Search results

1

Seventeenth-century Gdansk instrumental music sources

100%

Szlagowska D.

Interdisciplinary Studies in Musicology

|

2012

|

issue 11

123-140

PL

This article represents an attempt to provide a synthetic presentation of seventeenth-century Gdańsk instrumental music sources, comprising three groups: 1 - manuscripts and old prints, currently found in Gdańsk or elsewhere, that include works by musicians who were active in Gdańsk; 2 - manuscripts from Gdańsk libraries that include works by composers not active in Gdańsk; 3 - manuscripts of Gdańsk provenance, now held in libraries outside Gdańsk, that include works by composers not active in Gdańsk. Several types of sources have survived that are characteristic of the age in which they were created. These include lute tablatures, keyboard tablatures and manuscripts and old prints with compositions for various forces, including keyboard instruments, solo instruments (violin, cornet) with b.c., a 2 and a 3 type compositions for violin (in one case for cornet and bassoon with b.c.) and also larger ensembles, chiefly strings with b.c. The repertoire of the Gdańsk sources is similar to that of other seventeenthcentury European sources. It includes dances, canzonas, fantasias, preambles, sonatas, suites and, in the earliest manuscripts, intabulations of both religious and secular songs. In total, there are some 800 extant compositions, of which the vast majority (around 700) are found in lute and keyboard tablatures. Some compositions may be considered unique in Old Polish instrumental music. They are works by the composers Marcin Gremboszewski and Heinrich Dóbel, who were active in Gdańsk, representing early examples of solo compositions for cornet and violin with b.c., as well as a chamber piece for cornet and bassoon with b.c. Bearing in mind that the number of extant Old Polish instrumental music sources is relatively modest, these Gdańsk sources should be considered a highly valuable supplement.

2

Źródła do badań nad obrazem Francji w XVIII-wiecznej Rzeczpospolitej – podstawowe problemy metodyczne w pracy nad materiałami eograficznymi

88%

Mikusek M.

Kwartalnik Pedagogiczny

|

2015

|

issue 1(235)

61-74

EN

The way France was presented in early modern Poland has been researched so far by many historians. However, the state of modern research is still considered insufficient and thus it is important to organize and, if possible, quantify the source material which can be used in this kind of analysis. There are still many manuscripts containing an enormous amount of information concerning the visions of France in early modern Poland, which are yet to be recognized by modern historiography. This report is an attempt to name the most important ones – such as geographical compilations, astronomy handbooks and even poems – all not used frequently enough in this kind of inquiry. This attempt at organization leads to conclusions that there are many historical sources left behind in the archives. They can be used not only to analyse the image of France in the eighteenth century, but also prove to be an excellent basis for more wide speculations – such as reflections on the state of literature and science in Poland in the given period. The fact that most of them were used for educational purposes can be used in advantage for a researcher – one can also analyse the state of early modern Polish education.

3

Źródła do badań nad obrazem Francji w XVIII-wiecznej Rzeczpospolitej – podstawowe problemy metodyczne w pracy nad materiałami geograficznymi

88%

Mikusek M.

Kwartalnik Pedagogiczny

|

2015

|

vol. 60(1 (235))

61-74

PL

The way France was presented in early modern Poland has been researched so far by many historians. However, the state of modern research is still considered insufficient and thus it is important to organize and, if possible, quantify the source material which can be used in this kind of analysis. There are still many manuscripts containing an enormous amount of information concerning the visions of France in early modern Poland, which are yet to be recognized by modern historiography. This report is an attempt to name the most important ones – such as geographical compilations, astronomy handbooks and even poems – all not used frequently enough in this kind of inquiry. This attempt at organization leads to conclusions that there are many historical sources left behind in the archives. They can be used not only to analyse the image of France in the eighteenth century, but also prove to be an excellent basis for more wide speculations – such as reflections on the state of literature and science in Poland in the given period. The fact that most of them were used for educational purposes can be used in advantage for a researcher – one can also analyse the state of early modern Polish education.

4

The Colloquial Polish Component of an Old Ukrainian Scribe

75%

Moysiyenko V.

Slavia Orientalis

|

2020

|

vol. LXIX

|

issue 3

5

Starodruki cyrylickich lekcjonarzy w świetle cerkiewnosłowiańskiej tradycji

75%

Ostapczuk J.

Rocznik Teologiczny

|

2011

|

issue 53

87-106

EN

This article is devoted the church Slavonic tradition of the lectionaries. After introductory information about the number of the catalogued manuscripts of the Gospel(-Apostol) aprakoses, their popularity in different centuries (up to XVI c.) and the preliminary number of the printed Cyrillic books of the New Testament, very rare Apostol-Evangelistary old books of Slavonic tradition (in XVI-XIX c.) are described. Old printed Cyrillic lectionaries were issued in: 1620 (in Uherce (close to Lvov)), 1640 (in Luck), 1706 (in Lvov) and 1707 (in Kiev). First three of them are Saturday- Sunday Apostol-Gospel aprakoses, and the fourth is the full Gospel lectionary. These old printed books are very interesting form textological and liturgical point of view and deserve more detailed research.

6

Między autografem, kopią i edycją. Aktualny stan badań źródłowych nad twórczością Johanna Jacoba Frobergera

75%

Piekutowski P.

Aspekty Muzyki

|

2012

|

vol. 2

147-172

EN

The content of this article is based on source studies in creative activity of Johann Jocob Froberger (1616–1667). The author aims to present the current stage of these studies, which are based on surviving sheet music from the Baroque period, as well as modern editions of Froberger’s works. Musical sources such as the composer’s autographs, copies of his works from the XVII and XVIII centuries, and the earliest printed editions are presented. Froberger’s most valuable preserved sources are his autographs: Libro Secondo di Toccate, Fantasie, Canzone, Allemande, Courante, Sarabande, Gigue, et altre Partite; Libro quarto di Toccate, Ricercari, Capricci, Allemande, Gigue, Courante, Sarabande, and Libro di capricci e ricercati), located at the Österreiche Nationalbibliothek in Vienna; also, a new autograph was recently found and sold in the Sotheby in London on 30 November 2006. Besides the above-mentioned autographs, there are many preserved copies that include compositions other than those in the surviving autographs. In recent years, several valuable sources with Froberger’s compositions have been found. First of all, manuscript No. SA 4450 (Berlin, Sing-Akademie) and Bulyowsky Ms. (Dresden, Sächsische Landesbibliothek Staats- und Universitäts-Bibliothek). First editions of Froberger’s works are of no lesser value to the studies in his music. These sources are the basis of modern editions of Froberger’s works. Until now, there have been several critical editions of “complete works” of the composer.

7

Lekcionář Jana Augusty a jeho role v bratrském sporu o perikopy

75%

Landová T.

Listy filologické (Folia philologica)

|

2012

|

vol. 135

|

issue 3-4

333-365

EN

The study explores the lectionary from the mid-16th century which is preserved in a single copy kept in the National library in Prague (signature 54 B 81, Knihopis, No. 14 768), without the title and impressum. This old print has not been object of scientific research until now. After providing a description of the lectionary, the study tries to trace its author, the circumstances of its origin, the place and date of its printing, and finally the origin of the translation of the biblical texts. It defends the thesis that the lectionary was written by the bishop of the Unity of Czech Brethren Jan Augusta, and reworked by another bishop Jan Černý. The lectionary is identical with a not preserved work Rejister božských slov (Knihopis, No. 851). It was probably printed in 1563 in a secret printing factory of the Unity in the Moravian town Ivančice. The Czech biblical translations used in the lectionary come from the Melantrich’s Bible (1st edition 1549), and were modified by the bishops Jan Blahoslav and Matěj Červenka. The study also deals with the homiletic and hermeneutical characteristics of the lectionary and with its role in the dispute over the use of pericopes in the Unity. Finally, it sketches the reception of Augusta’s lectionary in other registers of pericopes in this church at the turn of the 16th and 17th century.

8

Opis bibliograficzny starych druków według projektu polskiej normy

75%

Mieczkowska H.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1996

|

vol. 65

59-67

EN

-

9

Wybrane oprawy ksiąg kanonika gnieźnieńskiego Stanisława Grota (zm. 1624)

71%

Wajnert A.

Biblioteka

|

2019

|

issue 23(32)

263-275

EN

This article focuses on the issues concerning the bindings of books that formed the book collection of the Gniezno canon Stanisław Grot. The identified section of the collection that belonged to Grot amounts to forty five old prints. All volumes discussed in the article come from the Archdiocesan Archives in Gniezno. The bulk of the canon’s library comprises books on canon and secular law and on sermons. The bindings of these old prints are predominantly made of planks or cardboard and light vellum (hide) that had been additionally embellished with ornamentation. Undoubtedly, the bindings made according to the traditional craft of German Renaissance bookbinding and with a framework composition are in preponderance. A sizeable number of bindings feature clearly Counter-Reformation setting with religious symbolism that is clearly Counter Reformation in purpose and with the monograph IHS. As it has been revealed from the analysis of the watermarks, the canon used the binding services of not only local book binders, but also those from the Lesser Poland region.

PL

Niniejszy artykuł kładzie nacisk na problematykę opraw ksiąg, które znalazły się w kolekcji kanonika gnieźnieńskiego Stanisława Grota. Rozpoznany do tej pory fragment księgozbioru duchownego liczy 45 druków. Wszystkie omówione woluminy należą do zasobu Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie. Największą część biblioteki kanonika stanowią druki traktujące o prawie kanonicznym, świeckim oraz kazania. Oprawy tych druków w większości zostały wykonane z desek bądź tektury oraz jasnej skóry dodatkowo pokrytej dekoracjami. Z pewnością przeważają oprawy w typie niemieckiego renesansu o kompozycji ramowej. Sporą część tworzą również oprawy o wymowie kontrreformacyjnej, ozdobione plakietami z monogramem IHS. Jak wynika z badań nad znakami wodnymi, kanonik zaopatrywał się nie tylko u lokalnych introligatorów, ale też m.in. u rzemieślników z Małopolski.

10

Stare druki ze zbiorów Pommersches Museum w Bibliotece Uniwersyteckiej w Poznaniu. Komunikat

63%

Łukaszewski J.

Materiały Zachodniopomorskie

|

2022

|

vol. 18

291-306

EN

The report presents old prints from the Szczecin Pommersches Museum collection that have been discovered in the University Library in Poznań. These are 17 old prints in 21 volumes. The report is followed by an annex with a list of finds including bibliographic descriptions of the old prints as well as features of each specimen (provenance, marginalia, binding).

11

Rejestracja poloników w zbiorach obcych na przykładzie Katalogu starodruków biblioteki Papieskiego Instytutu Studiów Kościelnych w Rzymie oraz Katalogu poloników w Biblioteca Casanatense

63%

Ochmański M.

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

|

2017

|

issue 11

471-486

EN

A review article focusing on two catalogues published by the National Library in Warsaw in the series Polonica from the 16-18th Centuries in the Roman Libraries, Catalogue of Early Printed Books in the Library of Pontifical Institute of Ecclesiastic Studies in Rome and Catalogue of Polonica in the Biblioteca Casanatense. The main attention was paid to the scope of the material described in them (significant differences in the selection) and registration of provenience (Polonica provenience) as an element indicating the popularity of Polish subject matter and works in foreign collections, dislocations of the collections, or activity of the Poles in exile. Both catalogs are discussed against the background of the other four publications from the series, showing differences in the selection of materials and elements of descriptions (provenance), and briefly the history ofregistration of Roman Polonica.

12

Carmina Qui Quondam. Melodie metrów boecjańskich w zasobach rodzimych na tle repertuaru europejskiego

63%

Grajewski C.

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

|

2023

|

vol. 30

|

issue 1

EN

A.S. Boethius in each of the five books of his philosophical treatise De consolatione philosophiae included poetic fragments, the so-called meters, a total of 39. In the Carolingian era, an anonymous composer created melodies to the first words of these meters, initiating a tradition, evidence of which is found in more than 30 manuscript sources in Western Europe. There are many indications that this practice served a didactic purpose: it was intended to make it easier for students to recite ancient poetry. In the 15th century, most probably in Cracow, another tradition was born, which assigned different melodies to the same meters. So far, eight old prints with handwritten notes of those melodies have been found. Interestingly, the two traditions do not intermix. Moreover, the “Polish” melodies were developed polyphonically, possibly by Jerzy Liban of Legnica (c. 1464 – after 1546). The content of the books in which the “Polish” melodies are recorded also points to the didactic purpose of this practice. This article is an attempt to compare the repertoire of both traditions.

PL

A.S. Boecjusz w każdej z pięciu ksiąg traktatu filozoficznego De consolatione philosophiae umieścił fragmenty poetyckie, tzw. metra – łącznie 39. W epoce karolińskiej, do pierwszych słów tych metrów anonimowy kompozytor stworzył melodie, zapoczątkowując tradycję, której dowody znajdują się w ponad 30 źródłach rękopiśmiennych Europy Zachodniej. Wiele wskazuje na to, że praktyka taka służyła celom dydaktycznym: miała ułatwić uczniom recytację antycznej poezji. W XV w., najprawdopodobniej w Krakowie, narodziła się inna tradycja, która tym samym metrom przydała odmienne melodie. Dotąd udało się odnaleźć osiem starodruków z odręcznie zapisanymi przekazami tych melodii. Co interesujące, obie tradycje nie przenikają się wzajemnie. Ponadto, melodie „polskie” zostały opracowane polifonicznie, być może przez Jerzego Libana z Legnicy (ok. 1464 – po 1546). Treść ksiąg, w których widnieją zapisy melodii, również wskazuje na cel dydaktyczny tej praktyki. Niniejszy artykuł jest próbą porównania repertuaru obu tradycji.

13

„Polonicum” – definicja pojęcia, zakres doboru materiału, zastosowanie w bibliografii

63%

Mieczkowska H.

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

|

2015

|

issue 9

21-30

EN

The article discusses selected issues related to the work on the national Polish retrospective bibliography. A short historical outline of the changes in understanding of the term “Polonicum” is presented (chiefl y, with respect to the fundamental bibliography of the Polish literature, i.e. the Bibliografia by K. Estreicher). The author provides the defi nition of the term “Polonicum,” currently accepted in the Polish bibliographic practice, and the rules of selecting materials to be included in the national bibliography. While discussing individual criteria (territorial, national, thematic, and linguistic) H. Mieczkowska brings forth instances of writings from the period ranging from 16th to 18th century that demonstrate the diffi culties, which arise from applying the aforementioned rules in picking out the Polonica. 21-30

PL

W artykule zreferowano problemy związane z tworzeniem polskiej retrospektywnej bibliografii narodowej. Przedstawiono krótki zarys historyczny tego zagadnienia (skupiając się na podstawowym wykazie literatury polskiej, czyli Bibliografii K. Estreichera), podano definicję polonicum funkcjonującą w dzisiejszej praktyce bibliotecznej oraz zasady doboru materiału do bibliografii narodowej. Przy omawianiu poszczególnych kryteriów (terytorialnego, narodowego, tematycznego i językowego) ukazywano na wybranych przykładach piśmiennictwa/wydawnictw z okresu XVI–XVIII w. trudności z realizacją przyjętych zasad typowania dzieł do zespołu polonica.

14

Przestępczość pracownicza na przykładzie kradzieży starodruków z Biblioteki Wojewódzkiej i Miejskiej im. Cypriana Norwida w Zielonej Górze: analiza kryminalistyczna i stopień zagrożenia

63%

Trzebski F.

Problemy Współczesnej Kryminalistyki

|

2020

|

vol. XXIV

135-150

EN

Old prints, which are in the collections of special libraries and are the pride of Poland’s history, fall prey to thieves who are a link in the chain leading to wealthy collectors. Thieves’ practice poses a particularly great threat to Poland, which cultural heritage has been severely damaged due to historical events, especially during World War II. The purpose of this article is to present the methods and favorable internal conditions for thefts committed by employees on the example of the theft of antique books from the library in Zielona Góra. Other cases in this category of domestic theft have been described in the literature, such as the spectacular theft by internal thieves of old prints of incunabula and tzimelas in the Jagiellonian Library in Krakow detected in April 1999, or less public theft on a large scale, but interesting as a case, was the theft of antique books from the Provincial Public Library in Piotrków Trybunalski. Solving the problem of internal thefts is not favored by full inventorying and failure to perform inventories, carried out with many years of delay, as well as shortages of appropriate staff in libraries. The internal theft case described in this article shows that antiquarians are inadequately complying with their obligation to report historic items of unknown or suspected origin to the police.

PL

Starodruki, które znajdują się w zbiorach specjalnych bibliotek i stanowią dumę historii Polski, padają łupem złodziei – ci zaś stanowią zaledwie ogniwo w łańcuchu prowadzącym do dobrze sytuowanych kolekcjonerów. Złodziejski proceder niesie szczególnie duże zagrożenie dla Polski, niezbyt bogatej w zabytki piśmiennictwa w bibliotekach, gdyż rozbiory, a szczególnie II wojna światowa, spowodowały ogromne szkody w naszym dziedzictwie kultury. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie metod i warunków wewnętrznych sprzyjających kradzieży dokonywanej przez pracowników na przykładzie kradzieży starodruków z biblioteki w Zielonej Górze. Inne przypadki z tej kategorii wewnętrznego złodziejstwa zostały opisane w literaturze (spektakularne kradzieże starodruków – inkunabułów i cymeliów w Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie wykryte w kwietniu 1999 r. albo mniej głośna kradzież na dużą skalę, ale interesująca jako casus, w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Piotrkowie Trybunalskim). Rozwiązaniu problemu wewnętrznych kradzieży nie sprzyjają przeprowadzane nieregularne i z wieloletnim opóźnieniem pełne inwentaryzacje i niewykonywanie skontrum, a także braki odpowiedniego personelu w bibliotekach. Sprawa wewnętrznej kradzieży opisana w artykule pokazuje niedostateczne przestrzeganie przez antykwariuszy obowiązku zgłaszania policji zabytkowych pozycji niewiadomego lub podejrzanego pochodzenia.

15

Stare druki pozyskane do Biblioteki Książąt Czartoryskich z leżajskiego klasztoru oo. Bernardynów w świetle spisu z roku 1875

63%

Fluda-Krokos A.

Galicja. Studia i materiały

|

2022

|

issue 8: "Filozofia w Galicji III"

337-355

EN

The library of the Czartoryski Princes is one of the most valuable resources of culture heritage manuscripts and prints, created over generations, marked by the history of the country and the history of the family. One of the places where it was stored and multiplied was the palace in Sieniawa, where manuscripts and old prints from the Leżajsk-based Bernardine Fathers library found their way, thanks to the activities of Erwin Rödel. The article presents a part of these resources – brought by a book acquisitor and recorded in the inventory on 25 April 1875. The list contains information on three manuscripts and 115 print titles, the majority of which have been found in the present collection, while Bernardine provenance has been confirmed in nine.

PL

Biblioteka Książąt Czartoryskich to jeden z najcenniejszych zasobów dziedzictwa kultury rękopiśmiennej i drukarskiej, tworzony przez pokolenia, naznaczony dziejami kraju i historią rodu. Jednym z miejsc jej przechowywania i pomnażania był pałac w Sieniawie. To tam, dzięki działalności Erwina Rödla, trafiły rękopisy i stare druki z leżajskiej librarii oo. Bernardynów. Artykuł przybliża część owych nabytków – przywiezionych przez książkołapa i spisanych 25 kwietnia 1875 r. Wykaz zawiera informacje o trzech rękopisach i 115 tytułach druków, z czego w obecnym zasobie udało się odnaleźć większość, a potwierdzić proweniencję bernardyńską w dziewięciu.

16

Polonicum – the concept and its potential application in bibliographical works

63%

Mieczkowska H.

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

|

2017

|

vol. Polonika w zbiorach obcych, tom specjalny

17-24

PL

W artykule zreferowano problemy związane z tworzeniem polskiej retrospektywnej bibliografii narodowej. Przedstawiono krótki zarys historyczny tego zagadnienia (skupiając się na podstawowym wykazie literatury polskiej, czyli Bibliografii Karola Estrei- chera), podano definicję polonicum funkcjonującą w dzisiejszej praktyce bibliotecznej oraz zasady doboru materiału do bibliografii narodowej. Przy omawianiu poszczególnych kryteriów (terytorialnego, narodowego, tematycznego i językowego) ukazywano na wybranych przykładach piśmiennictwa/wydawnictw z okresu XVI-XVIII w. trudności z realizacją przyjętych zasad typowania dzieł do zespołu polonica.

EN

The article discusses selected issues related to the work on the national Polish retrospective bibliography. A short historical outline of the changes in understanding of the term Polonicum is presented (chiefly, with respect to the fundamental bibliography of the Polish literature, i.e. the Bibliografia by Karol Estreicher). The author provides the definition of the term Polonicum, currently accepted in the Polish bibliographic practice, and the rules of selecting materials to be included in the national bibliography. While discussing individual criteria (territorial, national, thematic, and linguistic) Halina Mieczkowska brings forth instances of writings from the period ranging from 16th to 18th century that demonstrate the difficulties, which arise from applying the aforementioned rules in picking out the Polonica.

17

Jeszcze o inkunabułach szczecińskiego Gimnazjum Mariackiego w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu („nowe” egzemplarze i fragmenty)

63%

Łukaszewski J.

Przegląd Zachodniopomorski

|

2020

|

issue 2

143-166

EN

The article supplements our earlier knowledge of the incunables from the Szczecin Marian Gymnasium in the University Library in Poznań (BUP). The article describes three unknown so far exemplars from this collection (GW 1754, GW 8478, GW M35433), bound together with 11 other 16th century prints. The initial results are also presented of the study on the printed bookbinding waste paper used in the bindings of the old prints of Szczecin provenience in the BUP collection. Fragments of five incunables were identified, among which particularly remarkable are the editions unrecorded in the IBP – fragments of a work by Piotr Berchorius Liber Bibliae Moralis (Deventer: R. Paffraet, 1477 = GW 3864) and the remnants of Missale Sverinense(?) (Rostock: Fratres Domus Viridis Horti, post 1500(?) = GW M23994). The discovered incunables and the 16th century prints are presented in the form of the catalogue records consisting of the bibliographic description completed with the individual features of each of the exemplars.

PL

W artykule uzupełniono dotychczasową wiedzę o inkunabułach ze szczecińskiego Gimnazjum Mariackiego w Bibliotece Uniwersyteckiej w Poznaniu (BUP). W tekście opisano trzy nieznane dotychczas egzemplarze z tego zbioru (GW 1754, GW 8478, GW M35433), współoprawione z 11 innymi drukami szesnastowiecznymi. Przedstawiono również wstępne efekty badań drukowanej makulatury introligatorskiej w oprawach starych druków proweniencji szczecińskiej w zbiorach BUP. Zidentyfikowano fragmenty pięciu inkunabułów, wśród których na szczególną uwagę zasługują nienotowane w IBP edycje – fragmenty dzieła Piotra Berchoriusa Liber Bibliae Moralis (Deventer: R. Paffraet, 1477 = GW 3864) i szczątki Missale Sverinense (?) [Rostock: Fratres Domus Viridis Horti, post 1500(?)] = GW M23994. Odnalezione inkunabuły i druki XVI-wieczne zaprezentowano w formie not katalogowych, składających się z opisu bibliograficznego, uzupełnionego o cechy indywidualne każdego z egzemplarzy.

18

Klejnot Kraju. Od Pedagogium do Gimnazjum Fundacji Mariackiej – ikonografia

63%

Gwiazdowska E.

Przegląd Zachodniopomorski

|

2020

|

issue 2

5-34

EN

The Gymnasium of the Marian Foundation since the beginning of its existence as a cathedral school until the 20th century was considered the most significant school in Szczecin. It operated under the patronage of the rulers of Pomerania and for a long time had a status of a higher education school, which has been mirrored in the pictorial history of the school. Its iconography dates back to the last quarter of the 16th century and was developing until 20th century. It consists mainly of the works of graphic art, often preserved as the archival photographs of the plans, survey drawings, project drawings, artistic and illustrative drawings, documentation and occasional graphics, as well as the photographs themselves. It is worth noting that in the 19th century many commemorative ceramic objects were also made. These sources differ in the level of accuracy. Materials from the modern period (16th – 18th centuries), besides the survey drawings, are less reliable. The accurate representations of the school were made in the 19th and 20th centuries. However, the sources as a whole provide knowledge of the school’s form and its changes during centuries, complete the information from the written sources, and ensure a wide-ranging understanding of the topic.

PL

Gimnazjum Fundacji Mariackiej już od początku istnienia, jako szkoła katedralna, aż po XX wiek uważane było za najważniejszą szkołę Szczecina. Znajdowało się pod protektoratem władców Pomorza i przez długi czas miało status szkoły akademickiej. Odzwierciedliło się to w obrazowych dziejach szkoły. Jej ikonografia sięga ostatniego ćwierćwiecza XVI wieku i rozwija się po wiek XX. Tworzą ją głównie dzieła graficzne, są to, często zachowane tylko w postaci archiwalnych fotografii, plany, rysunki inwentaryzacyjne, projektowe, artystyczne oraz ilustracyjne, grafiki dokumentacyjne i okolicznościowe, a także zdjęcia. Warto zauważyć, że w XIX wieku powstało także wiele pamiątkowych wyrobów ceramicznych. Źródła te mają różny stopień dokładności. Materiały z okresu nowożytnego (XVI–XVIII wiek) poza inwentaryzacyjnymi są mniej wiarygodne. Wierne przedstawienia szkoły powstawały w XIX i XX wieku. Całokształt źródeł dostarcza jednak wiedzy o formie szkoły i jej zmianach w ciągu wieków, uzupełnia informacje ze źródeł pisanych i pozwala na wielostronną orientację w tym zagadnieniu. Gimnazjum Fundacji Mariackiej już od początku istnienia, jako szkoła katedralna, aż po XX wiek uważane było za najważniejszą szkołę Szczecina. Znajdowało się pod protektoratem władców Pomorza i przez długi czas miało status szkoły akademickiej. Odzwierciedliło się to w obrazowych dziejach szkoły. Jej ikonografia sięga ostatniego ćwierćwiecza XVI wieku i rozwija się po wiek XX. Tworzą ją głównie dzieła graficzne, są to, często zachowane tylko w postaci archiwalnych fotografii, plany, rysunki inwentaryzacyjne, projektowe, artystyczne oraz ilustracyjne, grafiki dokumentacyjne i okolicznościowe, a także zdjęcia. Warto zauważyć, że w XIX wieku powstało także wiele pamiątkowych wyrobów ceramicznych. Źródła te mają różny stopień dokładności. Materiały z okresu nowożytnego (XVI–XVIII wiek) poza inwentaryzacyjnymi są mniej wiarygodne. Wierne przedstawienia szkoły powstawały w XIX i XX wieku. Całokształt źródeł dostarcza jednak wiedzy o formie szkoły i jej zmianach w ciągu wieków, uzupełnia informacje ze źródeł pisanych i pozwala na wielostronną orientację w tym zagadnieniu.

19

Stare druki cyrylickie XVII - XVIII wieku z czernihowskiej drukarni Cyryla Trankwiliona Stawrowieckiego i Drukarni Klasztoru św. Trójcy w zbiorach Biblioteki Narodowej

63%

Tsekh N.

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

|

2021

|

vol. 28

|

issue 2

157-169

EN

The largest collection of Cyrillic prints in Poland is held in the National Library. Works originating from Chernihiv typography constitute an important part of this collection. The first printing house in this region was founded by Cyril Tranquilion Stavrovetsky. He printed his own religious works. His activity was continued by Lazarus Baranovich, who also established a printing house to print his own works. He founded it at the Holy Trinity Monastery in Chernihiv, and after his death, typography thus continued to function at the monastery and contributed to the dissemination of secular and religious literature.

PL

Największa w Polsce kolekcja druków cyrylickiej znajduje się w Bibliotece Narodowej. Ważną część tego zbioru stanowią dzieła, pochodzące z typografii czernihowskich. Pierwszą drukarnię w tym regionie założył Cyryl Trankwillion Stawrowiecki. Drukował on własne dzieła o charakterze religijnym. Kontynuatorem jego działalności był Łazarz Baranowicz, który również założył drukarnię w celu drukowania dzieł własnych. Swoja oficynę ufundował przy klasztorze p.w. św. Trójcy w Czernihowie, dzięki czemu po jego śmierci typografia nadal działała przy klasztorze i przyczyniła się do rozpowszechniania literatury świeckiej i religijnej.

20

Druki braniewskie wydawane w latach 1601-1772 ze zbiorów Biblioteki Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie

63%

Łuczyńska A.

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

|

2021

|

vol. 15

|

issue 2

175-197

EN

The publishing house in Braniewo operated in the years 1589 - 1773. Its activity can be divided into two periods. The first is that it is operated and conducted by six private typographers: Jan Saxo, Jerzy Schönfels, Kacper Weingärtner, Piotr Freimuth, Piotr Schultz and Piotr Rosenbüchler. The second period is the years 1697 - 1773, when the publishing house was managed by the Society of Jesus. The collection of the Library of the Museum of Warmia and Mazury in Olsztyn includes 64 old prints issued by this typography. The author analyzed 20 of them. A chronological key was used in the description. The selection was made additionally due to provenance marks on the volumes. Selected examples of old prints reflect the publishing character of the publishing house. The prints from the museum collection complement the prints from Braniewo kept in other libraries, including in the Library of the Higher Theological Seminary of the Warmia Metropolitan Area "Hosianum" in Olsztyn and the University Library in Uppsala.

PL

Oficyna wydawnicza w Braniewie funkcjonowała w latach 1589 – 1773. Jej działalność podzielić można na dwa okresy. Pierwszy to funkcjonowanie i prowadzenie jej przez kolejno sześciu typografów prywatnych: Jana Saxo, Jerzego Schönfelsa, Kacpera Weingärtnera, Piotra Freimutha, Piotra Schultza oraz Piotra Rosenbüchlera. Drugi okres to lata 1697 – 1773 kiedy oficyna zarządzana była przez Towarzystwo Jezusowe. W zbiorach Biblioteki Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie znajdują się 64 stare druki (w tym 68 tytułów) wydane przez ową typografię. Autorka poddała analizie 20 spośród nich. Przy opisie posłużono się kluczem chronologicznym. Wyboru dokonano dodatkowo ze względu na znaki proweniencyjne znajdujące się na woluminach. Wybrane przykłady starych druków odzwierciedlają charakter wydawniczy oficyny. Druki z kolekcji muzealnej są uzupełnieniem druków braniewskiej przechowywanych w innych bibliotekach m.in. w Bibliotece Wyższego Seminarium Duchownego Metropolii Warmińskiej „Hosianum” w Olsztynie i Bibliotece Uniwersyteckiej w Uppsali.

Refine search results

Seventeenth-century Gdansk instrumental music sources

Źródła do badań nad obrazem Francji w XVIII-wiecznej Rzeczpospolitej – podstawowe problemy metodyczne w pracy nad materiałami eograficznymi

Źródła do badań nad obrazem Francji w XVIII-wiecznej Rzeczpospolitej – podstawowe problemy metodyczne w pracy nad materiałami geograficznymi

The Colloquial Polish Component of an Old Ukrainian Scribe

Starodruki cyrylickich lekcjonarzy w świetle cerkiewnosłowiańskiej tradycji

Między autografem, kopią i edycją. Aktualny stan badań źródłowych nad twórczością Johanna Jacoba Frobergera

Lekcionář Jana Augusty a jeho role v bratrském sporu o perikopy

Opis bibliograficzny starych druków według projektu polskiej normy

Wybrane oprawy ksiąg kanonika gnieźnieńskiego Stanisława Grota (zm. 1624)

Stare druki ze zbiorów Pommersches Museum w Bibliotece Uniwersyteckiej w Poznaniu. Komunikat

Rejestracja poloników w zbiorach obcych na przykładzie Katalogu starodruków biblioteki Papieskiego Instytutu Studiów Kościelnych w Rzymie oraz Katalogu poloników w Biblioteca Casanatense

Carmina Qui Quondam. Melodie metrów boecjańskich w zasobach rodzimych na tle repertuaru europejskiego

„Polonicum” – definicja pojęcia, zakres doboru materiału, zastosowanie w bibliografii

Przestępczość pracownicza na przykładzie kradzieży starodruków z Biblioteki Wojewódzkiej i Miejskiej im. Cypriana Norwida w Zielonej Górze: analiza kryminalistyczna i stopień zagrożenia

Stare druki pozyskane do Biblioteki Książąt Czartoryskich z leżajskiego klasztoru oo. Bernardynów w świetle spisu z roku 1875

Polonicum – the concept and its potential application in bibliographical works

Jeszcze o inkunabułach szczecińskiego Gimnazjum Mariackiego w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu („nowe” egzemplarze i fragmenty)

Klejnot Kraju. Od Pedagogium do Gimnazjum Fundacji Mariackiej – ikonografia

Stare druki cyrylickie XVII - XVIII wieku z czernihowskiej drukarni Cyryla Trankwiliona Stawrowieckiego i Drukarni Klasztoru św. Trójcy w zbiorach Biblioteki Narodowej

Druki braniewskie wydawane w latach 1601-1772 ze zbiorów Biblioteki Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie