Search results

1

Біблійний Cаул в інтерпретації Лесі Українки

100%

Zhvania L.

Roczniki Humanistyczne

|

2022

|

vol. 70

|

issue 7

59-72

PL

Artykuł jest próbą zrozumienia istoty autorskiej interpretacji artystycznego wizerunku Saula. Poszukiwanie głębokich znaczeń zakodowanych w wierszu Łesi Ukrainki jest prowadzone z uwzględnieniem kontekstu biblijnego i historycznego. Autorka ukazuje cechy głębokiego tragizmu stworzonego obrazu. Saul, który utracił kontakt z Bogiem i poprzez sztukę stara się przywrócić sobie wewnętrzną integralność, jest postrzegany jako symbol epoki fin de siècle. Podkreśla się szereg charakterystycznych cech, które zbliżają króla-proroka do dekadenckiego bohatera w wersji Lesi Ukrainki: wyobcowanie ze świata zewnętrznego i skupienie się na wnętrzu, chęć ucieczki w świat piękna, wrażliwa psychika i tanatologiczne impulsy. Jednocześnie wewnętrzny świat Saula jest pełen sprzeczności: rozpacz i oczekiwanie śmierci wywołują w nim melancholię, gniew i chęć zabicia Dawida, co nie przeszkadza królowi odczuwać ojcowskiej miłości do swojego rywala. Muzyka w dziele to Boska moc, która jest w stanie przywrócić utraconą integralność i połączenie ze sfera sacrum.

EN

This article is an attempt to understand the essence of the author’s interpretation of Saul’s artistic image. The search for deep meanings encoded in Lesya Ukrainka’s poem was conducted by taking into account the biblical and historical context. It is noted that the image created by the author is deeply tragic. Saul, who has lost touch with God and is trying to restore his inner integrity through art, is seen as a symbol of the fin de siècle. A number of characteristic features that bring the tsar-prophet closer to the decadent hero in Lesya Ukrainka’s version are emphasised: alienation from the outside world and a concentration on the inner, a vulnerable psyche, and thanatological impulses. At the same time, Saul’s inner world is full of contradictions: despair and the anticipation of death give rise to melancholy, anger and a desire to kill David, which does not prevent the king from feeling paternal love for his rival and the new chosen one of God. The music in the work is the Divine power that is able to restore the lost integrity and connection with the sacred realm.

UK

Ця стаття є спробою зрозуміти суть авторської інтерпретації художнього образу Саула. Пошук глибинних смислів, закодованих у поемі Лесі Українки, здійснювався з урахуванням біблійного та історичного контексту. Відзначається, що створений автором образ глибоко трагічний. Саул, який втратив зв'язок з Богом і намагається відновити свою внутрішню цілісність за допомогою мистецтва, розглядається як символ fin de siècle. Підкреслено низку характерних рис, що наближають царя-пророка до героя-декадента у версії Лесі Українки: відчуженість від зовнішнього світу та зосередженість на внутрішньому, вразлива психіка, танатологічні пориви. При цьому внутрішній світ Саула сповнений протиріч: відчай і передчуття смерті породжують меланхолію, гнів і бажання вбити Давида, що не заважає царю відчувати батьківську любов до свого суперника і нового обранця. від Бога. Музика у творі – це Божественна сила, яка здатна відновити втрачену цілісність і зв'язок із священним царством.

2

"Id", "ego" i deficyt superego w obrazie psychologicznym bohaterów powieści "Zazdrość i medycyna" Michała Choromańskiego

80%

Setlak W.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura

|

2018

|

issue 10(2)

133-148

PL

Opublikowana w roku 1933 powieść Zazdrość i medycyna Michała Choromańskiego wyłamuje się zdecydowanie z dominującej w prozie dwudziestolecia międzywojennego konwencji realizmu psychologicznego wykorzystującego zdobycze psychologii behawioralnej. Dzieło Choromańskiego to nowatorski eksperyment kompozycyjny i myślowy; świat przedstawiony w Zazdrości i medycynie przypomina psychotyczną malignę czy oniryczną wizję. Całość powieści skłania do badań interdyscyplinarnych z wykorzystaniem np. psychoanalizy Sigmunda Freuda, metody psychokrytycznej Charles’a Maurona, współczesnej psychologii procesu twórczego i tych metodologii badań psychologicznych, które akceptuje i niekiedy wykorzystuje współczesne literaturoznawstwo. Powieść Choromańskiego uchodzi za najbardziej wnikliwe, merytoryczne studium zazdrości w literaturze międzywojnia.

EN

Id, ego and superego deficit in a psychological image of the protagonists of ″Jealousy and Medicine″ by Michał Choromański Jealousy and Medicine – a novel by Michał Choromański, published in 1933, evidently breaks out of the convention of psychological realism thriving on the achievements of behavioural psychology, dominant in the interwar period. Choromański’s work is an innovatory experiment on composition and thought; the world shown in the novel resembles a psychotic maligna or oneiric vision. The whole novel prompts interdisciplinary research using psychoanalysis of Sigismund Freud, Charles Mauron’s psychocritical method, being a transformation of classical Freudian psychoanalysis (with Otto Rank’s modifications), contemporary psychology of a creative process and the methodologies of psychological research which are accepted and occasionally used by contemporary literary studies. Choromański’s novel is deemed the most discerning studium of jealousy in interwar literature.

3

Wiersze noir

71%

Klera W.

Forum Poetyki

|

2018

|

issue 13

76-85

EN

This article explores the term “noir” that has been introduced relatively recently to contemporary poetry, having been borrowed from the film world. The sources of noir poetry do not exclusively lead back to film and neo-noir, for they also – and perhaps most substantially – draw from features that migrated over to film from dark crime fiction, also known as hard-boiled stories. The first usage of the term “noir poetry” I was able to find appears in an article that American scholar and poet Suzanne Lummis published at the break of 2013. In English-speaking countries, the term is substantially more popular than it is elsewhere. Although an anthology appeared in Poland in 2010 titled Farewell, My Lovely. Noir Poetry (Żegnaj, laleczko. Wiersze noir), the term did not interest the authors on a theoretical level, for they seemed more interested in Chandlerian tropes. The fundamental features of noir poetry include: anxiety, pessimism, obsession, and a rejection of sentimentality. One device employed among Polish poets with particular zeal is black humor. In Poland, authors drawing from the noir tradition include Marcin Baran and Marcin Świetlicki, but we can also trace the genre’s imprints back to earlier work, some examples of which might seem counter-intuitive, such as Wisława Szymborska’s Black Song (Czarna piosenka), which is cited in this article.

PL

Artykuł dotyczy stosunkowo młodego zakorzenienia terminu noir, zapożyczonego od gatunku filmowego, we współczesnej poezji. Źródłami noir w wierszach są nie tylko dzieła filmowe noir i neo noir, ale też – a może przede wszystkim – te elementy, które do kina przywędrowały z czarnych kryminałów, znanych jako hard-boiled stories. Pierwsze użycie terminu poezja noir odnotowałam w artykule amerykańskiej badaczki i poetki Suzanne Lummis z przełomu 2012 i 2013 roku. W krajach anglojęzycznych jest on zdecydowanie bardziej popularny niż gdzie indziej. Choć w Polsce pojawiła się w 2010 roku antologia Żegnaj, laleczko. Wiersze noir, to od strony teoretycznej termin nie zajmował badaczy tutejszej literatury, w przeciwieństwie do tropów Chandlerowskich, które jednak były podejmowane. Istotnymi cechami wierszy noir są: niepokój, pesymizm, obsesja i odarcie z sentymentalizmu. Szczególnie chętnie wykorzystywanym przez polskich poetów zabiegiem jest wypełnianie wierszy czarnym humorem. Po konwencję noir często sięgają w Polsce na przykład Marcin Baran i Marcin Świetlicki, ale można ją znaleźć również u autorów tworzących wcześniej, często z zaskoczeniem – jak w przypadku cytowanej w artykule Czarnej piosence Wisławy Szymborskiej.

Refine search results

1 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura

1 Forum Poetyki

1 Roczniki Humanistyczne

1 Klera W.

1 Setlak W.

1 Zhvania L.

1 2022

2 2018

Біблійний Cаул в інтерпретації Лесі Українки

"Id", "ego" i deficyt superego w obrazie psychologicznym bohaterów powieści "Zazdrość i medycyna" Michała Choromańskiego

Wiersze noir