Search results

1

Badania nad nowożytnym osadnictwem wiejskim w miejscowości Kopaniec w Górach Izerskich

100%

Duma P., Łuczak A., Piekalski J.

Ochrona Zabytków

|

2017

|

issue 2

175-187

PL

Artykuł dotyczy badań prowadzonych od dwóch sezonów w rejonie wsi Kopaniec położonej w Górach Izerskich. Badacze wytypowali do badań gospodarstwo zanikłe po 1945 r., po którym przetrwały relikty w postaci murów i granicy zagrody wykonanej w formie szerokiego kamiennego muru. Budynek został wystawiony prawdopodobnie w XVIII w. i łączył w sobie funkcje mieszkalne i gospodarcze. Na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, że budynek nie został zasiedlony po 1945 r. i uległ destrukcji.

EN

The article concerns research carried out since two seasons ago in the region of Kopaniec village situated in the Jizera Mountains. For the research, scholars selected a household which was abandoned after 1945, where relics in the form of walls and extremities of the enclosure in the form of a wide stone wall have been preserved. The building was most likely constructed in the 18th century and combined residential and agricultural functions. On the basis of the conducted research, it can be concluded that the building was not inhabited after 1945 and was destroyed.

2

Drugi etap badań archeologicznych w obrębie pobenedyktyńskiego klasztoru Świętego Krzyża na Łyścu w 2013 r.: wirydarz wschodni. Wstępne wnioski i interpretacje

100%

Hadamik C.

Hereditas Monasteriorium

|

2013

|

vol. 3

323-334

EN

During archaeological works carried out in 2013 in the cloister garth of the former Benedictine Abbey on Łysiec researchers found a complex rain and ground water collection system. Its construction consisted in adding new elements to the existing structure (which continued to work). The main component of the system was a tank, described in sources and various studies as a well, which originated most probably in the first half of the 17th century, during an expansion of the abbey started by Abbot Bogusław Radoszewski Boxa and continued by Abbot Stanisław Sierakowski. The main tank was connected to a supplementary tank, built in the 18th century, and the system was based on the principle of communicating vessels. The last element of the system –the structure surrounding the tank and filtering water flowing from the cloister garth– was made in the second half of the 19th century or the first half of the 20th century. A well or tank may have existed in the abbey even earlier, but we do not know whether it had always been in the same place – the cloister garth in its present form was not built until the mid-15th century.

3

The Relations between State and Church in the Kongo in the Early Modern Period Based on Preserved Iconographic Material An Outline of the Problematic

100%

Pawłowska A., Piętek R.

Przegląd Nauk Historycznych

|

2023

|

vol. 22

|

issue 2

41-81

EN

The aim of this article is to support the study of the history and culture of the Kongo in the modern period by analysing selected iconographic sources related to this geographical area from the late 16th century to the mid-18th century. The main reason for doing so is the existence of a strong infiltration of the Kongo by Portuguese and Italian travellers and monks, which resulted from the progressive Christianisation of the country as a result of the political decisions of its successive rulers. A large amount of surviving documentation makes Kongo’s position unique in comparison to other sub-Saharan African countries. The documents analysed were chosen for their ground-breaking nature as well as their high artistic value. Another rationale for delving into the iconography of the Kongo may be to try to broaden the perception of African culture, especially the attempt to abandon Eurocentric ways of describing the world. The article is richly illustrated.

PL

Celem artykułu jest poszerzenie badań nad historią i kulturą Konga w okresie nowożytnym poprzez analizę wybranych źródeł ikonograficznych związanych z tym obszarem geograficznym od schyłku XVI do połowy XVIII w. Dzięki silnej infiltracji Konga przez portugalskich i włoskich podróżników oraz zakonników, będącej skutkiem postępującej chrystianizacji kraju, zachowało się bardzo dużo różnego typu źródeł, co wyróżnia Kongo spośród innych państw Afryki Subsaharyjskiej. Przyjęcie i zachowanie chrześcijaństwa było dobrowolną decyzją polityczną kongijskich władców. Dokumenty poddane analizie zostały wybrane ze względu na swój przełomowy charakter, jak też wysoką wartość artystyczną. Kolejną przesłanką do zagłębienia się w ikonografię Konga może być próba poszerzenia odbioru kultury Afryki, zwłaszcza zaś próba porzucenia europocentrycznych sposobów opisywania świata. Artykuł jest bogato ilustrowany.

4

Szelągi miejskie w Prusach Królewskich w latach 1658–1766 w świetle badań archeologicznych kościoła pw. św. Mikołaja w Gniewie

100%

Jarzęcki K., Grupa D.

Pomorania Antiqua

|

2020

|

vol. Tom XXIX

s. 245-266

EN

In the years 2009-2016, on the premises of St Nicholas church in Gniew, archaeological research was carried out, during which almost three hundred coins were found. The numismatic items cover the period from the 16th century to 1941. The study deals with the issue of the circulation of town coins from Gdańsk, Elbląg and Toruń in the years 1658-1766. The coins constitute the basis for comparison with finds from St John the Baptist church and St John the Evangelist church in Gdańsk, the currently non-existent church in Rumia and finds from the Radunia Canal. Previous research on coins found on the aforementioned sites enables to present some conclusions concerning the circulation of town coins in Royal Prussia. Taking into account the location of Gniew among other Prussian towns and the number of town shillings found: ten coins from Gdańsk, nine coins from Elbląg and eleven coins from Toruń, it can be assumed that these coins had an equivalent circulation on the site in question. The coins can be divided into three chronological periods: the issue of John II Casimir and Michael I, the period of ceasing to mint the town shillings, coins of Augustus III and Stanisław August Poniatowski. Apart from the town shillings from the period in question twenty-six Prussian shillings were also found, including the shilling of Duke Frederick William I from 1669 and the occupation shilling of Empress Elizaveta Petrovna from 1761. The work on numismatic items was aimed at finding at least partial answers to the theses put forward in the text related to the separate domination zones of individual shillings.

5

Pochówki w krypcie kościoła pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Tczewie – próba interpretacji źródeł archeologicznych i pisanych

100%

Grupa M., Nowosad W.

Pomorania Antiqua

|

2018

|

vol. Tom XXVII

s. 281-294

EN

Archaeological exploration of the southern crypt in the church of the Exaltation of the Holly Cross in Tczew revealed details of excavated burials, although apparently only in small parts. Unfortunately, disorder in the crypt, caused by intruders in the past, contributed to damages in original coffins location and individual body protections, i.e. wooden coffins. Their shorter sides, which sometimes contain information concerning the dead, did not survive. Their total destruction was an obstacle in identifying the buried bodies, but the researchers continued exploration, which revealed textiles, wreaths fragments and devotional objects, being grave goods. General question concerns the problems: who was buried in the crypt, when it was erected and who financed the project. Analysis of excavated objects, costume study and search for written sources let us partially reveal history of the studied crypt.

PL

Badania archeologiczne w krypcie południowej kościoła farnego pw. Podwyższenia Krzyża Św. w Tczewie odsłoniły szczegóły dotyczące odnalezionych pochówków, wydawałoby się w niewielkim zakresie. Niestety bałagan panujący w krypcie spowodowany przez intruzów odwiedzających ten przybytek, pozbawił zmarłych ich pierwotnej lokalizacji i indywidualnej osłony w postaci drewnianych trumien. Nie zachowały się w całości krótkie boki trumien, na których czasami znajdowane są informacje dotyczące zmarłych. Całkowite zniszczenie tych elementów pozbawiło badaczy indywidualnych informacji. Jednak sytuacja ta nie zniechęciła badaczy do dalszej eksploracji. Wydobyto tkaniny, fragmenty wianków czy dewocjonalia, w które wyposażono zmarłych. Główne pytanie, to: kto spoczął w krypcie, kiedy została wybudowana i kto finansował realizację jej projektu? Analiza wydobytych obiektów archeologicznych, kostiumologiczna i oczywiście poszukiwanie źródeł pisanych oraz studia nad nimi, pozwoliły przynajmniej w częściowym zakresie przybliżyć historię funkcjonowania badanej krypty.

6

Struktura zasobu archiwów diecezjalnych w okresie nowożytnym (XIX i XX w.)

100%

Borcz H.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1998

|

vol. 70

25-44

EN

-

7

Gospodarka i polityka a szkolne wychowanie fizyczne w wybranych krajach europejskich i Polsce na przestrzeni dziejów

80%

Urniaż J.

Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie Kultura Fizyczna

|

2017

|

vol. 16

|

issue 3

11-28

PL

Artykuł niniejszy ma na celu zarysowanie relacji między polityką i gospodarką a szkolnym wychowaniem fizycznym w wybranych krajach europejskich oraz w Polsce od renesansu do I wojny światowej, ponadto w II RP, PRL i III RP. Punkt wyjścia przyjętych rozważań stanowią kalokagatia oraz intelektualne kategorie nowożytnej i współczesnej kultury duchowej, określające myślenie i poznanie naukowe w Europie, mianowicie racjonalne myślenie i odczarowanie świata, którymi to pojęciami posługiwał się Max Weber. Na przestrzeni wieków zmieniały one stosunki towarowo-pieniężne, które tworzyły relacje z myślą pedagogiczną, edukacją i wychowaniem fizycznym także jako systemem wychowawczym młodzieży w Niemczech, Anglii, Szwecji i w Polsce. W zakończeniu wyrażono pogląd, iż relacje te są po dziś dzień aktualne.

EN

This article aims to outline the relationship between politics, economy and school physical education in selected european countries and also in the Republic of Poland from the Renaissance to the First World War, Second Republic, the Polish People’s Republic and the Third Republic. The starting point for these considerations are the kalokagata and the intellectual categories of modern and contemporary spiritual culture, which define thinking and scientific knowledge in Europe, namely the rational thinking and disillusion of the world that Max Weber used. Over the centuries, they have transformed commodity and money relations that were shaped in pedagogic, education and physical education manner, also as a parenting system for youth in Germany, England, Sweden and Poland. In conclusion, the view is expressed that these relations are still up to date.

8

Zagospodarowanie przestrzenne Szadku w okresie nowożytnym w świetle lustracji dóbr królewskich

80%

Figlus T.

Biuletyn Szadkowski

|

2020

|

issue 20

21-35

PL

Artykuł prezentuje wyniki badań geograficzno-historycznych dotyczących zagospodarowania przestrzennego Szadku w okresie od XVI do XVIII w. Analizę przeprowadzono na podstawie materiałów źródłowych w postaci lustracji królewszczyzn z lat 1564, 1616, 1628, 1661 i 1789. Wiek XVI i początek XVII to okres dynamicznego rozwoju gospodarczego. Szadek obejmowało ok. 300 budynków mieszkalnych i kompleks dworski. W mieście rozwijał się handel i rzemiosło, o czym świadczą liczne kramy kupieckie i zakłady produkcyjne. W połowie XVII w. w wyniku zniszczeń wojennych rozpoczął się okres regresu. Nastąpił ogromny ubytek zabudów mieszkalnej, zanikowi uległo wiele istniejących wcześniej obiektów rzemieślniczych, podupadł handel, zaprzestano uprawy gruntów na przedmieściach. Pod koniec XVIII w. notuje się symptomy ożywienia gospodarczego. Obserwuje się wzrost liczby domów i poprawę stanu technicznego zabudowy, reaktywowano wiele obiektów usługowych i ponownie realizowano działalność produkcyjną, w tym rzemieślniczą i rolną.

EN

The article presents the results of geographical and historical research on spatial development of Szadek from XVI to XVIII century. The analysis was conducted on the basis of source materials in the form royal land inspections carried out in 1564, 1616, 1628, 1661 and 1789. XVI and early XVII centuries are a period of dynamic economic growth. Szadek comprised about 300 residential buildings and a manorial complex. Trade and crafts flourished in the town in numerous market stalls and manufacturing facilities. In mid-XVII century, as a result of wartime destruction, a period of recession began. The number of houses decreased considerably, many manufacturing sites disappeared, trade collapsed, and agricultural activity in suburban areas was no longer continued. At the end of XVIII century there were some symptoms of economic revival. The number of residential buildings increased and their technical condition improved, services and production (including crafts and agriculture) were reactivated.

9

Bastion fortifications in Wiązów and Żórawina as an example of less known Silesian implementations by Hans Schneider von Lindau

80%

Śledzik-Kamiński R.

Architectus

|

2021

|

issue 4 (68)

121-128

PL

Artykuł jest poświęcony nowożytnemu fortyfikatorowi Hansowi Schneiderowi von Lindau. Celem pracy było przybliżenie – dzięki studiom nad literaturą przedmiotu, archiwalnymi materiałami ikonograficznymi i kartograficznymi – zawodowej kariery tego budowniczego oraz wykonanych przez niego umocnień bastionowych. Badaniom poddano umocnienia w dwóch mniejszych ośrodkach: Wiązowie i Żórawinie. W Żórawinie możliwe było ustalenie niepewnego dotychczas autorstwa i uściślenie czasu budowy fortyfikacji na lata 1597-1602. Uogólniając, autor artykułu pokusił się o stwierdzenie, że projektowane przez Hansa Schneidera von Lindau fortyfikacje w mniejszych ośrodkach były równie nowoczesne jak umocnienia bastionowe wznoszone przez niego w większych miastach.

EN

The article is devoted to early modern fortification builder Hans Schneider von Lindau. The aim of the work was to present a professional career of this fortification builder and his bastion fortifications thanks to the studies of source literature as well as archival iconographic and cartographic materials. The fortifications in two smaller centers, i.e., Wiązów and Żórawina, were researched. In Żórawina, it was possible to determine the hitherto uncertain authorship and to pinpoint the construction time of fortifications, namely for the years 1597–1602. In general, the author of the article claims that the fortifications designed by Hans Schneider von Lindau in smaller centers were as modern as the bastion fortifications he erected in larger towns.

10

Ślady osadnictwa z epoki kamienia i wczesnego średniowiecza oraz odkrycia z okresu nowożytnego na stanowisku nr 12 w Kędzierzynie, gm. Sianów, pow. koszaliński

80%

Kamyszek L., Żygadło L.

Materiały Zachodniopomorskie

|

2020

|

vol. 16

9-35

EN

Excavation research was conducted in 2015–2017 on multicultural site No. 12 at Kędzierzyn, Koszalin district. Majority of the finds are associated with the settlement of the Pomeranian culture. This article, however, presents other material connected with the Mesolithic and Neolithic settlement represented by the Corded Ware groups as well as the Early Middle Ages and early modern period.

11

Konstrukcja wraka W-34. Przykład lokalnego wytworu szkutniczego dostosowanego do warunków żeglugi przybrzeżnej w rejonie Zatoki Gdańskiej

80%

Grabowski M.

Pomorania Antiqua

|

2018

|

vol. Tom XXVII

s. 295-254

EN

W-34 shipwreck represents a small, coastal merchant-vessel, used in the local seafaring within Gulf of Gdańsk. It was found close to the shoreline in Redłowo (present-day district of Gdynia). The ship was probably built in one of the minor, regional shipyards, between 17th and 18th century. For its construction were used oak and pine timbers from the local sources of Gdańsk region. The vessel was built in shell-first method with the use of lapstrake planking as its main structure integrity. At some point in its career, the vessel was equipped with the additional carvel planking, attached on the outboard side of the outer hull’s hell. These characteristics were observed on the other 11 shipwreck sites, located around the southern part of the Baltic Sea. Due to the shore conditions in the area of Gdynia-Orłowo and Redłowo, it seems possible that additional layer of carvel plankings was used to secure the bottom part of W-34 against rockery seabed.

PL

Odkryty w okolicach Gdynii-Redłowa wrak W-34 stanowi przykład niewielkiego frachtowca, wykorzystywanego w przybrzeżnej żegludze po akwenie Zatoki Gdańskiej. Jednostka zbudowana została najprawdopodobniej w jednym z lokalnych warsztatów szkutniczych na przełomie XVII i XVIII w. W konstrukcji wykorzystano drewno dębowe i sosnowe z obszaru Pomorza Gdańskiego. Kadłub wraku wykonano w technice skorupowej, łącząc zakładkowo elementy poszycia i uzupełniając konstrukcje od wewnątrz elementami szkieletu. Uwagę zwraca fakt zastosowania na zewnętrznej stronie kadłuba dodatkowego poszycia, w postaci układanych na styk dębowych klepek. Podobne rozwiązania zaobserwowano dotąd na 11 innych stanowiskach wrakowych w rejonie Morza Bałtyckiego, datowanych na okres XV – XIX w. Biorąc pod uwagę warunki hydrologiczne panujące w pobliżu stanowiska, możliwe, że zewnętrzna warstwa poszycia służyła dodatkowej ochronie dolnych partii kadłuba w trakcie nawigacji po płytkich częściach akwenu, gdzie występuje kamieniste dno.

12

Uwagi o poźnośredniowiecznych i nowożytnych peregrynacjach podejmowanych przez braci kaznodziejów

71%

Szymborski W.

Perspektywy Kultury

|

2023

|

vol. 43

|

issue 4/2

553-574

EN

The aim of the article is to acquaint the reader with the pilgrimages made by Dominicans from the Polish and Ruthenian provinces in the late Middle Ages (second half of the 15th century) and in the modern period (16th–18th centuries). According to the Dominican Constitutions, before leaving their province, all friars needed special permission from their authorities. Such permissions, among other materials, were collected for future edition by Fr. R.F. Madura and today are kept in the library of the Krakow Dominican Monastery and in the archive of the Polish Dominican Province. The study of such permissions allows to find places that were so important for their religiosity, such as Bologne, Rome or Soriano.

PL

Celem artykułu jest zapoznanie czytelnika z pielgrzymkami podejmowanymi przez dominikanów z prowincji polskiej i ruskiej w późnym średniowieczu (druga połowa XV w.) oraz w okresie nowożytnym (XVI–XVIII w.). Zgodnie z konstytucjami dominikańskimi wszyscy bracia przed opuszczeniem swojej prowincji potrzebowali specjalnego pozwolenia wydanego przez ich władze. Zezwolenia takie znajdują się wśród innych materiałów, które zostały przygotowane do przyszłej edycji przez o. R.F. Madurę i są obecnie przechowywane w bibliotece krakowskiego klasztoru dominikanów oraz w Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów. Studiowanie takich zezwoleń pozwala znaleźć miejsca, które były tak ważne dla ich religijności, jak Bolonia, Rzym czy Soriano.

Refine search results

Badania nad nowożytnym osadnictwem wiejskim w miejscowości Kopaniec w Górach Izerskich

Drugi etap badań archeologicznych w obrębie pobenedyktyńskiego klasztoru Świętego Krzyża na Łyścu w 2013 r.: wirydarz wschodni. Wstępne wnioski i interpretacje

The Relations between State and Church in the Kongo in the Early Modern Period Based on Preserved Iconographic Material An Outline of the Problematic

Szelągi miejskie w Prusach Królewskich w latach 1658–1766 w świetle badań archeologicznych kościoła pw. św. Mikołaja w Gniewie

Pochówki w krypcie kościoła pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Tczewie – próba interpretacji źródeł archeologicznych i pisanych

Struktura zasobu archiwów diecezjalnych w okresie nowożytnym (XIX i XX w.)

Gospodarka i polityka a szkolne wychowanie fizyczne w wybranych krajach europejskich i Polsce na przestrzeni dziejów

Zagospodarowanie przestrzenne Szadku w okresie nowożytnym w świetle lustracji dóbr królewskich

Bastion fortifications in Wiązów and Żórawina as an example of less known Silesian implementations by Hans Schneider von Lindau

Ślady osadnictwa z epoki kamienia i wczesnego średniowiecza oraz odkrycia z okresu nowożytnego na stanowisku nr 12 w Kędzierzynie, gm. Sianów, pow. koszaliński

Konstrukcja wraka W-34. Przykład lokalnego wytworu szkutniczego dostosowanego do warunków żeglugi przybrzeżnej w rejonie Zatoki Gdańskiej

Uwagi o poźnośredniowiecznych i nowożytnych peregrynacjach podejmowanych przez braci kaznodziejów