Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 12

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  ochrona socjalna
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
The subject of the article is to present and analyze, from the Polish perspective, the proposals of the Council of the European Union regarding the directions of changes in social security regulations regarding the coverage (formal and effective) of platform workers to social protection, the possibility of preservation, accumulation or transferring rights and the adequacy of the level of protection (including the amount of benefits), in the context of the specific conditions related to the performance of platform work, as formulated in the Council Recommendation of 8 November 2019 on access to social protection for workers and the self-employed.
PL
Przedmiotem artykułu jest przedstawienie i analiza z polskiej perspektywy propozycji Rady Unii Europejskiej dotyczącycej kierunków zmian regulacji ubezpieczeń społecznych odnośnie do dostępu (formalnego i rzeczywistego) platform workers do ochrony socjalnej, możliwości utrzymywania, gromadzenia lub przenoszenia uprawnień oraz odpowiedniości poziomu ochrony (w tym wysokości świadczeń) w kontekście specyficznych uwarunkowań związanych z wykonywaniem pracy platformowej, a sformułowanych w zaleceniu Rady z dnia 8 listopada 2019 r. w sprawie dostępu pracowników oraz osób samozatrudnionych do ochrony socjalnej.
PL
Nawiązując do rocznicy 100-lecia działalności Międzynarodowej Organizacji Pracy (ILO) oraz wychodząc od oceny obecnego stanu zabezpieczenia społecznego na świecie, artykuł analizuje ochronę socjalną opartą na prawach człowieka na przykładzie Polski. Chociaż zabezpieczenie społeczne jest podstawowym prawem człowieka, to nadal połowa ludności na świecie nie ma ochrony socjalnej. Międzynarodowa Organizacja Pracy robi wiele dla poprawy tego stanu rzeczy. Międzynarodowe standardy ILO, Rady Europy i Unii Europejskiej odgrywają istotną rolę w rozwoju kompleksowych i opartych na prawach człowieka systemów ochrony socjalnej na całym świecie. Konieczne jest jednak wzmocnienie mechanizmów egzekwowania tych praw. Po transformacji ustrojowej Polska wstąpiła do organizacji międzynarodowych, m.in. Rady Europy, Unii Europejskiej, dzięki czemu przyjęła ich znaczny dorobek prawny. Polska rozwija ochronę socjalną opartą na prawach człowieka, m.in. wprowadzając bezskładkowe świadczenia uzupełniające, zapewniające ochronę tam, gdzie systemy składkowe pozostawiają lukę. Dalszymi wyzwaniami jest zapewnienie adekwatnej ochrony nowym formom pracy oraz zapewnienie minimalnego poziomu świadczeń na starość.
EN
Referring to the centenary of the International Labour Organization, and beginning with the assessment of the current state of social security in the world, the article analyses rights-based social protection on the example of Poland. Although social security is a basic human right, half of the world population still has no access to any social protection. ILO is working a lot to improve this. International standards of ILO, Council of Europe and European Union (EU) play important role in the development of comprehensive and rights-based social protection systems around the world. However, mechanisms to enforce these rights need to be strengthened. After the political transformation in 1990s, Poland joined international organisations, including the Council of Europe, the EU, and adopted their considerable acquis. Poland is developing rights-based social protection, including the introduction of non-contributory schemes that provide protection where contributory schemes left a gap. Further challenges are to provide adequate protection for atypical forms of work and to ensure a minimum level of old-age security in the future.
EN
Social security is not only the key trend of social policy but also a significant domain of internal and national security. This type of security, correlated with social protection, both in the past and nowadays, is based on the public and social grounds. Its dimension harmonizing with the changing political and economic conditions took a subsidiary form, then a paternalistic one, to reach ultimately an auxiliary character, drawing on the best models developed on the grounds of our state’s history.
PL
Bezpieczeństwo społeczne to nie tylko kluczowy nurt polityki społecznej, ale także istotna domena bezpieczeństwa wewnętrznego i narodowego. Ten rodzaj bezpieczeństwa, korelowany z ochroną socjalną – tak w przeszłości, jak i współcześnie – zasadza się na podłożu publicznym i społecznym. Jego wymiar, harmonizujący ze zmieniającymi się warunkami politycznymi i gospodarczymi, przybierał formę subsydiarną, a następnie paternalistyczną, by w efekcie osiągnąć charakter pomocniczy, czerpiący z najlepszych wzorców wypracowywanych na kanwie historii naszej państwowości.
PL
Artykuł podejmuje tematykę rozwoju nietypowych form zatrudnienia oraz związane z tym obniżenie standardów bezpieczeństwa pracy oraz brak stabilizacji zatrudnienia. Właściwością nietypowego zatrudnienia jest bowiem stosunkowo niskie bezpieczeństwo socjalne oraz słaba ochrona zbiorowa. Osoby te są również w większym stopniu narażone na naruszenie dóbr osobistych niż pracownicy pozostający w klasycznym zatrudnieniu. Polskie przepisy prawa pracy powinny znaleźć kompromis między swą rolą w uelastycznianiu zatrudnienia a zapewnieniem bezpieczeństwa socjalnego oraz ochrony interesów osób zatrudnionych na podstawie nietypowego zatrudnienia, uwzględniając regulacje prawa Unii Europejskiej.
EN
European Union is promoting various forms of untypical jobs, considering them effective method for counteracting unemployment, on condition of providing all employed persons with effective social welfare. Untypical jobs offer relatively low social security, poor collective protection, and they are performed by socially handicapped persons, such as women, immigrants, unqualified workers, etc. Such persons are more exposed to breaches of their rights and interests than traditional contract employees. Such approach, assuming combining flexibility of employment market with social security, is presently defined in Europe as “Flexicurity” concept. That concept is an attempt to combine employment flexibility with possibly social security and protection of their tangible and intangible interests. Achievement of balance between flexibility of employment and social security of persons performing untypical jobs is a priority of both European Employment Strategy and Lisbon Strategy. EU Directives play critical role in this respect.
PL
Celem niniejszego artykułu jest próba oceny funkcjonowania programu „Rodzina 500+”, który wszedł w życie 1 kwietnia 2016 roku na mocy Ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. z 2018 r. poz. 2134). Program w swoich założeniach miał spełnić trzy zadania: ograniczenie ubóstwa, poprawę sytuacji materialnej polskich rodzin oraz zwiększenie dzietności społeczeństwa. Na podstawie dostępnych danych dokonano porównania Programu „Rodzina 500+” z innymi systemami wsparcia dla rodzin w Unii Europejskiej. Dokonano również oceny wybranych wskaźników ekonomicznych w Polsce oraz w Unii Europejskiej w latach 2015 – 2018.
EN
The aim of this article is an attempt to evaluate the functioning of the "Family 500+" programme, which came into force on 1 April 2016 as the Act on State aid in bringing up children (Journal of Laws of 2018, item 2134). The assumptions of the programme were to fulfil three tasks: reducing poverty, improving the financial situation of Polish families and increasing the fertility rate of the society. On the basis of available data, the "Family 500+" programme was compared with other support systems for families in the European Union. Selected economic indicators in Poland and the European Union in the years 2015-2018 were also evaluated.
EN
The article focus on the newest works of International Labour Organization in the fifi eld of social security. It refers to the “World Social Protection Report 2014/15. Building economic recovery, inclusive development and social justice”. The summary of the report shows the problems and challenges of the social security in the world in the time of economic crisis.
PL
Artykuł koncentruje się na najnowszych pracach Międzynarodowej Organizacji Pracy w dziedzinie zabezpieczenia społecznego. Odnosi się do raportu „World Social Protection Report 2014/15. Building economic recovery, inclusive development and social justice”, wydanego przez MOP. Dane z raportu wskazują na problemy i wyzwania w zakresie ochrony socjalnej na świecie w czasie kryzysu ekonomicznego.
EN
The main purpose of this study is the comparative analysis of the effectiveness of social protection in Poland in comparison with other EU countries. The  study was conducted in such a way that it allowed to determine which countries could serve as models in the field of economic policy design. The study is based on Data Envelopment Analysis and concerns the period 2014–2016 for inputs and 2017–2019 for outputs. Relative efficiency indicators have been calculated using the input-oriented CCR model. According to the model estimates, the effectiveness of funds disbursement for social protection is moderate in Poland. The effectiveness ratio was 0.780, which gave Poland 9th place in the ranking of the 28 countries analysed. The reference countries for Poland in the field of social protection policy solutions are Romania, and  to a lesser extent, Greece. Expenditures on social purposes have the largest share among all expenditure groups within the public sector. Therefore the efficiency in their distribution strongly affects the overall effectiveness of spending of all public funds. The paper is a synthesis from a research study.  
PL
Zasadniczym celem artykułu jest analiza porównawcza efektywności nakładów na ochronę socjalną w Polsce na tle innych krajów Unii Europejskiej. Tak przeprowadzone badanie pozwoliło dodatkowo określić, z których krajów można czerpać wzorce w zakresie projektowania polityki gospodarczej w tym zakresie. Badanie przeprowadzono z użyciem metody Analizy Obwiedni Danych (Data Envelopment Analysis – DEA). Dotyczyło ono okresu 2014–2016 w przypadku nakładów oraz 2017–2019 dla rezultatów. Wskaźniki efektywności względnej zostały wyliczone za pomocą modelu CCR zorientowanego na nakłady. Oszacowania uzyskane z modelu pokazały, że efektywność polityki w zakresie wydatkowania środków na ochronę socjalną jest umiarkowana. Współczynnik efektywnościla Polski wyniósł 0,780, co uplasowało ją na dziewiątej pozycji wśród 28 analizowanych krajów. Państwami wzorcowymi w zakresie poszukiwania rozwiązań zwiększenia efektywności wydatków na ochronę socjalną okazały się być Rumunia oraz – w znacznie mniejszym stopniu – Grecja. Istotność przeprowadzonej analizy wynika z faktu, iż nakłady na cele socjalne stanowią największy udział pośród wszystkich grup wydatkowych w ramach sektora publicznego. Dlatego efektywność w ich rozdzielaniu mocno wpływa także na ogólną efektywność wydatkowania całości środków publicznych. Artykuł ma charakter opracowania badawczego.
PL
W artykule autor wyjaśnia, jak Międzynarodowa Organizacja Pracy (ILO) działa, aby zapewnić pomoc swoim członkom w przezwyciężeniu społecznych konsekwencji trwającej pandemii. Zalety dwóch z jej narzędzi oraz ich gładka interakcja są poddawane stopniowej analizie. Najpierw zbadano dostępne dane i opublikowano analizy ekonomiczne dotyczące katastrofalnego wpływu pandemii na zatrudnienie i dochód jednostki. Skierowano serię zaleceń społeczno-ekonomicznych do rządów. Następnie odniesiono się do przepisów międzynarodowych jako przewodnika do Państw Członkowskich w ich odpowiedziach na tę wyjątkową sytuację. Standardy pracy ILO zapewniają próg minimalnej ochrony tych, którzy pracują lub chcą pracować. Stanowią gwarancje, które wydają się jeszcze ważniejsze w trudnych czasach, umożliwiając ludziom przejście przez okresy kryzysowe. Niektóre można jeszcze bardziej wzmocnić.
EN
In this essay, the author gives account of how the International Labour Organization (ILO) is working to provide assistance to its members to overcome the social consequences of the pandemic in progress. The virtues of two of its tools and of their smooth interaction are successively analyzed. The Institution has first investigated the available data and published economic analyses on the disastrous consequences of the scourge on employment and therefore, on individual income. It has addressed a series of socio-economic recommendations to governments. It has secondly referred to the international legal corpus as a guide to the States in their responses to the exceptional situation. The ILO labour standards provide a threshold of minimum protection to the benefit of those who work or want to work. They constitute guarantees which appear even more important in difficult times to enable people to go through critical periods without intolerable trouble. Some could still be strengthened.
EN
Since 70ies the fordist model of industrial relations, which had emerged after the Second World War and ensured stable employment and social guarantees for employees, has collapsed. Globalised economy dictates new, flexible labour regimes. Enterprises strive to gain freedom to dismiss employees, if their further employment is not viable. The idea of flexicurity, or flexible security, assumes that public policy compensate these tendencies. Agreements ought to be flexible, but also offer transparent rules of the game. People losing jobs can count on support in requalification and seeking new employment opportunities. They should also obtain benefits making possible to cope with a difficult situation. It appears that these assumptions are difficult to fulfil, especially in new EU member states, including Poland.
PL
Począwszy od lat 70. załamał się ukształtowany po II wojnie światowej w krajach Zachodu fordowski model stosunków pracy, który zapewniał pracownikom stabilne zatrudnienie i gwarancje socjalne. Zglobalizowana gospodarka narzuca nowe, elastyczne reżimy pracy. Przedsiębiorstwa dążą do swobody w zwalnianiu pracowników, jeśli dalsze ich zatrudnienie nie jest opłacalne. Koncepcja flexicurity, czyli elastycznego bezpieczeństwa, zakłada kompensowanie przez polityki publiczne tych tendencji. Umowy mają być elastyczne, ale stwarzać jasne reguły gry. Tracący pracę mogą liczyć na wsparcie w przekwalifikowaniu i poszukiwaniu nowego zatrudnienia. Otrzymują też świadczenia umożliwiające przetrwanie trudnej sytuacji. Okazuje się, że założenia te są trudne w realizacji, szczególnie w nowych państwach członkowskich UE, w tym w Polsce.
EN
Young persons (up to 30 years of age) are disadvantaged on the labour market. Less often than their older colleagues, they are employed on the basis of permanent Labour Code employment contracts, and, consequently, less often they are covered by old-age, invalidity, sickness, accident and health insurance. The article describes the situation of young persons on labour market and in social insurance. The attention was paid to the forms of employment based on atypical, non-contributory contracts, the threat of unemployment and the current and future consequences of this situation for their social protection. The youngest generations (generation Z) were characterised in terms of their expectations towards working conditions. Selected solutions aimed at increasing the economic activity of young persons, as well as ensuring the adequacy of their future old-age pensions, were indicated.
PL
Osoby młode (do 30. roku życia) to grupa defaworyzowana na rynku pracy. Rzadziej niż starsi są zatrudniane na podstawie stałych umów o pracę, a w konsekwencji rzadziej też obejmują ich ubezpieczenia emerytalno-rentowe, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne. W artykule scharakteryzowano sytuację młodych na rynku pracy i w ubezpieczeniach społecznych. Zwrócono uwagę na formy zatrudnienia na podstawie nietypowych, nieoskładkowanych umów cywilnoprawnych, na zagrożenie bezrobociem oraz bieżące i przyszłe skutki tej sytuacji dla ich bezpieczeństwa socjalnego. Scharakteryzowano najmłodsze pokolenia (pokolenie Z) pod kątem ich oczekiwań wobec warunków pracy. Wskazano wybrane rozwiązania ukierunkowane na wzrost aktywności zawodowej osób młodych oraz zapewnienie adekwatności ich przyszłych emerytur.
EN
The human right to social security entered into international law in the middle of the last century. In 2012 the International Labour Conference took the latest step towards the concretisation of this right when it adopted its recommendation No. 202 (R202) concerning national fl oors of social protection. Shortly thereafter, in 2015, the global community of nations adopted the Sustainable Development Goals (SDG) which contain a comprehensive social protection agenda. Together, these two instruments set clear global objectives of social protection accessible to all people. It is argued here that the ILO or the UN have to take the next step and transform “soft” instruments of recommendation and goals into “hard” ones and develop a new convention on universal access to at least fl oor of social protection to a create true safeguard for the right to social security and make it more diffi cult to reverse achieved social progress.
PL
Prawo człowieka do zabezpieczenia społecznego weszło do prawa międzynarodowego w połowie ubiegłego wieku. W 2012 r. Międzynarodowa Konferencja Pracy poczyniła ostatni krok w kierunku skonkretyzowania tego prawa, przyjmując Zalecenie nr 202 dotyczące minimalnego zakresu ochrony socjalnej. Wkrótce potem, w 2015 r., światowa społeczność narodów przyjęła cele zrównoważonego rozwoju, które zawierają kompleksową agendę ochrony socjalnej. Te dwa instrumenty wspólnie wyznaczają globalne cele w zakresie ochrony socjalnej, dostępne dla wszystkich ludzi. W artykule przedstawiono argumenty za tym, że MOP lub ONZ muszą podjąć kolejny krok i przekształcić „miękkie” instrumenty zaleceń i celów w instrumenty „twarde” oraz opracować nową konwencję w sprawie powszechnego dostępu do przynajmniej minimalnego zakresu ochrony socjalnej, aby stworzyć prawdziwą gwarancję dla prawa do zabezpieczenia społecznego i utrudnić odwrócenie osiągniętego postępu społecznego.
EN
An employment contract for a fixed term is now treated by the labour market as a flexible form of employment, which is a substitute for a contract of indefinite duration. In this context, there is a problem of the widespread usage of determinants as a basis for employment, employer and the employee’s position in regard to determining the type of employment contract. The article discusses the impact of determinants on the shape of the fix term contracts content, especially the admissibility of the notice before the date on which was concluded. Employees’ week negotiating position causes that employers often impose on them fixed term contracts. In consequence, contracts are concluded for a long period of time and include clauses allowing employer the causeless notice before the exact date of the end of the contact. As far as the job security is concerned, a fixed term contract is comparable to an employment contract for a probationary period. For example in both cases the employer doesn’t have to consult an employee’s notice with trade unions. What may arouse controversy is the negative position of that Constitutional Tribunal. The Tribunal confirms the compliance of the Constitution with the Polish Labour Law in the range of the principle of causeless termination of employment for a specified period.
PL
Umowa o pracę na czas określony jest obecnie traktowana przez rynek pracy jako tzw. elastyczna forma zatrudnienia, stanowiąca substytut umowy o pracę na czas nieokreślony. W tym kontekście pojawia się przede wszystkim problem determinantów jej szerokiego stosowania jako podstawy zatrudnienia oraz pozycji pracodawcy i pracownika w kwestii określenia rodzaju umowy o pracę, a zwłaszcza ich wpływu na ukształtowanie treści umowy na czas określony w zakresie dopuszczalności jej wypowiedzenia przed terminem, na który została zawarta. Słaba pozycja negocjacyjna pracownika powoduje, że pracodawca najczęściej narzuca mu ten rodzaj umowy o pracę, jej wieloletni okres oraz klauzulę umożliwiającą jej bezprzyczynowe wypowiedzenie przed terminem. Uwzględniając jeszcze brak obowiązku konsultacji związkowej zamiaru wypowiedzenia, powoduje to, że trwałość stosunku pracy zawartego na podstawie tego rodzaju umowy praktycznie nie różni się od trwałości stosunku pracy nawiązanego w oparciu o umowę o pracę na okres próbny. Na tle przedstawionej praktyki stosowania umowy na czas określony kontrowersje budzi negatywne stanowisko Trybunału Konstytucyjnego potwierdzające zgodność z Konstytucją RP przepisów Kodeksu pracy, ustanawiających zasadę bezprzyczynowego wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.