Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  płeć biologiczna
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
W artykule przedstawiono koncepcję ujmowania i badania kapitału ludzkiego z perspektywy płci kulturowej (gender): (i) zaproponowano, aby mianem podejścia genderowego określać wyłącznie te koncepcje badawcze, w których przyjmuje się, jako wstępne, założenie o fundamentalnym znaczeniu stratyfikacyjnym płci biologicznej we wszystkich społeczeństwach i kulturach oraz o patriarchalnym charakterze kultury tworzącej najstarszą i najszerszą ramę, w której funkcjonowały i funkcjonują społeczeństwa; (ii) zaakcentowano społeczną genezę kapitału ludzkiego, obok jego jednostkowego wymiaru; (iii) wskazano – jako główny czynnik warunkujący proces gromadzenia, wyceniania i inwestowania kapitału ludzkiego – posiadanie podstawowych praw człowieka, czyli praw i wolności osobistych; (iv) zaproponowano uwzględnienie w definicji kapitału ludzkiego (oprócz wykształcenia, praktycznych umiejętności i stanu zdrowia), również tych kategorii, w jakich społeczeństwo określa i różnicuje ludzi konstruując kulturowe koncepcje płci, tj. – cech osobowości człowieka i cech wyglądu; (v) wskazano konieczność postrzegania procesu gromadzenia, wyceniania i inwestowania kapitału ludzkiego w szerokim kontekście zachodzących równolegle i powiązanych ze sobą procesów: trwania/erozji patriarchatu i urzeczywistniania egalitaryzacji, a dokładniej – procesu podmiotowienia kobiet oraz redefinicji miejsca i roli mężczyzn w społeczeństwie wobec końca wyłączności ich statusu podmiotowego. Na zakończenie sformułowano hipotezę o pęknięciu, w społeczeństwie będącym egzemplifikacją „patriarchalnej demokracji”, monolitycznej w modelu patriarchalnym całości: płeć biologiczna (sex) – płeć kulturowa (gender).
PL
Problematyka konfliktu między życiem osobistym i zawodowym należy do chętnie podejmowanych tematów badań. W tym artykule zamierzano sprawdzić, w jaki sposób konflikt między tymi sferami wpływa na emocjonalny i poznawczy wymiar zadowolenia z pracy oraz zadowolenia z małżeństwa, a także czy płeć biologiczna jest moderatorem tych relacji. Badaniu poddano 218 kobiet i 218 mężczyzn z zastosowaniem następujących technik badawczych: Konflikty: Praca– Rodzina i Rodzina–Praca (P–R/R–P), Skala Afektu w Pracy (JAS), Arkusz Opisu Pracy (AOP) oraz Kwestionariusz Komunikacji Małżeńskiej (KKM). Otrzymane wyniki wskazują, że na zadowolenie z pracy i z małżeństwa wpływa zarówno konflikt P–R, jak i konflikt R–P. Płeć biologiczna moderuje tylko oddziaływanie konfliktu R–P na zadowolenie z przełożonych oraz konfliktu P–R na zaangażowanie partnera. Negatywny związek konfliktów z zadowoleniem z pracy i ze związku rodzi potrzebę inwestowania w programy zrównoważonego wzajemnego oddziaływania pracy i rodziny, bez konieczności ich różnicowania z uwagi na płeć.
PL
W artykule przedstawiono koncepcję ujmowania i badania kapitału ludzkiego z perspektywy płci kulturowej (gender): (i) zaproponowano, aby mianem podejścia genderowego określać wyłącznie te koncepcje badawcze, w których przyjmuje się, jako wstępne, założenie o fundamentalnym znaczeniu stratyfikacyjnym płci biologicznej we wszystkich społeczeństwach i kulturach oraz o patriarchalnym charakterze kultury tworzącej najstarszą i najszerszą ramę, w której funkcjonowały i funkcjonują społeczeństwa; (ii) zaakcentowano społeczną genezę kapitału ludzkiego, obok jego jednostkowego wymiaru; (iii) wskazano – jako główny czynnik warunkujący proces gromadzenia, wyceniania i inwestowania kapitału ludzkiego – posiadanie podstawowych praw człowieka, czyli praw i wolności osobistych; (iv) zaproponowano uwzględnienie w definicji kapitału ludzkiego (oprócz wykształcenia, praktycznych umiejętności i stanu zdrowia), również tych kategorii, w jakich społeczeństwo określa i różnicuje ludzi konstruując kulturowe koncepcje płci, tj. – cech osobowości człowieka i cech wyglądu; (v) wskazano konieczność postrzegania procesu gromadzenia, wyceniania i inwestowania kapitału ludzkiego w szerokim kontekście zachodzących równolegle i powiązanych ze sobą procesów: trwania/erozji patriarchatu i urzeczywistniania egalitaryzacji, a dokładniej – procesu podmiotowienia kobiet oraz redefinicji miejsca i roli mężczyzn w społeczeństwie wobec końca wyłączności ich statusu podmiotowego. Na zakończenie sformułowano hipotezę o pęknięciu, w społeczeństwie będącym egzemplifikacją „patriarchalnej demokracji”, monolitycznej w modelu patriarchalnym całości: płeć biologiczna (sex) – płeć kulturowa (gender).
PL
Uznając płeć jako jeden z istotnych wyznaczników nierówności w stanie zdrowia pomiędzy kobietami a mężczyznami, należy zwrócić uwagę na dwa typy zależności. Pierwszy odpowiadać będzie zróżnicowaniu wynikającemu z przyczyn biologicznych (sex), drugi natomiast – ze społeczno-kulturowych (gender). Obok przyczyn biologicznych wynikających z płci biologicznej, nierówności w stanie zdrowia pomiędzy kobietami a mężczyznami biorą się również z odmiennych wzorów zachowań w ramach pełnionych ról społecznych, odmiennych stylów życia czy zróżnicowanych postaw wobec zdrowia i choroby, które z kolei warunkowane są wieloma różnorodnymi czynnikami społeczno-kulturowymi, wśród których ważną rolę odgrywają stereotypy płci. Odmienne sposoby socjalizowania dziewczynek i chłopców do ról małżeńsko-rodzinnych oraz zawodowych, odmienny rodzaj więzi społecznych charakteryzujący kobiety i mężczyzn, odmienne cechy osobowości uznawane za typowo „kobiece” lub „męskie” – mają bezpośredni wpływ na pozycje obu płci w stratyfikacji społecznej. Wykształcenie, dostęp do pracy, wykonywany zawód czy dochody różnicują dodatkowo w znacznym stopniu postawy wobec zdrowia i choroby. Płeć kulturowa (gender) kształtowana jest już w toku wczesnej socjalizacji i podtrzymywana przez strukturę społeczną, stąd wzory kulturowe w odniesieniu do kobiecości i męskości uwidaczniające się w wielu sferach życia społecznego dotyczą również praktykowania zachowań zdrowotnych zagrażających zdrowiu czy antyzdrowotnych. Mężczyźni i kobiety charakteryzują się odmiennym podejściem do dbania o zdrowie, do profilaktyki zdrowotnej, do zachowań zagrażających zdrowiu czy antyzdrowotnych. Stereotypy związane z płcią w istotny sposób wpływają za zdrowie somatyczne oraz psychiczne kobiet i mężczyzn.
EN
The present article investigates the issue of gender differences in language use. We look at some essential notions indispensable in the analysis of language use such as context. We also present some of the ideas and theories related to the question whether there are systematic differences in the ways men and women use language introduced by scholars working within the frame of gender studies and sociolinguistics. The aforementioned ideas are integrated into our analysis of the linguistic material that comes from a popular motoring show Top Gear.
PL
Niniejszy artykuł podejmuje kwestię różnic w użyciu języka, wynikających z płci interlokutorów. Przez analizę kluczowych pojęć (takich jak np. kontekst) oraz przegląd poglądów i teorii badaczy zajmujących się socjolingwistyką i problematyką gender autor stara się odpowiedzieć na pytanie, czy istnieją systematyczne różnice w użyciu języka wynikające z płci. Opierając rozważania na pojęciach, poglądach i teoriach wspomnianych powyżej, przeprowadza analizę materiału językowego pochodzącego z popularnego programu motoryzacyjnego Top Gear.
EN
The situation of transsexual persons in Poland is not precisely known; there are only estimates determining the scale of the phenomenon. The lack of information fosters stereotypes and, not infrequently, injurious appraisal; fear of the unknown is also produced, and is gradually turning into widespread prejudice. A social analysis of the phenomenon of transsexuality is hampered by the predominance of the hetero- -normative discourse, including in scholarly spheres. The basic issue addressed by the author is the acceptance of transsexual persons, viewed from the perspective of their own personal experiences. These observations concern both the sphere of personal life as well as functioning in the macro-social space (school, work, etc.). In each of these spheres, a change of gender produces complications with which transsexual persons must grapple as they strive to live in harmony with their psychologically intuited gender
PL
Celem rozważań jest przybliżenie znaczenia płci w kształtowaniu zachowań konsumentów ze szczególnym uwzględnieniem przebiegu procesu decyzyjnego. Specyfika decydowania i dokonywania wyborów rynkowych przez kobiety i mężczyzn powinna znaleźć odzwierciedlenie w działaniach marketingowych przedsiębiorstw, a w szczególności w działaniach z zakresu komunikacji marketingowej (m.in. na etapie formułowania celów, doboru narzędzi i strategii działania, badania ich skuteczności i efektywności). Nowe spojrzenie zakłada potrzebę uwzględnienia w tych działaniach nie tylko płci biologicznej (sex), ale również płci kulturowej (gender). Artykuł ma charakter koncepcyjno-badawczy.
EN
An aim of considerations is to bring closer the importance of sex in shaping consumer behaviours, with a particular consideration of the course of the process of decision making. The specificity of making decisions and market choices by women and men should be reflected in marketing activities carried out by enterprises and, in particular, in activities in the area of marketing communication (inter alia, at the stage of formulating objectives, selecting tools and strategies of activity, surveying their efficacy and effectiveness). The new look assumes the need to take into account in those activities not only biological sex but also cultural sex (gender). The article is of the conceptual and research nature.
RU
Цель рассуждений – приблизить значение пола в формировании поведения потребителей, с особым учетом хода процесса принятия решений. Специфика принятия решений и осуществления рыночных выборов женщинами и мужчинами должна отразиться в маркетинговых действиях предприятий, в особенности же в действиях в области маркетинговой коммуникации (в частности, на этапе формулировки целей, подбора инструментов и стратегии действия, изучения их результативности и эффективности). Новый взгляд предполагает потребность учета в этих действиях не только биологического пола (собственно пола, англ. sex), но и культурного пола (гендера, англ. gender). Статья имеет концептуально-исследовательский характер.
EN
Background Contemporary multiwork definitely changes its face, and statistics show that Poland is in the forefront of European countries in terms of the number of multiworkers. The question arises whether the provision of work for more than one employer can influence personal and professional satisfaction, and whether job satisfaction, satisfaction with marriage and satisfaction with life are differentiated by sex, gender, age and a job position. Material and Methods The study involved 218 multiworkers and 218 monoworkers. The subjects completed the following research tools: a survey, the Satisfaction with Life Scale, the Job Description Questionnaire, the Job Affect Scale, the Scale of Masculinity and Femininity. Results The research shows that multiwork differentiates satisfaction with organization and management. Sex, gender, age and job position affect the whole system of satisfaction dimensions, especially satisfaction with work and with life. Interaction of multiwork and age, sex, and job position differentiate satisfaction with certain aspects of job. Conclusions The results of the study contribute to the deepening of knowledge about psychosocial functioning of multiworkers and the phenomenon of multiwork. Med Pr 2016;67(3):385–395
PL
Wstęp Współczesna wielopraca zdecydowanie zmienia swoje oblicze, a z danych statystycznych wynika, że Polska znajduje się w ścisłej czołówce krajów europejskich pod względem liczby wielopracowników. Pojawia się pytanie, czy świadczenie pracy dla więcej niż jednego pracodawcy różnicuje zadowolenie z życia osobistego i zawodowego oraz czy zadowolenie z pracy, z małżeństwa i z życia zależy od płci biologicznej, psychologicznej, wieku i stanowiska pracy. Materiał i metody W badaniach uczestniczyło 218 wielopracowników i 218 monopracowników. Badani wypełniali następujące narzędzia badawcze: ankietę przygotowaną przez autorkę niniejszej publikacji, Skalę Satysfakcji z Życia, Arkusz Opisu Pracy, Skalę Afektu w Pracy, Skalę Męskości i Kobiecości. Wyniki Z badań wynika, że wielopraca różnicuje satysfakcję z organizacji i kierownictwa. Płeć biologiczna, psychologiczna, wiek i stanowisko pracy wpływają na cały układ wymiarów zadowolenia, przede wszystkim z pracy i z życia. Interakcje wielopracy i wieku, płci biologicznej, a także stanowiska pracy oddziałują na niektóre aspekty satysfakcji z pracy. Wnioski Otrzymane rezultaty pogłębiają wiedzę na temat funkcjonowania psychospołecznego wielopracownika i zjawiska wielopracy. Med. Pr. 2016;67(3):385–395
EN
The article presents the results of own research, the aim of which was to get to know opinionson gender-based equal opportunities for academic employees of the oldest pedagogical universityin Poland among these employees and among the students. The results demonstrated the occurrence of gender discrimination at the university.
PL
W artykule przedstawiono wyniki badań własnych, których celem było poznanie opinii na temat równości szans pracowników i pracowniczek akademickich najstarszej uczelni pedagogicznej w Polsce wśród tychże pracowników oraz wśród osób w niej studiujących. Uzyskane wyniki wykazały, że w badanej uczelni występuje zjawisko dyskryminacji ze względu na płeć.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.