

issue 2

313-322

PL

Myśl fryburskiego filozofa religii, Bernharda Weltego, wielokrotnie dotykała zagadnienia nicości. Artykuł prezentuje funkcje, jaką Welte przypisał idei nicości w kontekście doświadczenia konstytutywnego, wyznaczającego podstawową charakterystykę ludzkiej egzystencji. Doświadczenie konstytutywne pociąga za sobą przenikanie się czyjejś skończoności z nieskończonością. Ta pierwsza wyraża się w byciu świadomym własnej śmiertelności i winy, ta druga w aktywności ludzkiego ducha, szczególnie w odczuwaniu obowiązku. Bycie człowieka sytuuje się między tymi przeciwstawnymi siłami, poszukuje sensu swojej egzystencji. Jednocześnie stwarza ono różne relacje, jakie mogą między nimi zachodzić. Ich porządek może prowadzić do afirmacji bądź negacji czyjejś egzystencji. Jeżeli dodamy do owych relacji doświadczenie nicości (wraz z jej specyfiką), to tworzą one razem akt wyboru między afirmacją a negacja bardziej przypominający ostateczny wybór między nadzieją a rozpaczą.

EN

The thought of Bernhard Welte, a philosopher of religion from Fribourg, many times touched upon the subject of nothingness. This article aims at presenting the function he ascribed to the idea of nothingness in the context of constitutive experience determining fundamental characteristics of human existence. This constitutive experience involves going through ones finiteness and infinity. The former is expressed as being conscious of one’s mortality and guilt, the latter in the activity of human spirit, especially the feeling of duty. A human being placed in between these opposing powers, seeks the sense of its existence. Simultaneously, it creates different relations which can occur between them. Their order can either lead to affirmation or negation of one’s own existence. If we add the experience of nothingness (with its specificity) to these relations, together they make the act of choosing between affirmation and negation more like the final choice between hope and despair

4

Una síntesis filosófica del Cristianismo, Budismo e Islam

51%

Nakatomi K.

Zeszyty Naukowe Uczelni Warszawskiej im. Marii Skłodowskiej-Curie

|

2014

|

issue 1(43)

7-22

ES

El articulo muestra los diferentar punts de vista da las religiones menenatas (y el confucianismo) y grandes filosofos sobre las temas de la ranida y el amor. Segũn el autor, esos temas constituen la parte cominde tadas les religiones y civilizaiones.

EN

The article shows the different points of view of the three mentioned religions (plus confucianism) and same of the most well-known philosophers the topies of the nothingness and love. According to the author, those topies form the common part of all religions and civilizations.

PL

Artykuł pokazuje spojrzenie chrześcijaństwa, buddyzmu i islamu (plus konfucjanizmu) oraz wybitnych filozofów na temat miłości i nicości. Zdaniem autora stanowią one punkt wspólny dla wszystkich religii i cywilizacji.

5

Byt i nicość w myśli Mistrza Eckharta. Początki niemieckiej filozofii woli

51%

Augustyniak P.

ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal

|

2013

|

vol. 3

|

issue 2

273-283

PL

Artykuł poświęcony jest Mistrza Eckharta wykładni ontologicznych struktur rzeczywistości, w której to wykładni ważną rolę odgrywają pojęcia bytu, nicości, istnienia i Boskości. W artykule rozważone zostają kolejno: 1. Wykładnia bytu i nicości w prologu do łacińskiego Opus tripartitum; 2. Wykładnia istnienia i Boskości w dziełach niemieckich; 3. umiejscowienie tych rozważań w kontekście Eckhartiańskiej koncepcji abgescheidenheit. Podstawową tezą artykułu jest to, że w swojej refleksji ontologicznej Mistrz Eckhart zbliża się do myślenia o istocie rzeczywistości jako Woli, co jest wyraźną antycypacją ważnego nurtu niemieckiej filozofii.

EN

The article is devoted to Meister Eckhart’s interpretation of ontological structures of reality in which the concepts of being, nothingness, existence, and Godhead play an important role. The article discusses: 1. the interpretation of being and nothingness in the prologue to the Latin Opus tripartitum ; 2. the interpretation of existence and Godhead in German works; 3. the placement of these deliberations in the context of Eckhart’s conception of abegescheidenheit . The article’s main thesis is that in his ontological reflection, Meister Eckhart comes close to thinking about the essence of reality as Will, which is a clear anticipation of an important cur- rent in German philosophy.

6

Urojone-nic. Pojęcie zasady w Être, Monde, Imaginaire Stanislasa Bretona

51%

Polak M.

ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal

|

2012

|

vol. 2

|

issue 2

317-331

PL

Stanislas Breton podjął temat metafizycznej zasady w swoich dwóch książkach: Du Principe i Être, Monde Imaginaire. W pierwszej z nich autor zaprezentował rozbudowaną analizę pojęcia zasady, które w tradycji filozoficznej pojawiało się w wielu kontekstach: metafizycznym, naukowym (metodologicznym) oraz teologicznym. Druga praca Bretona jest, z jednej strony, kontynuacją analiz Du principe, z drugiej strony stanowi śmiałą i oryginalną prezentację spekulatywno-urojeniowej strategii myślenia o zasadzie. Niniejszy artykuł podejmuje zadanie zrekonstruowania pojęcia zasady określonej przez Bretona jako „urojone-nic” (rien-imaginaire). Autor artykułu przedstawia dwa nurty myślenia podejmującego kwestię zasady: ontologiczny, oparty na kategorii logosu i ontomitologiczny, inspirowany mitem i poezją. Po omówieniu różnic między tymi dwoma prądami myślowymi autor przedstawia i omawia wprowadzone przez Bretona pojęcie urojonego-nic, śledzi przy tej okazji związki pomiędzy filozoficznymi pomysłami Bretona a ontologią Martina Heideggera. Artykuł kończy się analizą bajki jako oryginalnej formy ekspresji urojonego-nic.

7

Upadek Alberta Camus i wzlot Jacka Dobrowolskiego

51%

Polak M.

Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris

|

2016

|

vol. 35 (4)

EN

The Rise and the Fall of the Modern Man is an excellent philosophical essay written by Jacek Dobrowolski. The author – which is contemporary, existential nihilist with pretensions to a minimum of compassion-morality – tracks the development of the idea of the modern subjectivity, swinging between literature and philosophy. He mastered the rare art of concise updates of momentous philosophical issues, by which he refers in hedge-hopping vivacious style. The review notes the advantages (and shortcomings) of the essay, exposing the main focal points present in its insightful narration developed from disenchanted antiquity to the exhausted post-modernity.

8

Filozofia starożytna i kwestia "horror philosophicus"

51%

Dobieszewski J.

Edukacja Filozoficzna

|

2021

|

issue 72

31-57

PL

Artykuł dedykowany jest profesorowi Mieczysławowi Boczarowi. Dotyczy problematyki nicości i horroru filozoficznego (religijnego, metafizycznego) oraz odniesienia tej problematyki do myśli sceptyków i stoików, a zwłaszcza do filozofii Plotyna. Filozofia starożytna – szczególnie w swym wczesnym i klasycznym okresie – skutecznie potrafiła ominąć zagrożenie horrorem za sprawą jej optymizmu poznawczego, dominacji pojęcia natury (wraz z takimi bliskimi pojęciami jak: kosmos, konieczność, los), przekonania o odwieczności istnienia. Również hellenistyczna filozofia życia, choć wyrastała z sytuacji kryzysu, to jej przedmiotem był nie ów kryzys, ale kryzysu przezwyciężenie, ominięcie, a mówiąc najdokładniej – zredukowanie. To dopiero filozofia Plotyna w pewnej przynajmniej mierze otwiera się na problematykę horroru i nicości. Kryzys, pęknięcie świata nie było tu przezwyciężane w jakiejś wizji trwałego, substancjalnego bytu, ale rozwinięte w nicość, a dokładniej: w pojęcie zawierające moment nicości (czy nie-bytu).

EN

The article is dedicated to professor Mieczysław Boczar. It concerns the issues of nothingness and philosophical horror (religious, metaphysical), as well as relating these issues to the thoughts of Skeptics and Stoics, especially to the philosophy of Plotinus. Ancient philosophy – especially in its early and classical period – was able to successfully avoid the threat of horror due to its cognitive optimism, the dominance of the concept of nature (along with such related concepts as: cosmos, necessity, fate), and beliefs about the eternity of existence. Even the Hellenistic philosophy of life, although it grew out of a crisis situation, its subject was not that crisis, but overcoming, bypassing, and most precisely – reducing this crisis. It is only the philosophy of Plotinus that, at least to some extent, opens up to the problems of horror and nothingness. The crisis, the rupture of the world is not overcome here in some vision of a permanent, substantial being, but developed into nothingness, or more precisely: into a concept containing a moment of nothingness (or non-being).

9

Lawrence M. Krauss o powstaniu Wszechświata z nicości. Czy współczesna fizyka rozwikłała zagadkę istnienia Wszechświata?

51%

Mrozek J.

Studia Philosophiae Christianae

|

2016

|

vol. 52

|

issue 4

131-145

EN

How and why did the Universe come into existence? The main problem with the scientific explanation of the Universe’s existence is that it assumes a certain physical reason of its existence. But any physical cause of the universe must be a part of the Universe whose existence it is to explain. Therefore, every purely scientific explanation of the Universe’s existence is bound to fail. Perhaps no scientific theory can build a bridge between absolute nothingness and the already existing Universe. It appears that if we change a metaphysical question: why does Universe exist? into a ‘more scientific’ question: in which way did (could) the Universe come into existence?, then we have an opportunity to present a contemporary version of the ‘history’ of the Universe’s origin based on physics. The cosmologist Lawrence M. Krauss claims that it is enough to abandon the metaphysical notion of absolute nothingness and take physical vacuum as a point of departure. For it follows from quantum mechanics that quantum vacuum is not the same as metaphysical nothingness (according to quantum mechanics time and space could have come into existence spontaneously, and perhaps the laws of nature themselves appeared spontaneously), and it is possible that – in the light of contemporary physics – the Universe was created out of “nothing”.

PL

Jak i dlaczego powstał Wszechświat? Problem z naukowym wyjaśnieniem istnienia Wszechświata polega na tym, że zakłada ono pewną fizyczną przyczynę jego istnienia. Ale jakakolwiek fizyczna przyczyna Wszechświata musi być częścią Wszechświata, którego zaistnienie ma wyjaśnić. Z tego powodu każde czysto naukowe wyjaśnienie istnienia Wszechświata jest skazane na zapętlenie. Być może żadna teoria naukowa nie może przerzucić mostu pomiędzy absolutną nicością a istniejącym już Wszechświatem. Okazuje się jednak, że gdy metafizyczne pytanie typu: dlaczego istnieje Wszechświat? zamienimy na „bardziej naukowe”: w jaki sposób powstał (mógł powstać) Wszechświat?, to mamy szansę na gruncie fizyki przedstawić współczesną wersję „historii” powstania Wszechświata. Kosmolog Lawrence M. Krauss twierdzi, że w tym celu wystarczy porzucić mętne – z punktu widzenia fizyki – pojęcie absolutnej nicości i za punkt wyjścia uznać fizyczną próżnię. Ponieważ – jak wynika z mechaniki kwantowej – kwantowa próżnia to dalece nie to samo co nicość metafizyczna (według mechaniki kwantowej czas i przestrzeń mogły powstać spontanicznie, a nawet, być może, spontanicznie powstały same prawa natury), możliwe jest – w świetle naszej współczesnej wiedzy – powstanie Wszechświata z „niczego”.

10

Tło zmieszane z niczego. Problem nihilizmu u Witkacego

51%

Sztaba W.

Przestrzenie Teorii

|

2014

|

issue 21

247-297

EN

As Witkacy wrote in Narcotics, it is “the surrounding nothingness which creates a negative background for all being” that makes things visible. Nihilism provides a framework for Witkacy’s work. His philosophy and esthetics are a response to the nihilistic lack of meaning and the absolute, while his cultural pessimism is a projection of the lost paradise. The romantic attitude that he had developed by reading Schopenhauer and Nietzsche left deep traces in his art, thus generating the iconography of his paintings and permeating his dramas and novels.

11

Schellingiańskie inspiracje Heideggerowskiej kategorii “bycia”

51%

Opawska E.

Diametros

|

2014

|

issue 42

247-261

PL

W prezentowanym artykule badam związki pomiędzy Schellingiańskim pojęciem nicości i Heideggerowskim “byciem”. Pokazuję, że pojęcie bycia, w filozofii Heideggera przed „zwrotem”, ma swoje źródło w Schellingiańskiej „nicości” – pierwszej potencji z Weltalter, jest rozwinięciem rzadkiej w filozofii Zachodu ontologicznej koncepcji, możliwym między innymi dzięki uwolnieniu się Heideggera od idei Boga.

EN

In this article I examine the correlation between Schelling’s notion of nothingness and Heidegger’s concept of being. I argue that Heidegger’s concept of being, before his “turn”, has its origin in Schelling’s nothingness as it is presented in Weltalter. I identify Heidegger’s thinking as a critical continuation of Schelling’s idea limited by the Christian doctrine of God.

12

Dwa wymiary nicości. Gershom Scholem i paradoksy mistyki żydowskiej

51%

Sawczyński P.

Logos i Ethos

|

2017

|

vol. 46

|

issue 2

EN

The article analyzes Gershom Scholem’s kabbalistic philosophy through the notionof nothingness, being a crucial notion of Jewish kabbalah. I argue that Scholem’s thoughtmight be called the “two dimensions of nothingness” which correspond to the concepts ofcreation and revelation. I analyze the nothingness of creation against the backgroundof the Lurianic kabbalah whereas the nothingness of revelation is analyzed through theprism of Franz Kafka’s literature. The result of the analysis is the original interpretation ofScholem’s thought, in which nothingness fails to connote nihilism, having instead a substantialpotential of productivity.

PL

Artykuł jest próbą analizy kabalistycznej filozofii Gershoma Scholema w kontekście pojęcia nicości, które odgrywa w żydowskiej kabale kluczową rolę. Stawiam tezę, że myśl Scholema można określić mianem „dwóch wymiarów nicości”, odpowiadających pojęciom stworzenia i objawienia. Koncepcję nicości stworzenia omawiam na podstawie kabały Luriańskiej, będącej dla Scholema jednym z głównych źródeł inspiracji, zaś nicość objawienia odczytuję przez pryzmat twórczości Franza Kafki, której Scholem również poświęcił wiele uwagi. Pozwala to na oryginalną interpretację myśli Scholema, w której nicość nie konotuje nihilizmu, lecz zdradza znaczący potencjał produktywności.

13

Anselms Proslogion, “nichts” gegen Nishida und Heidegger

45%

Gawlina M.

ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal

|

2013

|

vol. 3

|

issue 2

285-300

EN

What is greater, being or nothingness? Anselm proves the existence of God with the help of nihil : God as nothing greater than any finite being can think of. Anselm’s logical — and perhaps mystic — use of nothingness demands comparison with Heidegger’s negative ontolog y and its reception in Nishida’s Kyoto School. But doesn’t Zen Buddhist emptiness stand for divine presence being unspeakable?

PL

Co jest większe, bycie czy nic? Anzelm dowodzi istnienia Boga przy pomocy nihil. Bóg jako to, od czego nic większego nie może zostać pomyślane przez skończony umysł. Właściwe dla Anzelma logiczne – i być może mistyczne – użycie słowa „nic” domaga się porównania z negatywną ontologią Heideggera i jej recepcją w ramach tzw. Szkoły z Kioto założonej przez Nishidę. Czyż jednak pustka buddyzmu zen nie odsyła nas do – niewypowiedzianej – boskiej obecności?

14

Heideggera myślenie nicości

45%

Woźniak C.

ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal

|

2013

|

vol. 3

|

issue 2

301-312

PL

Niniejszy tekst jest poświęcony kwestii nicości w myśleniu Heideggera. Dokonana w Byciu i czasie analiza struktury Dasein wydobywa na jaw wiele jej istotnych aspektów, a właściwie egzystencjałów, z których jednym byłaby trwoga. W trwodze świat „staje się” nicością, ukazuje się w sposób pusty i bezlitosny, ale zarazem odsłania to Dasein możliwość jego autentycznej egzystencji, możliwość zin¬dywidualizowanego bycia-w-świecie. W wykładzie Czym jest metafizyka? Heidegger powraca do problematyki nicości, rozumiejąc ją już inaczej niż czyniła to metafizyka: mianowicie nicość była warunkiem umożliwiającym jawność bytu dla człowieka. Bycie: nicość: to samo – ogólnie rzecz ujmując, Heidegger będzie twierdził, że nicość przynależy do bycia, co syntetycznie wyraża właśnie ta jego późna formuła. Ponieważ kwestia bycia jest ściśle związana z kwestią czasu, stąd problematyka nicości łączy się najściślej u Heideggera z problematyką temporalności, temporalności ujmowanej – co koniecznie trzeba podkreślić – ekstatycznie. Temporalizacja byłaby według Heideggera wolną oscylacją pierwotnej czasowości otwartego horyzontu, co umożliwiałoby światowanie (Welten), czyli wchodzenie bytów w świat. Z tej perspektywy, w wykładzie Metafizyczne podstawy logiki, nicość jest określana jako nihil originarium. Świat to nicość, która wydarza się wraz i dzięki pierwotnemu czasowaniu się, co późny Heideggera będzie także rozumiał jako czwarty wymiar czasu (Czas i bycie). Nicość jest także tematyzowana przez Heidggera w Przyczynkach do filozofii, gdzie jest z kolei objaśniana jako istotowa wibracja (Erzitterung) Bycia (Sein). Podczas seminarium w Le Thor (1969) Heidegger powie, że w wydarzaniu (Ereignis) nie zostało już pomyślane nic greckiego. Wydarzanie nie „jest”, ale „daje”, „wydarza” bycie i czas. Bycie to jednak nie metafizycznie rozumiana obecność. Bycie to także nie nieobecność, nie sprowadza się ono bowiem do metafizycznie rozumianej nicości, nicości pojmowanej w opozycji do bytu, ale to nicość w sensie nihil originarium, nicość w sensie temporalnym, a może nawet i energetycznym. Tak ujmowana przez Heideggera nicość zdaje się i tak jednak „zanikać” w nieprzedstawianym, niewyrażalnym wydarzaniu, wydarzaniu uchodzącym za ostatnie „słowo” jego filozofii.

EN

This paper tries to grasp the wholeness of Heidegger’s thinking of nothingness. In Being and time Heidegger discovers deeper, more fundamental dimensions of existence, among other things, experience of nothingness. In What is metaphysics? Heidegger takes the question of nothingness, opposing its negative understanding in metaphysics. Nothingness is a condition that enables disclosure of beings as such to human beings ( Dasein ). In general, Heidegger discovers that nothingness belongs to being ( Sein ), which expresses his late formula: Being : Nothingness: The Same. The question of being is closely bound with the question of time, hence Heidegger’s thinking of nothingness is involved in his reflection on temporalisation. Temporalisation is the free oscillation of primordial temporality as the open horizon which enables worlding ( We l t e n ), or entering into world of beings. Therefore, it is called by Heidegger the nihil originarium ( The metaphysical foundations of logic ). The world is nothingness which temporalises itself primordially, that which arises in and with temporalisation, which late Heidegger ( Time and being ) also understands as four-dimensional time. Nothingness is also elaborated on by Heidegger in Contributions to philosophy where he described it as the essential vibration ( Erzitterung ) of Being ( Seyn ). During a seminar in Le Thor (1969), Heidegger said that in endowing ( Ereignis ) there was no Greek thinking. Endowing is not what ‘there is’, but what ‘gives’, ‘endows’ time and being. Being could be understood as presence, however, not a metaphysically understood presence. This presence is not a negative nothingness, but noth- ingness as nihil originarium , which should be understood rather in a temporal, even energetic meaning and not in an ontological one. However, one can also affirm that nothingness expli- cated in such manner finally seems to fade away in endowing, this last Heidegger word

15

Ruchome płaszczyzno-przestrzenie Marka Rothko

45%

Danielewicz A.

Ogrody Nauk i Sztuk

|

2019

|

issue 9

499-508

PL

Teza. Odbiór obrazów Marka Rothko jest zależny od interpretacji ruchomych płaszczyzno-przestrzeni. Omówione koncepcje. Abstrakcyjne prace Marka Rothko omówiono w filozoficznym kontekście płaszczyzny i przestrzeni. W analizie posłużono się wybranymi elementami filozofii Gilles Deleuze’a i Martina Heideggera. Odwołano się również do obrazów figuratywnego, romantycznego malarza Caspara Davida Friedricha. W trakcie analizy zostały wykorzystane takie pojęcia jak: ruch, światło, nicość. Posłużyły one do ukazania innego rozumienia prac amerykańskiego malarza. Szczególnie istotne dla zaprezentowania innego ujęcia obrazów artysty było uwypuklenie ich filozoficznego wymiaru. Nawiązania do filozoficznie rozumianej warstwy G. Deleuzea oraz pojęcia bycia M. Heideggera pozwoliło na lepsze zrozumienie mechanizmów rządzących obrazem. Z kolei heideggerowskie pojęcie nicości zostało omówione w kontekście procesualności. Taka perspektywa łączy się z dekomponującym efektem działania ruchu, co ma wpływ na rozumienie problemu związanego z malarską płaszczyzną. Wyniki i wnioski. Omówienie mechanizmów „działania” obrazów M. Rothko pozwoliło na zwerfikowanie tezy, według której reprezentacja malarska płaszczyzn jest zależna od przedstawienia ich ruchu. Wartość poznawcza podejścia. Interdyscyplinarne podejście do abstrakcyjnego malarstwa M. Rothko daje nową możliwość jego rozumienia oraz otwiera pole do filozoficznego, spekulatywnego rozważenia elementów związanych z płaszczyzną i przestrzenią w malarstwie. Podjęto próbę poszerzenia rozumienia dzieł artysty nie tylko w oparciu o porównanie do innych malarzy, ale również skupiając się na mechanizmach związanych z kreacją wizualną.

EN

Thesis. The reception of Marek Rothko's paintings depends on the interpretation of moving planes-spaces. Discussed concepts. Abstract works by Marek Rothko are discussed in a philosophical context of the plane and space. The analysis uses selected elements of the philosophy of Gilles Deleuze and Martin Heidegger. Reference was also made to the figurative paintings of the romantic painter Caspar David Friedrich. During the analysis such terms as: motion, light, nothingness were used. They served to show a different understanding of the work of an American painter. Particularly important for presenting a different understanding of the artist's paintings was to emphasize their philosophical dimension. References to the philosophically understood G. Deleuze’s layer and the notion of M. Heidegger’s being allowed for a better understanding of the mechanisms governing the image. In turn, the Heidegger’s concept of nothingness was discussed in the context of processuality. Such a perspective combines with the decomposing effect of movement, which affects the understanding of the problem associated with the painterly plane. Results and conclusions. Discussing the mechanisms of "action" of Rothko's paintings allowed us to verify the thesis that the paintings plane of representation is dependent on the presentation of their movement. The cognitive value of the approach. The interdisciplinary approach to the Rothko’s abstract paintings gives a new opportunity to understand it and opens the field for philosophical, speculative consideration of elements related to the surface and space in painting. An attempt was made to broaden the understanding of the artist's works not only based on a comparison to other painters, but also focusing on mechanisms related to visual creation.

16

W drodze. "Donikąd" Michała Milczarka

38%

Skotnicka A.

Przegląd Rusycystyczny

|

2023

|

issue 4 (184)

42-63

RU

В статье исследуется книга В никуда. Путешествие на край России (2019) польского философа, русиста и путешественника – Михала Мильчарка. Автор статьи обращает внимание на образ рассказчика и создаваемый им мир сквозь призму мотива пути, понимаемого в пространственном и метафорическом значениях. Особенный интерес вызывает содержащееся в заглавии понятие «никуда». Автор доказывает, что восприятие писателем действительности основано на произрастающем из детского опыта фантазировании и на философских понятиях экзистенциального характера, прежде всего на философии Мартина Хайдеггера, в частности «скрытости бытия» и Ничто.

PL

W pracy poddana została analizie książka Donikąd. Podróże na skraj Rosji (2019) Michała Milczarka –filozofa, rusycysty i podróżnika. Autorka zwraca uwagę na obraz narratora, a także świat, jaki kreuje w perspektywie motywu drogi rozumianego w sposób przestrzenny i metaforyczny. Szczególne zainteresowanie budzi pojęcie „donikąd”. Autorka dowodzi, że postrzeganie rzeczywistości przez pisarza wyrasta z dziecięcego doświadczenia fantazjowania (fantazmaty) oraz opiera się na pojęciach filozofii egzystencjalizmu, szczególnie Martina Heideggera, takich jak „skrytość bycia” i „nicość”.

EN

The article is dedicated to the book Nowhere. Journey to the Edge of Russia (2019) by Polish philosopher, philologist, and traveler Michal Milczarek. The author of the article pays attention to the narrator’s image, the motif of a road, and the term “nowhere”. The author argues that the writer’s perception is rooted in the child’s phantasmatization (phantasm) and philosophical concepts of existentialism, most importantly Martin Heidegger’s ideas of “the hiddenness of being” and nothingness.

17

Pustka

26%

Cieliczko M.

Forum Poetyki

|

2015

|

issue 1

98-109

EN

This text constitutes an attempt to describe the category of the void, understood as a specific artistic tactic used in European and particularly Polish cultural texts of the 20th and 21st centuries. In the first part (The Void in science and art – philosophical prolegomenon) the author completes a short survey of earlier ways of understanding the void in various areas of thought and scholarship. The second part (the Void as an artistic procedure) presents the author’s proposal for a conceptualization of contemporary manifestations of the category in question, based on an analysis of various works from the realms of the literary and visual arts. The tactic is divided into: concept, intervention and element, allowing for the creation of a new definition of the void. The final part (the Void and related conceptualizations) is devoted to selected theoretical and philosophical contexts relating to the void, but not identical with it, e.g. places of indefinition, negative poetics (keeping) silence, and non-existing texts.

PL

Tekst stanowi próbę opisania kategorii pustki rozumianej jako swoisty chwyt artystyczny obecny w europejskich, ze szczególnym uwzględnieniem polskich, tekstach kultury XX i XXI wieku. W części pierwszej (Pustka w nauce i sztuce – prolegomena filozoficzne) autorka dokonuje krótkiego przeglądu wcześniejszych sposobów ujmowania pustki w różnych dziedzinach myśli i nauki. Druga część (Pustka jako zabieg artystyczny) to autorska propozycja konceptualizacji współczesnych realizacji omawianej kategorii, dokonana na podstawie analizy różnorodnych dzieł z przestrzeni sztuki wizualnej i literatury. Podział tego chwytu na: koncept, ingerencję oraz element pozwolił na stworzenie oryginalnej definicji pustki. Ostatnia część (Pustka a pokrewne konceptualizacje) poświęcona jest wybranym kontekstom teoretycznym i filozoficznym bliskim pustce, lecz nietożsamym z nią, mowa między innymi o miejscach niedookreślenia, poetyce negatywnej, (prze)milczeniu czy tekstach nieistniejących.

Refine search results

Spisane nie będą czyny i rozmowy

Eriugeny koncepcja stworzenia wszystkiego z niczego w człowieku

Wniknąć w nicość. Bernharda Weltego wykład o nadziei i rozpaczy

Una síntesis filosófica del Cristianismo, Budismo e Islam

Byt i nicość w myśli Mistrza Eckharta. Początki niemieckiej filozofii woli

Urojone-nic. Pojęcie zasady w Être, Monde, Imaginaire Stanislasa Bretona

Upadek Alberta Camus i wzlot Jacka Dobrowolskiego

Filozofia starożytna i kwestia "horror philosophicus"

Lawrence M. Krauss o powstaniu Wszechświata z nicości. Czy współczesna fizyka rozwikłała zagadkę istnienia Wszechświata?

Tło zmieszane z niczego. Problem nihilizmu u Witkacego

Schellingiańskie inspiracje Heideggerowskiej kategorii “bycia”

Dwa wymiary nicości. Gershom Scholem i paradoksy mistyki żydowskiej

Anselms Proslogion, “nichts” gegen Nishida und Heidegger

Heideggera myślenie nicości

Ruchome płaszczyzno-przestrzenie Marka Rothko

W drodze. "Donikąd" Michała Milczarka

Pustka