Results found: 1

Search results

Search:
in the keywords: opposition our man – stranger structural and semantic anthroponyms

Sort By:

Limit search:

Społeczny wymiar osobowej nazwy własnej − zarys problematyki

100%

Matusiak-Kempa I.

Prace Językoznawcze

2020

issue XXII/3

165–179

W artykule omawia się typy strukturalno-semantyczne osobowych nazw własnych w perspektywie społecznych potrzeb poznawczych i komunikacyjnych. Artykuł dzieli się na dwie podstawowe części. W pierwszej partii tekstu argumentuje się na rzecz tezy, że kreacje nazewnicze są wyrazem asymetrycznych relacji jednostka – społeczeństwo, a nadanie nazwy osobowej, niezależnie od jej wydźwięku aksjologicznego, zawsze jest wyrazem nominacyjnej woli większości. W drugiej części artykułu rozpatruje się wpływ opozycji swój – obcy na kształtowanie się modeli semantyczno-formalnych nazwisk Polaków. Na podstawie socjologicznych definicji pojęć swój i obcy oraz zasady penetracji społecznej wyodrębnia się dwa zasadnicze typy struktur nazewniczych wyspecjalizowanych do nazywania osób. Pierwszy model realizują osobowe nazwy własne kreowane dla osób „obcych” i jest on zarezerwowany dla nazwisk tworzonych od nazw miejscowych i nazw etnicznych. Drugi model nazewniczy realizują onimy tworzone z perspektywy pojęcia swój. Tę matrycę charakteryzuje większa pojemność informacyjna, umożliwiająca szczegółowość deskrypcji. W modelu tym mieszczą się onimy kreowane ze względu na cechy psychiczne, fizyczne, wykonywany zawód i relacje rodzinne człowieka. W tej części artykułu zwraca się także uwagę na językowe i pozajęzykowe kryteria, które spełnia komunikatywna nazwa osobowa.

The article discusses structural and semantic types of personal names in the perspective of social cognitive needs and communication needs. The article is divided into two parts. In the first part it is argued that naming creations are an expression of asymmetrical elationship between an individual and the society, and that giving a personal name (regardless of its axiological tone) will always be an expression of the shared will of the majority. The second part of the article focuses on the influence of the ‘our man – a stranger’ opposition on the formation of formal names of Poles. Based on the sociological definitions of concepts of ‘our man’ and ‘a stranger’ as well as the principle of social penetration two basic types of naming structures are distinguished. The first model is reflected in personal proper names created for ‘strangers’ and is reserved for surnames created on the basis of names of places or ethnic names. The second model is implemented in names created from the perspective of the concept of ‘our man’. This matrix is characterized by a greater information capacity facilitating a detailed description and includes names created on the basis of mental and physical characteristics, occupations and family relations. This part of the article also draws attention to language-related and non-language-related criteria which communicative persolal name has to meet.

Refine search results

1 Prace Językoznawcze

1 Matusiak-Kempa I.

1 2020

Search results

Społeczny wymiar osobowej nazwy własnej − zarys problematyki