Search results

1

Widzieć – wiedzieć więcej?

100%

Brzeźniak O.

Biblioteka i Edukacja

|

2013

|

issue 3

PL

Tekst stara się odpowiedzieć na pytanie, czy widzieć oznacza wiedzieć więcej. Prezentuje trzy różne książki (Tydzień Konstancji, Czarną książkę kolorów oraz Dźwięki kolorów), pochodzące z trzech różnych krajów, które opisują postrzeganie świata przez osoby niewidome. Publikacje te skierowane są do osób widzących, ale ograniczonych często do tylko wzrokowego postrzegania świata. Artykuł zawiera także propozycje zadań zmierzających do kształtowania wielozmysłowego odbierania świata i rozbudowywania słownictwa związanego z opisem kolorów.

2

Kształcenie specjalne w dwudziestoleciu międzywojennym w Polsce. Twórczynie pedagogiki specjalnej

70%

Kulbaka J.

Forum Pedagogiczne

|

2019

|

vol. 9

|

issue 1

57-75

PL

W tekście przedstawiono genezę i formy organizacyjne kształcenia specjalnego w Polsce w latach międzywojennych (1918–1939). Zwrócono szczególną uwagę na uwarunkowania towarzyszące rozwojowi szkolnictwa specjalnego (ekonomiczne, polityczne, społeczne, prawne). Intencją autora było przypomnienie i przedstawienie sylwetek osób szczególnie zasłużonych dla kształcenia specjalnego w Polsce oraz ukazanie genezy i działalności Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej (PIPS).

3

Działalność szkół i zakładów dla dzieci niemych i niewidomych, założonych z inicjatywy Żydów lwowskich w latach 1871–1939

70%

Łapot M.

Szkoła Specjalna

|

2018

|

vol. LXXIX(4)

259-271

PL

W artykule scharakteryzowano inicjatywy społeczności żydowskiej we Lwowie w okresie autonomii galicyjskiej (1867–1918) oraz w niepodległej Polsce (1918–1939) w zakresie szkolnictwa specjalnego. Oparto się na nieznanych szerzej materiałach źródłowych, przechowywanych w archiwach lwowskich i krakowskich. Zainteresowanie Żydów lwowskich sprawami kształcenia dzieci głuchoniemych i niewidomych pobudził Wiedeń, gdzie powstały pierwsze w Europie żydowskie szkoły dla głuchoniemych i niewidomych. Przedstawiono funkcjonowanie pierwszego na ziemiach polskich żydowskiego zakładu dla dzieci i młodzieży głuchoniemej – w roku 1871 założył go Izaak Józef Bardach. Placówka ta działała jako szkoła prywatna, utrzymując się głównie z subwencji miasta Lwowa i miejscowej gminy żydowskiej aż do roku 1939, gdy została przyłączona do szkoły państwowej dla głuchoniemych przy ul. Łyczakowskiej. Żydzi lwowscy przyczynili się do powstania pierwszej w Polsce żydowskiej szkoły dla niewidomych. Została ona założona w Bojanowie w 1926 r., a w 1936 r. przeniesiono ją do Warszawy. Artykuł poszerza dotychczasowy stan badań nad dziejami oświaty osób niepełnosprawnych na ziemiach polskich, ukazując wkład środowiska żydowskiego w rozwój szkół dla głuchoniemych i niewidomych.

4

Podobieństwa i różnice w polskiej i zagranicznej audiodeskrypcji malarstwa. Na przykładzie porównania opisów obrazów Pabla Picassa Panny z Avignon i Dziewczyna z mandoliną

61%

Jerzakowska B.

Socjolingwistyka

|

2013

|

issue 27

169-177

EN

This article is about audio description in painting. It shows similarities and differences between audio description Girls with Avignon in Polish and Girl with mandolin in English, both painted by Pablo Picasso. Especially noted of details, interpretation and speaking of colors and shapes. This text can inspire to lead next research.

5

TURYSTYKA KWALIFIKOWANA JAKO ZJAWISKO SPOŁECZNE

61%

Preisler M.

Studia Periegetica

|

2011

|

vol. 6

37-43

PL

Uprawianie turystyki wymaga odpowiednich predyspozycji psychicznych i fizycznych. Zawsze związane jest z pokonywaniem określonych barier. Dotyczy to zarówno osób pełnosprawnych, jak i – w znacznie większym stopniu – turystów niepełnosprawnych. W powszechnym odczuciu dla osoby niepełnosprawnej największymi barierami w uprawianiu turystyki są bariery architektoniczne, sprzętowe i komunikacyjne. Dopiero na ostatnim miejscu, jeżeli w ogóle, wymieniana jest bariera psychologiczna, będąca podstawową przeszkodą w turystyce osób niepełnosprawnych. Nie mniej ważna jest odpowiednia organizacja imprez turystycznych dla osób niepełnosprawnych.

6

TURYSTYKA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

61%

Preisler M.

Studia Periegetica

|

2011

|

vol. 6

27-36

PL

Uprawianie turystyki wymaga odpowiednich predyspozycji psychicznych i fizycznych. Zawsze związane jest z pokonywaniem określonych barier. Dotyczy to zarówno osób pełnosprawnych, jak i – w znacznie większym stopniu – turystów niepełnosprawnych. W powszechnym odczuciu dla osoby niepełnosprawnej największymi barierami w uprawianiu turystyki są bariery architektoniczne, sprzętowe i komunikacyjne. Dopiero na ostatnim miejscu, jeżeli w ogóle, wymieniana jest bariera psychologiczna, będąca podstawową przeszkodą w turystyce osób niepełnosprawnych. Nie mniej ważna jest odpowiednia organizacja imprez turystycznych dla osób niepełnosprawnych.

7

AUDIODESKRYPCJA JAKO PUNKT WYJŚCIA DLA WIELOSENSUALNEGO POZNAWANIA HISTORII I SZTUKI – PROJEKT OBRAZY BEZ BARIER

61%

Wątrobiński D.

Ogrody Nauk i Sztuk

|

2019

|

issue 9

170-177

PL

Cel. Celem badania jest ukazanie dydaktycznego charakteru audiodeskrypcji, tj. jej zastosowania jako środka dydaktycznego w nauce niewidomej i niedowidzącej młodzieży. Audiodeskrypcja jest więc w tym kontekście rozumiana jako usługa oraz element wspierający naukę i poznawanie rzeczywistości. Metody badań. Po wprowadzeniu teoretycznym dotyczącym badań nad dydaktyką audiodeskrypcji (Zabrocka, 2014; Paplińska, 2016) oraz jej emocjonalizmem (Künstler, 2014), potencjał dydaktyczny audiodeskrypcji zostaje omówiony na przykładzie projektu Obrazy bez barier, zorganizowanego dla niewidomych i niedowidzących uczniów z wielkopolskiego ośrodka szkolno-wychowawczego. Celem projektu było udostępnienie niewidomym odbiorcom muzealnych eksponatów historii i sztuki. Młodzież wysłuchiwała w tym celu emocjonalnie zabarwionych audiodeskrypcji oraz uczyła się wielosensualnie, tj. poprzez różne kanały zmysłowe (słuch, dotyk, węch). Wyniki. Przeprowadzone w ramach projektu „Obrazy bez barier” zajęcia, warsztaty oraz odbyte wizyty w muzeach pokazały, że przemyślana audiodeskrypcja, ukierunkowująca niewidomych uczniów na wielosensualne poznawanie eksponatów i przedmiotów, jest znakomitym środkiem dydaktycznym. Młodzież ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi była przez cały czas zainteresowana przekazywanymi treściami, a ich prace artystyczne wykonane pod koniec projektu były złożone, bogate w szczegóły i nietuzinkowe, co świadczy o tym, że zebrane przez nich w trakcie projektu doświadczenia były równie wielobarwne. Wnioski. Warto tworzyć audiodeskrypcje zaangażowane, przemyślane i ukierunkowane na wielozmysłowość doświadczania sztuki i historii. Takie audiodeskrypcje powinny stanowić podstawowy środek dydaktyczny w nauce niewidomych uczniów.

EN

Aim of the study. The aim of the study is to show the didactic nature of audio description, i.e. its use as a didactic means in learning the blind and visually impaired youth. Audio description is in this context understood as a service and an element that supports learning and reality experience. Research method. After a theoretical introduction to research on teaching of audio description (Zabrocka, 2014; Paplińska, 2016) and its emotionalism (Künstler, 2014), the didactic potential of audio description is discussed on the example of the project "Images without barriers" organized for blind and visually impaired students. The aim of the project was to make museum and art exhibits accessible to blind recipients. The youth listened to this purpose emotionally colored audio description and learned in a multisensory way – through different sensory channels (hearing, touch, smell). Results. The classes, workshops and visits to the museums conducted as part of the project “Images without barriers” showed that thought-out and targeting blind students to multi-annual learning about exhibits and objects audio description is an excellent didactic tool. Young people with special educational needs were constantly interested in the content they were given, and their artistic work done at the end of the project was complex, rich in details and extraordinary, which means that the experiences they collected during the project were equally colorful. Conclusions. It is worth creating audio descriptions that are involved, thought out and oriented towards the multi-sensuality of experiencing reality. Such audio descriptions should be the basic didactic method in learning blind students.

8

Z obrazu na słowo. Kilka uwag o technice audiodeskrypcji

51%

Bolińska M.

Studia Socialia Cracoviensia

|

2014

|

issue 1(10)

169-180

PL

Audiodeskrypcja polega na podawaniu (bez interpretacji i komentarza) tego, co dzieje się na przykład w filmie lub spektaklu teatralnym między dialogami bohaterów, ale także na opisywaniu zabytków czy dzieł sztuki. Przekład treści obrazów na słowa, czyli inaczej werbalny opis warstwy wizualnej spektakli teatralnych, produkcji audiowizualnych, sztuk plastycznych oraz wydarzeń widowiskowych, sprawia, iż stają się one dostępne osobom niewidomym, ociemniałym i słabowidzącym. Audiodeskrypcja w Europie działa od lat 80. XX wieku. Od 2006 roku popularyzowana jest również w Polsce. W szkicu zostanie ukazana jej istota, zarysowana historia, zostaną omówione podstawowe założenia warsztatowe i rola w krzewieniu kultury.

EN

Audio description involves recounting (without interpretation and commentary) what is happening, for example, in a film or a theater play, in dialogues between characters, but it also attempts to describe the space, e.g.: monuments or works of art. Translation of visual content into words, or otherwise, verbal description of visible layers of plays, audiovisual productions, art and entertainment events makes them available to the blind and visually impaired as well as to those with poor eyesight. Audio description has been cultivated in Europe since the 1980s. Since 2006, it has been popularized in Poland too. In the sketch, we refer to the essence of audio description providing an overview of the history and discussing the basic workshop rules as well as its role culture promotion.

9

Różnice i podobieństwa w percepcji barw: czerwonej, białej, błękitnej u osób z dysfunkcją wzroku i widzących oraz wykorzystanie symboliki barw w audiodeskrypcji

51%

Jerzakowska B.

Ogrody Nauk i Sztuk

|

2014

|

issue 4

232-241

PL

Analizie poddano kolory: biały, czerwony, błękitny. Przedstawiono z czym kojarzą się one badanym.Na wykresach zilustrowano procentową częstotliwość występowania poszczególnych skojarzeń. Otrzymane skojarzenia uszeregowano, m.in. ze względu na symbolikę oraz abstrakcyjność skojarzenia. Ostatnią częścią badania było porównanie skojarzeń symbolicznych, które pojawiły się przy poszczególnych barwach z symboliką uwzględnioną w słownikach symboli. Badanie odniesiono do tekstów audiodeskrypcji (AD) i sprawdzono czy korzystają one z bogatej symboliki barw ukutej w tradycji i kulturze.

EN

This paper is about sign perception of colors for sighted and blind people. We selected three different colours: white, red and blue. Associations are presented which are given to each of respondents in both groups. We then checked how answers corresponded with symbolic meaning of the three colors known from literary, psychological and linguistic stereotypes. We also checked if white, red and blue matter symbolize meaning in audio description, which is a technique to describe art for blind people.

10

Pomiar jakości życia osób z dysfunkcją narządu wzroku

51%

Rosińczuk J., Szalonka K., Fugowska E., Sikora R.

Niepełnosprawność - zagadnienia, problemy, rozwiązania

|

2015

|

issue 3(16)

120-142

PL

Artykuł zawiera wyniki badań dotyczące jakości życia osób z dysfunkcją narządu wzroku, zamieszkałych na Dolnym Śląsku. Pomiaru dokonano z zastosowaniem jakościowych badań pierwotnych, techniką wywiadu grupowego oraz badań ilościowych – techniką kwestionariusza ankietowego. Celem niniejszego opracowania jest diagnozowanie jakości życia osób z dysfunkcją wzroku. Przyjęto hipotezę, że człowiek z dysfunkcją narządu wzroku, w XXI w., w dobie wysokiego rozwoju technologicznego, może zaspokajać wszystkie swoje potrzeby. Z badań wywnioskowano, że pomimo dużych trudności, z którymi borykają się osoby z dysfunkcją narządu wzroku, dążą one do uzyskania samodzielności. Zgromadzone informacje jednoznacznie dowodzą, że jest to możliwe, pod warunkiem, że społeczeństwo nauczy się współpracować i traktować osoby niepełnosprawne tak samo, jak osoby zdrowe, ponieważ mogą stanowić cenny kapitał na rynku w dziedzinach gospodarki nie wymagającej sprawności wzrokowej, ale intelektualnej, fizycznej, psychicznej. Osoby z dysfunkcją wzroku dążą do aktywnego życia zawodowego, kulturalnego, sportowego i naukowego, a umożliwia im to zastosowanie coraz doskonalszej technologii.

EN

The article contains the results of studies on the quality of life of people with visual impairment living in Lower Silesia. The measurement was made using qualitative primary research, group interview technique and quantitative research – survey questionnaire technique. The aim of this study is to diagnose the quality of life of people with visual impairment. It is hypothesized that a person with visual impairment, in the twenty-first century, in the era of high technological development can meet his needs. The study concluded that despite the major difficulties faced by people with visual impairment, their aim is to achieve self-reliance. The information gathered here clearly show that this is possible, provided that the society learn to collaborate and treat people with disabilities as well as healthy ones and who can stand for a valuable asset on the market, in areas of the economy that do not require visual but intellectual, physical and mental skills. People with visual impairment tend to lead an active professional, culture, sport and scientific life, which is enabled by the use of more and more improved technology.

11

Psychologiczne podstawy organizacji przestrzeni integracyjnej dla osób z wadami wzroku.

51%

Klopota Y.

Forum Pedagogiczne

|

2014

|

issue 2

61-72

PL

W artykule omówiono zasady i możliwości psychologicznego wsparcia osób niewidomych i niedowidzących. Autor analizuje elementy wsparcia psychologicznego osób z głębokim upośledzeniem wzroku: testy psychologiczne, psychoprofilaktykę, działania edukacyjne indywidualne i grupowe. Podkreśla znaczenie kompleksowego zakresu wsparcia psychologicznego. Poza tym zwraca uwagę na to, że praca korekcyjna z osobami niewidomymi i niedowidzącymi zakłada konieczność użycia materiałów psychodiagnostycznych dostosowanych do różnych etapów i poziomów niepełnosprawności.

EN

The author of the article analyses the principles and features of psychological support to blind and partially sighted. She also analyses the elements of psychological support to people with profound visual impairment: psychological testing, prevention and correction, individual and group educational activities. Emphasis has been placed on the importance of comprehensive psychological care in support of members of inclusive spaces. Attention is drawn to the fact that the work with the blind and visually impaired at different stages of their integration into the society implies, inter alia, the need to use diagnostic material proper for different levels of impairment, and to consider the effect of visual deprivation on the formation of personality.

12

Dotykowa percepcja płaskorzeźby. Audiodeskrypcja jako środek udostępniania sztuki niewidomym. Studium przypadku

51%

Niestorowicz E.

Logopedia

|

2017

|

vol. 46

305-319

PL

Celem niniejszego artykułu była próba odpowiedzi na pytanie: czy poznanie tekstowej informacji kontekstowej (audiodeskrypcji) na temat badanego dzieła sztuki i jego autora ma wpływ na kształtowanie poziomu rozpoznawalności i zakres rozumienia oglądanego dzieła? Czyli szukanie odpowiedzi na pytanie: w jaki sposób informacja o obrazie lub jej brak wpływają na percepcję i wartościowanie estetyczne obrazu? Artykuł podejmuje problem kompetencji estetycznej w świadomości osoby całkowicie niewidomej od urodzenia. Przedmiotem analizy jest zagadnienie percepcji dzieła sztuki w odbiorze dotykowym, a materiałem badawczym – płaskorzeźba (kopia obrazu Józefa Chełmońskiego Bociany).

EN

This article aims at answering the question whether a contextual information in form of audio description, providing details of a given piece of art and its author, has an influence upon the level of recognisability and understanding of the studied piece. In other words, how the information about a piece of art (or its lack) influences perception and aesthetic evaluation of an art piece. The article discusses a problem of aesthetic competence in the mind of a person blind from birth. The focus of the research concerns perception of an art piece on base of a tactile study of a bas-relief (a copy of Józef Chełmoński’s painting Storks).

13

Wartości młodzieży niewidomej w aspekcie społecznym i lingwistycznym

51%

Kuczyńska-Kwapisz J., Rybińska J.

Niepełnosprawność - zagadnienia, problemy, rozwiązania

|

2017

|

issue 1(22)

39-54

PL

Artykuł podejmuje temat wzajemnych zależności pomiędzy całkowitym zaburzeniem widzenia a hierarchią wartości niewidomej młodzieży. Rozważania ujęte w tekście dotyczą perspektywy społecznej i lingwistycznej. Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, jakie wartości niewidoma młodzież deklaruje jako najwyżej cenione, czym te preferencje uzasadnia oraz jak rozumie nazwy wybranych wartości. Podstawą przeprowadzonej analizy są wyniki wywiadu diagnostycznego przeprowadzonego w Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Laskach, w grupie uczniów gimnazjum i liceum. Analiza materiału badawczego przynosi przekonanie o wysokiej kompetencji aksjologicznej niewidomej młodzieży i zarysowuje pozytywny obraz świata wartości badanych. Niewidoma młodzież dodatnio waloryzuje wartości afiliacyjne, wartości związane z samorozwojem, przezwyciężaniem trudności i osiągnięciem obranego celu. W warstwie lingwistycznej mentalne wyobrażenia definiowanych wartości mieszczą się w ramach definicji słownikowych, jak również ujawniają cechy istotne dla badanych, kluczowe dla ich postrzegania danego pojęcia. Weryfikacja hipotezy badawczej przynosi częściowe przekonanie o wpływie niepełnosprawności na hierarchię wartości osób niewidomych.

EN

This article discusses the relationships between vision disturbances and the hierarchy of values in blind teenagers, analysing the matter from a social and linguistic perspective. The purpose of this article is to provide an answer to the question: what values do blind teenagers declare to be the most valued, what is the justification for those preferences and how do they understand the names of the values they provide. Results of a diagnostic interview carried out at the Special Purpose School and Education Center in Laski among secondary school and high school students are used as the base for the analysis. Analysing the research material brings the conclusion that there is a high level of axiological competence in blind teenagers and outlines a positive image of the world of studied values. Blind teenagers also cherish affiliative values, values related to selfdevelopment, overcoming obstacles and attaining the set goal. In the linguistic aspect the mental constructs of the values defined fit in with dictionary definitions but also reveal important features of the respondents, which are key for their perception of a particular notion. A verification of the research hypothesis brings about a partial conviction of the impact disability has on the value hierarchy of the blind.

14

Z obrazu na słowo. Kilka uwag o technice audiodeskrypcji

51%

Bolińska M.

Studia Socialia Cracoviensia

|

2014

|

vol. 6

|

issue 1

EN

Audio description involves recounting (without interpretation and commentary) what is happening, for example, in a film or a theater play, in dialogues between charac-ters, but it also attempts to describe the space, e.g.: monuments or works of art. Translation of visual content into words, or otherwise, verbal description of visible layers of plays, audiovisual productions, art and entertainment events makes them available to the blind and visually impaired as well as to those with poor eyesight.Audio description has been cultivated in Europe since the 1980s. Since 2006, it has been popularized in Poland too. In the sketch, we refer to the essence of audio description providing an overview of the history and discussing the basic workshop rules as well as its role culture promotion.

15

Zdolności wyobrażeniowe niewidomych dzieci w zakresie skaningu i rotacji kształtu dotykanych obiektów

51%

Szubielska M.

Roczniki Psychologiczne

|

2010

|

vol. 13

|

issue 2

145-160

PL

W badaniach zaprezentowanych w artykule podjęto zagadnienie zdolności wyobrażeniowych niewidomych dzieci w zakresie skaningu i rotacji kształtu obiektów percypowanych dotykowo. Stwierdzono, że im starsze jest dziecko, tym lepiej różnicuje ono kształty dotykanych obiektów, ale jedynie w sytuacji, gdy kształty te względem siebie obrócono. Uzyskane wyniki wskazują na to, iż u niewidomych dzieci w okresie szkolnym doskonali się zdolność rotacji, zaś umiejętność skaningu jest osiągnięciem wcześniejszym rozwojowo. Zaobserwowano również, że trafność identyfikacji kształtu obiektów jest większa w sytuacji, gdy są one ustawione względem siebie w tej samej pozycji, niż gdy znajdują się w różnych pozycjach. Rotacja umysłowa stanowi więc dla niewidomych dzieci trudniejszą do wykonania operację wyobrażeniową niż skaning przestrzeni.

EN

The aim of the research was to explore the ability of spatial imagery in blind students, particularly their abilities to scan and mentally rotate tactile objects' shapes. The results demonstrate that the older the blind children are, the easier it is for them to differentiate shapes, but only in case when one of two objects is rotated. It may mean that the ability of mental rotation is developing during the school years, and the spatial scanning ability is achieved at an earlier age. It was also stated that identification of objects' shapes is more accurate in an aligned condition than in a rotated condition. It suggests that the mental rotation process is more complicated than the scanning process for blind children to perform.

16

ADAPTACJA PODRĘCZNIKÓW SZKOLNYCH DO POTRZEB UCZNIÓW NIEWIDZĄCYCH – STAN I POSTULATY POZNAWCZOPRAKTYCZNE

51%

Śmiechowska-Petrovskij E.

Forum Pedagogiczne

|

2015

|

issue 1

195-212

PL

W artykule omówiono zagadnienie adaptacji podręczników szkolnych do potrzeb uczniów niewidomych w polskim systemie szkolnym. Zdefiniowano pojęcie adaptacji, zaprezentowano standardy tworzenia brajlowskich podręczników, uwarunkowania systemowe tego procesu oraz procedurę udostępniania podręczników uczniom niewidomym. Określono najważniejsze zasady adaptacji materiału treściowego oraz reprezentacji graficznych zawartych w oryginalnych podręcznikach. Na podstawie analiz zaadaptowanych materiałów dydaktycznych sformułowano tezy dotyczące stanu adaptacji podręczników brajlowskich w Polsce oraz postulaty poznawczo-praktyczne.

EN

The article discusses the issue of school textbooks adaptation to the needs of blind students in Polish educational system. It defines the concept of adaptation and presents standards of creation Braille textbooks as well as adaptation policy. The article shows also the main principles of adaptation concerning text formatting and graphic representations. Moreover, based on the analysis of adaptation of school textbooks to the Braille system, there are theses formulated on the current situation of Braille textbooks adaptation in Poland and scientific as well as practical demands in this area.

17

Specyfika rysunku niewidomych uczniów na przykładzie reprezentacji schematu drzewa

51%

Niestorowicz E. A.

Lubelski Rocznik Pedagogiczny

|

2023

|

vol. 42

|

issue 3

103-117

EN

Introduction: For centuries, drawing has been a creative form of human expression. The author shapes the image of the phenomenon according to his own sensory experience and imagination and the knowledge carried by the language and transmitted through culture. This article concerns the representation of real-world phenomena in drawings by individuals who are completely blind from birth. Research Aim: The research goal is encapsulated in the question: Do blind individuals go through a similar evolution in representing tree forms in their artistic development as sighted individuals? I am particularly interested in the following issues: What aesthetic characteristics (form and uniqueness of perspective) distinguish the drawings by blind students? Are the patterns of sighted individuals similar to those constructed by blind individuals? Do blind individuals present a distinct vision of the phenomenon based on their own imagination and sensory experiences? Method: The method of the research procedure involves the analysis of art works created in the process of the act of drawing. In order to gain knowledge about the created phenomenon, the interview method and participant observation during the creative act were used.The subject of analysis consists of convex drawings on microgrooved foil. The formal layer of the artwork in the drawings of trees by blind students will be subjected to analysis. The image components of the phenomenon will be analysed in relation to the typology of tree forms in the artistic creations of sighted children, as proposed by Stanisław Popek (1985). In analysing the graphical representations of the phenomenon, I will also refer to studies on the development of a child's artistic abilities presented by specialists such as S. Szuman (1990), V. Lowenfeld and W. Brittain (1977), R. Arnheim (1974/2004), S. Popek (2010) and M. Uberman (2019). Results: Based on the analysis of drawings, it can be noted that the blind create the phenomenon of the tree in the following ways: a) according to the pattern of the sighted, b) also developing their own, individual patterns. Conclusion: Based on the analysis of drawings, it can be noted that the blind create the phenomenon of the tree in the following ways: a) according to the pattern of the sighted, b) also developing their own, individual patterns.

PL

Wprowadzenie: Rysunek od wieków stanowi twórczą formę wypowiedzi człowieka. Autor kształtuje wizerunek zjawiska na podstawie własnych doświadczeń sensorycznych i wyobrażeń oraz wiedzy niesionej poprzez język, dostarczanej kulturowo. Artykuł dotyczy reprezentacji zjawisk rzeczywistości w rysunkach osób całkowicie niewidomych od urodzenia. Cel badań: Cel badań zawiera się w pytaniu: czy osoby niewidome prezentują podobną typologię formy drzewa w rozwoju plastycznym, jak osoby widzące? Interesują mnie szczególnie następujące kwestie: jakimi cechami estetycznymi (formą i niepowtarzalnością ujęcia), odznaczają się rysunki niewidomych uczniów? Czy wzorce osób widzących są podobne do wzorców konstruowanych przez osoby niewidome? Czy osoby niewidome ukazują swoistą wizję zjawiska na podstawie własnych wyobrażeń i doświadczeń sensorycznych? Metoda badań: Metodą postępowania badawczego będzie analiza prac plastycznych powstałych w procesie aktu rysowania. Aby dotrzeć do wiedzy o kreowanym zjawisku, zastosowano metodę wywiadu oraz obserwację uczestniczącą podczas aktu twórczego. Przedmiot analizy stanowią wypukłe rysunki na folii mikrorowkowanej. Analizie zostanie poddana warstwa formalna dzieła w rysunkach drzew niewidomych uczniów. Komponenty wizerunku zjawiska zostaną przeanalizowane w odniesieniu do typologii formy drzewa w twórczości plastycznej dzieci widzących, zaproponowanej przez Stanisława Popka (1985). Dokonując analizy rysunkowych reprezentacji zjawiska, odniosę się także do badań zajmujących się zagadnieniem rozwoju plastycznego dziecka, zaprezentowanych przez specjalistów, tj. Szuman (1990), Lowenfeld i Brittain (1977), Arnheim (1974/2004), Popek (2010) oraz Uberman (2019). Wyniki: Na podstawie analiz dzieł rysunkowych można zauważyć, że niewidomi kreują zjawisko drzewa następującymi sposobami: a) zgodnie z wzorcem widzących, b) wypracowując również własne, odmienne wzorce. Wnioski: Można zaobserwować opóźnienie etapów w rozwoju plastycznym osób niewidomych w stosunku do widzących rówieśników. Wzorce rysunkowe niewidomych bywają zgodne z wzorcami widzących, czasami jednak zostają wypracowane własne, odmienne wzorce. Typologia formy drzewa podąża u osób niewidomych odmienną drogą niż u widzących. W rysunkach drzew niewidomych można zaobserwować progres związany z rozwojem formy obrazowanego zjawiska.

Refine search results

Widzieć – wiedzieć więcej?

Kształcenie specjalne w dwudziestoleciu międzywojennym w Polsce. Twórczynie pedagogiki specjalnej

Działalność szkół i zakładów dla dzieci niemych i niewidomych, założonych z inicjatywy Żydów lwowskich w latach 1871–1939

Podobieństwa i różnice w polskiej i zagranicznej audiodeskrypcji malarstwa. Na przykładzie porównania opisów obrazów Pabla Picassa Panny z Avignon i Dziewczyna z mandoliną

TURYSTYKA KWALIFIKOWANA JAKO ZJAWISKO SPOŁECZNE

TURYSTYKA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

AUDIODESKRYPCJA JAKO PUNKT WYJŚCIA DLA WIELOSENSUALNEGO POZNAWANIA HISTORII I SZTUKI – PROJEKT OBRAZY BEZ BARIER

Z obrazu na słowo. Kilka uwag o technice audiodeskrypcji

Różnice i podobieństwa w percepcji barw: czerwonej, białej, błękitnej u osób z dysfunkcją wzroku i widzących oraz wykorzystanie symboliki barw w audiodeskrypcji

Pomiar jakości życia osób z dysfunkcją narządu wzroku

Psychologiczne podstawy organizacji przestrzeni integracyjnej dla osób z wadami wzroku.

Dotykowa percepcja płaskorzeźby. Audiodeskrypcja jako środek udostępniania sztuki niewidomym. Studium przypadku

Wartości młodzieży niewidomej w aspekcie społecznym i lingwistycznym

Z obrazu na słowo. Kilka uwag o technice audiodeskrypcji

Zdolności wyobrażeniowe niewidomych dzieci w zakresie skaningu i rotacji kształtu dotykanych obiektów

ADAPTACJA PODRĘCZNIKÓW SZKOLNYCH DO POTRZEB UCZNIÓW NIEWIDZĄCYCH – STAN I POSTULATY POZNAWCZOPRAKTYCZNE

Specyfika rysunku niewidomych uczniów na przykładzie reprezentacji schematu drzewa