Search results - CEJSH

1

Strażniczki Niepodległej. Rola kobiet w odzyskaniu i utrzymaniu suwerenności w XX wieku

100%

Gochnio W.

Officina Historiae

|

2018

|

vol. 1

|

issue 1

135-140

PL

Spojrzenie uczennicy Liceum na rolę kobiet w walce o pokój.

2

Odbudowa materialna powiatu ostrołęckiego w latach 1915–1921

100%

Budelewski D.

Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego

|

2021

|

issue XXXV

121-133

PL

W wyniku działań wojennych podczas I wojny światowej zniszczeniu uległy Ostrołęka i większość miejscowości wiejskich powiatu ostrołęckiego. Odzyskanie niepodległości przez Polskę 11 listopada 1918 r. zakończyło okupację niemiecką. Najważniejszym zadaniem całego społeczeństwa była odbudowa ze zniszczeń wojennych oraz zapewnienie sprawnej aprowizacji. Ożywiony ruch odbudowy przerwał najazd bolszewicki. 23 sierpnia 1920 r. wyzwolona została Ostrołęka. Wojna polsko-bolszewicka powiększyła zniszczenia na terenie powiatu ostrołęckiego oraz opóźniła proces odbudowy. Jednak po wygranej wojnie ludność powiatu jeszcze z większym entuzjazmem i ze zdwojoną siłą przystąpiła do likwidacji zniszczeń i organizacji życia społeczno-gospodarczego.

3

Ku Niepodległej

100%

Siwiec-Cielebon M.

Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny

|

1998

|

issue 2

38-45

PL

Wydarzenia października i listopada 1918 r., w wyniku których Polska odzyskała niepodległość, nie zaskoczyły wadowiczan i Wadowic. W tej kulminacji dążeń wolnościowych synowie Ziemi Wadowickiej rozsiani po kraju i Europie wzięli czynny udział, a nierzadko odegrali rolę wiodącą.

4

Recenzja książki: „Idziemy w bój życia”. Społeczność wadowickiego Gimnazjum w drodze do Niepodległej. Pamięci Wadowiczanom: nauczycielom, absolwentom i uczniom wadowickiego Gimnazjum Humanistycznego, którzy oddali życie za Niepodległość Ojczyzny w latach 1914-1921, red. K. Meus, Stowarzyszenie Absolwentów Liceum Ogólnokształcącego im. Marcina Wadowity w Wadowicach, Wadowice 2018

100%

Chajko G.

Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny

|

2019

|

issue 22

165-166

PL

Recenzja książki "„Idziemy w bój życia”. Społeczność wadowickiego Gimnazjum w drodze do Niepodległej. Pamięci Wadowiczanom: nauczycielom, absolwentom i uczniom wadowickiego Gimnazjum Humanistycznego, którzy oddali życie za Niepodległość Ojczyzny w latach 1914-1921" w redakcji dr. Konrada Meusa. Publikacja ukazała się staraniem Stowarzyszenia Absolwentów Liceum Ogólnokształcącego im. Marcina Wadowity w Wadowicach w 2018 r.

5

Powstawanie garnizonu WP w Wadowicach październik-grudzień 1918 r.

100%

Siwiec-Cielebon M.

Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny

|

2012

|

issue 15

56-74

EN

The events of the end of October and the beginning of November of 1918, when Poland regained its independence have yet to be thoroughly researched. The most vital political documents are known, as well as the actions of the most important figures and some of the activities of the larger communities, but much remains to be discovered about the course of local events. An article based on the available archival materials and accounts describe the takeover by Poles of military control of Wadowice and its environs, as well as the creation of the first units of the Polish Armed Forces and the structure of military administration in the area. Wadowice was one of the first cities of that era of Galicia that was freed from Austro-Hungarian Rule. The article recalls the great patriotic activity of the communities of Wadowice in that time, and also provides much new information about the people who took active part, as well as details of many events.

6

Wadowickimi śladami niepodległości

100%

Żmuda M.

Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny

|

2017

|

issue 20

154-164

7

STANISŁAW LORENTZ. WSPOMNIENIE W 115 ROCZNICĘ URODZIN.

88%

Majewski P.

Muzealnictwo

|

2014

|

vol. 55

240-242

EN

Stanisław Lorentz’s life represents an experience of the last century. He was given a chance of living through the first Polish independence, followed by the tragedy of losing it, then years under occupation, and years of hope for better post-war reality. When it eventually came, far from expectations, it brought about necessity to make difficult choices. Nowadays, the privilege of having been born at a later date allows for the formulation of frequently too simplified assessments of the times in question. Stanisław Lorentz, whose life experience waits to be recorded by a biographer, was blessed to witness the fulfilment of one of the objectives that he had been pursuing for half of his adult life, i.e. the reconstruction of the Royal Castle in Warsaw. For the man that reached maturity in the Second Republic of Poland, the symbolism of the Castle, a royal and presidential abode, was related with the independence of the state, and that is the reason why the reconstruction of the destroyed residence became so important for Lorentz. On 17 September 1939, he was among those rescuing historical movables from the Castle’s interiors. He was supported by employees of the National Museum in Warsaw which he had run as its director for many years. For Lorentz and for his generation, a response to challenges posed by post-war years involved maintaining the symbolic representation of a sovereign state, enchanted in the reconstructed matter. Lorentz’s efforts for the reconstruction of the Castle became even more justified when it turned out that it was the socialist realism that was the ‘new thing’. If I could venture to indicate Lorentz’s specific merit in the post-war history, I would however indicate the so-called little stabilisation decade under the rule of Gomułka, when the vacant space left by the Castle started to become an integral part of the landscape and when it was necessary to fight not even for the reconstruction itself, but for merely keeping alive the obligation to undertake the reconstruction. A decision to reconstruct the Castle was taken in January 1971, once sounds of shots fired at the Polish seaside had died away. Memories on the beginnings of the Castle’s reconstruction are memories about December 1970. In intentions of people like Stanisław Lorentz, thousands of those who for the subsequent decade supported the reconstruction with their financial aid and in-kind contributions, the reconstruction served as a statement that there existed values more permanent than changeable political regimes. Even perceiving the Polish culture of the post-war decades highly critically, it is impossible not to admit that it was the time of restoring symbolical objects, aimed at supporting the spiritual sovereignty of the Polish society. Without Lorentz and his generation, many places symbolic for the national memory would be missing, while a great deal of provenance disputes today calling for settlement would remain purely theoretical.

PL

Doświadczenie życiowe Stanisława Lorentza to doświadczenie minionego stulecia. Dane mu było przeżywać pierwszą polską niepodległość, tragizm jej utraty, lata okupacji, lata nadziei na lepszą powojenną rzeczywistość. Kiedy już ona nadeszła, daleka od oczekiwań, przyniosła konieczność dokonywania trudnych wyborów. Dziś, przywilej późnego urodzenia pozwala na formułowanie często zbyt prostych ocen tych czasów. Stanisławowi Lorentzowi, którego życiowe doświadczenie czeka na pióro biografa, dane było doczekać spełnienia jednego z celów, który absorbował go przez połowę dorosłego życia – odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie. Dla człowieka osiągającego dojrzałość w Drugiej Rzeczypospolitej symbolika Zamku – królewskiej i prezydenckiej siedziby, wiązała się z niepodległością państwa i dlatego odbudowa zniszczonej rezydencji stała się dla Lorentza tak istotna. 17 września 1939 r. uczestniczył w akcji ratowania z wnętrz zamkowych zabytkowych mobiliów. Wspierali go pracownicy Muzeum Narodowego w Warszawie, którego był wieloletnim dyrektorem. Dla S. Lorentza i jego pokolenia odpowiedzią na wyzwania powojennych czasów było podtrzymanie symboliki suwerennego państwa, zaklętej w odbudowywanej materii. Zaangażowanie Lorentza na rzecz odbudowy Zamku tym bardziej znalazło uzasadnienie, gdy okazało się, iż „nowym” jest socrealizm. Jeśli miałbym pokusić się o wskazanie szczególnej zasługi Lorentza w powojennej historii, wskazałbym jednak na gomułkowską dekadę „małej stabilizacji”, kiedy puste miejsce po Zamku zaczęło wrastać w krajobraz, kiedy należało walczyć nie tyle o odbudowę, ile o zachowanie w pamięci obowiązku jej podjęcia. Decyzja o odbudowie Zamku zapadła w styczniu 1971 r., gdy ucichły strzały na Wybrzeżu. Pamięć o początkach odbudowy Zamku jest pamięcią o Grudniu roku 1970. W intencjach ludzi, takich jak Stanisław Lorentz, tysięcy, którzy przez kolejną dekadę wspierali odbudowę datkami finansowymi i darami rzeczowymi, odbudowa ta jawiła jako deklaracja, iż istnieją wartości trwalsze od zmiennych politycznych ustrojów. Patrząc nawet bardzo krytycznie na świat polskiej kultury powojennych dekad, nie sposób nie przyznać, iż był to czas przywracania symbolicznych obiektów, służących podtrzymaniu duchowej suwerenności polskiego społeczeństwa. Bez S. Lorentza i jego pokolenia nie byłoby wielu miejsc symbolicznych dla narodowej pamięci, zaś wiele wymagających dziś rozstrzygnięcia sporów proweniencyjnych, pozostałoby w sferze teorii.

8

Utworzenie i pierwsze lata działalności Kasy Pożyczkowo-Oszczędnościowej w Staroźrebach w latach 1918-1924

88%

Krysiak A. M.

Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego

|

2018

|

issue 3(256)

29-39

EN

The article is dedicated to the conditions of establishment and first years of the Savings and Loans Association in Staroźreby, Płock district. The association was established by a group of local folk, landlords and social workers in June of 1918, 5 months prior to Poland gaining independence 123 years after the partition of the country. This institution in Staroźreby, one of the oldest in the Płock district, is an example of social resiliency and civic attitude in the hard times of reconstruction of the framework of Polish sovereignty.

PL

Artykuł poświęcony jest okolicznościom społecznym, gospodarczym i politycznym, w jakich doszło do powołania w czerwcu 1918 r., na pięć miesięcy przed ogłoszeniem niepodległości Polski, Kasy Pożyczkowo-Oszczędnościowej w Staroźrebach w powiecie płockim. Instytucja ta, jedna z najstarszych na północno-zachodnim Mazowszu, do dziś w sposób nieprzerwany prowadzi działalność bankową. Jej rola dla miejscowego środowiska była i jest ogromna.

9

MODERNIZACJA I AWANGARDA W EUROPIE ŚRODKOWO- -WSCHODNIEJ (1918–1939)

88%

Szczerski A.

Muzealnictwo

|

2018

|

vol. 59

198-202

PL

Powstanie niepodległych państw w Europie Środkowo-Wschodniej po 1918 r. przyniosło zmianę nie tylko w realiach europejskiej geopolityki, ale także zainicjowało wiele procesów kulturotwórczych, dokonujących się w imię modernizacji regionu. Ich celem była budowa podmiotowości poszczególnych nowych państw bazująca na cywilizacyjnym awansie, możliwym dzięki politycznej niezależności, którą wiele środkowoeuropejskich narodów uzyskało po raz pierwszy w swojej historii. Oczekiwany rozwój miał nie tylko potwierdzić ich prawo do istnienia, ale także do zajmowania eksponowanego miejsca w Europie. W ramach Starego Kontynentu Europa Środkowo-Wschodnia okazywała się par excellence domeną modernizacji i miejscem, gdzie jej postępy były zarówno najbardziej oczekiwane, jak i wzbudzały najwięcej kontrowersji. Szczególną rolę w tym procesie przypisywano sztuce i artystom, których powołaniem było głoszenie haseł wzywających do zmiany status quo. Jednakże zamiast bezdyskusyjnie przejmować gotowe wzorce nowoczesności, starano się wypracować oryginalne koncepcje modernizacyjnych reform, opierając się na próbie pogodzenia nowoczesności z tradycyjnymi wartościami uznawanymi przez poszczególne kultury narodowe za godne zachowania. Procesy te wspierali zarówno twórcy awangardy, jak i bardziej umiarkowani promotorzy modernizacji, dzięki czemu obok siebie mogły współistnieć programy radykalnie awangardowe, jak i poszukiwania konserwatywnych definicji modernizmu. „Nowa Europa” w latach 1918–1939 opowiedziała się po stronie nowoczesności, konsekwentnie dążąc do cywilizacyjnego awansu i umiejętnie wykorzystując w tym celu narzędzia, jakie przyniosła nowa rzeczywistość polityczna, a przede wszystkim uzyskana przez państwa po zakończeniu I wojny światowej niepodległość.

10

Niepodległość, suwerenność i demokracja w exposés premierów III Rzeczypospolitej

88%

Kratiuk K.

Doctrina. Studia społeczno-polityczne

|

2015

|

vol. 12

|

issue 12

71-89

PL

Dwadzieścia pięć lat po pierwszych polskich częściowo wolnych wyborów w czerwcu 1989 r. oraz po przystąpieniu do Paktu Północnoatlantyckiego i Unii Europejskiej, Polacy nadal uważają za ważne pojęcia niezależności i suwerenności. Oba te pojęcia są bardzo często utożsamiane w powszechnej świadomości z demokracją. Przez ćwierć wieku politycy piastujący stanowisko premiera wielokrotnie przywoływali te ważne dla społeczeństwa polskiego wartości. W tym artykule autor potwierdziły hipotezę, że premierzy wywodzący się z dawnej opozycji demokratycznej w PRL częściej odwoływali się w swoich exposé do idei: niepodległości, suwerenności i demokracji niż premierzy wywodzący się z partii postkomunistycznych. Analiza wykazała również, że upływ czasu nie umniejsza wagi tego rodzaju zobowiązań formułowanych przez polityków. Polscy premierzy od 1989 r. – bez wyjątku – popierali integrację Polski w ramach Traktatu Północnoatlantyckiego oraz członkostwo Polski w Unii Europejskiej, mimo że byli świadomi, że Polska poprzez przynależność do organizacji międzynarodowych zmuszona została do porzucenia część swojej suwerenności.

11

Muzeum w kulturze pamięci

88%

Majewski P.

Muzealnictwo

|

2022

|

vol. 63

2-4

PL

Recenzowana publikacja (Muzeum w kulturze pamięci Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Antologia najwcześniejszych tekstów, t. 1: 1766–1882, t. 2: 1882–1917, red. Tomasz F. de Rosset, Michał F. Woźniak, Ewelina Bednarz Doiczmanowa, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2020), przygotowana w ramach projektu badawczego finansowanego z Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki, stanowi cenny przykład badań źródłoznawczych, które budują fundament refleksji nad dziejami polskiego muzealnictwa, zwłaszcza w dobie zaborów, prowadząc konsekwentnie do dokonania jego syntezy. Publikacja jest wartościową lekturą wspierającą program badawczy oraz dydaktyczny realizowany na kierunkach kształcenia poświęconych muzealnictwu oraz ochronie dziedzictwa kulturowego.

12

Plakat z Polską w tle. Prace Władysława Teodora Bendy w kontekście sztuki plakatu

88%

Jakóbczyk-Gola A.

Przegląd Humanistyczny

|

2014

|

issue 4(445)

109-120

EN

The text discusses the history of the poster on the Polish territory during World War I with a particular emphasis on posters presenting the independence theme. The paper is focused on the works of Władysław Theodor Benda – a graphic artist, illustrator, painter. His connections with the graphic design resulted in a series of patriotic posters using national symbols during the First and Second World War. The article analyses selected the recruitment posters for the Polish and American Armies in terms of communication systems as well as those posters which were created for the organizations engaged in assistance to Poland. A special place took here the committee of Marcella Sembrich-Kochańska – the American Polish Relief Committee and of Ignacy Jan Paderewski – the Polish Victims Relief Fund as well as and the International Red Cross.

13

Nieskończenie Niepodległa

88%

Witkowski M.

Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny

|

2018

|

issue 21

262-263

XX

Artykuł poświęcony projektowi "Nieskończenie Niepodległa" realizowanego przez Fundację Ośrodek Karta, w który włączyło się wadowickie Muzeum Miejskie.

14

Praca dla Polski. Działalność niepodległościowa oraz udział Błażeja Stolarskiego w odbudowie struktur państwowych w latach 1914–1922

75%

Perzyna P.

Zeszyty Wiejskie

|

2021

|

vol. 26

87-107

EN

The aim of the article is to present Błażej Stolarski’s participation in the creation of basis of an independent republic during World War I and the term of office of the Legislative Parliament on three complementary levels of activity. The first one refers to the conspiratorial activity and the development of political and parliamentary career of Stolarski as a member of the Polish Military Organisation and of the Provisional Council of State of the Kingdom of Poland, the Minister of Agriculture in the government of Jędrzej Moraczewski, as well as the president of the Polish People’s Party “Wyzwolenie” [‘Liberation’] and the head of its parliamentary faction. The second area of his interest, particularly relevant at the time of the reconstruction of the national identity and the institution of a sovereign state, concerns the issues related to the spread of education in society, the establishment of schools and libraries in the countryside and the development of district self-government. The third sphere of Błażej Stolarski’s involvement is related to his work in social and economic organisations, in particular in the Central Association of Agricultural Societies. Activity in the latter field had a deeper state-forming subtext, which came down to the formation of attitudes of attachment to an independent homeland among peasants, while obliging them to fulfil their state obligations.

PL

Celem artykułu jest omówienie udziału Błażeja Stolarskiego w budowie zrębów niepodległej Rzeczypospolitej w okresie I wojny światowej i kadencji Sejmu Ustawodawczego, na trzech uzupełniających się płaszczyznach aktywności. Pierwsza odnosi się do działalności konspiracyjnej oraz rozwoju kariery politycznej i parlamentarnej Stolarskiego, członka Polskiej Organizacji Wojskowej, Tymczasowej Rady Stanu Królestwa Polskiego, ministra rolnictwa w rządzie Jędrzeja Moraczewskiego, a także prezesa Polskiego Stronnictwa Ludowego „Wyzwolenie” i szefa jego frakcji parlamentarnej. Drugi obszar jego zainteresowań, szczególnie istotny w momencie odbudowy tożsamości narodowej i instytucji suwerennego państwa, odnosi się do kwestii związanych z szerzeniem oświaty w społeczeństwie, tworzeniem na wsi szkół i bibliotek oraz rozwojem samorządu powiatowego. Trzecia sfera zaangażowania Błażeja Stolarskiego wiąże się z jego pracą w organizacjach społecznych i gospodarczych, w szczególności w Centralnym Związku Kółek Rolniczych. Aktywność na tym ostatnim polu miała głębszy państwowotwórczy podtekst, sprowadzający się do kształtowania wśród chłopów postaw przywiązania do niepodległej ojczyzny przy jednoczesnym zobowiązaniu ich do wypełniania obowiązków wobec państwa.

15

Regulacja prawna szkockiego referendum niepodłegościowego

75%

Rulka M.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2016

|

issue 4 (32)

89-108

PL

Przedmiotem opracowania jest problematyka referendum niepodległościowego na przykładzie Szkocji, Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii oraz Irlandii Północnej. Autor prezentuje historię burzliwych relacji Szkocji oraz Anglii, które naznaczone były długoletnimi dążeniami niepodległościowymi narodu szkockiego. Głównym przedmiotem rozważań jest regulacja prawna przeprowadzonego w dniu 18 września 2014 r. referendum w sprawie nie- podległości Szkocji, co stanowi również pole do odwołań do rozwiązań stosowanych w innych tego typu referendach. Szczególnie istotną kwestią jest właściwe określenie kręgu osób, które w drodze głosowania będą decydować o przyszłości dążącego do niepodległości terytorium. Autor postuluje co do zasady szerokie zakreślenie tego kręgu. Proponuje również przygotowaniem konwencji międzynarodowej, która regulowałaby zasady przeprowadzania referendów niepodległościowych lub przynajmniej zaleceń w tym zakresie.

EN

The study is the issue of independence referendum on the example of Scotland and the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland. The author presents the story of the turbulent relationship of Scotland and England, which was marked by the nation’s long-standing aspirations of independence for Scotland. The main subject of discussion is the legal regulation conducted on 18 September 2014 referendum on Scottish inde- pendence, which is also basis for appeals to the solutions used in other similar referendums. Particularly important is the proper definition of persons determining by voting on the future of territory seeking independence, which should be quite broad. He also advocates preparation of an international convention to regulate the principle of the independence referenda or at least recommendations in this regard.

16

Walki narodowowyzwoleńcze na ziemi makowskiej w latach 1795–1918

75%

Budelewski D.

Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego

|

2019

|

vol. Zeszyt

|

issue XXXIII

97-114

PL

Podczas powstania kościuszkowskiego 13 lub 14 marca 1794 r. gen. Antoni Madaliński przemaszerował ze swoją brygadą przez Maków. Po podpisaniu przez zaborców traktatu rozbiorowego w 1796 r. Maków włączono do zaboru pruskiego. 28 grudnia 1806 r. Maków został zajęty przez wojska napoleońskie. 14 lipca 1831 r. ppłk Ignacy Kruszewski wraz ze swoim oddziałem zajął Maków, a następnego dnia pod Młynarzami stoczył zwycięską potyczkę z rosyjskim oddziałem ppłk. Safronowa. Podczas powstania styczniowego doszło do walk zarówno w samym Makowie, jak i na obszarze ziemi makowskiej, m.in. w Różanie, Gąsewie, Szygach, pod Chrzanowem i Drążdżewem. W czasie I wojny światowej ziemia makowska weszła w fazę działań wojennych już podczas operacji przasnyskiej w lipcu 1915 r. W dniach 18–24 lipca 1915 r. miały miejsce zacięte walki o przeprawy na Narwi w Różanie i Pułtusku. W 1916 r. w Makowie powołano placówkę Polskiej Organizacji Wojskowej, której komendantem został Szembek- Ogórkiewicz. 11 listopada 1918 r. Niemcy opuścili Maków, kierując się w kierunku Prus.

EN

During the Kosciuszko rebel on the 13th or 14th of March 1794, general Antoni Madaliński marched through Maków Mazowiecki together with his soldiers. After signing the partition treatment by the invaders in 1796, Maków was joined to the Prussian annexation. The 28th of December was also a very important date because Maków was occupied by Napoleon’s armies. On the 14th of July lieutenant Ignacy Kruszewski occupied Maków together with his soldiers. During January’s rebel there were many battles in Maków Mazowiecki as well as in the whole makowski county including Różan, Gąsewo, Szygi, Chrzanowo and Drążdżewo. During the First World War the makowski county was in the battle during the Przasnyska operation in July 1915. In those days between 18th and 24th of July many battles took place on the Narew River in Różan and Pułtusk. In 1916, the special institiution was appointed in Maków. It was the Polish War Organisation leaded by Mr Szembek – Ogórkiewicz. In November 1918, the Germans left Maków and went to the Prussia.

17

Wizja ojczyzny i patriotyzmu w listach pasterskich biskupów chełmińskich okresu międzywojennego

75%

Wojtasiak M.

Studia Pelplińskie

|

2014

|

vol. 47

325-338

PL

Zasadniczy cel powyższego artykułu to ukazanie relacji międzyludzkich, wyznawanych wartości oraz wynikających z nich postaw łączących mieszkańców Pomorza z odrodzoną po czasach zaborów ojczyzną. Materiał źródłowy artykułu stanowią listy pasterskie biskupów chełmińskich okresu międzywojennego, którymi byli biskup Augusty Rosentreter (1898-1926) oraz biskup Stanisław Wojciech Okoniewski (1926-1944). W świetle przeanalizowanych listów pasterskich, kwestie odnoszące się do ojczyzny i patriotyzmu zostały ujęte w artykule wokół czterech zasadniczych wątków: definicji ojczyzny (jej wartości), miłości do ojczyzny i jej zewnętrznych przejawów (patriotyzm), współpracy państwa z Kościołem dla dobra obywateli oraz miłości bliźniego i wynikającej z niej troski o dobro wspólne. Charakterystycznym rysem obserwacji hierarchów Kościoła jest podkreślenie znaczenia ludzkiej pracy, odpowiedzialności za tworzenie ojczyzny (także tej politycznej) z dostrzeżeniem Bożej opatrzności w realizowanym dziele.

18

Rok 1918 w "Dzienniku" Jana Dorozińskiego

75%

Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny

|

1998

|

issue 2

46-54

19

Od Ongulumbashe do Cassingi – obozy wojskowe i cywilne Ludowej Wyzwoleńczej Armii Namibii

71%

Szczepańska A.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica

|

2018

|

issue 102

185-198

EN

The history of the Republic of Namibia began in 1990 when the declaration of independence was proclaimed, after 25 years of liberation struggle with South Africa regime. However the national identity had been shaping many years before. One of the most important component of creating „one Namibia, one People, one Nation” (which was a SWAPO slogan from party’s project of 1973) were camps: civil for refugees and military for freedom fighters organized by People’s Liberation Army of Namibia, located in Angola, Zambia and Tanzania. The purpose of the article is introducing the most crucial moments of Nambian camps history, selected elements of their daily life and the role of the camps in contemporary Namibia.

PL

Republika Namibii ogłosiła niepodległość w 1990 r., po ponad 25 latach wojny o wyzwolenie spod południowoafrykańskiej dominacji. Tożsamość młodego narodu wykuwała się jednak znacznie wcześniej, a jeden z najważniejszych elementów budowania wspólnoty, która zawierała się w haśle SWAPO „jedna Namibia, jeden człowiek, jeden naród”, stanowiły obozy dla cywilnych uchodźców i oddziałów partyzanckich Ludowej Wyzwoleńczej Armii Namibii (PLAN), znajdujące się w Angoli, Zambii i Tanzanii. Celem niniejszego artykułu jest wskazanie kluczowych momentów w historii namibijskich obozów w Angoli, wybranych elementów ich funkcjonowania oraz roli, jaką odegrały w dziejach młodego państwa i jego mieszkańców.

20

Koniec zimnej wojny na południu Afryki. Sprawa Namibii podczas negocjacji między Stanami Zjednoczonymi a Związkiem Sowieckim (1987–1988)

71%

Szczepańska A.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica

|

2018

|

issue 100

171-184

EN

Among many conflicts between United States and Soviet Union during the cold war era, one of the longest were Namibia’s independence war and civil war in Angola. In the historiography, especially South Africa’s literature, both of them are linkaged and known as Border War. However, Namibians had begun their struggle in 1966, twenty years later there was no perspective to finisz the war. The major breakthrough appeared in 1987–1988 thanks to series of meetings between president of the US, Ronald Reagan and general secretary of the Soviet Union, Mikhail Gorbachev. The key role played the year 1988. One year later United Nations has implemented Resolution 435 of Security Council from 1978. From that day, South Africa Defence Forces were beginning withdrawal from Namibia’s territory. This article refers about the most characteristic and important aspects of United States’ and Soviet Union’ negotiations in 1987–1988, especially before and during Moscow summit in May and June 1988.

PL

Spośród wielu sporów istniejących między Stanami Zjednoczonymi a Związkiem Sowieckim w czasie zimnej wojny jednymi z trwających najdłużej była wojna o niepodległość Namibii i wojna domowa w Angoli, w literaturze traktowane niekiedy jako jeden konflikt, nazywany południowoafrykańską wojną o granice. Walka Namibijczyków o wolność trwała od 1966 r., jednak 20 lat później wciąż nie było widać perspektyw szybkiego zakończenia konfliktu. Przełom nastąpił w latach 1987–1988 dzięki seriom spotkań i negocjacji, jakie odbyły się między administracją prezydenta USA Ronalda Reagana i sekretarza generalnego KPZS Michaiła Gorbaczowa. Dla rozwiązania kwestii Namibii kluczowym rokiem był 1988 dzięki podpisaniu w Nowym Jorku grudniowych porozumień między władzami Angoli, Kuby i RPA. Rok później rozpoczęto realizację Rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 435, a wojska południowoafrykańskie zaczęły stopniowo opuszczać terytorium Namibii. Artykuł ma na celu wskazać najważniejsze aspekty negocjacji między USA i ZSRS w sprawie Namibii w latach 1987–1988, głównie przed szczytem i w czasie jego trwania (Moskwa, przełom maja i czerwca 1988 r.).

Refine search results