Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 21

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  opieka paliatywna
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
EN
Traditional pallitive care is experienced by the society as a care offered to suffered from tumours, at the last period of their life. However, more and more often this car eis intro-duced gradually in the period of active treatment or during life extending therapy. Cicely Saunders is claimed to be a creator of modern palliative care . She had a chance to be closer to problems of people being at the last period of their life in St. Joseph’s Hospice in London. The propagator of hospice movement in Płock was Grażyna Przybylska-Wendt. It was her initiative to in 80s’ set a analgesic clinic that became St. Urszula Ledóchowska Hospicy. This palliative institution has activelly functioned in the city and supported those who need help the most since 20 years
PL
Tradycyjnie opieka paliatywna odbierana jest w społeczeństwie jako opieka oferowana chorym na nowotwory, w ostatnim okresie ich życia. Tymczasem coraz częściej wprowadzana jest stopniowo, jeszcze w okresie aktywnego leczenia lub w okresie stosowania terapii przedłużającej życie. Zarządzanie to proces, w którym się uwzględnia planowanie, organizowanie, motywowanie /przewodzenia/ i kontrole, służący dobru człowieka-pacjenta. Za twórcę współczesnej opieki paliatywnej uznawana jest prof. Cicely Saunders, która miała okazję zapoznać się z problemami osób u kresu życia w ośrodku hospicyjnym w St. Joseph’s Hospice w Londynie. Propagatorką ruchu hospicyjnego w Płocku była dr n. med. Grażyna Przybylska-Wendt. Z jej inicjatywy w drugiej połowie lat 80. ubiegłego wieku powstała poradnia przeciwbólowa, która z biegiem lat przerodziła się w Hospicjum św. Urszuli Ledóchowskiej. Instytucja paliatywna, powstała jako prywatna inicjatywa, a od ponad 20 lat wpisuje się w życie miasta i aktywnie udziela pomocy pacjentom, często szczególnie obciążonych choroba i bólem.
PL
Autor proponuje spojrzenie na zagadnienie troski o terminalnie chorych z potrójnej perspektywy: a) epidemiologicznej i statystycznej, b) zapewnienia opieki medycznej oraz finansowania, c) społeczno-politycznej oraz medyczno-etycznej. Wszystkie perspektywy są szczegółowo przeanalizowane. Autor tekstu podkreśla, że osoba chora terminalnie i otrzymująca pomoc paliatywną nie powinna być postrzegana jedynie jako odosobniona ofiara choroby. Oczywiście z medycznego punktu widzenia jakość życia w takich przypadkach podlega systematycznemu pogorszeniu, jednak człowiek chory nie doświadcza jedynie obaw i strachu, ale także nadziei, która obejmuje również rodzinę i osoby najbliższe choremu. Życie zmierzające do swego ziemskiego końca może przyczynić się do uświadomienia sobie skończoności naszego bytu, a także do spojrzenia na śmierć jako swego rodzaju dopełnienie życia. Także dla osób zaangażowanych w pomoc paliatywną może być to nie tylko doświadczenie pasywne, ale aktywne ubogacenie ich własnej egzystencji.
PL
Wstęp: Temat nowotworu w opinii publicznej wciąż jest powodem niepokoju i strachu. W sytuacji, gdy rozwój choroby nowotworowej jest na etapie, w którym wsparcie i opieka bliskich w warunkach domowych są niewystarczające dla chorego, istnieje możliwość zapewnienia opieki i terapii pacjentowi na oddziale medycyny paliatywnej. Badania prowadzone nad jakością życia w opiece paliatywnej wpływają na prawidłowy przebieg leczenia chorego i warunkują prawidłową opiekę medyczną. Cel pracy: Ocena stanu fizycznego, psychicznego i duchowego pacjentów przed przyjęciem na oddział oraz w pierwszym tygodniu pobytu na Oddziale Medycyny Paliatywnej. Materiał i metody: Narzędziem badawczym był kwestionariusz European Organisation for Research and Treatment for Cancer (EORTC) QLQ-C30. Badanie przeprowadzono na Oddziale Medycyny Paliatywnej Ośrodka Medycznego Samarytanin w Opolu, w okresie od listopada 2013 do stycznia 2014 r. W badaniu wzięło udział 35 pacjentów z 62 obecnych na oddziale. Mediana wieku badanych wynosiła 69 lat (min. 31, maks. 93 lata). Wyniki: W dniu przyjęcia na oddział i podczas wypełniania kwestionariusza wszyscy badani respondenci odczuwali dolegliwości bólowe oraz mieli problem ze snem, a 89% (31) odczuwało duszności. 94% (33) badanych wysoko oceniło poziom jakości swojego życia na Oddziale Medycyny Paliatywnej. Wnioski: Pacjenci wysoko ocenili poziom jakości swojego życia na Oddziale Medycyny Paliatywnej. Natomiast doświadczenie dolegliwości bólowych oraz zmęczenia pacjentów w warunkach domowych w tygodniu poprzedzającym przyjęcie na oddział skłania do kontynuowania badań chorych przebywających w tym środowisku, w celu poprawy jakości życia osób z rozpoznaniem nowotworowym pozostających w warunkach domowych.
EN
Background: The subject of cancer is still the cause of fear and anxiety in the public opinion. The order of daily life of the patient and their family is disturbed by numerous medical consultations, treatment and the side effects of the therapy. In the situation, when the development of cancer goes beyond the possibilities of the support and care from the loved ones in household conditions and this care is no longer sufficient, there is an opportunity to provide care and therapy for the patient in the palliative medicine departments. In the studies of the life quality we take into account not only the clinical state of the patient, but also their subjective feelings. The quality of life is assessed in the dimension of the current health status. Aim of the study: The paper aims to show the physical, mental and spiritual state of the patients before admission to the department, and in the first week of the stay in the palliative medicine department. Material and Methods: The research was performed with the use of a questionnaire (EORTC) QLQ-C30. The study was conducted among the patients of the Palliative Medicine Department of the Medical Centre ‘Samaritan’ in Opole, in the period from November 2013 to January 2014. 35 patients participated in the study. The average age was 69±31. Results: On the day of admission to the department and while filling in the questionnaire, all the respondents felt pain ailments and had some sleeping problems. 89% (31) experienced shortness of breath. 94% (33) of the respondents assessed their level of life in the palliative medicine department as high. Conclusions: The patients have assessed their level of life in the palliative medicine department as high. The low assessment of the quality of life in household conditions during the week preceding the admittance to the palliative medicine department encourages the continuation of the research in household conditions, in order to improve the life quality of people with the diagnosed cancer remaining in home environment.
EN
Introduction: Malignant cancers of the central nervous system with the consequences of strong symptoms and urgent progression of the disease put the palliative teams of the palliative wards in the feeling of helplessness. Difficulties in undertaking the treatment and lack of experience with such patients cause their higher mortality rate. The main aim of the case: The aim of the study is to present the clinical treatment and the palliative care of the patient with Astrocytoma GII/GIII (ICD 10 C -71). Data and Methods: Analyses of the medical documentation, observation and nursing interview with the patient’s family were taken into account. Case study: A 39 year old woman, who had never been cured for cancer before, was transferred from the neurosurgery to the palliative care ward with brain cancer astrocytoma GII/GIII without any contact and lack of improvement of her condition. After a symptomatic treatment, a combined therapy was applied which consisted of oral chemotherapy (Lomustine) and radiotherapy. The patient’s condition was systematically improving. The patient and her family received care and support from the therapeutic team, which made it possible for the patient to return back home after eight months on the ward. It made the patient function alone and lead active social life despite of the limitations caused by cancer. Conclusions: It is not advisable to make quick decisions of ceasing the treatment only because of the diagnosis of inoperable brain malignant cancers. The therapeutic team play a significant role in the process of restoring the vital functions of the patient and in the entire therapy. Especially the family, who are the active members of the team, become very important. Education and the family support is essential and helps to tackle such a difficult chronic disease with bad prognosis. It also helps to understand specific symptoms and behaviours of the patients with brain cancer much better. Furthermore, it helps to lower the level of the family’s anxiety and frustration. Active cooperation of the family and the therapeutic team allows the patient to get back home AFVSS.
PL
Wstęp: Złośliwe nowotwory centralnego układu nerwowego w konsekwencji ostrych objawów i nagłej progresji choroby stawiają w poczuciu bezradności zespoły terapeutyczne oddziałów medycyny paliatywnej. Trudności w podjęciu leczenia oraz braku doświadczenia w opiece nad pacjentami z tego typu nowotworami, są powodem podwyższonego wskaźnika umieralności pacjentów. Cel badania: Przedstawienie leczenia klinicznego oraz opieki nad pacjentką z rozpoznaniem astrocytoma GII/GIII (ICD 10 C-71). Materiał i Metody: Analizy dokumentacji medycznej, obserwacja i wywiad pielęgniarski z rodziną pacjentki. Opis przypadku: 39-letnia kobieta nigdy wcześniej nieleczona onkologicznie została przekazana z oddziału neurochirurgii do oddziału medycyny paliatywnej z rozpoznaniem guza mózgu astrocytoma GII/GIII bez kontaktu i brakiem rokowań na poprawę stanu. Po podjęciu leczenia objawowego, zastosowaniu terapię skojarzoną: chemioterapią doustną (Lemustyna) oraz radioterapię. Stan pacjentki ulegał systematycznej poprawie. Opieka i wsparcie zespołu terapeutycznego udzielone chorej oraz jej rodzinie pozwoliły nie tylko na powrót pacjentki do domu po ośmiu miesiącach pobytu na oddziale, ale również na jej samodzielne funkcjonowanie i aktywny udział w życiu społecznym pomimo ograniczeń, jakie niesie choroba nowotworowa. Wnioski: Pomimo nieoperacyjnych nowotworów złośliwych mózgu nie należy zbyt szybko podejmować decyzji o zaprzestaniu leczenia pacjenta. W procesie terapii i powrotu najważniejszych funkcji życiowych pacjenta dużą rolę odgrywa zespół terapeutyczny, szczególnie rodzina, która staje się aktywnym członkiem tego zespołu. Edukacja i system wsparcia dla rodziny pozwalają na zmierzenie się z trudną sytuacją choroby przewlekłej o złym rokowaniu, oraz zrozumienie specyficznych objawów i zachowań pacjenta towarzyszących tego typu nowotworom. Pozwala to na zmniejszenie poziomu lęku i frustracji członków rodziny. Aktywna współpraca rodziny z personelem medycznym umożliwia powrót pacjenta do domu w stanie stabilnym.
PL
Hospicjum dla dzieci jest traktowane nie tylko jako specyficzne miejsce, lecz również jako wieloaspektowy program opieki nad nieuleczalnie chorymi dziećmi i ich rodzinami. Hospicjum obejmuje pomocą potrzebujących, uwzględniając nie tylko fizyczne, emocjonalne i społeczne, lecz także i duchowe ich potrzeby. W ramach pracy hospicjum są podejmowane: leczenie bolesnych objawów choroby, niesienie ulgi i wytchnienia rodzinom oraz wsparcie w czasie umierania i w okresie żałoby. Najważniejszym celem pracy takich placówek jest poprawa jakości ostatnich dni życia podopiecznych poprzez otoczenie ich specjalistyczną i troskliwą opieką: medyczną, psychologiczną, pedagogiczną, duchową i socjalną. W artykule przedstawiono założenia pracy hospicyjnej i porównano sytuację w tym zakresie w Polsce i na Ukrainie.
8
Content available remote

Rola pomocy społecznej w opiece paliatywnej w Polsce

75%
PL
Opieka paliatywna polega na sprawowaniu całościowej opieki nad pacjentem w terminalnym okresie życia. Dotyczy sfery medycznej, duchowej, psychicznej oraz socjalnej. Podstawową formą wsparcia jest działalność zespołu interdyscyplinarnego, w którym jednym z członków jest pracownik socjalny. Gwarantuje on pomoc, np. w bezpłatnym zaopatrzeniu w sprzęt, uzyskaniu informacji na temat otrzymania renty, oraz wsparcie psychiczne dla chorych i ich rodzin. Inną formę wspierania stanowią stowarzyszenia samopomocy, które oferują pomoc psychologiczną chorym i ich rodzinom. Opieka paliatywna korzysta także z działalności medialnej, czego przykładem jest Warszawskie Hospicjum dla Dzieci. W opiece paliatywnej pomoc społeczna odgrywa ważną rolę, jednak w Polsce nie jest ona doceniana. Wzorem są tu Stany Zjednoczone, w których funkcjonuje organizacja pracowników socjalnych – Social Work Hospice-Palliative Care Network (SWHPN). W Polsce należy podnieść poziom współpracy pomiędzy służbą zdrowia a pomocą społeczną. Zespoły opieki zobowiązane są do wspólnej troski o chorych oraz ich rodziny.
EN
Palliative care includes all forms of necessary care in terminally ill patients. It concerns medical, mental and social aspects The primary form of the assistance is based on the action of the interdisciplinary team which, among others, includes a social worker. They provide help in organising free necessary equipment, obtaining information about the Disability Living Alovance (DLA) and ensuring psychological support for the patients and their families. Another form of help might be achieved from self-help associations which also offer psychological support. Palliative care uses a media work, too. The Warsaw Hospice for Children is one of the examples. However, social assistance in palliative care plays a fundamental role, although, it is not valued significantly in Poland. The formula from the USA with a special organization of social workers called Social Work Hospice-Palliative Care Network (SWHPN) should be the model to follow. In Poland the level of cooperation between the Health Service and Social Assistance should be improved as both institutions are obliged to ensure proper care of patients and their families.
EN
Opioid analgetics (the most potent painkillers) are widely used in palliative care of patients with terminal malignant neoplasms. They often cause such gastrointestinal adverse effects as nausea, vomiting, flatulence, abdominal pain and constipation, referred to as opioid-induced bowel dysfunction (OIBD ). While some of them, like nausea and vomiting, disappear or at least tend to diminish with continued use, patients do not develop tolerance to opioid-induced constipation. Constipation is an adverse effect of all opioid analgetics and its severity increases with the dose of an opioid, as well as with the progression of the neoplastic disease, markedly decreasing the patient’s quality of life. The incidence of opioid-induced constipation is significantly reduced by the administration of controlled-release tablets containing an opioid receptor agonist and antagonist (oxycodone + naloxone) which acts as a painkiller and reduces the frequency and/or severity of OIBD symptoms. Nowadays, apart from laxatives (initially usually osmotic and/or stimulant agents), new medications such as methylnaltrexone (a peripheral opioid receptor antagonist), administered in subcutaneous injections, are successfully used in the treatment of opioid-induced constipation. The aim of this review is to present the incidence, etiology, prophylaxis and treatment of opioid-induced constipation in the population of patients with malignant neoplasms in palliative care.
XX
Opioidowe leki przeciwbólowe (najsilniej działające analgetyki) stosuje się powszechnie w leczeniu paliatywnym terminalnej choroby nowotworowej. Do ich częstych działań niepożądanych ze strony układu pokarmowego należą między innymi nudności, wymioty, wzdęcia, bóle brzucha i zaparcia, określane jako zaburzenia jelitowe wywołane przez opioidy (ZJW O). O ile niektóre z nich ustępują lub przynajmniej stają się z czasem mniej nasilone, zaparcie nie podlega zjawisku tolerancji. Zaparcie pojawia się po wszystkich analgetykach opioidowych, a jego nasilenie rośnie wraz z dawką leku i progresją choroby nowotworowej, obniżając jakość życia pacjenta. Prawdopodobieństwo pojawienia się zaparć zmniejsza zastosowanie tabletek o kontrolowanym uwalnianiu zwierających agonistę i antagonistę receptora opioidowego (oksykodon + nalokson), co zapewnia działanie przeciwbólowe i mniejszą częstość/nasilenie objawów ZJW O. W leczeniu zaparć poopioidowych, poza środkami przeczyszczczającymi (początkowo najczęściej osmotycznymi i/lub pobudzającymi zwoje nerwowe jelit), stosuje się obecnie z powodzeniem nowe preparaty, jak metylonaltrekson (antagonista receptorów opioidowych o działaniu obwodowym) w postaci iniekcji podskórnych. Artykuł stanowi podsumowanie danych dotyczących częstości, etiologii, profilaktyki i leczenia zaparć indukowanych przez analgetyki opioidowe w populacji pacjentów z rozpoznanym nowotworem złośliwym w opiece paliatywnej.
PL
Wstęp. Mimo postępu medycyny wciąż wielu chorych pozostaje z niepomyślną prognozą własnego stanu zdrowia. Z analiz ekspertów Światowej Organizacji Zdrowia wynika, że do 2020 r. średnia długość życia wzrośnie do 71,6 lat. Prognozowany wzrost liczby osób w starszym wieku zwiększa ryzyko zachorowań na choroby nowotworowe i inne choroby somatyczne. Nowoczesna opieka paliatywna różni się zasadniczo od opieki, która sprawowana była w szpitalach dawniej. Obecnie wprowadzono szereg programów postępowania medycznego opartych na wynikach badań naukowych, a dotyczących między innymi poprawy jakości życia, sprawności funkcjonalnej i sprawności psychofiycznej tej grupy chorych. celem pracy była ocena stopnia ograniczenia sprawności funkcjonalnej osób przyjmowanych do hospicjum. Materiał i metoda. Grupę badaną stanowiło 41 osób objętych opieką hospicyjną i 41 osób z grupy kontrolnej. Do oceny badanych czynników wykorzystano skalę Katza, skalę złożonych czynności życia codziennego Lawtona oraz skalę Tinetti. Badanie przeprowadzono w czasie przyjmowania pacjentów do opieki hospicyjnej. Wyniki. Na podstawie analizy statystycznej prostych i złożonych czynności życia codziennego zaobserwowano zróżnicowanie poziomu sprawności badanych osób obu grup, na niekorzyść grupy badanej. Grupa badana uzyskała gorsze wyniki w zakresie czynności lokomocyjnych, jak zmiana pozycji i chód. U 56% osób badanej grupy wystąpi- ło duże i średnie ryzyko upadków, w grupie kontrolnej duże i średnie ryzyko upadków stwierdzono u 24% badanych osób. Wnioski. 1. Większość osób przyjmowanych do hospicjum charakteryzuje ciężka i umiarkowana zależność w zakresie prostych i złożonych czynności życia codziennego oraz ograniczona sprawność lokomocyjna. 2. Najczulszą skalą oceny utraty sprawności funkcjonalnej jest skala Lawtona. 3. Wyniki w skali Lawtona są porównywalne do wyników uzyskanych w skali Katza i skali Tinetti, co pozwala stosować skale zamiennie dla oceny stanu funkcjonalnego osób przyjmowanych do hospicjum.
EN
background. Despite advances in medicine, many patients still experience an unfavorable prognosis as to their health. The analysis conducted by the experts of the World Health Organization shows that by 2020, the average life expectancy will increase to 71.6 years. The projected increase in the number of elderly people increases the risk of developing cancer and other somatic disorders. Modern palliative care is fundamentally diffrent from the care that was common in hospitals in the past. A range of treatment procedures has been introduced, based on the results of medical research relating to, among other things, improving the quality of life, functional capacity and psychophysical capacity in this group of patients. Objective. The aim of this study was to assess the functional capacity impairment of persons admitted to hospice care. Material and method. The test group consisted of 41 patients receiving hospice care and 41 persons in the control group. To evaluate the factors tested, Katz Scale (Index of Independence in Activities of Daily Living, ADL), Lawton Scale (Instrumental Activities of Daily Living, IADL) and Tinetti Scale have been used. The examination was performed at the time of admission of patients to hospice care. results. Based on statistical analysis of basic and complex activities of daily living a diffrence in the capacity level was observed, with the test group subjects receiving poorer results. The test group achieved worse results in terms of locomotor activity such as change of the position and gait. In 56% of the subjects from the test group there was a high and medium risk of falls; in the control group large and medium risk of falls was found in 24% of subjects. conclusions. 1. The majority of patients admitted to hospice care are characterized by severe and moderate dependence in terms of basic and complex activities of daily living and have limited locomotor capacity. 2. Lawton IADL Scale is the most sensitive one in the assessment of the loss of functional capacity. 3. Lawton scale results are comparable to the results obtained using Katz Scale and Tinetti Scale, which allows for the use of the scales interchangeably.
EN
The article presents current conditions for activities of institutions providing palliative and hospice care in Poland, taking under special consideration urban agglomeration of Szczecin. The results of presented research are based on an analysis of legal regulations of palliative and hospice care in Poland, an analysis of factual and financial reports of the institutions, and interviews focusing on the subject conducted with managers of such institutions. The article shows legal, financial and social aspects of provided care. It also indicates difficulties that come from current systemic solutions, which are inadequate to actual needs of patients.
XX
Artykuł jest prezentacją stanu rzeczywistego działania podmiotów organizujących opiekę paliatywną i hospicyjną w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem aglomeracji miejskiej Szczecina. Wyniki prezentowanych badań zostały oparte na analizie uwarunkowań prawnych opieki paliatywnej hospicyjnej w Polsce, analizę sprawozdań merytorycznych i finansowych podmiotów oraz na wywiadach skoncentrowanych na temacie przeprowadzonych z dyrektorami placówek. Artykuł pokazuje zarówno aspekty prawne, finansowe, jak i społeczne realizowanej opieki. Wskazuje również trudności wynikające z przyjętych rozwiązań systemowych nieadekwatnych do rzeczywistych potrzeb pacjentów.
EN
Introduction: The role of nurses in palliative and hospice care especially with the terminally ill and dying patients in hospice. Aim of the study: To show the importance and irreplaceable role of nurses in meeting the needs of a patient. Material and methods: The survey was performed among nurses working with terminally ill and dying people in hospices in the Czech Republic and Slovakia. Results: Obtained results were analyzed by means of questionnaires, where there are opinions and attitudes of nurses who take care of patients in the terminal stages of various diseases. Conclusions: Although the survey shows significant differences in providing hospice care in Slovakia and the Czech Republic, we can conclude the same result, which is that the role of nurses in the case of care of the terminally ill is extremely important.
XX
Wstęp: Rola pielęgniarki w opiece paliatywnej i hospicyjnej oraz w terapii terminalnie chorych i umierających pacjentów w hospicjum. Cel badania: Pokazanie znaczenia i roli pielęgniarek w zaspokajaniu potrzeb pacjentów. Materiał i metody: Badanie przeprowadzono w czeskich i słowackich hospicjach wśród pielęgniarek pracujących z nieuleczalnie chorymi i umierającymi ludźmi. Wyniki: Analizowaliśmy wyniki uzyskane za pomocą kwestionariuszy, w których określono opinie i postawy pielęgniarek w opiece pielęgniarskiej pacjentów w terminalnej fazie choroby. Wnioski: Mimo że badanie wykazało istotne różnice w zakresie dostępu do opieki hospicyjnej na Słowacji i w Czechach, to rola pielęgniarek w opiece nad śmiertelnie chorymi w obu krajach jest niezwykle ważne.
PL
Perinatologia jest dziedziną medycyny zajmującą się opieką perinatalną nad kobietą w ciąży i płodem. Coraz częściej określana jest pojęciem medycyny matczyno-płodowej. Dzięki postępowi medycyny, przez wykonywanie badań prenatalnych można dokonać wykrycia wad letalnych, które niejednokrotnie oznaczają śmierć nienarodzonego dziecka. Rodziny, które dowiadują się o tym, że ich dziecko nie ma szans przeżycia, mogą zdecydować się na podjęcie jednej z trzech opcji: dokonania eugenicznej aborcji, podjęcie się opieki paliatywnej i uporczywej terapii. W artykule szeroko został podjęty temat opieki paliatywnej, której zadaniem jest objęcie wszechstronnym wsparciem rodziny i chorego dziecka. Zadania opieki paliatywnej skupiają się na niesieniu wsparcia rodzinom, które doświadczają problemu wad letalnych. W sprawowaniu opieki nad tymi rodzinami znaczącą rolę odgrywa położna, która będąc wsparciem dla kobiet, pomaga im przejść przez ten trudny okres.
EN
Perinatology is the branch of medicine, which refers to the specialized care of pregnant women and their fetuses. It is often called maternal – fetal medicine. Thanks to progress in medicine, by performing prenatal testing, we can detect lethal defects, which often means that unborn child will die very soon. Families who find out that their child has no chances to survive can: do the eugenic abortion, take on palliative care, or persistent therapy. In the article the subject of palliative care is broadly represented and its primary focus on providing support to families which have a problem with lethal defects. The things which palliative care must do is to take care of family and terminally ill child. The midwife is the primary person who provide those families assistance and she is also the one who helps them to go through this difficult period.
PL
Łacińska nazwa hospitium, pochodzi od słowa hospes, oznaczającego osobę udzielającą gościny i gospodarza. Z czasem zaczęto odnosić ją do miejsc, w których obejmowano opieką nieuleczalnie chorych. W średniowieczu taką opiekę, zwłaszcza nad chorymi ubogimi, pełniły zgromadzenia zakonne. Do powstania wielu przytułków i schronisk przyczyniły się również powszechna w tamtym okresie praktyka pielgrzymek do odległych miejsc uznawanych za święte, a także krucjaty organizowane w latach 1095-1270. W wielu miejscach przyjmowano z czasem nie tylko pielgrzymów, ale także chorych, którym wykonywano proste zabiegi opiekuńczo-lecznicze. Dopiero w wieku XIX zaczęły powstawać pierwsze domy opieki skierowane do umierających. Prekursorką z tej dziedzinie była Cicely Saunders, założycielka pierwszego współczesnego hospicjum w 1967 roku w Londynie. W Polsce ruch hospicyjny w roku 1964 zapoczątkowała Hanna Chrzanowska. W latach 80. i 90. XX wieku nastąpił dynamiczny rozwój ruchu hospicyjnego. Stopniowo powstawało coraz więcej placówek ukierunkowanych na dzieci. W XXI wieku w związku ze znacznym postępem w zakresie diagnostyki prenatalnej, zaczęto otwierać ośrodki opieki paliatywno-hospicyjnej obejmującej integralną opieką dzieci, u których zdiagnozowano ciężką i nieuleczalną chorobę w okresie prenatalnym oraz ich rodziców.
EN
The latin word hospitium, derived from hospes, originally meant a person granting hospitality, and/or a host. With the passage of time it begans to apply it to the places where embracing care of incurable patients. In medieval times the care of the sick, especially the poor sick, was performed by various congregations. An increase number of refuges and shelters was caused by common pilgrimage movement and crusades in the years 10951270. It was only in the nineteenth century that the first houses focused on the dying were built. The forerunner in this field was Cicely Saunders, the founder of the first hospice in the world in 1967 in London. In Poland, Hanna Chrzanowska started the hospice movement in 1964. In the 80s and 90s, there has been a significant development of the hospice movement. Also more and more hospices were dedicated exclusively for children. In the twenty first century due to significant advances in the prenatal diagnosis new centers of perinatal palliative care began to open which were focused on the children in prenatal stage and their family.
EN
In this case described aims and tasks of the palliative care. Even though we are in contact with her in Poland for over 30 years still is incorrectly understood. Understanding the situation of the patient and his family lets proper selection the institution meeting their needs. They concentrated on the terminal phase of illness, in which we have for becoming many pathological complaints. Major issues essential for symptom control for patients in terminal phase are presented in the article.
PL
W niniejszym artykule zwrócono uwagę na cele i zadania opieki paliatywnej. Mimo, że w Polsce istnieje od ponad 30 lat, to jednak nadal jest błędnie rozumiana. Zrozumienie sytuacji pacjenta i jego rodziny pozwala na dobór odpowiedniej dla niego instytucji. Skupiono się szczególnie na chorych w terminalnej fazie choroby, w której pacjenci odczuwają nasilenie dolegliwości. Główną kwestią poruszaną w artykule jest przede wszystkim zespołowa kontrola i leczenie objawów.
EN
n the Christian tradition, the concept of ‘dignity’ derives from natural law. According to St. Thomas Aquinas, every human being preserves inherent dignity throughout life because it comes from God. In line with this thought is the view that the gift of dignity cannot be taken away. Even various forms of aggression and hatred are not capable of destroying humanity; in other words, they cannot deprive man of this most precious value. In the interest of spiritual development, philosophers and theologians urge adherence to moral standards. Actions based on an ethical foundation teach responsibility and thus are important to respect. This article on human dignity explores these ideas through the example of medical care for chronically and terminally ill patients. I not only focus on palliative care but also explain how to care for a dying person while respecting his or her rights as a patient, especially the right to a decent and peaceful death.
PL
W tradycji chrześcijańskiej pojęcie „godności” wynika z prawa naturalnego. Według św. Tomasza z Akwinu każdy człowiek zachowuje swoją przyrodzoną godność, ponieważ pochodzi ona od Boga. Adekwatny z tą myślą jest pogląd, że dar godności nie można nikomu odebrać. Nawet różne formy przejawu agresji i nienawiści nie są w stanie unicestwić człowieczeństwa, innymi słowy nie mogą one pozbawić człowieka tej najcenniejszej wartości. W trosce o rozwój duchowy filozofowie i teolodzy nakłaniają do postępowania zgodnie z moralnymi standardami. Czyny oparte na etycznym fundamencie uczą odpowiedzialności, dlatego są tak ważne, aby je przestrzegać. W artykule temat godności człowieka uzasadniam na przykładzie opieki medycznej nad pacjentem chorym chronicznie i terminalnie. W pracy nie tylko przedstawiam najważniejsze założenia opieki paliatywnej, ale także wyjaśniam w jaki sposób można troszczyć się o osobę umierającą, respektując przy tym jej prawa jako pacjenta, a szczególnie prawo do godnej i spokojnej śmierci.
17
Publication available in full text mode
Content available

Prawo do życia

51%
PL
The aim of the article is to present the issues related to human life protection. First, the author discusses the legal matters related to the European Declaration of Human Rights in the context of value of life. Then, principles of sanctity of life of an innocent human according to the Catholic ethics (from Saint Agustin through Pius XII to John Paul II) are investigated. The Christian attitude is dominant in the continental and broader Anglo-Saxon medical law systems. Utilitarianism with Dutch law as the juridical representative brings the opposing solution. From the point of view of these two fundamental systems, the author presents contemporary thanatology and its notions: the definition of brain stem death, euthanasia, abortion, medical futility, suicide, death penalty, palliative care. Reference to the EU law allows to understand why in case of contentious issues, the member states are free (with the exception of capital punishment) to choose solutions. Thus, certain medical law systems (e.g. Polish solutions) are determined by the principle of the sanctity of life of an innocent human (prima facie), while others (e.g. Holland) to a greater extent follow the utilitarian models. In any case, however, human life is precisely protected under the Declaration of Human Rights.
Medycyna Pracy
|
2020
|
vol. 71
|
issue 1
69-78
EN
This paper is focused on the analysis of the phenomenon of occupational burnout from the perspectives of the sick person, his/her family and the helper. Practical principles of effective care for dying people and their families were also indicated in order to make the therapeutic team free from the symptoms of occupational burnout.
PL
W pracy przeanalizowano zjawisko wypalenia zawodowego, zwracając uwagę na perspektywy chorego, jego rodziny i pomagającego. Wskazano również praktyczne zasady efektywnej opieki nad umierającymi i ich rodzinami, prowadzonej tak, aby zespół terapeutyczny był wolny od zjawiska wypalenia zawodowego.
19
51%
PL
Niniejszy artykuł nie ma aspiracji ukazania wszystkich aspektów, z jakimi wiąże się eu-tanazja. Jego celem jest próba zwrócenia uwagi na najbardziej charakterystyczne zagadnienia i ukazanie ich w różnych kontekstach: historycznym, medycznym, społecznym, prawnym i teologicznym, ze szczególnym uwzględnienie toczonej dyskusji i zastosowa-nych rozwiązań w Szwajcarii, Holandii oraz w Polsce.
EN
This article has no aspirations of all aspects which is related to euthanasia. Its aim is to try to draw attention to the most typical issues and presenting them in different contexts, historical, medical, social, legal and theological, with special consideration of waged discussions and solutions applied in Switzerland, the Netherlands and Poland.
EN
An issue that constantly raises questions and doubts is death and the process of the person’s dying preceding it. Everyone wants to die “well”, that is, happily, calmly and with dignity. This human desire was expressed by the ancient Greek term “euthanasia”. In today’s times of dehumanization and technicization of good and dignified medicine, death is understood differently. Above the principle of the sanctity of life, what counts is its quality and the freedom to decide about it. Faced with these challenges, the Church reminds in the published letter Samaritanus bonus that contemporary moral problems related to the end of human life must be looked at in the spirit of the Gospel, in terms of personalism and traditional Hippocratic ethics, emphasizing and protecting the value of every human person. An example of a Samaritan ser¬vice to the dying is Dr. Elisabeth Kübler-Ross. Her experience shows that today it is necessary to return to the original understanding of the concept of “euthanasia” that can be achieved through palliative care, for “mercy killing”, in which showing mercy involves deliberately killing patients, does not solve the problem of “good” dying.
DE
Das Thema, das ständig Fragen und Zweifel aufwirft, ist der Tod und der ihm vorausgehende Sterbeprozess. Jeder möchte "gut" sterben, das heißt glücklich, ruhig und in Würde. Dieser menschliche Wunsch wurde durch den altgriechischen Begriff „Euthanasie“ ausgedrückt. In der heutigen Zeit der Entmenschlichung und Technisierung guter und würdevoller Medizin wird der Tod anders verstanden. Über dem Prinzip der Heiligkeit des Lebens zählt seine Qualität und die Freiheit, darüber zu entscheiden. Angesichts dieser Herausforderungen erinnert die Kirche in dem veröffentlichten Brief Samaritanus bonus daran, dass die heutigen moralischen Probleme im Zusammenhang mit dem Ende des menschlichen Lebens im Geiste des Evangeliums im Sinne des Personalismus und der traditionellen hippokratischen Ethik gesehen werden müssen, wobei der Wert jedes einzelnen betont und geschützt wird menschliche Person. Ein Beispiel für einen Samariterdienst für Sterbende ist Dr. Elisabeth Kübler-Ross. Ihre Erfahrung zeigt, dass es heute notwendig ist, zum ursprünglichen Verständnis des Begriffs „Euthanasie“ zurückzukehren, das durch Palliativmedizin erreicht werden kann, denn „Gnadentötung“, bei der Barmherzigkeit die vorsätzliche Tötung von Patienten beinhaltet, löst das Problem nicht Problem des "guten" Sterbens.
PL
Zagadnieniem, które ciągle rodzi pytania i wątpliwości, jest śmierć oraz poprzedzający ją proces umierania osoby. Każdy chce umrzeć „dobrze”, czyli szczęśliwie, spokojnie i godnie. To pragnienie człowieka wyrażał starożytny, grecki termin „eutanazja”. W dzisiejszych czasach dehumanizacji i technicyzacji medycyny dobra i godna śmierć jest rozumiana inaczej. Ponad zasadą świętości życia liczy się jego jakość i wolność decydowania o nim. Stojąc wobec tych wyzwań, Kościół przypomina w opublikowanym liście Samaritanus bonus, że na współczesne problemy moralne, związane z końcem życia ludzkiego, trzeba spojrzeć w duchu Ewangelii, w ujęciu personalizmu i tradycyjnej etyki hipokratejskiej, akcentując i chroniąc wartość każdej ludzkiej osoby. Przykładem samarytańskiej posługi wobec umierających jest doktor Elisabeth Kübler-Ross. Jej doświadczenie ukazuje, że konieczny jest dziś powrót do pierwotnego rozumienia pojęcia „eutanazji”, które można osiągnąć przez opiekę paliatywną, albowiem „zabójstwo z litości”, w którym okazanie miłosierdzia wiąże się z rozmyślnym uśmiercaniem pacjentów, nie rozwiązuje problemu „dobrego” umierania.
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.